Przejdź do zawartości

16 Pułk Dragonów

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z 16 Batalion Dragonów)
16 Pułk Dragonów
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1945

Rozformowanie

1947

Tradycje
Rodowód

1 Batalion Ciężkich Karabinów Maszynowych

Dowódcy
Pierwszy

ppłk dypl. Wacław Kobyliński

Ostatni

mjr Ksawery Wejtko

Organizacja
Rodzaj wojsk

piechota zmotoryzowana

Podległość

16 Brygada Pancerna

Oznaka 16 Samodzielnej Brygady Pancernej

16 Pułk Dragonówpododdział piechoty zmotoryzowanej PSZ na Zachodzie.

Formowanie i zmiany organizacyjne

[edytuj | edytuj kod]

We wrześniu 1940, w ramach I fazy reorganizacji I Korpusu Polskiego, sformowany został 1 Batalion Ciężkich Karabinów Maszynowych. 25 lutego 1942 batalion, będący dotychczas jednostką korpuśną, podporządkowany został dowódcy 1 Dywizji Pancernej. W czerwcu 1942 jednostka została rozformowana, a na bazie jej dwóch kompanii zorganizowany został batalion strzelców zmotoryzowanych 16 Brygady Czołgów. Podstawę organizacji stanowił brytyjski etat Motor Battalion, ref I/1931/8D/2, zgodnie z którym batalion liczyć miał 805 żołnierzy. Batalion stacjonował w m. Duns, w Szkocji. 8 października 1942 trzeci szwadron pod dowództwem kpt. Stefana Kazimierczaka przeniesiony został do m. Dryburgh i zakwaterowany w nowoczesnym hotelu[1].

12 sierpnia 1942 16 Brygada Czołgów przemianowana została na 16 Brygadę Pancerną, a jej batalion strzelców otrzymał nazwę - 16 Batalion Dragonów. W czasie obchodzonych w 1942 Świat Bożego Narodzenia batalion liczył pięciu oficerów i 220 żołnierzy, w tym ośmiu ewangelików i trzydziestu wyznawców judaizmu[2]. Wiosną 1943 zgranie i wyszkolenie pododdziału było na poziomie dostatecznym[3].

W kwietniu 1943, na podstawie rozkazu Naczelnego Wodza, gen. broni Władysława Sikorskiego z dnia 20 marca 1943, w skład 16 BPanc włączony został 1 Batalion Strzelców Podhalańskich. Zastąpił on 16 Batalion Dragonów, który został zlikwidowany. Wyszkoleni kierowcy batalionu przeniesieni zostali do pułków pancernych brygady. Część żołnierzy przeniesionych zostało do 10 Batalionu Dragonów.

W dniu 5 lutego 1945 dowódca Jednostek Wojskowych w Wielkiej Brytanii, gen. bryg. Janusz Głuchowski nakazał przystąpić do formowania Dowództwa I Korpusu z jednostkami zabezpieczenia i obsługi, 4 Dywizji Piechoty, i 16 Samodzielnej Brygady Pancernej. W dniu 16 kwietnia 1945 r. na podstawie rozkazu organizacyjnego nr 8 dowódcy 16 Samodzielnej Brygady Pancernej rozpoczęta została organizacja 16 Pułku Dragonów. Zalążek pułku 4 oficerów i 28 szeregowych przekazał szwadron sztabowy 16 SBPanc., 14 Pułk Ułanów Jazłowieckich i Ośrodek Zapasowy 1 DPanc. Do brygady, w tym do dragonów przekazano w maju 1945 r. ok. 250 przeszkolonych żołnierzy ze Spadochronowego Ośrodka Zapasowego[4]. W okresie od kwietnia do sierpnia w pułku prowadzono głównie szkolenie piesze, a ze sprzętem bojowym w ograniczonym zakresie z uwagi na brak etatowego wyposażenia. W czerwcu uznano stan wyszkolenia w pułku jako "bardzo surowe"[5]. Pułk podporządkowany został dowódcy 16 SBPanc. Jednostka nie wzięła udziału w walkach. W lipcu 1945, po wcieleniu Polaków - jeńców Wehrmachtu, stan ewidencyjny batalionu liczył 16 oficerów oraz 1226 podoficerów i szeregowych. Pułk jak i cała brygada nie osiągnął pełnej gotowości bojowej z uwagi na polecenie władz brytyjskich o przerwaniu szkolenia. 16 Pułk Dragonów rozformowany został 6 maja 1947[6].

