Ulica Świętej Trójcy we Wrocławiu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ulica Świętej Trójcy
Przedmieście Świdnickie
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Wrocław

Długość

171 m

Poprzednie nazwy

Trinitasstrasse

Przebieg
ul. Prosta
ul. Pawłowa
Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Ulica Świętej Trójcy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Ulica Świętej Trójcy”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Ulica Świętej Trójcy”
51°06′18,926″N 17°01′09,098″E/51,105257 17,019194
SP 97, ul. Prosta 16
Gimnazjum 5[a], ul. Pawłowa 15

Ulica Świętej Trójcyulica położona we Wrocławiu, biegnąca od ulicy Prostej do ulicy Iwana Pawłowa[b], na osiedlu Przedmieście Świdnickie w dawnej dzielnicy Stare Miasto[1][2][3]. Ulica ma 171 m długości[1].

Historia[edytuj | edytuj kod]

W 1862 r. powstał projekt założenia ulicy biegnącej od współczesnej ulicy Iwana Pawłowa do torów kolejowych, równolegle do współczesnej ulicy Grabiszyńskiej[4]. W 1865 r. zakupiono parcelę przy ulicy Kolejowej ówcześnie pod numerem 2 i zbudowano szpital Bożego Ciała – Trójcy Świętej według projektu Karla Schmidta, który obecnie nie istnieje[5][6][7]. Później, bo w 1877 r., w pobliżu ulicy Tęczowej zbudowany został kościół św. Trójcy, obecnie również nieistniejący, zburzony w wyniku działań wojennych prowadzonych podczas oblężenia Wrocławia w 1945 r.[8][7][9] Planowana ulica miała przebiegać przy opisanych obiektach i z tego względu w 1870 r. nadano jej nazwę Świętej Trójcy[4]. W latach 1856-1922 pomiędzy dzisiejszymi ulicami: Prostą i Kolejową działała fabryka produkująca wagony: Hofman Bracia & CO. Fabryka Wagonów S.A. (Hofmann Gebr. & CO Wagenfabik AG). Ówcześnie adres fabryki przypisany był do ulicy Prostej (numery 3-19), a obecnie do ulicy Kolejowej 63-65. Współcześnie zakład należy do Poczty Polskiej, w którym urządzono Centrum Logistyki[10][11]. Ostatecznie zrezygnowano z realizacji pozostałej części projektu i ulica pozostała wytyczona jedynie na odcinku zachowanym do dziś[4].

Ulica, podobnie jak cała okolica, przed wojną zabudowana była kamienicami tworzącymi ciągłe pierzeje po obu jej stronach. Cała ta zabudowa uległa zniszczeniu w wyniku działań wojennych prowadzonych podczas oblężenia Wrocławia w 1945 r.[4][12] Po II wojnie światowej na wolnych terenach pozostałych po zniszczonej zabudowie przedwojennej rozpoczęto budowę nowego osiedla mieszkaniowego przez Spółdzielnię Mieszkaniową "Cichy Kącik". Przy ulicy Świętej Trójcy powstał budynek o adresie ulica Prosta 8-14, który został zasiedlony jako pierwszy w dniu 6 lipca 1959 r., to jest już 10 miesięcy od zarejestrowania spółdzielni mieszkaniowej. Kolejna zabudowa objęła między innymi budynek przy ulicy Iwana Pawłowa 7-13[4][13].

Przy ulicy Iwana Pawłowa 15 w 1961 r. została zaś wybudowana szkoła podstawowa, której w grudniu 1964 r. nadano imię Aleksandra Zawadzkiego[4], przekształcona w późniejszych latach w gimnazjum numer 5[14][15][16]. Zaś w 1962 r. oddano do użytkowania szkołę położoną przy ulicy Prostej 16, zbudowaną jako Pomnik Tysiąclecia. Uroczyste otwarcie szkoły nastąpiło 3.09.1962 r., które dokonał profesor Bolesław Iwaszkiewicz. Wówczas naukę podjęło 1043 uczniów w 26 oddziałach. 14.12.1966 r. przyjęto dla niej jako patrona Jana Brzechwę. Wbudowano wówczas na ścianie budynku szkolnego pamiątkową tablicę. W 2012 r. utworzono Zespół Szkół nr 7 przy ulicy Iwana Pawłowa 15, a od 2017 r. został on, po likwidacji gimnazjum, przekształcony w szkołę podstawową nr 97 przy ulicy Prostej 16[14][15][16].

