Chronologia Vincenta van Gogha

Rodzina Vincenta van Gogha: od góry od lewej: ojciec Theodorus Van Gogh, matka Anna Cornelia Van Gogh (z domu Carbentus); u dołu od lewej: Vincent Willem, siostra Anna Cornelia, brat Theo, siostra Elisabeth Huberta, siostra Willemina Jacoba, brat Cornelius.

Vincent van Gogh urodził się jako pierworodne dziecko Theodorusa i Anny Cornelii van Goghów. Miał pięcioro rodzeństwa: dwóch braci i trzy siostry. Nie był żonaty. Zmarł najprawdopodobniej śmiercią samobójczą.

Rodzice

1819

• 10 września – urodziła się matka Vincenta van Gogha, Anna Cornelia Carbentus

1822

• 2 lutego – urodził się ojciec Vincenta van Gogha, Theodorus van Gogh

1851

• Theodorus van Gogh i Anna Cornelia Carbentus pobrali się

Lata 50.

Dom, w którym urodził się Vincent van Gogh

Vincent van Gogh w 1866

1853

• 30 marca – w małej wiosce Groot-Zundert urodził się Vincent van Gogh, syn Theodorusa i Anny Cornelii Van Goghów. Trzej bracia jego ojca byli marszandami

1855

• 17 lutego – urodziła się siostra Anna Cornelia

1857

• 1 maja – urodził się brat Theo

1859

• 16 maja – urodziła się siostra Elisabeth Huberta

Lata 60.

1861

• styczeń – Vincent van Gogh rozpoczął naukę w szkole podstawowej w Groot-Zundert (zakończył ją we wrześniu 1864)

1862

• 16 marca – urodziła się siostra Willemina Jacoba

1864

Vincent van Gogh rozpoczął naukę w szkole w Zevenbergen, gdzie uczył się niemieckiego, angielskiego i francuskiego

1866

• wrzesień – Vincent van Gogh rozpoczął naukę w szkole państwowej im. króla Wilhelma II w Tilburgu (zakończył ją w marcu 1868)

1867

• 17 maja – urodził się brat Cornelius

1868

Vincent van Gogh powrócił do Groot-Zundert, gdzie przebywał do lipca 1969

1869

• 1 sierpnia – Vincent van Gogh rozpoczął praktykę w firmie marszandzkiej Goupil & Cie z Paryża; jej filię w Hadze założył wuj Vincenta, Vincent (”Cent”) van Gogh

Lata 70.

1871

• koniec stycznia – Theodorus van Gogh przeniósł się wraz z rodziną do Helvoirt, gdzie rozpoczął posługę w miejscowej parafii

1872

• Vincent van Gogh spędził wakacje z rodzicami w Helvoirt. Vincent i Theo van Goghowie rozpoczęli korespondencję, która miała trwać do końca życia Vincenta

1873

• maj – Vincent van Gogh został przeniesiony do londyńskiej filii Goupil & Cie. W drodze do Londynu najpierw odwiedził rodziców, po czym spędził kilka dni w Paryżu, gdzie zwiedzał Luwr
• czerwiec – Vincent van Gogh przybył do Londynu zatrzymując się w pensjonacie Ursuli Loyer. Rozpoczął pracę w Goupil & Cie, trwającą do października 1974. Przez wiele lat uważano, że był zakochany w jej córce Eugenii. Jest jednak bardziej prawdopodobne, iż w rzeczywistości był zakochany w zaprzyjaźnionej z rodziną van Goghów Caroline Haanebeek; jego uczucie nie zostało jednak odwzajemnione

1874

• Vincent van Gogh nie wykazywał zbyt wielkiego zainteresowania pracą w londyńskiej filii Goupil & Cie. Przeniósł się do jej siedziby w Paryżu, a pod koniec roku znów powrócił do Londynu

1875

• maj – Vincent van Gogh przeniósł się na stałe do siedziby Goupil & Cie w Paryżu. Zwiedzał muzea i galerie, poświęcił się studiom biblijnym
• październik – Theodorus van Gogh został przeniesiony do parafii w Etten

