Karol III

Karol III Windsor

Charles Philip Arthur George

Z Bożej łaski Król Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz innych Jego posiadłości i terytoriów, Głowa Wspólnoty, Obrońca Wiary
Karol III
Król Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz pozostałych Królestw Wspólnoty Antigua i Barbuda od 2022 Australia od 2022 Bahamy od 2022 Belize od 2022 Grenada od 2022 Jamajka od 2022 Kanada od 2022 Nowa Zelandia od 2022 Papua-Nowa Gwinea od 2022 Saint Kitts i Nevis od 2022 Saint Lucia od 2022 Saint Vincent i Grenadyny od 2022 Tuvalu od 2022 Wyspy Salomona od 2022
Okres	od 8 września 2022
Koronacja	6 maja 2023 (planowana)
Poprzednik	Elżbieta II
Książę Kornwalii
Okres	od 6 lutego 1952 do 8 września 2022
Poprzednik	Edward VIII
Następca	Wilhelm, książę Walii
Książę Rothesay
Okres	od 6 lutego 1952 do 8 września 2022
Poprzednik	Edward VIII
Następca	Wilhelm, książę Walii
Książę Walii
Okres	od 26 lipca 1958 do 8 września 2022
Poprzednik	Edward VIII
Następca	Wilhelm, książę Walii
Książę Edynburga
Okres	od 9 kwietnia 2021 do 8 września 2022
Poprzednik	Filip, książę Edynburga
Następca	Edward, książę Edynburga
Dane biograficzne
Dynastia	Windsorowie
Data i miejsce urodzenia	14 listopada 1948 Londyn
Ojciec	Filip, książę Edynburga
Matka	Elżbieta II
Rodzeństwo	Anna, księżniczka królewska Andrzej, książę Yorku Edward, książę Edynburga
Żona	Diana Spencer od 29 lipca 1981 do 28 sierpnia 1996
Dzieci	Wilhelm, książę Walii Henryk, książę Sussexu
Żona	Kamila Parker Bowles od 9 kwietnia 2005
Odznaczenia

Karol III (ang. Charles Philip Arthur George; ur. 14 listopada 1948 w Londynie) – król Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz 14 innych, suwerennych królestw Wspólnoty, w tym ich terytoriów i obszarów zależnych, od 8 września 2022. Ponadto głowa Wspólnoty, świecka głowa Kościoła Anglii (Obrońca Wiary) i naczelny dowódca brytyjskich sił zbrojnych.

Pochodzi z dynastii Windsorów. Jest pierworodnym synem królowej Elżbiety II i jej małżonka, Filipa, księcia Edynburga. Od urodzenia nosił tytuł Jego Królewskiej Wysokości Księcia Karola z Edynburga. Po śmierci dziadka w 1952, gdy matka wstąpiła na tron Zjednoczonego Królestwa, zajął pierwsze miejsce w linii sukcesji brytyjskiego tronu, otrzymując tytuł księcia Kornwalii. W 1958, w wieku dziesięciu lat, nadano mu tytuł księcia Walii. W 2021 został księciem Edynburga, przejmując tytuł po swoim ojcu, który zmarł 9 kwietnia. Od 20 kwietnia 2011 zajmował pozycję najdłużej oczekującego następcy tronu w historii brytyjskiej rodziny królewskiej, a 19 września 2013 został najstarszym następcą tronu w dziejach Wielkiej Brytanii. Po śmierci Elżbiety II, 8 września 2022 został królem Zjednoczonego Królestwa i jednocześnie najstarszym wstępującym na tron brytyjski.

W latach 1981–1996 był żonaty z Dianą Spencer, z którą ma dwóch synów, księcia Wilhelma (ur. 1982) i księcia Henryka (ur. 1984), którzy zajmują kolejno pierwsze i piąte miejsce w linii sukcesji do brytyjskiego tronu. W 2005 wziął ślub z Kamilą Shand, znaną także pod nazwiskiem Parker Bowles. W 1970 ukończył Kolegium Trójcy Świętej University of Cambridge i został pierwszym brytyjskim następcą tronu w historii, który uzyskał tytuł naukowy. Służył w Royal Air Force i w Royal Navy. Jako następca tronu zaangażowany był w działalność publiczną i charytatywną. Reprezentował swoją matkę w oficjalnych wystąpieniach i patronował ponad 400 organizacjom. W 1976 założył The Prince’s Trust, fundację, która wspiera młodych ludzi w ich dalszym rozwoju.