Nazwy[edytuj | edytuj kod]

W swojej historii ulica nosiła następujące nazwy:

  • Trinitasstrasse, do 1945 r.[17]
  • Świętej Trójcy, od 1945 r.[1][17]

Niemiecka nazwa ulicy Trinitasstrasse nawiązywała do kościoła Świętej Trójcy istniejącego przy dawnym szpitalu, położonego przy ulicy Kolejowej na wprost tej ulicy (zlikwidowanego odcinka ulicy, patrz: Historia). W wyniku działań wojennych kościół uległ zniszczeniu i po II wojnie światowej jego ruiny zostały rozebrane, lecz nazwa ulicy po przełożeniu z języka niemieckiego na język polski została zachowana (Trinity – Trójca Święta)[17]. Współczesna nazwa ulicy została nadana przez Zarząd Wrocławia i ogłoszona w okólniku nr 97 z 30.11.1945 r. [18].

Układ drogowy[edytuj | edytuj kod]

Do ulicy Świętej Trójcy przypisana jest droga gminna nr 105070D (numer ewidencyjny drogi G1050700264011) o długości 171 m[1][19], łącząca ulicę Prostą z ulicą Iwana Pawłowa[b][1][2]. Obejmuje wąską jezdnię i obustronne chodniki[4].

Ulica łączy się z następującymi drogami publicznymi, kołowymi oraz innymi drogami:

Drogi powiązane
rodzaj droga inne foto
skrzyżowanie ulica Prosta[1][18] początek ulicy
skrzyżowanie ulica Iwana Pawłowa[1][20] koniec ulicy

Ulica położona jest na działkach ewidencyjnych stanowiących drogi gminne[1].

Działki ewidencyjne
numer pole powierzchni rodzaj
działka nr 32/3 1589 m2 droga gminna[1][21]
działka nr 16/5 12 m² droga gminna[1][22]
działka nr 16/8 80 m² droga gminna[1][23]
Łącznie: 1681 m²[c]

Droga gminna przypisana do ulicy posiada nawierzchnię wykonaną z granitowej kostki brukowej[24][25]. Jest ona w całości objęta strefą ograniczenia prędkości 30 km/h, podobnie jak powiązane z nią ulice: Prosta i Iwana Pawłowa[26]. W ramach wymienionej strefy ruchu uspokojonego przeznaczona jest także dla ruchu rowerowego[26][27].

Zabudowa i zagospodarowanie[edytuj | edytuj kod]

Szkoła i budynek mieszkalny przy ul. Prostej
Zieleniec przy ul. Świętej Trójcy

Po północno-zachodniej stronie ulicy położone jest osiedle mieszkaniowe z pawilonem handlowym przy ulicy Tęczowej[2][3][4][28], przy czym przy samej ulicy Świętej Trójcy znajdują się pięciokondygnacyjne budynki mieszkalne o adresach: ulica Prosta 8-14 (o powierzchni zabudowy 842 m²), ulica Iwana Pawłowa 7-13 (o powierzchni zabudowy 798 m²)[19][29][30]. Ponadto znajduje się tu zespół jednostanowiskowych, jednokondygnacyjnych garaży o powierzchni zabudowy 342 m² na działce o powierzchni 481 m²[4][19][31][32][33]. Zaś po stronie południowo-wschodniej znajduje się szkoła, przy ulicy Prostej 16 i przy ulicy Iwana Pawłowa 15, na terenie o powierzchni 15 879 m²[d][4][14][19][34]. Oś widokową w kierunku południowo-zachodnim ulicy przy jej początku zamyka teren dawnej fabryki wagonów przy ulicy Kolejowej 63-65, obecnie Centrum Logistyki Poczty Polskiej[10][11], o powierzchni 30 655 m²[d][35]. Obszar ten przeznaczono pod zabudowę mieszkaniową, z usługami, skwerami i placami zabaw[36][37], z obowiązkiem zachowania podlegających ochronie zabytków budynków i budowli[36][38]. Przewiduje się powstanie tu 469 mieszkań i 500 miejsc parkingowych. Budynki nie przekroczą 8 kondygnacji nadziemnych[37]. Natomiast zamknięcie osi widokowej przy końcu ulicy w kierunku północno-wschodnim obejmuje kontynuację wyżej wymienionej zabudowy osiedla mieszkaniowego, położoną przy ulicy Iwana Pawłowa[2][19]. Brak jest punktów adresowych przy ulicy Świętej Trójcy[39].

