Richard Chamberlain

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Richard Chamberlain
Ilustracja
Richard Chamberlain (1964)
Imię i nazwisko

George Richard Chamberlain

Data i miejsce urodzenia

31 marca 1934
Beverly Hills, Kalifornia

Zawód

aktor, reżyser, producent filmowy i teatralny

Lata aktywności

od 1958

Multimedia w Wikimedia Commons

George Richard Chamberlain (ur. 31 marca 1934 w Beverly Hills) – amerykański aktor.

Trzykrotny laureat Złotego Globu; jako najlepszy gwiazdor telewizyjny 1963 za rolę lekarza Jamesa Kildare’a w serialu NBC Doktor Kildare (Dr. Kildare, 1961–1966)[1], za rolę majora Johna Blackthorne / Anjin-sana w miniserialu NBC Szogun (Shogun, 1980) i za rolę księdza Ralpha de Bricassarta w miniserialu ABC Ptaki ciernistych krzewów (The Thorn Birds, 1983). Ponadto był czterokrotnie nominowany do nagrody Emmy (1975, 1981, 1983, 1985)[2]. Został uhonorowany statuetką Bravo Otto dla najlepszego gwiazdora telewizyjnego (1985), przyznaną przez niemiecki dwutygodnik dla młodzieży „Bravo”. W 1998 odebrał nagrodę specjalną Telekamery przyznawaną przez redakcję „Tele Tygodnia” dla najpopularniejszej gwiazdy zagranicznej. W 2005 znalazł się na siódmym miejscu listy „25 największych idoli nastolatków” magazynu „TV Guide”[3].

W 2000 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 7020 Hollywood Boulevard[4][5].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Beverly Hills[6] jako drugi syn śpiewaczki Elsy Winnifred (von Benzon; z domu Matthews) i Charlesa Axioma Chamberlaina, fabrykanta / sprzedawcy[7]. Jego rodzice byli aktywnymi i długoletnimi stałymi członkami Anonimowych Alkoholików i Alanon[8]. Jego rodzina była pochodzenia angielskigo i miała korzenie niemieckie, irlandzkie i walijskie[9]. Wychowywał się ze starszym bratem Billem (ur. 1926). W 1952 ukończył szkołę średnią w Beverly Hills. Uczęszczał potem na kierunek Sztuki Stosowanej w Pomona College w Clermont w stanie Kalifornia, gdzie występował w przedstawieniach studenckich w grupach teatralnych i zdecydował, że aktorstwo to jego prawdziwe powołanie. Po dwóch latach służby wojskowej w Korei (zdobył stopień sierżanta) powrócił do Hollywood[10]. W latach 1957-58 uczęszczał na kurs aktorski pod kierunkiem Jeffa Coreya.

Kariera[edytuj | edytuj kod]

Po raz pierwszy na małym ekranie wystąpił w jednym z odcinków serialu Alfred Hitchcock przedstawia (Alfred Hitchcock Presents, 1959). Rok później zadebiutował na kinowym ekranie w dramacie kryminalnym Tajemnica fioletowej rafy (The Secret of the Purple Reef, 1960) u boku Petera Falka. Światowy rozgłos zyskał dzięki tytułowej roli lekarza Jamesa Kildare w serialu NBC Doktor Kildare (Dr. Kildare, 1961-66)[11], za którą otrzymał Złoty Glob w kategorii „Najlepszy gwiazdor telewizyjny 1963”, a w 2003 roku był nominowany do kalifornijskiej nagrody TV Land.

W 1966 wystąpił na scenie Broadwayu w musicalu Trumana Capote’a Śniadanie u Tiffany’ego (Breakfast at Tiffany’s)[12] z Mary Tyler Moore, a następnie zagrał w spektaklach: Noc iguany (The Night of the Iguana, od 16 grudnia 1976 do 20 lutego 1977), Seans (Blithe Spirit, 1987), My Fair Lady w roli profesora Higginsa (od 9 grudnia 1993 do 1 maja 1994) i Dźwięki Muzyki (The Sound of Music, od 12 marca 1998 do 20 czerwca 1999), a także podróżował ze spektaklem Monty Python Spamalot i trafił na Off-Broadway w przedstawieniu Joy[13][14].

