Bryan Cranston

Bryan Cranston
	; Bryan Cranston (2022)
Imię i nazwisko	Bryan Lee Cranston
Data i miejsce urodzenia	7 marca 1956 ; Los Angeles
Zawód	aktor, reżyser, producent, scenarzysta
Współmałżonek	Mickey Middleton (1977–1982; rozwód); Robin Dearden (od 1989)
Lata aktywności	od 1980
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Bryan Lee Cranston^[1] (ur. 7 marca 1956 w Los Angeles) – amerykański aktor, scenarzysta i reżyser. Zdobywca Złotego Globu i kilku Nagród Emmy (2008–2010, 2014) za rolę Waltera White’a w serialu Breaking Bad^[2]. Na swoim koncie ma liczne występy zarówno w filmach, jak i w serialach. Ponadto użycza swojego głosu w programach telewizyjnych^[3]. Nominowany do Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego, a także do nagrody BAFTA i Złotego Globu za rolę Daltona Trumbo w filmie Trumbo (2015).

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się i wychowywał w Los Angeles w Kalifornii jako syn Audrey Peggy Sell, aktorki radiowej, i Joe Cranstona, aktora i byłego boksera amatora^[4]. Jego dziadkowie ze strony matki byli Niemcami, a jego ojciec był pochodzenia irlandzkiego, niemieckiego i austriacko-żydowskiego. Wychował się ze starszym bratem Kyle Edwardem (ur. 1953) i siostrą Amy^[5] w dzielnicy Canoga Park w Los Angeles, a także przebywał z dziadkami, mieszkając na ich fermie drobiu w Yucaipa. Jego ojciec odszedł od rodziny, gdy Cranston miał jedenaście lat. W 1974 ukończył szkołę średnią Canoga Park High School^[6]. W 1976 ukończył nauki policyjne w Los Angeles Valley College w Valley Glen, w Los Angeles^[6]. Po studiach podróżował motocyklem po kraju ze swoim bratem i postanowił wytropić ojca, z którym się spotkał po 11 latach^[5].

Kariera

W wieku 8 lat zadebiutował jako aktor w reklamie United Way^[5]^[7]. Po ukończeniu college’u, występował w lokalnych i regionalnych teatrach. Pierwszym, do którego się dostał, był Granada Theatre, znajdujący się w jego rodzinnym mieście, San Fernando Valley. Od końca lat 80. regularnie pojawiał się w filmach i serialach, choć były to głównie niewielkie role. Dopiero serial Zwariowany świat Malcolma z 2000 roku przyniósł mu popularność. Swoje aktorskie umiejętności wykorzystuje nie tylko w filmach i serialach, ale także przy produkcji reklam (chipsy Lay’s, Honda Accord). Użycza też swojego głosu, dubbingując m.in. japońskie filmy anime.

Zanim zagrał w Zwariowanym świecie Malcolma, jego największym osiągnięciem była rola astronauty Buzza Aldrina w serialu HBO Z Ziemi na Księżyc. Kilka lat wcześniej w filmie Szaleństwa młodości również zagrał astronautę Virgila „Gusa” Grissoma. Innym udanym występem była rola w Nocy wigilijnej, gdzie wcielił się w Nicka Wrigleya, nieodpowiedzialnego wujka, który kradnie sanie Świętego Mikołaja i prawie psuje Boże Narodzenie. Z kolei w Szeregowcu Ryanie Stevena Spielberga zagrał charakterystyczną rolę jednorękiego oficera.

W 1999 napisał scenariusz i wyreżyserował film Last Chance. Cranston jest także reżyserem kilku odcinków Zwariowanego świata Malcolma. Za rolę w tym serialu otrzymał trzy nominacje do Nagrody Emmy, jednak nigdy żadnej nie otrzymał.

