Tutkarz ogonkowiec
| Neocoenorrhinus pauxillus | |||||
| (Germar, 1824) | |||||
| |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Gromada | |||||
| Rząd | |||||
| Podrząd | |||||
| Nadrodzina | |||||
| Rodzina | |||||
| Podrodzina | |||||
| Plemię | |||||
| Podplemię | |||||
| Rodzaj | |||||
| Podrodzaj |
Neocoenorrhinus s.str. | ||||
| Gatunek |
tutkarz ogonkowiec | ||||
| |||||
Tutkarz ogonkowiec[1][2] (Neocoenorrhinus pauxillus) – gatunek chrząszcza z rodziny tutkarzowatych. Zamieszkuje palearktyczną Eurazję od Półwyspu Iberyjskiego po Azję Środkową i Iran. Żeruje na drzewach i krzewach z rodziny różowatych.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1824 roku przez Ernsta Friedricha Germara pod nazwą Rhynchites pauxillus[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Chrząszcz o krępym ciele długości od 2,1 do 3,3 mm. Ubarwienie wierzchu ciała ma od ciemnoniebieskiego do ciemnozielonego, zawsze z metalicznym połyskiem. Owłosienie ma ciemne, na pokrywach bardzo długie i półwzniesione[4].
Ryjek jest cienki, przed nasadą czułków silnie zagięty, u samca tak długi jak przedplecze, u samicy tak długi jak szerokość przedplecza. Głowa za oczami, silnie wypukłymi u samca i słabo wypukłymi u samicy, jest śladowo przewężona. Punktowanie głowy i przedplecza jest gęste, głębokie i tak samo duże. Pokrywy są krótkie, 1,7 raza szersze od przedplecza. Silnie rozwinięte rzędy pokryw rzeźbią głębokie punkty; dziewiąty rząd łączy się z dziesiątym pośrodku długości pokrywy. Znacznie węższe od rzędów, wypukłe międzyrzędy mają rozproszone i drobne punktowanie[4].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Owad ten zasiedla lasy, zarośla, polany, murawy kserotermiczne, sady, ogrody i parki. Owady dorosłe aktywne są od marca lub kwietnia do lipca. Są foliofagami żerującymi na liściach, kwiatach i pąkach drzew i krzewów z rodziny różowatych[2]. Od początku do maja samice składają jaja do ogonków liściowych lub głównych żyłek liści[4][5]. Do roślin pokarmowych larw należą głogi, grusze, irgi, jabłonie, jarzęby, pigwy, nieszpułki, róże, śliwy i wiśnie[4][6]. Klucie larw następuje po około 5–8 dniach[5]. Są one endofitofagami minującymi liście[2]. Rozwój larwalny trwa około 4 tygodni. Wyrośnięta larwa schodzi do gleby[4][5] i przepoczwarcza się na średniej głębokości 13 cm[4]. Rozwój poczwarki zajmuje od 2 do 3 tygodni. Stadium zimującym jest owad dorosły[5].
Gatunek palearktyczny. W Europie znany jest z Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Luksemburga, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Liechtensteinu, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Mołdawii, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Czarnogóry, Grecji oraz europejskich części Rosji i Turcji[6][3]. W Azji zamieszkuje azjatycką część Turcji, Gruzję, Armenię, Azerbejdżan, Kazachstan oraz Iran[6]. W Polsce jest owadem pospolitym na terenie całego kraju[2][5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Roman Kuntze. Krytyczny przegląd szkodników z rzędu chrząszczy zarejestrowanych w Polsce w latach 1919—1933. „Rocznik Ochrony Roślin”. 3 (2), 1936. Warszawa.
- ↑ a b c d Neocoenorrhinus pauxillus – Tutkarz ogonkowiec. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2021-10-12].
- ↑ a b Neocoenorrhinus pauxillus (Germar, 1824). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2021-10-12].
- ↑ a b c d e f Zdzisław Cmoluch: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 96-97 Rhinomaceridae, Attelabidae. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1979.
- ↑ a b c d e B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Katalog Fauny Polski. Tom XXIII, zeszyt 18. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowcowate prócz ryjkowców – Curculionioidea prócz Curculionidae.. Warszawa: 1992.
- ↑ a b c Hassan Ghahari, Enzo Colonnelli. An Annotated Catalogue of the Iranian Attelabidae (Coleoptera: Curculionoidea). „Journal of the Entomological Research Society”. 21 (2), s. 225-241, 2019. ISSN 2651-3579.