Richard Chamberlain (1982)

Zapadł w pamięć jako Oktawian August w ekranizacji sztuki Williama Szekspira Juliusz Cezar (Julius Caesar, 1970) z tytułową rolą Johna Gielguda i Charltonem Hestonem w roli Marka Antoniusza. Wcielił się w szekspirowskiego Hamleta w jednym z odcinków serialu CBS Hallmarkowa Sala Sławy (Hallmark Hall of Fame, 1970).

W 1965 zagrał główną rolę w melodramacie Radość o poranku (Joy In The Morning), w którym zaśpiewał też tytułową piosenkę[15]. Odniósł sukces w adaptacjach powieści Aleksandra Dumasa w reżyserii Richarda Lestera – Trzej muszkieterowie (The Three Musketeers, 1973), Czterej muszkieterowie (The Four Musketeers, 1974) i Powrót muszkieterów (The Return of the Musketeers, 1989) jako Aramis oraz Hrabia Monte Christo (The Count of Monte Cristo, 1975) jako nieskazitelnie uczciwy i dość naiwny młody marynarz-idealista Edmund Dantes. Zwrócił na siebie uwagę w kinowych produkcjach takich jak Płonący wieżowiec (The Towering Inferno, 1974) Johna Guillermina ze Steve’em McQueenem i Paulem Newmanem, musicalu Pantofelek i róża (The Slipper and the Rose, 1976) w roli księcia Edwarda i Ostatnia fala (The Last Wave, 1977) Petera Weira.

Został laureatem nagrody Złotego Globu za kreację angielskiego żeglarza majora Johna Blackthorne/Anjin-sana w miniserialu NBC Szogun (Shogun, 1980) oraz za rolę księdza Ralpha de Bricassarta w miniserialu ABC Ptaki ciernistych krzewów (The Thorn Birds, 1983).

W swoim dorobku ma także rolę łowcy przygód w filmie Kopalnie króla Salomona (King Solomon’s Mines, 1985) i jego sequelu Allan Quatermain i zaginione miasto złota (Allan Quatermain and the Lost City of Gold, 1987) z Sharon Stone, postać Giacomo Casanovy w komedii telewizyjnej Casanova (1987) z Faye Dunaway i nominowaną do nagrody Emmy kreację tajemniczego Jasona Bourne, który ulega amnezji w telewizyjnej adaptacji powieści szpiegowskiej Roberta Ludluma ABC Tożsamość Bourne’a (The Bourne Identity, 1988) z Jaclyn Smith. Wystąpił potem w roli hawajskiego lekarza Daniela Kulani w serialu CBS Szpital pod palmami (Island Son, 1989-90) i powrócił jako Ralph de Bricassart w sequelu CBS Ptaki ciernistych krzewów: Stracone lata (The Thorn Birds: The Missing Years, 1996).

Pojawił się również w serialach: NBC Dotyk anioła (Touched by an Angel, 2000), sitcomie ABC Para nie do Pary (Will & Grace, 2005), Warner Bros. Bez skazy (Nip/Tuck, 2006) i ABC Gotowe na wszystko (Desperate Housewives, 2007) oraz Bracia i siostry (Brothers & Sisters, 2010).

Był na okładkach magazynów takich jak „TV Guide”, „Teen Screen”, „People”, „Ekran”, „Film” i „Teen”[16].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Spotykał się z Sharon Hugueny (1962), Chris Noel (1964–1965) i Joan Marshall (1965–1966)[17]. Pomimo wielu ról, w których grał romantycznego heteroseksualistę, w autobiografii, wydanej w 2003, otwarcie przyznał się do swojej orientacji homoseksualnej[18]. W latach siedemdziesiątych poznał swojego życiowego partnera Martina Rabbetta, z którym w latach 1975–2010 był w związku[19] (potwierdzonym w prywatnej ceremonii w gronie znajomych[20] i zamieszkał na Hawajach. W grudniu 1989, francuski magazyn dla kobiet „Nous Deux” ujawnił jego homoseksualną orientację, co zostało potwierdzone przez aktora dopiero we wspomnianej już autobiografii[21].

Zajął się także malarstwem. W obrazach „Age and Wisdom” («Wiek i mądrość»), „Somewhere Within” («Gdzieś wewnątrz nas») można odnaleźć odbicie filozofii ich twórcy. Wiosną 2010 aktor opuścił Hawaje i powrócił do Los Angeles.

