Gwardia Narodowa Ukrainy
| Нацгвардія, Nachwardija | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Historia | |
| Data sformowania |
1991, 2014 (ponowne) |
| Data rozformowania |
2000 (włączenie do Wojsk Wewnętrznych Ukrainy) |
| Pierwszy dowódca | |
| Dane podstawowe | |
| Obecny dowódca | |
| Podporządkowanie | |
| Liczebność |
46 000 (2016)[1] |
Gwardia Narodowa Ukrainy (ukr. Національна гвардія України) – uzbrojona formacja wojskowa, podlegająca Ministerstwu Spraw Wewnętrznych Ukrainy. Pierwotnie powołano ją 4 listopada 1991 roku, wkrótce przed faktycznym uzyskaniem niepodległości przez Ukrainę. Podlegała wtedy bezpośrednio Radzie Najwyższej Ukrainy. 11 stycznia 2000 roku, prezydent Ukrainy Łeonid Kuczma rozformował Gwardię w ramach oszczędności. 13 marca 2014 roku, w początkowej fazie rewolucji na Ukrainie, rozformowano natomiast wojska podległe Ministerstwu Spraw Wewnętrznych, a w ich miejsce ponownie powołano Gwardię Narodową[2].
W trakcie trwania konfliktu na wschodniej Ukrainie, jednostek Gwardii użyto przeciwko prorosyjskim separatystom. Jak dotąd największymi jednostkami Gwardii są pułk „Azow” oraz batalion „Donbas”, liczące odpowiednio ok. tysiąca i dziewięciuset żołnierzy oraz wspierane przez rozwiniętą sieć cywili i wolontariuszy[3][4][5][6].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwotnie Gwardia Narodowa powstała w oparciu o ustawę „O Gwardii Narodowej Ukrainy” z 4 listopada 1991 roku. Rozwiązano ją 11 stycznia 2000 roku na podstawie ustawy „O poprawkach i uzupełnieniach do niektórych aktów legislacyjnych Ukrainy”[7].
Gwardię Narodową Ukrainy powołano na podstawie ustawy „O Gwardii Narodowej Ukrainy” z 12 marca 2014 roku[8]. Prezydent Wiktor Juszczenko próbował powołać Gwardię już podczas zamieszek w 2008 roku, jednak wtedy jego działania zablokowała Rada Najwyższa. Formację powołano w końcu w marcu 2014 roku, wkrótce po tym, jak miejsce miał kryzys krymski[9].
Odznaki Gwardii Narodowej Ukrainy w latach 1991–2000[edytuj | edytuj kod]
-
Sztab -
Dywizja kijowska -
Dywizja charkowska -
Dywizja doniecka -
Dywizja południowa
Reforma[edytuj | edytuj kod]
W 2014 roku, w obliczu rosyjskiej interwencji na Krymie, zreformowaną Gwardię utworzono częściowo na bazie istniejących wcześniej Wojsk Wewnętrznych Ukrainy. Planowano wcielić do niej niektóre milicje i zbrojne skrzydła niektórych partii politycznych i organizacji, jakie powstały podczas Euromajdanu. Napotkano jednak na opór części z wymienionych środowisk, których przedstawiciele nie chcieli poddawać się kontroli rządu[10]. Stosowany jest również bezpośredni pobór z uczelni wojskowych[11]. 16 marca 2014 roku, rząd Arsenija Jaceniuka ogłosił plany rekrutacji dziesięciu tysięcy poborowych w ciągu kolejnych piętnastu dni na potrzeby Gwardii Narodowej. Wcielani są również ochotnicy[12].
Legislacja z 2014 roku sankcjonowała istnienie Gwardii Narodowej w sile trzydziestu trzech tysięcy żołnierzy. Jako jej zadania przewidziano utrzymywanie porządku publicznego, ochrona infrastruktury krytycznej (np. elektrowni jądrowych) oraz utrzymywanie porządku konstytucyjnego i przywracanie funkcjonowania organów państwowych[13].
Gwardia Narodowa otrzymywać ma duże kwoty pieniężne na dostarczane broni, naprawę ekwipunku i szkolenia z budżetu kryzysowego zatwierdzonego przez Radę Najwyższą (mówi się o ekwiwalencie 600 milionów dolarów w 2014 roku)[14]. Spodziewany jest wzrost liczebności formacji do sześćdziesięciu tysięcy żołnierzy. Miesięczna pensja gwardzisty wynosi około 214 euro (297 dolarów), co odpowiada średniej pensji na Ukrainie. Oficerowie otrzymują sumę około dwukrotnie większą[10].