Cranston często występuje gościnnie w telewizyjnych serialach. Te najbardziej znane to m.in.: Sabrina, nastoletnia czarownica, Z Archiwum X, Babilon 5 czy Gliniarz i prokurator. Sympatię widzów i grono fanów przysporzyła mu rola dr. Tima Whatleya w serialu Kroniki Seinfelda.

Grał główną rolę w serialu Breaking Bad, gdzie wcielał się w Waltera White’a, producenta metamfetaminy. W 2008 roku Cranston zdobył pierwszą Nagrodę Emmy dla najlepszego aktora za rolę w Breaking Bad^[7].

Życie prywatne

10 listopada 1977 ożenił się z pisarką Mickey Middleton. Jednak 8 kwietnia 1982 doszło do rozwodu. 8 lipca 1989 poślubił Robin Dearden, którą poznał na planie serialu Airwolf.

Filmografia

Filmy

1987: Amazonki z Księżyca jako paramedyk #1
1990: Corporate Affairs jako Darren
1991: Kosmiczny wirus jako Darden
1991: Udręka milczenia jako Profesir Harris
1994: Erotique jako dr Robert Stern
1994: Towarzysz jako Alan
1994: Miłość – Nienawiść jako Dawid
1995: Kissing Miranda jako agent Specjalny Falsey
1996: Akta Rockforda: kara i zbrodnia jako Patrick Dougherty
1996: Szaleństwa młodości jako Virgil 'Gus' Grissom
1996: Podwodna misja jako Braddock
1997: Alright Already jako Robert (gościnnie)
1997: Strategic Command jako Phil Hertzberg
1997: Grupa specjalna jako Phil Hertzberg
1998: Szeregowiec Ryan jako pułkownik Departamentu Wojny
1999: Last Chance jako Lance
2000: The Prince of Light jako Ram
2000: Dom przy ulicy Grozy jako Ron Gatley
2001: Noc wigilijna jako Nick Wrigley
2003: KidSmartz jako Gospodarz
2003: W krzywym zwierciadle: Rodzinne święta jako Woodrow Snider
2004: Illusion jako David
2004: Seeing Other People jako Peter
2005: Hard Four jako Bryce Baxter
2006: Mała miss jako Stan Grossman
2009: Love Ranch
2011: Drive jako Shannon
2011: Epidemia strachu jako Haggerty
2011: Z dystansu jako pan Dearden
2012: John Carter jako Powell
2012: Rock of Ages jako burmistrz Mike Whitmore
2012: Pamięć absolutna jako Vilos Cohaagen
2012: Operacja Argo jako Jack O’Donnell
2013: Chłód nadchodzi nocą jako Topo
2014: Godzilla jako Joe Brody
2015: Trumbo jako Dalton Trumbo
2016: Kung Fu Panda 3 jako Li (głos)
2016: Get a Job jako Roger Davis
2016: Boss jako Robert Mazur
2016: Wakefield jako Howard Wakefield
2016: Dlaczego on? jako Ned Fleming
2017: The Disaster Artist jako on sam
2017: Power Rangers jako Zordon
2017: Last Flag Flying jako Sal Nealon
2017: Spragnieni życia jako Philip Lacasse
2018: Wyspa psów jako Chief (głos)
2019: El Camino: Film Breaking Bad jako Walt
2020: Jedyny i niepowtarzalny Ivan jako Mack