1876

• Goupil & Cie została przejęta przez Boussod & Valadon. Vincent van Gogh nie był zainteresowany pracą w nowej firmie. W kwietniu wyjechał do Anglii, gdzie otrzymał posadę nauczyciela w Ramsgate
• lipiec – Vincent van Gogh został nauczycielem i kaznodzieją w Isleworth koło Londynu. Podczas gdy jego zapał religijny wzrastał, stan fizyczny i psychiczny pogarszał się.
• grudzień – powrócił do Holandii spędzając święta Bożego Narodzenia w Etten z rodzicami, którzy, zaniepokoiwszy się jego stanem fizycznym i psychicznym, przekonali go, by nie wracał do Londynu

1877

• styczeń – Vincent van Gogh dostał pracę w księgarni w Dortrechcie. Spędzał wiele czasu rysując, poza tym tłumaczył Biblię na francuski, niemiecki i angielski
• maj – wyjechał do Amsterdamu, żeby rozpocząć studia teologiczne

1878

• lipiec – Vincent van Gogh powrócił do Etten. W towarzystwie ojca i wielebnego Jonesa z lsleworth wyjechał do Brukseli na 3-miesięczny kurs dla świeckich kaznodziejów
• sierpień – rozpoczął kurs ewangelizacyjny w Laeken koło Brukseli, kontynuując jednocześnie rysowanie. Kiedy zdawał egzamin końcowy stwierdzono, że nie nadaje się do pracy w charakterze kaznodziei. Powrócił do Etten
• grudzień – wyjechał do górniczego rejonu Borinage na południu Belgii. Czytał tam Biblię dla górników żyjąc podobnie jak i oni w ubóstwie

1879

• Vincent van Gogh kontynuował pracę w Borinage. Poświęcił się dla górników pomagając im. Nie wzbudziło to entuzjazmu jego zwierzchników, którzy uważali jego zachowania za zbyt ekstremalne. Został zwolniony i wpadł z tego powodu w depresję. Przeniósł się do Cuesmes, gdzie wykonywał podobną pracę. Jego zapał religijny z czasem osłabł, pojawiło się za to zainteresowanie malarstwem

1880

Punkt zwrotny w życiu Vincenta van Gogha: zaprzestał on działalności kaznodziejskiej i postanowił poświęcić się całkowicie malarstwu. Tematem jego pierwszych prac stali się górnicy i ich życie

• lipiec – Theo, pracujący wówczas w centrali Goupil & Cie w Paryżu, zaczął wspomagać finansowo brata, co będzie czynił do końca życia
• sierpień–wrzesień – Vincent van Gogh postanowił zostać artystą; czas swój poświęcał na rysowanie scen z życia górników. Theo wspierał go wysyłając mu reprodukcje obrazów Milleta, które Vincent kopiował
• październik – Vincent van Gogh podjął studia na wydziale anatomii i perspektywy na Akademii w Brukseli, a w listopadzie spotkał holenderskiego malarza Anthona van Rapparda, z którym się zaprzyjaźnił

Lata 80.

1881

• kwiecień – Vincent van Gogh odwiedził w Etten Theo. Dyskutował z nim na temat swojej przyszłości artystycznej
• lato – poznał owdowiałą kuzynkę Cornelię Adrianę Vos-Stricker i zakochał się w niej, jego uczucia zostały jednak odrzucone. Kuzynka wróciła do Amsterdamu, a Vincent van Gogh wyjechał do Hagi, gdzie odwiedził malarza Antona Mauve, który nauczył go podstaw malarstwa akwarelowego
• jesień – Vincent van Gogh udał się do Amsterdamu, aby oświadczyć się Cornelii Adrianie Vos-Stricker, ale został odrzucony
• listopad–grudzień – przebywał u Mauve malując obrazy. W czasie świąt Bożego Narodzenia pokłócił się z ojcem