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Wystąpił w 87 filmach i seriach filmowych. Wybrane filmy ujęte w bazie filmowej IMDb[22]:

  • 1959: Alfred Hitchcock przedstawia (serial TV, 1 odcinek) jako Clay Pine
  • 1960: Rescue 8 (serial TV, 1 odcinek)
  • 1960: Bourbon Street Beat (serial TV, 1 odcinek) jako Dale Wellington
  • 1960: Mr. Lucky (serial TV, 1 odcinek) jako Alec
  • 1960: Gunsmoke (serial TV, 1 odcinek) jako Pete
  • 1960: Thriller (serial TV, 1 odcinek) jako Larry Carter
  • 1960: Riverboat (serial TV, 1 odcinek) jako por. Dave Winslow
  • 1960: The Secret of the Purple Reef jako Dean Christophe
  • 1961: The Deputy (serial TV, 1 odcinek) jako Jerry Kirk
  • 1961: Whispering Smith (serial TV, 1 odcinek) jako Chris Harrington
  • 1961: A Thunder of Drums jako por. Porter
  • 1961–1966: Doktor Kildare (serial TV, 191 odcinków) jako tytułowy dr James Kildare
  • 1963: Odcienie honoru jako David Mitchell
  • 1963: The Eleventh Hour (serial TV, 1 odcinek) jako dr James Kildare
  • 1965: Radość o poranku jako Carl Brown
  • 1967: The Red Skelton Show (serial TV, 1 odcinek) jako Clarence Narrow
  • 1968: Portret damy (serial TV, 6 odcinków) jako Ralph Touchett
  • 1968: Petulia jako David Danner
  • 1968: Hold On: It's the Dave Clark Five (film TV) jako Doktor
  • 1969: Wariatka z Chaillot jako Roderick
  • 1970: Juliusz Cezar jako Octavius Caesar
  • 1970: ITV Saturday Night Theatre (serial TV, 1 odcinek) jako Hamlet
  • 1971: Kochankowie muzyki jako Piotr Iljicz Czajkowski
  • 1972: The Woman I Love (film TV) jako król Edward VIII
  • 1972: Lady Caroline Lamb jako lord Byron
  • 1973: Trzej muszkieterowie jako Aramis
  • 1974: Bal kapitański (film TV) jako F. Scott Fitzgerald
  • 1974: The Little Mermaid (krótkometrażowy) – głos narratora
  • 1974: Czterej muszkieterowie jako Aramis
  • 1974: The Lady's Not for Burning (film TV) jako Thomas Mendip
  • 1974: Płonący wieżowiec jako Roger Simmons
  • 1975: Hrabia Monte Christo (film TV) jako Edmond Dantes
  • 1975: The Christmas Messenger (krótkometrażowy) jako Christmas Messenger
  • 1976: Pantofelek i róża jako książę Edward
  • 1977: Człowiek w żelaznej masce jako król Ludwik XIV/Philippe
  • 1977: Ostatnia fala jako David Burton
  • 1978: Rój jako dr Hubbard
  • 1978: Great Performances (serial TV, 1 odcinek) – w kilku rolach, m.in. jako Anton Czechow
  • 1978: The Good Doctor (film TV)
  • 1978–1979: Centennial (mini-serial TV, 12 odcinków) jako Alexander McKeag
  • 1980: Szogun (film TV) jako pilot żaglowca, mjr John Blackthorne
  • 1980: Szogun (mini-serial TV, pierwsze 5 odcinków) jako pilot żaglowca, mjr John Blackthorne/Anjin-san
  • 1982: Morderstwo przez telefon jako Nat Bridger
  • 1983: Ptaki ciernistych krzewów (mini-serial TV, 4 odcinki) jako ojciec Ralph de Bricassart
  • 1983: Cook & Peary: The Race to the Pole (film TV) jako Frederick Cook
  • 1985: Wallenberg (film TV) jako tytułowy Raoul Wallenberg
  • 1985: Kopalnie króla Salomona jako Allan Quatermain
  • 1985: The Miracle (film TV)
  • 1986: Sen o Dzikim Zachodzie (mini-serial TV, 3 odcinki) jako John Charles Fremont
  • 1986: Nowa seria Alfred Hitchcock przedstawia (serial TV, 1 odcinek) jako Clay Medwck
  • 1986: Allan Quatermain i zaginione miasto złota jako Allan Quatermain
  • 1987: Casanova (film TV) jako tytułowy Giacomo Casanova
  • 1988: Tożsamość Bourne'a (mini-serial TV, 2 odcinki) jako tytułowy Jason Bourne
  • 1989: Powrót muszkieterów jako Aramis
  • 1989–1990: Syn wyspy (serial TV, 19 odcinków) jako dr Daniel Kulani
  • 1991: Sprawdzian miłości (film TV) jako Ross Colburn
  • 1991: Noc myśliwego (film TV) jako Harry Powell
  • 1993: Arktyczne piekło (film TV) jako kpt. John Couch
  • 1995: Drapieżny ptak jako Jonathan Griffith
  • 1996: Ptaki ciernistych krzewów: Stracone lata (film TV) jako ojciec Ralph de Bricassart
  • 1997: The Lost Daughter (film TV) jako Andrew McCracken
  • 1997: Tyle zim bez ciebie (film TV) jako Dane Corvin
  • 1997: River Made to Drown In jako Thaddeus MacKenzie
  • 1999: Sekrety milionerki (mini-serial TV) jako Bernard Lafferty
  • 2000: Pawilon jako Huddlestone
  • 2000: Dotyk anioła (serial TV, 1 odcinek) – w podwójnej roli: Jack Clay, Everett Clay
  • 2002: The Drew Carey Show (serial TV, 2 odcinki) jako Maggie Wick
  • 2005: Will & Grace (serial TV, 1 odcinek) jako Clyde
  • 2006: Przekręt jako James Whittaker Wright III
  • 2006: Czarnobrody (mini-serial TV, 3 odcinki) jako gubernator Charles Eden
  • 2006: Scoundrels, Scallywags, and Scurvy Knaves (krótkometrażowe video)
  • 2006: Bez skazy (serial TV, 1 odcinek) jako Arthur Stiles
  • 2007: Państwo młodzi: Chuck i Larry jako radny Banks
  • 2007: Strength and Honour jako Denis O'Leary
  • 2007: Gotowe na wszystko jako Glen Wingfield
  • 2010: Chuck (serial TV, 2 odcinki) jako Adelbert De Smet
  • 2010–2011: Bracia i siostry (serial TV, 5 odcinków) jako Jonathan Byrold
  • 2010–2012: Uczciwy przekręt (serial TV, 2 odcinki) jako Archie Leach
  • 2011: The Perfect Family jako Monsignor Murphy
  • 2011: Thundercats – Zigg (głos)
  • 2011: We Are the Hartmans jako Hartman
  • 2015: Liga Sprawiedliwości: Bogowie i potwory (video) – Highfather (głos)
  • 2017: The Black Ghiandola (krótkometrażowy) jako przerażający lekarz-onkolog
  • 2017: Twin Peaks (serial TV, 1 odcinek) jako Bill Kennedy
  • 2018: Nightmare Cinema jako dr Mirari
  • 2019: Finding Julia jako Igor
  • 2020: Echoes of the Past jako wiekowy komendant Tenner