Trzech gwardzistów zginęło 31 sierpnia 2015 roku podczas zamieszek w gmachu Rady Najwyższej Ukrainy po tym, jak policjant będący na urlopie rzucił w ich kierunku granat[15].
Według oficjalnych statystyk, do połowy kwietnia 2016 roku Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Gwardia Narodowa straciły trzystu ośmiu żołnierzy od początku konfliktu na wschodzie kraju, w tym stu ośmiu członków batalionów ochotniczych[16].
Struktura Gwardii Narodowej Ukrainy[edytuj | edytuj kod]
Zachodnie Dowództwo Operacyjno-Terytorialne
Północne Dowództwo Operacyjno-Terytorialne
Centralne Dowództwo Operacyjno-Terytorialne
Wschodnie Dowództwo Operacyjno-Terytorialne
Południowe Dowództwo Operacyjno-Terytorialne
Krymskie Dowództwo Operacyjno-Terytorialne
Dowództwo Gwardii Narodowej Ukrainy znajduje się w Kijowie. Na stan z 2017 roku Gwardia działała w ramach pięciu dowództw operacyjno-terytorialnych:
- Zachodnie Dowództwo Operacyjno-Terytorialne z siedzibą we Lwowie
- Północne Dowództwo Operacyjno-Terytorialne z siedzibą w Kijowie
- Centralne Dowództwo Operacyjno-Terytorialne z siedzibą w Dnieprze
- Wschodnie Dowództwo Operacyjno-Terytorialne z siedzibą w Charkowie
- Południowe Dowództwo Operacyjno-Terytorialne z siedzibą w Odessie
Szóste, Krymskie Dowództwo Operacyjno-Terytorialne, które miało funkcjonować w Symferopolu, zorganizowano tylko teoretycznie, jako że faktyczną kontrolę nad półwyspem sprawuje Federacja Rosyjska.
Istnieją również jednostki podporządkowane bezpośrednio dowództwu w Kijowie oraz centra szkoleniowe[17].
W przypadku ogłoszenia stanu wojennego, jednostki Gwardii Narodowej Ukrainy (poza tymi odpowiedzialnymi za transport) podporządkowane zostaną Ministerstwu Obrony Ukrainy[18].
Struktura i organizacja od 2014 roku[edytuj | edytuj kod]
Powołana ponownie w 2014 roku Gwardia była przewidziana jako formacja lekkiej piechoty, bazująca w dużej mierze na jednostkach rezerw oraz kilku zmechanizowanych i pancernych jednostkach wsparcia. Jest to duża zmiana w stosunku do „starej” Gwardii, która składała się głównie z jednostek piechoty zmechanizowanej (z pewnym elementem różnych wyspecjalizowanych jednostek, np. pancernych, artyleryjskich czy jednostek wsparcia lotniczego).
Pierwszy battalion nowej Gwardii Narodowej zaprezentowano 6 kwietnia 2014 roku, po zaledwie trzech tygodniach szkolenia. Składał się on z pięciuset żołnierzy w wieku od 18 do 55 lat. Na jego wyposażeniu znajdowały się m.in. samochody ciężarowe[20].
2 czerwca 2015 roku w ramach Gwardii sformowano 4 Brygadę Szybkiego Reagowania[21].
Od 25 grudnia 2015 roku, dowódcę Gwardii powołuje prezydent[22] (wcześniej robiła to Rada Najwyższa na wniosek prezydenta[23]).
Dowódcy[edytuj | edytuj kod]
- 1991 – 1995 gen. por. Wołodymyr Kuchareć[24]
- 1995 – 1996 gen. por. Ołeksandr Kuźmuk[25]
- 1996 – 1998 gen. por. Ihor Walkow[26]
- 1998 – 2000 gen. por. Ołeksandr Czapowśkyj[27]
- 2000 – 2014 Gwardia Narodowa wchłonięta przez Wojska Wewnętrzne Ukrainy
- 2014 gen. por. Stepan Połtorak[28]
- od 2015 gen. płk Jurij Ałłerow[29]
Szkolenie[edytuj | edytuj kod]
W marcu 2015 roku Gwardia Narodowa przeprowadziła wspólne ćwiczenia ze 173 Brygadą Powietrznodesantową Armii Stanów Zjednoczonych. Miały one miejsce w centrum szkoleniowym w Jaworowie niedaleko Lwowa. Amerykańscy spadochroniarze pokazali żołnierzom ukraińskim, jak lepiej bronić się przed ostrzałem artyleryjskim i rakietowym wojsk rosyjskich oraz separatystów. Ćwiczono również zabezpieczanie dróg, mostów i innych obiektów oraz ewakuowanie i opiekę nad rannymi[30].