1882

• styczeń – Vincent van Gogh przyjechał do Hagi i zamieszkał w sąsiedztwie Mauve, jednak wkrótce doszło między nimi do nieporozumień na tle artystycznym. W tym samym okresie spotkał prostytutkę Clasinę Marię Hoornik (znaną jako Sien) proponując jej zamieszkanie razem. Sion miała pięcioletnią córkę i była w ciąży. Vincent zapadł na rzeżączkę i musiał być hospitalizowany. Spędzał dużo czasu malując. Sion i jej nowo narodzone dziecko służyli mu jako modele
• lato – wznowił kontakty z Mauve. Zainteresował się bliżej malarstwem olejnym studiując zagadnienia koloru. Rozwijał swój warsztat będąc pod wpływem Mauve, Delacroix i Milleta, a także Israëlsa, Monicellego i de Chavannes’a. Theodorus van Gogh przeniósł się z rodziną do Nuenen
• jesień – Vincent van Gogh przebywał w Hadze rysując i malując pejzaże. Zimą rozpoczął rysowanie i malowanie portretów zwykłych ludzi

1883

• jesień – Vincent van Gogh po listownej wymianie poglądów z Theo doszedł do wniosku, że życie artysty jest nie do pogodzenia z życiem rodzinnym i zerwał ze Sien poświęcając się całkowicie malarstwu. Wyjechał do Drenthe na północy Holandii, gdzie malował pejzaże.
• grudzień – przyjechał do rodziców do Nuenen, gdzie mieszkał do listopada 1885. Jego dorobek z tego okresu to blisko 200 obrazów oraz liczne rysunki i akwarele

1884

• styczeń – Vincent van Gogh opiekował się matką, która złamała nogę
• maj – wynajął 2 pokoje u katolickiego zakrystiana i urządził w nich pracownię
• sierpień – zawarł znajomość z córką sąsiadów, Margot Begemann. Oboje zakochali się w sobie, jednak ich rodziny nie wyraziły jednak zgody na małżeństwo. Margot próbowała popełnić samobójstwo. Vincent van Gogh wpadł z tego powodu w depresję, ale kontynuował malowanie
• sierpień–wrzesień – namalował 6 dekoracyjnych obrazów dla Charlesa Hermansa, jubilera z Eindhoven
• październik–listopad – zaprzyjaźnił się z garbarzem i miłośnikiem sztuki Antonem Kerssemakersem, z którym odbywał długie spacery i zwiedzał muzea
• grudzień – malował pejzaże oraz portretował chłopów i tkaczy z Nuenen

1885

• 26 marca – zmarł ojciec artysty. Vincent van Gogh kontynuował malowanie obrazów. Po raz pierwszy niektóre jego prace wzbudziły zainteresowanie w Paryżu
• wiosna – namalował swe pierwsze, uważane przez wielu za wielkie, dzieło Jedzący kartofle. Zaczął interesować się japońskimi drzeworytami
• wrzesień – katolicki ksiądz z Nuenen zabronił mieszkańcom pozowania Vincentowi po tym, jak zaczęto obwiniać go o ciążę jednej z modelek. Artysta w tym okresie rysował głównie martwe natury
• październik – wspólnie z Kerssemakersem pojechał do Amsterdamu, gdzie w Rijksmuseum podziwiał obrazy Rembrandta i Halsa
• listopad – studiował teorię koloru oraz pisma braci Edmonda i Jules’a Goncourt. Pod koniec miesiąca wyjechał do Antwerpii, gdzie do lutego 1886 wynajmował studio malarskie. W miejscowych muzeach podziwiał obrazy Rubensa. Namalował kilka obrazów, zaczął skupować japońskie drzeworyty

Dom przy rue Lepic 54 w Paryżu, w którym Theo i Vincent van Goghowie mieszkali razem w latach 1886–1888

1886

• styczeń – Vincent van Gogh rozpoczął studia na antwerpskiej Akademii Sztuk Pięknych, ale po kilku miesiącach przerwał je
• marzec – przeniósł się do Paryża i zamieszkał z bratem Theo, który w tym czasie pracował dla spółki Boussod & Valadon (byłej Goupil & Cie), zarządzającej galerią na Montmartre.
• kwiecień–maj – uczęszczał do Akademii Cormona, w której poznał młodych artystów: Russella, Toulouse-Lautreca i Bernarda. Theo z kolei zapoznał Vincenta z pracami impresjonistów: Moneta, Renoira, Sisleya, Pissarra, Degasa, Signaca i Seurata. Ich prace wywarły wielki wpływ na twórczość Vincenta, zwłaszcza w zakresie koloru
• maj – matka z siostrą Willeminą przeprowadziły się z Nuenen do Bredy. Około 70 obrazów pozostawionych przez Vincenta van Gogha kupił handlarz starzyzną
• czerwiec – Theo i Vincent przeprowadzili się na rue Lepic 54 na Montmartre, gdzie Vincent założył pracownię. Zaczął odwiedzać sklep Juliena „Ojca” Tanguy, który zapoznał go z innymi artystami
• grudzień – zaprzyjaźnił się z Gauguinem