Ulica przebiega przez teren o wysokości bezwzględnej od 117,2 do 118,2 m n.p.m.[24][40]

Przy ulicy znajduje się tereny zieleni obejmujący Zieleniec przy ul. Świętej Trójcy[41], o powierzchni 2771 m2[d][42][43]. Jest on położony we wnętrzu międzyblokowym, między budyniami przy ul. Prostej 8-14 i ulicy Iwana Pawłowa 7-13[41][42].

Ulica przebiega przez jeden rejon statystyczny, przy czym dane pochodzą z 31.12.2019 r. Jest to Rejon statystyczny nr 933260, w którym zameldowanych jest 674 osób, a gęstość zaludnienia wynosi 11 750 lud./km²[44].

Ochrona i zabytki[edytuj | edytuj kod]

Obszar na którym położona jest ulica Świętej Trójcy ujęty jest w ewidencji zabytków w ramach tzw. Przedmieścia Mikołajskiego. Dla tego obszaru ochronie podlega przede wszystkim historyczny układ urbanistyczny, który kształtowany był od początku XIX wieku do lat 70. XX wieku[45][46][47][48].

Przy ulicy nie ma zabytków, natomiast w najbliższym sąsiedztwie znajdują się następujące zabytki i inne obiekty historyczne[10]):

Obiekty zabytkowe
obiekt, położenie ochrona[e] fotografia
zamknięcie osi widokowej w kierunku południowo-zachodnim
dawny zespół warsztatów głównych Niemieckiej Poczty Rzeszy i fabryki wagonów braci Hoffmann, obecnie budynki Poczty Polskiej Centrum Logistyki
ulica Kolejowa 63-65[49][50]
rodzaj ochrony – gez, mpzp[36][38][49][50]
Hala przemysłowa z częścią montażową i warsztatami Deutsche Reichspost Hauptwerkst. f. Postkraftwag. (obszar fabryki wagonów Braci Hofman & Co.), obecnie budynek przemysłowy Poczty Polskiej Centrum Logistyki
ulica Kolejowa 63-65[10][51][52][53][54]
1931 r., (proj. L.Neumann), (fabryka ok. 1910 r.)[10]
rejestr zabytków: A/5977/1-2 z dnia 14.09.2015 r.[10][51][52][53]
kotłownia dawnego zespołu warsztatów głównych Niemieckiej Poczty Rzeszy i fabryki wagonów braci Hoffmann, obecnie budynek Poczty Polskiej Centrum Logistyki
ulica Kolejowa 63-65[55][56]
rodzaj ochrony – gez, mpzp[36][38][55][56]

Baza TERYT[edytuj | edytuj kod]

Garaże i zabudowa mieszkaniowa

Dane Głównego Urzędu Statystycznego z bazy TERYT, spis ulic (ULIC)[39][57]:

  • województwo: DOLNOŚLĄSKIE (02)
  • powiat: Wrocław (0264)
  • gmina/dzielnica/delegatura: Wrocław (0264011) gmina miejska
  • Miejscowość podstawowa: Wrocław (0986283) miasto; Wrocław-Stare Miasto (0986946) delegatura
  • Gmina/dzielnica/delegatura: Wrocław-Stare Miasto (0264059) delegatura
  • kategoria/rodzaj: ulica
  • Nazwa ulicy: ul. św. Trójcy (23017).