Seriale

1981–1987: Posterunek przy Hill Street (gościnnie)
1981–1990: Falcon Crest jako Martin Randall (gościnnie)
1983–1995: Loving jako Douglas Donovan #1 (1983-1984)
1984–1985: Niebezpieczne ujęcia jako Frank Lawler (gościnnie)
1984–1987: Airwolf jako Robert Hollis (gościnnie)
1984–1996: Napisała: Morderstwo jako Jerry Wilber (gościnnie)
1986–1994: Prawnicy z Miasta Aniołów (gościnnie)
1986: Północ – Południe 2 jako pułk. Austin
1987–1991: thirtysomething jako uczestnik wieczorku kawalerskiego Billy’ego (gościnnie)
1987–1992: Gliniarz i prokurator jako Lyle Wicks/Miller (1990) (gościnnie)
1989–2001: Słoneczny patrol jako Tom Logan (gościnnie)
1990–1998: Kroniki Seinfelda jako dr Tim Whatley (gościnnie)
1993–2002: Z Archiwum X jako Patrick Crump (gościnnie)
1993–2001: Diagnoza morderstwo jako Walter Mason (1996) / Martin Rutgers (1998) (gościnnie)
1994: Viper jako Garrett Berlin (gościnnie)
1994–2003: Dotyk anioła jako dr Tom Bryant (gościnnie)
1994–1998: Babilon 5 jako Ericsson (gościnnie)
1995–1996: Bez przeszłości jako szeryf Norman Wade (gościnnie)
1995–1997: Brotherly Love jako Russell Winslow (gościnnie)
1996–2001: Trzecia planeta od Słońca jako odtwórca Neila Diamonda (gościnnie)
1996–1997: Perła jako Isaac Perlow (gościnnie)
1996–2003: Sabrina, nastoletnia czarownica jako adwokat czarownic (gościnnie)
1996: Land's End jako Matt McCulla (gościnnie)
1997: Ochrona absolutna jako Jason Nichols (gościnnie)
1997–1998: Brooklyn South jako por. Gordon Denton (gościnnie)
1997–2000: Kochanie, zmniejszyłem dzieciaki jako Ronald 'Cheesy' Meezy (gościnnie)
1998–2002: V.I.P. jako Colt Arrow (gościnnie)
1998: Z Ziemi na Księżyc jako astronauta Edwin 'Buzz' Aldrin
2000–2006: Zwariowany świat Malcolma jako Hal
2006, 2007, 2013: Jak poznałem waszą matkę jako Hammond Druthers (gościnnie)
2006: Fallen jako Lucifer
2008–2013: Breaking Bad jako Walter White
2015–2017: Sneaky Pete jako Vince
2015–2019: SuperMansion jako Titanium Rex (głos)
2020–2021: Your Honor jako Michael Desiato
2022: Zadzwoń do Saula jako Walter White

Reżyseria

1999: Last Chance
2000–2006: Zwariowany świat Macolma
2006: Special Unit

Publikacje

Bryan Cranston: A Life in Parts. Scribner, 2016. ISBN 978-1-4767-9385-6.

Nagrody i nominacje

2003: Nominacja do Złotego Globu w kategorii Najlepszy aktor drugoplanowy w serialu, miniserialu lub filmie telewizyjnym za serial Zwariowany świat Malcolma
2002: Nominacja do Nagrody Emmy w kategorii Najlepszy aktor drugoplanowy w serialu komediowym za serial Zwariowany świat Malcolma
2003: Nominacja do Nagrody Emmy w kategorii Najlepszy aktor drugoplanowy w serialu komediowym za serial Zwariowany świat Malcolma
2006: Nominacja do Nagrody Emmy w kategorii Najlepszy aktor drugoplanowy w serialu komediowym za serial Zwariowany świat Malcolma
2008: Wygrana Nagroda Emmy w kategorii Najlepszy aktor pierwszoplanowy w serialu dramatycznym za serial Breaking Bad
2009: Wygrana Nagroda Emmy w kategorii Najlepszy aktor pierwszoplanowy w serialu dramatycznym za serial Breaking Bad
2010: Wygrana Nagroda Emmy w kategorii Najlepszy aktor pierwszoplanowy w serialu dramatycznym za serial Breaking Bad
2004: Nominacja do Złoty Satelita w kategorii Najlepszy aktor w serialu komediowym lub musicalu za serial Zwariowany świat Malcolma
2008: Wygrana Satelita w kategorii najlepszy aktor w serialu dramatycznym za serial Breaking Bad
2009: Wygrana Satelita w kategorii najlepszy aktor w serialu dramatycznym Breaking Bad
2009: Nominacja do Saturn Najlepszy aktor telewizyjny za serial Breaking Bad
2010: Wygrana Satelita w kategorii najlepszy aktor w serialu dramatycznym Breaking Bad
2010: Nominacja do Saturn Najlepszy aktor telewizyjny za serial Breaking Bad
2016: Nominacja do Oskara Najlepszy aktor za Trumbo