1887

• wiosna – „Ojciec” Tanguy wziął w komis 2 portrety pędzla Vincenta van Gogha, który tymczasem malował w Asnières wspólnie z Bernardem. W dyskusjach z tym ostatnim oraz z Gauguinem odrzucił pogląd, że impresjonizm stanowi kulminację ewolucji malarstwa. Namalował swój słynny Autoportret przed sztalugą. Kupił kilka japońskich drzeworytów oraz namalował 3 obrazy w stylu japońskim. Wspólnie z Bernardem, Gauguinem i Toulouse-Lautrekiem wystawiał swoje obrazy w Café du Tambourin, której ściany ozdobił japońskimi drzeworytami
• lato – namalował kilka obrazów w stylu puentylistycznym
• listopad–grudzień – spotkał się z Seuratem. Na zaproszenie André Antoine’a wziął udział razem z Seuratem i Signakiem w wystawę zorganizowanej w sali prób nowo otwartego Théâtre Libre

1888

• luty – Vincent van Gogh wspólnie z bratem odwiedził Seurata w jego pracowni, po czym wyjechał z Paryża do Arles. Zamieszkał początkowo w hotelu Carrel.
• marzec – zaczął planować założenie w Arles kolonii artystycznej, ale projektu nie mógł zrealizować z uwagi na brak pieniędzy. Przez 2 miesiące jego jedynym towarzyszem był duński malarz Christian Mourier-Petersen. Namalował szereg obrazów przedstawiających kwiaty i kwitnące drzewa. Na wieść o śmierci Mauve dodał napis „Souvenir de Mauve” na obrazie Kwitnące różowe drzewo brzoskwiniowe. Trzy z jego obrazów wystawiono w paryskim Salonie Niezależnych
• kwiecień – oglądał walki byków na arenie w Arles. Kilka swoich obrazów podarował muzeum sztuki nowoczesnej w Hadze
• maj – wynajął część „żółtego domu” przy Place Lamartine. Zaprzyjaźnił się z listonoszem Josephem Ginoux i jego żoną Marie. Na czas remontu „żółtego domu” zamieszkał w pokoju nad ich kawiarnią. Malował pejzaże w tym słynną drugą wersję Mostu Langlois w Arles
• czerwiec – wyjechał do miejscowości Saintes-Maries-de-la-Mer. Podczas pobytu namalował Łodzie rybackie na plaży. Zawarł znajomość z Paul-Eugène Millietem, podporucznikiem żuawów, któremu udzielał lekcji rysunku i który mu pozował. Poznał belgijskiego pisarza i malarza Bocha
• lipiec – podczas wypraw do ruin Montmajour namalował szereg obrazów z jego motywem oraz wykonał kilka jego szkiców atramentem. 28 lipca zmarł wuj „Cent” prowadzący wcześniej haską filię Goupil & Cie
• sierpień – namalował szereg portretów portretów listonosza Józefa Roulina. Rozpoczął malowanie serii słoneczników
• wrzesień – namalował Nocną kawiarnię, Portret Eugène’a Bocha. Wprowadził się do „żółtego domu”
• 23 października – do Arles przyjechał Gauguin i zamieszkał razem z Vincentem van Goghiem w „żółtym domu”
• listopad – obaj artyści wspólnie gotowali, jedli i malowali
• 23 grudnia – po gwałtownej awanturze Vincent van Gogh zerwał z Gauguinem. W ataku szału obciął sobie część ucha i podarował Rachel, znajomej prostytutce. Będąc poważnie ranny usiał być hospitalizowany. Jako powód jego zachowania wymieniono padaczkę, alkoholizm i schizofrenię. Po kilku dniach pobytu w szpitalu został zwolniony do domu