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Po likwidacji w Polsce szkół na poziomie gimnazjum i utworzeniu ośmioklasowych szkół podstawowych, widoczne na zdjęciu gimnazjum nr 5 przy ulicy Iwana Pawłowa 15 zostało włączone w 2017 r. do szkoły podstawowej nr 97 przy ulicy Prostej 16. Widoczna elewacja północno-zachodnia zabudowy szkolnej stanowi ciągłą pierzeję południowo-wschodnią ulicy św. Trójcy[2][14][15][16].
  2. a b Określony tu przebieg ulicy św. Trójcy wskazujący, że biegnie ona od ulicy Prostej od ulicy Iwana Pawłowa, tj. z południowego zachodu w kierunku północno-wschodnim, do centrum, zaczerpnięty jest z zestawienia dróg udostępnianego przez zarządcę drogi – Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta (ZDiUM)[1]. Przy ulicy brak jest numeracji adresowej[39] pozwalającej na inne wskazanie przebiegu ulicy. Jednakże ulice przebiegające w najbliższym otoczeniu równolegle do ulicy św. Trójcy – ulica Tęczowa i ulica Grabiszyńska – mają przypisaną numerację adresową w kierunku przeciwnym, tj. z północnego wschodu od centrum w kierunku południowo-zachodnim i tak określany jest ich przebieg[2][58][59]. I tak też określa przebieg ulicy Zygmunt Antkowiak w swojej publikacji pt. Ulice i place Wrocławia z 1970 r., tj. od ulicy Iwana Pawłowa do ulicy Prostej[4].
  3. Nieco inną powierzchnię jednej z działek, na których przebiega ulica, podaje Zarząd Geodezji Kartografii i Katastru Miejskiego we Wrocławiu na portalu GEO-INFO 7 prowadzonym przez siebie. I tak odpowiednio: działka nr 32/3 – 0,1588 ha; działka nr 16/5 – 0,0012 ha; działka nr 16/8 – 0,0080 ha; razem: 0,1680 ha[60][61][62].
  4. a b c Powierzchnie zieleńców, szkoły i terenu poczty polskiej określone zostały na podstawie powierzchni działek ewidencyjnych.
  5. Nr rej.: numer wpisu do rejestru zabytków; mpzp – miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego; gez – gminna ewidencja zabytków.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i j k l ZDiUM ulice 2020 ↓, poz. 5706 (Św. Trójcy).
  2. a b c d e f SIP 2020 ↓, Mapa podstawowa.
  3. a b SIP 2020 ↓, Osiedla Wrocławia.
  4. a b c d e f g h i j k Antkowiak 1970 ↓, s. 274 (Św. Trójcy).
  5. Harasimowicz 2006 ↓, s. 869 (Szpital Bożego Ciała – Św. Trójcy.
  6. Harasimowicz 2006 ↓, s. 790-791 (Schmidt Karl.
  7. a b WPS 2018 ↓.
  8. Antkowiak 1970 ↓, s. 104-105 (Kolejowa).
  9. Harasimowicz 2006 ↓, s. 432 (Kościół Trójcy Świętej.
  10. a b c d e f SIP 2020 ↓, GEZ.
  11. a b Harasimowicz 2006 ↓, s. 292 (Hofman Bracia & CO. ….
  12. Eysymontt i in. 2008 ↓, s. 63 (poz. 58).
  13. Cichy Kącik 2021 ↓, O spółdzielni, historia.
  14. a b c d SP 97 2020 ↓, Kontakt.
  15. a b c SP 97 2020 ↓, Szkoła, O szkole, Historia.
