Edward (książę Edynburga)
![]() Książę Edward (2022) | |
![]() | |
książę Edynburga | |
Okres |
od 10 marca 2023 |
---|---|
Poprzednik | |
hrabia Wessexu | |
Okres |
od 19 czerwca 1999 |
Następca | |
Dane biograficzne | |
Dynastia | |
Data i miejsce urodzenia |
10 marca 1964 |
Ojciec | |
Matka | |
Rodzeństwo |
Karol III, król Zjednoczonego Królestwa |
Żona |
Zofia, księżna Edynburga |
Dzieci |
lady Ludwika Windsor |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Edward, książę Edynburga (Edward Antony Richard Louis, ur. 10 marca 1964 w Londynie) – książę Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z dynastii Windsorów, książę Edynburga (od 2023), hrabia Wessexu (od 1999 do 2023), syn Elżbiety II, królowej Zjednoczonego Królestwa i jej męża, Filipa, księcia Edynburga; znajduje się na 14. miejscu w linii sukcesji brytyjskiego tronu.
Książę Edward urodził się w Londynie jako czwarte dziecko i trzeci syn Filipa, księcia Edynburga i Elżbiety II, królowej Zjednoczonego Królestwa.
W 1986 ukończył Jesus College, University of Cambridge. W 1987 wstąpił do Royal Marines.
W 1999 poślubił Zofię Rhys-Jones, z którą ma dwoje dzieci: lady Ludwikę Windsor (ur. 2003) i Jakuba, hrabiego Wessexu (ur. 2007).
Od urodzenia nosił tytuł Jego Królewskiej Wysokości Księcia Edwarda. W dniu ślubu otrzymał od matki tytuły hrabiego Wessexu, a w 2019 dodatkowy tytuł hrabiego Forfar. 10 marca 2023 jego brat, król Karol III, nadał mu tytuł księcia Edynburga[1].
Zaangażowany jest w działalność publiczną i charytatywną. Reprezentował matkę w oficjalnych wystąpieniach i patronuje wybranym organizacjom. W 1999 razem z żoną założył fundację The Wessex Youth Trust. Jest patronem między innymi Brytyjskiej Organizacji Paraolimpijskiej i Federacji Igrzysk Wspólnoty Narodów.
Poprzez swojego przodka, Jana Wilhelma Friso, księcia Oranii, spokrewniony jest ze wszystkimi rodzinami królewskimi i książęcymi panującymi w Europie.
Mieszka w Pałacu Świętego Jakuba w Londynie oraz w Bagshot Park w Surrey.
Edukacja, kariera zawodowa
[edytuj | edytuj kod]W szkole Gordonstoun był przewodniczącym samorządu szkolnego. Od dziecka wykazywał zdolności sportowe i aktorskie.
Po skończeniu studiów na wydziale historii Jesus College na Uniwersytecie w Cambridge wstąpił do Królewskiej Piechoty Morskiej, ale wkrótce opuścił wojsko. Zrealizował komediowe widowisko telewizyjne It’s a Royal Knockout (pol. To królewski przebój; 1987) z udziałem Rowana Atkinsona, Meat Loaf i Barbary Windsor[2][3]. Program, z którego dochód został przeznaczony na cele charytatywne, zebrał fatalne recenzje[2][3]. Niezrażony krytyką, książę Edward rozpoczął pracę z producentem teatralnym Andrew Lloydem Webberem, a w 1993 założył wytwórnię telewizyjną Ardent Productions.
W latach 90. XX wieku był przez kilka lat sekretnie związany z brytyjską aktorką musicalową, Ruthie Henshall[4] W 1999 poślubił Zofię Rhys-Jones, dyrektorkę przedsiębiorstwa public relations. Finansowe porażki Ardent Productions i niepochlebne komentarze w prasie na temat przedsiębiorstwa jego żony doprowadziły w końcu do tego, że para książęca ogłosiła w tym roku, że wstrzymuje działalność zarobkową, aby skoncentrować się na przygotowaniach do złotego jubileuszu królowej.
Małżeństwo, rodzina i tytuły
[edytuj | edytuj kod]
19 czerwca 1999 książę Edward poślubił w kaplicy św. Jerzego na zamku w Windsorze Zofię Rhys-Jones. Kameralny, rodzinny ślub był zerwaniem tradycji wystawnych, formalnych uroczystości królewskich odbywających się w Opactwie Westminsterskim.
