SMS Meteor (1887)
 „Meteor” z rozpiętym tentem nad pokładem | |
| Historia | |
| Stocznia | |
|---|---|
| Wodowanie | |
 K.u.K. Kriegsmarine
| |
| Wejście do służby | |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
360 ts konstrukcyjna |
| Długość |
58,74 m[4] |
| Szerokość |
7,4 m |
| Zanurzenie |
2,11 m |
| Napęd | |
| 1 maszyna parowa potrójnego rozprężania o mocy indykowanej 2700 KM, 2 kotły typu lokomotywowego, 1 śruba[5] | |
| Prędkość | |
| Uzbrojenie | |
| zobacz w tekście | |
| Opancerzenie | |
| 19 mm nad maszynownią[7] | |
| Załoga |
60 |
.svg){kind=small}
SMS Meteor − austro-węgierska kanonierka torpedowa[7] z końca XIX wieku, biorąca udział w I wojnie światowej.
Budowa i klasyfikacja[edytuj | edytuj kod]
SMS „Meteor”, wodowany w 1887 w niemieckiej stoczni Schichau w Elblągu, był pierwszą z siedmiu zbudowanych dla marynarki wojennej Austro-Węgier kanonierek torpedowych. Zamówienie na budowę okrętu złożono 30 listopada 1886[2]. Przy jego konstrukcji zakłady Schichau wykorzystały m.in. doświadczenie z konstrukcji liderów torpedowców D 1 i D 2 dla marynarki niemieckiej[2]. „Meteor” nie osiągnął jednak kontraktowej prędkości 22,5 węzła, a niektóre rozwiązania konstrukcyjne nie satysfakcjonowały marynarki. Między innymi, uzbrojenie uznano za zbyt słabe[2]. Mimo to, zamówiono w zakładach Schichaua dwie dalsze jednostki, nieco tylko ulepszonego typu, SMS „Blitz” i „Komet”, rozwijające większą prędkość.
W służbie austro-węgierskiej jednostki te klasyfikowano oryginalnie jako Torpedofahrzeug, która to nazwa oznaczała początkowo okręty torpedowe o długości do 61 m (200 stóp) i była następnie używana także dla kontrtorpedowców[8]. Wzorując się na brytyjskiej terminologii, okręty te nazywano też nieoficjalnie niszczycielami (niem. Zerstörer)[8], co spotyka się także w literaturze[1], jednakże ustępowały one znacząco niszczycielom prędkością i miały słabsze uzbrojenie.
Okręt miał konstrukcję wywodzącą się z powiększonych torpedowców, z gładkopokładowym kadłubem, dziobnicą o formie taranowej i sporym nawisem rufowym. W widoku z góry kadłub miał charakterystyczny dla torpedowców budowy Schichaua wrzecionowaty obrys, osiągający największą szerokość za śródokręciem. Okręt miał jedynie szczątkową nadbudówkę dziobową, z odkrytym pomostem bojowym oraz początkowo jeden pochyły komin[9]. Napęd stanowiła trzycylindrowa maszyna parowa potrójnego rozprężania o mocy indykowanej 2700 KM, napędzająca jedną śrubę[2]. Oprócz głównego steru zawieszonego za śrubą, pod nawisem rufowym, okręt miał pomocniczy ster dziobowy. Posiadał też możliwość użycia pomocniczego ożaglowania[9].
Uzbrojenie stanowiło początkowo 7 pojedynczych dział kalibru 47 mm, z czego 2 o dłuższej lufie L/44 (44 kalibry), a 5 o krótszej L/33. Jedno działo umieszczone było na rufie, a pozostałe sześć - po trzy na każdej z burt, z tego dwa przed nadbudówką dziobową. Uzbrojenie początkowo uzupełniała stała wyrzutnia torped 350 mm w dziobnicy[2].
Służba[edytuj | edytuj kod]
SMS „Meteor” wszedł do służby w 1888. W 1904 roku został poddany częściowej przebudowie, podczas której zainstalowano między innymi obrotową wyrzutnie torpedową 350 mm na pokładzie rufowym zamiast działa[2]. Po wybuchu I wojny światowej kanonierka była wykorzystywana do patrolowania wybrzeża, stacjonując w Poli. W lutym 1918 poddana została ponownej zmianie uzbrojenia – dwa dziobowe działa zamieniono na działo przeciwlotnicze 66 mm[2].
„Meteor” przetrwał wojnę. W styczniu 1920 został przez konferencję międzyaliancką w Paryżu przyznany Włochom i tam złomowany[2].
Dane[edytuj | edytuj kod]
Uzbrojenie[2]
- początkowe:
- 2 armaty 47 mm L/44 SFK (2xI)
- długość lufy: 44 kalibry (L/44)
- 7 armat 47 mm L/33 SFK (7xI)
- długość lufy: 33 kalibry (L/33)
- 1 wyrzutnia torpedowa 350 mm (stała na dziobie - w dziobnicy)
- 2 armaty 47 mm L/44 SFK (2xI)
- od 1904:
- od lutego 1918:
- 1 armata przeciwlotnicza 66 mm (nominalnie 7 cm) L/45 (na dziobie)
- 6 armat 47 mm (6xI)[9]
- 2 wyrzutnie torped 350 mm (1 stała na dziobie, 1 obrotowa na rufie)
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Conway's all the World's Fighting Ships, 1860−1905, s. 281
- ↑ a b c d e f g h i j E. Sieche, Torpedoschiffe..., s.10
- ↑ E. Sieche, Torpedoschiffe..., s.10; według Conway's..., s.281 wyporność 435 t
- ↑ Wymiary wg E. Sieche, Torpedoschiffe..., s.10;
- ↑ E. Sieche, Torpedoschiffe..., s.10; według Conway's..., s.281 moc 2242 KM
- ↑ E. Sieche, Torpedoschiffe..., s.10; według Conway's..., s.281 prędkość 17,5 w
- ↑ a b c Jane's Fighting Ships of World War I, s. 227
- ↑ a b E. Sieche, Torpedoschiffe..., s.3-4
- ↑ a b c Na podstawie planów w E. Sieche, Torpedoschiffe..., s.11
- ↑ Zapewne wyrzutnia torped została zainstalowana zamiast działa rufowego, jak w "Blitz", co sugeruje szkic w E. Sieche, s.11
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Robert Gardiner, Roger Chesneau, Eugène M. Kolesnik (red.): Conway's all the World's Fighting Ships, 1860−1905. London: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 0-85177-130-0.
- Erwin Sieche: Torpedoschiffe und Zerstörer der K. u. K. Marine. Wölfersheim-Berstadt: Podzun-Pallas-Verlag, 1996, seria: Marine-Arsenal: Band 34. ISBN 3-7909-0546-1.
- Jane's Fighting Ships of World War I. Studio Edns.. ISBN 1-85170-378-0.