Universal Carrier - pojazd plutonu rozpoznawczego i plutonów specjalnych

Żołnierze batalionu/pułku

[edytuj | edytuj kod]

Dowódcy batalionu i pułku

  • ppłk dypl. Wacław Kobyliński
  • ppłk dypl. Aleksander Ruchaj-Taczanowski (X 1941 - II 1943)[7]
  • kpt. Adam Będzikowski (cz.p.o. do 19 IX 1942)
  • mjr Zygmunt Szpotański (p.o. 23 III - 16 IV 1943)
  • mjr Ksawery Wejtko (16 IV 1945 - 6 V 1947)

Zastępcy dowódcy

  • ppłk dypl. Aleksander Ruchaj-Taczanowski
  • rtm. / mjr Zygmunt Szpotański (26 IX 1942 16 IV 1943)

Oficerowie:

  • kpt. Stefan Kazimierczak - dowódca 3 szwadronu

Odznaki i barwy pułku

[edytuj | edytuj kod]

Odznaka pamiątkowa o wymiarach 44,7 X 45,8 mm. Krzyż równoramienny wykonany w brązie, biało emaliowany. Krawędzie w kolorze oksydowanego złota. Na krzyż centralnie nałożony kroczący lew wykonany z miedzi.

Odznaka honorowa – na lewym ramieniu biały sznur[8].

Proporczyk - amarantowo-żółty z białym paskiem pośrodku.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Kazimierczak 1982 ↓, s. 146.
  2. Kazimierczak 1982 ↓, s. 148.
  3. Kazimierczak 1982 ↓, s. 152.
  4. Tym 2014 ↓, s. 29-30, 36.
  5. Tym 2014 ↓, s. 44-46.
  6. Tym 2014 ↓, s. 46-47.
  7. Jerzy Adam Radomski: Aleksander Ruchaj. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2017-04-06].
  8. Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie 1939-1945 : barwa i broń. s. 216.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Józef Dembiniok, Bernard Szczech i Andrzej Urbański, Oznaki i odznaki Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, cz. I Wojsko Polskie we Francji. I Korpus Polski w Wielkiej Brytanii, Krajowa Agencja Wydawnicza, Katowice 1984, ISBN 83-03-00719-X.
  • Stefan Kazimierczak: Żołnierz losu nie wybierał. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982. ISBN 83-11-06697-3.
  • Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie 1939-1945 : barwa i broń. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984. ISBN 83-223-2055-8.
  • Bohdan Królikowski: Kres ułańskiej epopei : szkice do dziejów kawalerii rozpoznawczej i pancernej Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie 1939-1947. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2007. ISBN 83-7306-332-3.
  • Juliusz Tym: 1. Dywizja Pancerna. Organizacja i wyszkolenie. Warszawa: ZP Grupa Sp. z o.o., 2009. ISBN 978-83-61529-27-9.
  • Zbigniew Wawer: Organizacja polskich wojsk lądowych w Wielkiej Brytanii 1940-1945. Warszawa: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk : Bellona, 1992. ISBN 83-11-08218-9.
  • Juliusz S. Tym: Śladami polskich gąsienic 1939-1947.Polskie Oddziały Pancerne na Zachodzie tom 15, 16 Samodzielna Brygada Pancerna. Warszawa: Edipresse-Kolekcje Sp.o.o., 2014. ISBN 978-83-7989-114-6.