Przypisy

↑ Personalidade: Bryan Cranston (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2019-12-24]. (port.).
↑ Bryan Cranston, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2019-12-24] [zarchiwizowane z adresu] (ang.).
↑ Bryan Cranston (7 de Março de 1956). Filmow. [dostęp 2019-12-24]. (port.).
↑ Bryan Cranston Biography (1956–). Film Reference. [dostęp 2019-12-24]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Bryan Cranston Actor, Director, Producer. „TV Guide”. [dostęp 2019-12-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-24)]. (ang.).
↑ ^a ^b Bryan Cranston Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2019-12-24]. (ang.).
↑ ^a ^b Bryan Cranston Biography. TV.com. [dostęp 2019-12-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-24)]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Bryan Cranston w bazie IMDb (ang.)
Bryan Cranston w bazie Filmweb
Bryan Cranston w bazie Notable Names Database (ang.)

[interfilmes-1] Personalidade: Bryan Cranston (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2019-12-24]. (port.).

[britannica-2] Bryan Cranston, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2019-12-24] [zarchiwizowane z adresu] (ang.).

[filmow-3] Bryan Cranston (7 de Março de 1956). Filmow. [dostęp 2019-12-24]. (port.).

[filmreference-4] Bryan Cranston Biography (1956–). Film Reference. [dostęp 2019-12-24]. (ang.).

[tvguide-5] Bryan Cranston Actor, Director, Producer. „TV Guide”. [dostęp 2019-12-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-24)]. (ang.).

[fanpix.famousfix-6] Bryan Cranston Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2019-12-24]. (ang.).

[tv-7] Bryan Cranston Biography. TV.com. [dostęp 2019-12-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-24)]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

1960–1979	Mike Connors (1969) Peter Graves (1970) Robert Young (1971) Peter Falk (1972) James Stewart (1973) Telly Savalas (1974) Robert Blake / Telly Savalas (1975) Richard Jordan (1976) Edward Asner (1977) Michael Moriarty (1978) Edward Asner (1979)
1980–1999	Richard Chamberlain (1980) Daniel J. Travanti (1981) John Forsythe (1982) John Forsythe (1983) Tom Selleck (1984) Don Johnson (1985) Edward Woodward (1986) Richard Kiley (1987) Ron Perlman (1988) Ken Wahl (1989) Kyle MacLachlan (1990) Scott Bakula (1991) Sam Waterston (1992) David Caruso (1993) Dennis Franz (1994) Jimmy Smits (1995) David Duchovny (1996) Anthony Edwards (1997) Dylan McDermott (1998) James Gandolfini (1999)
2000–2019	Martin Sheen (2000) Kiefer Sutherland (2001) Michael Chiklis (2002) Anthony LaPaglia (2003) Ian McShane (2004) Hugh Laurie (2005) Hugh Laurie (2006) Jon Hamm (2007) Gabriel Byrne (2008) Michael C. Hall (2009) Steve Buscemi (2010) Kelsey Grammer (2011) Damian Lewis (2012) Bryan Cranston (2013) Kevin Spacey (2014) Jon Hamm (2015) Billy Bob Thornton (2016) Sterling K. Brown (2017) Richard Madden (2018) Brian Cox (2019)
2020–2039	Josh O’Connor (2020) Jeremy Strong (2021) Kevin Costner (2022) Kieran Culkin (2023)