Dudley Morton

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dudley Walker Morton
Mush
Ilustracja
Commander Commander
Data i miejsce urodzenia

17 lipca 1907
Owensboro

Data i miejsce śmierci

11 października 1943
Cieśnina La Pérouse’a

Przebieg służby
Lata służby

1930–1943

Siły zbrojne

 US Navy

Stanowiska

d-ca USS „Wahoo”

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa
wojna podwodna na Pacyfiku †

Odznaczenia
Submarine Officer Badge
Krzyż Marynarki Wojennej - czterokrotnie (Stany Zjednoczone)
Krzyż Wybitnej Służby (Stany Zjednoczone) Purpurowe Serce (Stany Zjednoczone) Presidential Unit Citation - baretka marynarki Medal Amerykańskiej Służby Obronnej Medal Kampanii Amerykańskiej (USA) Medal Kampanii Azji-Pacyfiku (USA) Medal Zwycięstwa w II Wojnie Światowej (USA)

Dudley Walker Morton (ur. 17 lipca 1907 w Owensboro, zm. 11 października 1943 w Cieśninie La Pérouse’a) – komandor porucznik (Commander) United States Navy, najsłynniejszy amerykański dowódca okrętów podwodnych z czasów II wojny światowej, który dowodząc podczas pięciu patroli bojowych USS „Wahoo” (SS-238) zatopił 27 jednostek japońskich o łącznym tonażu 119 100 BRT oraz uszkodził 2 jednostki o tonażu 24 900 BRT. Nosił przydomek „Mush”.

Zginął 11 października 1943 wraz z całą załogą swojego okrętu podczas siódmego patrolu w Cieśninie La Pérouse’a, w wyniku połączonej operacji japońskiego lotnictwa i floty. Według danych japońskich, w trakcie ostatniego patrolu najprawdopodobniej zatopił kolejne jednostki. Przed objęciem dowództwa USS „Wahoo” służył jako członek dowództwa USS R-5, a wcześniej krótkookresowo na okrętach: USS „Saratoga”, „Chicago”, „Canopus”, „Fairfax” oraz S-37.

W czasie dowodzenia „Wahoo”, miał status najskuteczniejszego amerykańskiego dowódcy okrętów podwodnych. Wprowadził nowy styl dowodzenia okrętem podwodnym, w którym obserwacją za pomocą peryskopu zajmuje się I oficer, dowódca zaś okrętu zajmuje się wypracowywaniem decyzji o taktyce ataku i kieruje jego przebiegiem na podstawie informacji dostarczanych przez I oficera. Nad jego reputacją zaciążyła sprawa strzelania do wypełnionych japońską piechotą morską i indyjskimi jeńcami łodzi ratunkowych z zatopionego przez „Wahoo” statku transportowego „Buyō Maru”. W wyniku ostrzału zginęło 195 jeńców indyjskich i 87 żołnierzy japońskich[1].

Śmierć Mortona wywołała szok w amerykańskiej flocie podwodnej, podobny do tego jaki był udziałem Niemców po śmierci Günthera Priena na U-47 oraz Brytyjczyków po stracie Malcolma Wanklyna na „Upholderze”.

Za swą służbę Dudley „Mush” Morton czterokrotnie otrzymał Navy Cross. Udekorowany został także Distinguished Service Cross, Presidential Unit Citation, American Defense Service Medal (dwukrotnie), American Campaign Medal oraz Asiatic-Pacific Campaign Medal. Pośmiertnie odznaczony został Purple Heart oraz Medalem Zwycięstwa II Wojny Światowej. Prawdopodobnie z powodu sprawy „Buyō Maru” – mimo dużego wsparcia politycznego oraz ze strony najwyższych dowódców US Navy, nigdy – także pośmiertnie – nie otrzymał Medalu Honoru.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Craig Symonds - II wojna światowa na morzu. Znak Horyzont, Kraków, 2020, s. 573-574, język polski, ISBN 978-83-240-7862-2

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]