Agi Jambor
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Instrumenty | |
| Gatunki | |
Ági Jámbor (ur. 4 lutego 1909 w Budapeszcie; zm. 3 lutego 1997 w Baltimore) – węgierska pianistka; laureatka V nagrody na III Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina (1937).
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Kariera pianistyczna[edytuj | edytuj kod]
Na fortepianie zaczęła grać w wieku czterech lat. Edukację rozpoczęła w Szkole Muzycznej Fodora w Budapeszcie. W latach 1926–1931 studiowała w Hochschule für Musik w Berlinie u Edwina Fischera. Swe umiejętności doskonaliła w Paryżu i w Królewskiej Akademii Muzycznej w Budapeszcie[1].
Występowała od najmłodszych lat. Już w wieku 12 lat dawała koncerty z orkiestrą[2]. W 1937 roku wzięła udział w Konkursie Chopinowskim w Warszawie, gdzie zajęła V miejsce[3]. Później koncertowała w wielu krajach Europy, w tym kilka razy w Polsce.
W trakcie drugiej wojny światowej przebywała w Holandii i na Węgrzech. W 1944 brała udział w węgierskim ruchu oporu. W 1947 wyemigrowała wraz z mężem do Stanów Zjednoczonych[2]. Tam rozpoczęła pracę pedagogiczną w Bryn Mawr College, Peabody Institute i Philadelphia Musical Academy[4]. Kontynuowała też karierę koncertującej pianistki, często występując z Orkiestrą Filadelfijską. W 1951 dała koncert dla prezydenta Harry'ego Trumana[5].
Zmarła 3 lutego 1997 r. w Baltimore.
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
W latach 1933–1949 jej mężem był węgierski fizyk i pianista Imre Patai[2]. W latach 1959–1960 jej drugim mężem był brytyjski aktor Claude Rains[4]. W trakcie drugiej wojny światowej urodziła syna, który zmarł po dwóch tygodniach[2].
Repertuar i dyskografia[edytuj | edytuj kod]
Grywała głównie utwory Fryderyka Chopina, ale także Johanna Sebastiana Bacha i Wolfganga Amadeusa Mozarta. Nagrała wiele płyt dla różnych firm fonograficznych. Była też autorką Sonaty fortepianowej "Victims of Auschwitz"[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dybowski 2005 ↓, s. 113.
- ↑ a b c d Fred Rasmussen: Agi Jambor, 87, pianist from Hungary who fled Nazis. baltimoresun.com, 9 lutego 1997. [dostęp 2016-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-01)]. (ang.).
- ↑ Wysocki 1987 ↓, s. 32.
- ↑ a b c Dybowski 2005 ↓, s. 115.
- ↑ The President's Day – Wednesday, February 14, 1951. trumanlibrary.org. [dostęp 2016-04-11]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stanisław Dybowski: Laureaci Konkursów Chopinowskich w Warszawie. Warszawa: Selene, 2005, s. 113–115. ISBN 83-910515-1-X.
- Stefan Wysocki: Wokół Konkursów Chopinowskich. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji, 1987. ISBN 83-212-0443-0.