Dyskografia[edytuj | edytuj kod]

Albumy[edytuj | edytuj kod]

  • 1962: Richard Chamberlain Sings
  • 1964: Joy in the Morning
  • 1989: Greatest Hits[23]

Single[edytuj | edytuj kod]

  • 1962: „Theme from Dr. Kildare (Three Stars Will Shine Tonight),” Metro-Goldwyn-Mayer
  • 1962: „Love Me Tender,” Metro-Goldwyn-Mayer
  • 1963: „All I Have to Do Is Dream/Hi-Lilli, Hi-Lo,” Metro-Goldwyn-Mayer
  • 1963: „Blue Guitar,” Metro-Goldwyn-Mayer
  • 1963: „Hi-Lili, Hi-Lo”
  • 1963: „I Will Love You”
  • 1963: „(They Long to Be) Close to You"
  • 1963: „True Love”
  • 1964: „Joy in the Morning”
  • 1964: „Rome Will Never Leave You”
  • 1976: „Secret Kingdom” z Pantofelek i róża (The Slipper and the Rose, 1976)
  • 1976: „He Danced With Me/She Danced With Me” z Pantofelek i róża (The Slipper and the Rose, 1976)
  • 1976: „What a Comforting Thing to Know” z Pantofelek i róża (The Slipper and the Rose, 1976)
  • 1976: „Why Can't I Be Two People?” z Pantofelek i róża (The Slipper and the Rose, 1976)
  • 1976: „Bride-Finding Ball” z Pantofelek i róża (The Slipper and the Rose, 1976)
  • 1991: „Haleakala: How Maui Snared The Sun” (Tone Poem), muz. Dan Welcher, z Honolulu Symphony (z Haleakala: How Maui Snared The Sun/Clarinet Concerto)