Projekty międzynarodowe[edytuj | edytuj kod]
- Fearless Guardian – manewry, w których jednostki ukraińskie współdziałają w ramach Joint Multinational Training Group-Ukraine z jednostkami Armii Stanów Zjednoczonych (m.in. jednostki Gwardii Narodowej Kalifornii, 173 Brygada Powietrznodesantowa, 10 Grupa Sił Specjalnych[31])
- Rapid Trident – coroczne manewry wojskowe organizowane na Ukrainie; w 2017 roku jednostki Gwardii współdziałały w nich z jednostkami z krajów takich jak Bułgaria, Kanada, Estonia, Włochy, Gruzja, Litwa, Mołdawia, Norwegia, Polska, Rumunia, Turcja, Wielka Brytania czy Stany Zjednoczone[32]
- Sea Breeze – międzynarodowe manewry marynarek wojennych, w 2017 roku jednostki Gwardii współdziałały w nich z jednostkami z krajów takich jak Grecja, Francja, Szwecja, Bułgaria, Kanada, Estonia, Włochy, Gruzja, Litwa, Mołdawia, Norwegia, Polska, Rumunia, Turcja, Wielka Brytania czy Stany Zjednoczone[33]
- Wzmacnianie Gwardii Narodowej Ukrainy – projekt ukraińsko-rumuński, mający na celu zwiększanie zdolności Gwardii do wykonywania swoich podstawowych zadań[34]
- European Union Police Services Training – międzynarodowe ćwiczenia formacji policyjnych głównie z krajów członkowskich Unii Europejskiej[17]
- Współpraca ze Stowarzyszeniem Europejskich i Śródziemnomorskich Formacji Policyjno-Żandarmeryjnych o Statusie Wojskowym[17]
- Współpraca z NATO[17]
- Udział w misjach pokojowych Organizacji Narodów Zjednoczonych
- Dwudziestu żołnierzy Gwardii pełni służbę na Cyprze, Wybrzeżu Kości Słoniowej, w Sudanie Południowym, Liberii, Demokratycznej Republice Konga oraz w siedzibie ONZ w Nowym Jorku[17]
- Współpraca z podobnymi formacjami z innych krajów – m.in. z Korpusem Karabinierów, Gwardią Narodową Stanów Zjednoczonych, Żandarmerią Rumuńską, Francuską Żandarmerią Narodową, Gwardią Narodową Gruzji, Siłami Zbrojnymi Rzeczypospolitej Polskiej oraz turecką Żandarmerią[17]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Wojska Wewnętrzne Ukrainy – formacja wojskowa, istniejąca w latach 1992–2014 w miejsce Gwardii Narodowej, podległa Ministerstwu Spraw Wewnętrznych Ukrainy
- Siły Zbrojne Ukrainy
- Bataliony obrony terytorialnej – jednostki wykonujące podobne zadania, co Gwardia Narodowa; podległe Ministerstwu Obrony Ukrainy
- Narodowa Policja Ukrainy – formowana od 2015 roku ukraińska formacja policyjna, która zastąpiła milicję
- Państwowa Służba Graniczna Ukrainy – ukraińska formacja odpowiedzialna za ochronę granicy państwowej
- konflikt na wschodniej Ukrainie
- Pułk „Azow”
- Batalion „Donbas”
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Avakov announces large-scale „cleansing” among generals [online] [dostęp 2017-11-30] (ang.).
- ↑ Rbc.ua, Рада создала Национальную гвардию Украины, „РБК-Украина” [dostęp 2017-11-29] (ros.).
- ↑ Ultra-nationalist Ukrainian battalion gears up for more fighting, „Reuters”, 2015 [dostęp 2017-11-29].
- ↑ Volunteers Bolster Ukraine’s Fighting Force, „Institute for War and Peace Reporting” [dostęp 2017-11-29] (ang.).
- ↑ David Stern, Ukraine shies away from tackling far right, „BBC News”, 13 grudnia 2014 [dostęp 2017-11-29] (ang.).
- ↑ Elena Savchuk, The women fighting on the frontline in Ukraine, „The Guardian”, 5 marca 2015, ISSN 0261-3077 [dostęp 2017-11-29] (ang.).