W dniu ślubu królowa Elżbieta II nadała swemu najmłodszemu synowi parowski tytuł „hrabiego Wessexu” i, jako dodatkowy, „wicehrabiego Severn” (w Zjednoczonym Królestwie tytuły te noszą najstarsi synowie parów, jako ich następcy, tak też będzie stylizowany syn Edwarda). Było to zerwanie ze zwyczajem, że królewskim synom nadaje się parowskie tytuły książęce (diuków), najwyższe w hierarchii arystokracji brytyjskiej, zaraz poniżej rodziny królewskiej. Tytuł hrabiowski Wessexu nie jest zwyczajnym tytułem, gdyż ostatnią osobą go noszącą był Harold Godwinson przed swoim wstąpieniem na tron Anglii w 1066 (jako Harold II). Książę Edward jest obecnie znany i oficjalnie tytułowany „Jego Królewską Wysokością hrabią Wessexu” (His Royal Highness The Earl of Wessex), a jego żona „Jej Królewską Wysokością hrabiną Wessexu” (Her Royal Highness The Countess of Wessex). Ogłoszono także, że po śmierci swojego ojca, Filipa Mountbattena-księcia żona, kiedy jego tytuł księcia Edynburga wygaśnie wraz z „przejściem” do Korony, Edward zostanie kreowany nowym księciem Edynburga (ostatecznie tytuł odziedziczył jego najstarszy brat, książę Karol).
Wessexowie podjęli także decyzję, że ich przyszłe dzieci nie będą tytułowane zgodnie z przysługującym im formalnie prawem „Ich Królewskimi Wysokościami książętami Zjednoczonego Królestwa” (jako wnukowie monarchy w linii męskiej), lecz jak potomstwo parowskiego hrabiego, to znaczy najstarszy syn będzie wicehrabią Severn, młodsi synowie będą „wielmożnymi” (The Honourable), a córki będą posługiwały się tytułami „lady”.
8 listopada 2003 hrabiostwu Wessexu, mieszkającemu w rezydencji Bagshot Park, urodziło się pierwsze dziecko, córka – Louise Alice Elizabeth Mary, znana jako lady Louise Windsor.
17 grudnia 2007 na świat przyszło drugie dziecko Edwarda i Zofii, ósmy wnuk królowej Elżbiety II. James Windsor otrzymał tytuł „wicehrabiego Severn”.
Książę Edward został sportretowany w serialu komediowym The Windsors; w jego rolę wcielił się Matthew Cottle[5]
10 marca 2023, w 59. urodziny, otrzymał od swojego brata, króla Zjednoczonego Królestwa Karola III, tytuł księcia Edynburga[6][7]. Tytuł ten nie jest dziedziczny, więc po śmierci Edwarda nie przejdzie na jego dzieci, ale będzie mógł zostać nadany innemu starszemu członkowi rodziny królewskiej[7].
Genealogia
[edytuj | edytuj kod]Przodkowie
[edytuj | edytuj kod]Potomkowie
[edytuj | edytuj kod]- lady Ludwika Windsor (właśc. Lady Ludwika Mountbatten-Windsor; ur. 2003)
- Jakub, hrabia Wessexu (właśc. Jakub Aleksander Filip Teodor Mountbatten-Windsor; ur. 2007)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ King Charles grants Prince Edward Duke of Edinburgh title [online], bbc.com [dostęp 2024-04-23] .
- ↑ a b Andrew Marr: Prawdziwa królowa. Elżbieta II, jakiej nie znamy. Hanna Pawlikowska-Gannon (tłum.). Wydawnictwo Marginesy, 2017, s. 327. ISBN 978-83-65282-06-4.
- ↑ a b Marek Rybarczyk , Elżbieta II. Ostatnia taka królowa, Muza SA, 2022, s. 271, ISBN 978-83-287-2183-8 .
- ↑ Wywiad z R. Henshall.
- ↑ Royal satire The Windsors will return for a second series on Channel 4. radiotimes.com. [dostęp 2018-01-03].
- ↑ Crown Office. thegazette.co.uk, 2023-03-14. [dostęp 2023-05-08]. (ang.).
- ↑ a b Sean Coughlan: King Charles grants Prince Edward Duke of Edinburgh title. bbc.com, 2023-03-10. [dostęp 2023-05-08]. (ang.).
- Windsorowie
- Odznaczeni Królewskim Orderem Wiktoriańskim
- Odznaczeni Medalem Srebrnego Jubileuszu Królowej Elżbiety II
- Odznaczeni Medalem Złotego Jubileuszu Królowej Elżbiety II
- Odznaczeni Medalem Diamentowego Jubileuszu Królowej Elżbiety II
- Odznaczeni Orderem Podwiązki
- Odznaczeni Orderem Świętego Olafa
- Absolwenci Jesus College (Cambridge)
- Ludzie urodzeni w Londynie
- Urodzeni w 1964