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

Rok Nagroda Kategoria Produkcja
1963 Złoty Glob Najlepszy gwiazdor telewizyjny Doktor Kildare (1962)
1981 Złoty Glob Najlepszy aktor w serialu dramatycznym Szogun (1980)
1984 Złoty Glob Najlepszy aktor w miniserialu lub filmie telewizyjnym Ptaki ciernistych krzewów (1983)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Richard Chamberlain Awards. AllMovie. [dostęp 2022-08-19]. (ang.).
  2. ↑ Richard Chamberlain Awards. FamousFix.com. [dostęp 2022-08-19]. (ang.).
  3. ↑ Richard Chamberlain Trivia. FamousFix. [dostęp 2022-08-19]. (ang.).
  4. ↑ Richard Chamberlain. Walk of Fame. [dostęp 2022-08-19]. (ang.).
  5. ↑ Rebecca Trounson: Hollywood Star Walk: Richard Chamberlain. „Los Angeles Times”, 2010-07-08. [dostęp 2022-08-19]. (ang.).
  6. ↑ Richard Chamberlain. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-02-28]. (ang.).
  7. ↑ Richard Chamberlain Biography (1935-). Film Reference. [dostęp 2016-02-28]. (ang.).
  8. ↑ Richard Chamberlain. TV.com. [dostęp 2016-02-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-20)]. (ang.).
  9. ↑ Richard Chamberlain What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs, 2014-06-08. [dostęp 2022-08-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-20)]. (ang.).
  10. ↑ Nathan Southern: Richard Chamberlain Biography. AllMovie. [dostęp 2022-08-19]. (ang.).
  11. ↑ Josef „videofil” Novák: Richard Chamberlain. ČSFD.cz. [dostęp 2016-02-28]. (cz.).
  12. ↑ Richard Chamberlain. Internet Broadway Database. [dostęp 2022-08-19]. (ang.).
  13. ↑ Andrew Gans (2011-03-30): Richard Chamberlain and „Dell Dude” Ben Curtis Star in New Film „We Are the Hartmans”. playbill.com. [dostęp 2016-02-28]. (ang.).
  14. ↑ Richard Chamberlain. Internet Off-Broadway Database. [dostęp 2022-08-19]. (ang.).
  15. ↑ Richard Chamberlain Biography, Albums. AllMusic. [dostęp 2016-02-28]. (ang.).
  16. ↑ Michał Żebrowski Magazines. FamousFix. [dostęp 2022-08-19]. (ang.).
  17. ↑ Richard Chamberlain Relationships. FamousFix. [dostęp 2022-08-19]. (ang.).
  18. ↑ Richard Chamberlain: Shattered Love. Harper Entertainment, 2003. ISBN 978-0-06-008743-2.
  19. ↑ Overview for Richard Chamberlain. TCM.com. [dostęp 2016-02-28]. (ang.).
  20. ↑ The other secret of Father Ralph (September 2007). richard-chamberlain.co.uk. [dostęp 2022-11-12]. (ang.).
  21. ↑ Richard Chamberlain Explained. Everything. [dostęp 2016-02-28]. (ang.).
  22. ↑ Richard Chamberlain [online], IMDb [dostęp 2021-01-01].
  23. ↑ Richard Chamberlain w bazie Discogs.com (ang.)

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Richard Chamberlain. T. 43: Kolekcja Alfred Hitchcock Przedstawia. Poznań: Oxford Educational Sp. z o.o., grudzień 2010, s. 21. ISBN 978-83-252-1127-1.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Złoty Glob dla najlepszego aktora w serialu dramatycznym
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039

Złoty Glob dla najlepszego aktora w miniserialu lub filmie telewizyjnym
1980–1999
2000–2019
2020–2039

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Richard_Chamberlain&oldid=73370027”