1889

• styczeń – 7 stycznia Vincent van Gogh powrócił do domu. Theo zaręczył się z Johanną Gesiną Bonger, siostrą swego przyjaciela Andriesa. Vincent van Gogh namalował dwa Autoportrety z zabandażowanym uchem, Portret doktora Félixa Reya (ten drugi jako wyraz wdzięczności dla doktora Reya za opiekę w szpitalu) oraz kilka wersji Piastunki
• luty – Vincent van Gogh ponownie znalazł się w szpitalu
• marzec – grupa mieszkańców Arles w petycji do burmistrza zażądała zamknięcia „żółtego domu”
• kwiecień – Vincent van Gogh opuścił „żółty dom”. Przeprowadził się do 2 pokoi należących do doktora Reya. W Amsterdamie Theo ożenił się z Johanną Bonger. Stan psychiczny Vincenta van Gogha pogorszył się; doszedł on do wniosku, że dobrze zrobiłby mu czasowy pobyt w ośrodku odosobnienia
• maj – 8 maja Vincent van Gogh w towarzystwie wielebnego Salles wyjechał do Saint-Rémy-de-Provence i został pacjentem szpitala psychiatrycznego Saint Paul-de-Mausole. Dostał do dyspozycji 2 pokoje opłacone przez Theo. Sprawujący nad nim opiekę dr. Peyron zezwolił mu na wychodzenie na zewnątrz i malowanie. Powstały między innymi jego słynne cykle pejzaży z oliwkami i cyprysami, a także szereg prac na wzór artystów, których podziwiał (zwłaszcza Milleta i Delacroix).
• czerwiec – Vincent van Gogh namalował Gwiaździstą noc
• wrzesień – dwa obrazy Vincenta van Gogha: Gwiaździsta noc nad Rodanem i Irysy zostały pokazane na wystawie Salonu Niezależnych
• październik – Camille Pissarro w rozmowie z Theo zasugerował, iż Vincentowi dobrze zrobiłby pobyt w Auvers-sur-Oise pod opieką doktora Paula Gacheta. Vincent van Gogh namalował między innymi cykle pejzaży z oliwkami i cyprysami jako motywem
• listopad – Vincent van Gogh namalował szereg obrazów według Milleta
• grudzień – wysłał trzy paczki ze swoimi obrazami do Theo. Pod koniec roku miał silny atak choroby

1890

Gospoda Ravoux w Auvers-sur-Oise, gdzie Vincent van Gogh mieszkał przed śmiercią (wygląd współczesny)

• styczeń – Vincent van Gogh namalował szereg obrazów na podstawie Milleta, Daumiera i Doré. Na 18. wystawie Les XX w Brukseli pokazano 6 jego obrazów. Po raz pierwszy poza granicami Holandii opublikowano artykuł na temat jego twórczości (Albert Aurier, w Mercure de France). 31 stycznia żona Theo, Johanna urodziła syna, który otrzymał na imię Vincent Willem
• luty – Vincent van Gogh namalował na cześć swojego nowo narodzonego bratanka obraz Kwitnący migdałowiec. Jego obraz Czerwona winnica wystawiony na dorocznej wystawie Les XX w Brukseli został sprzedany za cenę 400 franków malarce Annie Boch
• marzec – 10 obrazów Vincenta van Gogha pokazano na wystawie Salonu Niezależnych
• maj – Vincent van Gogh wyjechał do Paryża, aby spotkać się z Theo i jego rodziną, po czym udał się do Auvers-sur-Oise, gdzie został oddany pod opiekę doktora Paula Gacheta. Zawarł bliższą znajomość z nim oraz jego córką. Podczas pobytu w Auvers-sur-Oise namalował ponad 80 obrazów
• czerwiec – Doktor Gachet w rozmowie z Theo stwierdził, że stan fizyczny i psychiczny Vincenta polepszył się. Artysta dużo czasu spędzał z bratem i jego rodziną
• lipiec – Theo wpadł w tarapaty finansowe i podupadł na zdrowiu. 6 lipca Vincent odwiedził brata w Paryżu. Czując się winnym zaistniałej sytuacji załamał się. Po powrocie do Auvers w następnych tygodniach kontynuował malowanie. 23 lipca napisał ostatni list do brata. 27 lipca podczas spaceru postrzelił się w pierś z pistoletu, ale o własnych siłach dotarł do domu. Wezwano lekarza i powiadomiono o zaistniałej sytuacji brata. 29 lipca rano Vincent van Gogh zmarł. Wkrótce potem odbył się jego pogrzeb. Trumnę zmarłego artysty pokryły dziesiątki słoneczników, które bardzo lubił za życia