- ↑ Про Національну гвардію України, „Законодавство України” [dostęp 2017-11-29] (ukr.).
- ↑ Офіційний портал Верховної Ради України [online], w1.c1.rada.gov.ua [dostęp 2017-11-29].
- ↑ NR2.RU::: В Украине объявили о создании Национальной гвардии / Начинается мобилизация опытных военных / 11.03.14 / Киев [online], 11 marca 2014 [dostęp 2017-11-29] [zarchiwizowane z adresu 2014-03-11].
- ↑ a b Deutsche Welle, Can the National Guard save Ukraine? | Europe | DW | 20.03.2014 [online], DW.COM [dostęp 2017-11-29] (ang.).
- ↑ Ukraine votes for new National Guard, „BBC News”, 13 marca 2014 [dostęp 2017-11-29] (ang.).
- ↑ Chris Morris, Kiev seeks West response after vote, „BBC News”, 16 marca 2014 [dostęp 2017-11-29] (ang.).
- ↑ John Pike, Ukrainian National Guard [online], globalsecurity.org [dostęp 2017-11-29] (ang.).
- ↑ Anthony Faiola, Ukraine mobilizes reservists but relies on diplomacy, „The Washington Post”, 17 marca 2014, ISSN 0190-8286 [dostęp 2017-11-29] (ang.).
- ↑ Death Toll At 3 In Kyiv Grenade Attack [online], RadioFreeEurope/RadioLiberty [dostęp 2017-11-29].
- ↑ Avakov speaks of losses of National Guard, Interior Ministry in Donbas [online] [dostęp 2017-11-29] (ang.).
- ↑ a b c d e f National Guard of Ukraine, „FIEP | Association of Mediterranean and European Gendarmeries” [dostęp 2017-11-29] (ang.).
- ↑ Про Національну гвардію України, „Законодавство України” [dostęp 2017-11-29] (ukr.).
- ↑ Військова частина 2260 (м. Київ) [online] [dostęp 2017-11-30] [zarchiwizowane z adresu 2014-08-26] (ukr.).
- ↑ Перший батальйон Національної гвардії склав присягу [online] [dostęp 2017-11-29] (ukr.).
- ↑ Arsen Avakov: «The NGU light infantry brigade represents a new model of military unit» (PHOTOS, VIDEO) [online], MIA [dostęp 2017-11-29] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01].
- ↑ ВР передала президентові право призначати командувача Нацгвардією [online], Українська правда [dostęp 2017-11-29].
- ↑ Turchynov proposes parliament appoint Poltorak as National Guard commander [online] [dostęp 2017-11-29] (ang.).
- ↑ Super User, Командувач НГУ генерал-лейтенант гвардії В. Кухарець [online], wayback.archive.org [dostęp 2017-11-29] (ros.).
- ↑ Super User, Командувач НГУ генерал-лейтенант гвардії О.Кузьмук [online], wayback.archive.org [dostęp 2017-11-29] (ros.).
- ↑ Super User, Командувач НГУ генерал-лейтенант гвардії І.Вальков [online], wayback.archive.org [dostęp 2017-11-29] (ros.).
- ↑ Super User, Командувач НГУ генерал-лейтенант гвардії О.Чаповський [online], wayback.archive.org [dostęp 2017-11-29] (ros.).
- ↑ генерал армії України Полторак Степан Тимофійович, „Міністерство оборони України” [dostęp 2017-11-29] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01].
- ↑ УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА УКРАЇНИ №733/2015 – Офіційне інтернет-представництво Президента України, „Офіційне інтернет-представництво Президента України” [dostęp 2017-11-29].
- ↑ Alec Luhn, US paratroopers begin training Ukraine national guard units, „The Guardian”, 20 kwietnia 2015, ISSN 0261-3077 [dostęp 2017-11-30] (ang.).
- ↑ Ukrainian land forces begin Fearless Guardian training, „www.army.mil” [dostęp 2017-11-30] (ang.).
- ↑ Rapid Trident | U.S. Army in Europe [online], eur.army.mil [dostęp 2017-11-30] (ang.).
- ↑ The largest Sea Breeze-2017 drills are held in Ukraine, with maritime operations in focus | Defense-reforms.in.ua [online], defense-reforms.in.ua [dostęp 2017-11-30] (ang.).
- ↑ RoAid – Programul României de cooperare pentru dezvoltare [online], roaid.ro [dostęp 2017-11-30] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01].