  16. a b c Głowicka-Wolska 2017 ↓.
  17. a b c Wratislavia.net n-p 2012 ↓, s. 154 (Trinitasstr.).
  18. a b ZDiUM ulice 2020 ↓, poz. 4404-4405 (Prosta).
  19. a b c d e UMWD 2020 ↓, BDOT10k.
  20. ZDiUM ulice 2020 ↓, poz. 4010-4013 (Pawłowa Iwana).
  21. SIP 2020 ↓, Mapa własności: Stare Miasto, AR_23, 32/3.
  22. SIP 2020 ↓, Mapa własności: Stare Miasto, AR_32, 16/5.
  23. SIP 2020 ↓, Mapa własności: Stare Miasto, AR_32, 16/8.
  24. a b GUGiK 2020 ↓, Geoportal krajowy, obiekty topograficzne.
  25. ZGKiKM 2020 ↓, BDOT500.
  26. a b SIP 2020 ↓, Komunikacja, utrudnienia.
  27. SIP 2020 ↓, Mapa rowerowa.
  28. ZGKiKM 2020 ↓, EGiB 02641_1.0028.AR_23.40.1_BUD.
  29. ZGKiKM 2020 ↓, EGiB 02641_1.0028.AR_23.16/14.1_BUD.
  30. ZGKiKM 2020 ↓, EGiB 02641_1.0028.AR_23.16/6.1_BUD.
  31. SIP 2020 ↓, Mapa własności: Stare Miasto, AR_23, 16/18.
  32. ZGKiKM 2020 ↓, EGiB 02641_1.0028.AR_15.4/7.
  33. ZGKiKM 2020 ↓, EGiB 02641_1.0028.AR_15.4/7.1_BUD.
  34. SIP 2020 ↓, Mapa własności: Stare Miasto, AR_23, 19/1.
  35. SIP 2020 ↓, Mapa własności: Stare Miasto, AR_23, 18/1, 18/3.
  36. a b c d Uchwała RMWr 2016 ↓, § 16.
  37. a b urbanity.pl i b.d. ↓, osiedle-kolejowa-mieszkanie-plus,b15574.
  38. a b c Uchwała RMWr 2016 ↓, § 7.
  39. a b c SIP 2020 ↓, EMUiA, ul. św. Trójcy, index 1251.
  40. SIP 2020 ↓, Mapa wysokościowa.
  41. a b SIP 2020 ↓, Mapa przyrodnicza.
  42. a b SIP 2020 ↓, Mapa własności, Stare Miasto, AR_23, 16/19.
  43. ZGKiKM 2020 ↓, EGiB 02641_1.0028.AR_23.16/19.
  44. SIP 2020 ↓, Demografia.
  45. ZW 2020 ↓, GEZ poz. 49.
  46. WUOZ 2020 ↓, 10420.
  47. WUOZ 2018 ↓, Przedmieście Mikołajskie.
  48. WUOZ 2018 ↓, Przedmieście Mikołajskie – mapa (karta).
  49. a b ZW 2020 ↓, GEZ poz. 3299.
  50. a b WUOZ 2020 ↓, 3140.
  51. a b NID 2020 ↓, s. 224.
  52. a b ZW 2020 ↓, GEZ poz. 3301.
  53. a b WUOZ 2020 ↓, 3142.
  54. NID geoportal 2020 ↓, PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.361810.
  55. a b ZW 2020 ↓, GEZ poz. 3302.
  56. a b WUOZ 2020 ↓, 3143.
  57. GUS 2020 ↓, ULIC.
  58. ZDiUM ulice 2020 ↓, poz. 5818-5819 (Tęczowa).
  59. ZDiUM ulice 2020 ↓, poz. 1313-1314 (Grabiszyńska).
  60. ZGKiKM 2020 ↓, EGiB 02641_1.0028.AR_23.32/3.
  61. ZGKiKM 2020 ↓, EGiB 02641_1.0028.AR_23.16/5.
  62. ZGKiKM 2020 ↓, EGiB 02641_1.0028.AR_23.16/8.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

  • Ulica Świętej Trójcy, [w:] Wrocław: Przedmieście Mikołajskie [online], fotopolska.eu [dostęp 2021-01-12] (pol.).
  • ul. Świętej Trójcy, [w:] Wrocław: Przedmieście Świdnickie [online], dolny-slask.org.pl (Wratislaviae Amici), ID: 587416 [dostęp 2021-01-12] (pol.).
  • ul. św. Trójcy [online], wikimapia.org [dostęp 2021-01-12] (pol.).