Po śmierci

1891

Theo nigdy nie doszedł do siebie po śmierci brata. Podupadł na zdrowiu. Zmarł 25 stycznia w Utrechcie

Wspólny grób braci Vincenta i Theo van Goghów w Auvers-sur-Oise

1914

• Ciało Theo zostało ekshumowane i pochowane w grobie obok Vincenta w Auvers-sur-Oise
• 3 lutego – Johanna van Gogh-Bonger opublikowała listy Vincenta van Gogha do brata (Vincent van Gogh. Brieven aan zijn broeder). Przedtem je zebrała i uporządkowała
• 3 marca – listy Vincenta van Gogha do brata zostały przetłumaczone na język niemiecki

1928

W Paryżu i Brukseli wydano pierwszy catalogue raisonné poświęcony dziełom Vincenta van Gogha (Jacob Baart de la Faille, L'Oeuvre de Vincent van Gogh. Catalogue Raisonné. 4 vols)

1960

Została utworzona Fundacja im. Vincenta van Gogha (hol. De Vincent van Gogh Stichting) z radą nadzorczą złożoną z Vincenta Willema van Gogha, jego drugiej żony i trójki jego dzieci oraz przedstawiciela rządu holenderskiego. Celem fundacji było zabezpieczenie dzieł Vincenta van Gogha i umieszczenie ich w specjalnie to tego przeznaczonym muzeum

1961

W Auvers-sur-Oise ustawiono pomnik dłuta Ossipa Zadkine'a poświęcony Vincentowi van Goghowi

1962

Fundacja im. Vincenta van Gogha zakupiła kolekcję dzieł sztuki artysty od Vincenta Willema van Gogha z aprobatą ze strony rodziny van Goghów. 21 lipca została podpisana stosowna umowa pomiędzy państwem holenderskim a Fundacją im. Vincenta van Gogha

1964

W Zundert ustawiono pomnik dłuta Ossipa Zadkine'a poświęcony Vincentowi i Theo

1973

Obrazy Vincenta van Gogha w muzeum jego imienia

2 czerwca otwarto Muzeum Vincenta van Gogha w Amsterdamie. W Muzeum znalazły się dzieła artysty oraz archiwum zawierające jego listy i dokumenty

1990

• 30 marca–29 lipca – w setną rocznicę śmierci Vincenta van Gogha muzeum jego imienia zorganizowało retrospektywną wystawę obejmującą ponad 120 obrazów artysty
• 15 maja – obraz olejny Portret doktora Gacheta został sprzedany na aukcji w salonie Christie's za kwotę 82,5 miliona dolarów, co było do tamtej chwili największą kiedykolwiek zapłaconą sumą za obraz artysty
• 14 listopada – rysunek Vincenta Ogród z Kwiatami został sprzedany na aukcji w Christie's za 8,38 mln dolarów, co było najwyższą do tamtej chwili kwotą zapłaconą za rysunek

2009

• 9 października 2009–3 stycznia 2010 – w Muzeum Vincenta van Gogha miała miejsce wystawa poświęcona korespondencji artysty
• niemal jednocześnie ukazała się pierwsza w historii kompletna edycja listów van Gogha obejmująca sześć tomów, ponad milion słów i ponad 4 tysiące ilustracji. Publikacja była efektem 15-letniej pracy badaczy z muzeum w Amsterdamie

Bibliografia

• Brian Petrie: Van Gogh. Oxford: Phaidon Press Ltd., 1985. ISBN 0-7148-1631-0. (ang.).
• Ingo F. Walther, Rainer Metzger, (tłum.) Michael Hulse: Van Gogh: The Complete Paintings. Vol. I & II. Köln: Taschen, 2010. ISBN 978-3-8365-2299-1. (ang.).