Powiązania rodzinne i edukacja

Urodził się poprzez cięcie cesarskie 14 listopada 1948 o godz. 9:14 w Pałacu Buckingham w Londynie. Tego samego dnia poinformowano opinię publiczną o jego narodzinach. Jest synem Filipa, księcia Edynburga i jego żony, Elżbiety II, księżnej Edynburga, która w latach 1952–2022 zasiadała na brytyjskim tronie. Jego dziadkami byli: ze strony ojca książę Andrzej z Grecji i Danii i Alicja, księżniczka Battenbergu; ze strony matki Jerzy VI, król Zjednoczonego Królestwa i jego żona, Elżbieta, z domu Bowes-Lyon, angielska arystokratka.

Ma troje młodszego rodzeństwa: Annę, księżniczkę królewską, Andrzeja, księcia Yorku i Edwarda, hrabiego Wesseksu.

Religia

Został ochrzczony 15 grudnia 1948 w kościele anglikańskim w Pokoju Muzycznym Pałacu Buckingham. Otrzymał tradycyjne imiona w historii brytyjskiej rodziny królewskiej – Karol Filip Artur Jerzy. Jego rodzicami chrzestnymi zostali: król Zjednoczonego Królestwa (dziadek ze strony matki), król Norwegii (w jego imieniu wystąpił hrabia Althone), królowa-matka Zjednoczonego Królestwa (prababka ze strony matki), hrabina Snowdon (siostra matki), książę Jerzy z Grecji i Danii (w jego imieniu wystąpił książę Edynburga), markiza-wdowa Milford Haven (prababka ze strony ojca), lady Brabourne (kuzynka ojca) i David Bowes-Lyon (krewny ze strony matki). Ceremonii przewodniczył arcybiskup Canterbury, Geoffrey Fisher.

Jest ojcem chrzestnym 32 osób; wśród jego dzieci chrzestnych znajdują się m.in.:

• Nicholas Knatchbull (ur. 1964, zm. 1979), syn 7. barona i baronowej Brabourne;
• Timothy Knatchbull (ur. 1964), syn 7. barona i baronowej Brabourne;
• Marina Ogilvy (ur. 1966), córka Angusa Ogilvy i księżniczki Aleksandry;
• Paweł, książę koronny Greków (ur. 1967), syn króla i królowej Greków;
• India Hicks (ur. 1967), córka Davida Nightingale Hicks i lady Pameli Hicks;
• lord Nicholas Windsor (ur. 1970), syn księcia i księżnej Kentu;
• Thomas Parker-Bowles (ur. 1974), syn Andrew i Kamili Parker-Bowles;
• Peter Phillips (ur. 1977), syn Marka Phillipsa i księżniczki Anny;
• Hugo, hrabia Grosvenor (ur. 1991), syn 6. księcia i księżnej Grosvenor;
• księżniczka Maria-Olimpia z Grecji i Danii (ur. 1996), córka księcia koronnego i księżnej koronnej Greków.

Edukacja

Uczęszczał do Hill House School w West London, jednak edukację kontynuował w szkole przygotowawczej Cheam Preparatory School w hrabstwie Hempshire w Anglii, a następnie w szkole Gordonstoun – do której uczęszczał także jego ojciec – w północno-wschodnim zakątku Szkocji. Ze względu na swoje królewskie pochodzenie często był szykanowany przez rówieśników, którzy niekiedy stosowali wobec niego także przemoc fizyczną (m.in. ciągnęli za uszy, bili ręcznikami i wkładali głowę do toalety). W tym okresie spędził również dwa semestry w Geelong Grammar School w Geelong, w Australii. Podczas tych studiów w czasie praktyk historycznych odwiedził Papuę-Nową Gwineę. Po powrocie do Gordonstoun został przewodniczącym szkoły, którą opuścił w 1967, zaliczając egzaminy z historii i języka francuskiego. Po ukończeniu szkoły średniej był studentem Old College (Uniwersytet Walijski w Aberystwyth), gdzie podjął naukę języka walijskiego oraz historii Walii. Przeciwstawiając się przyjętej tradycji, zrezygnował z akademii wojskowej i naukę kontynuował w Trinity College University of Cambridge. Był m.in. słuchaczem na kierunkach: antropologia, archeologia i historia. 2 sierpnia 1975 został promowany do stopnia Master of Arts uniwersytetu Cambridge. Z wykształcenia jest archeologiem, specjalizuje się w historii wypraw krzyżowych.

Członek rodziny królewskiej

Urodził się za panowania swojego dziadka, króla Jerzego VI, jako druga osoba w kolejce do odziedziczenia brytyjskiego tronu, po swojej matce. Po urodzeniu otrzymał tytuł Jego Królewskiej Wysokości Księcia z Edynburga (jako syn brytyjskiego księcia). Do grudnia 1948 jego opiekunką była Helen Rowe. 6 lutego 1952 po śmierci króla Jerzego VI matka Karola, wówczas 26-letnia Elżbieta, została kolejnym brytyjskim monarchą, a książę – bezpośrednim następcą tronu. Tego samego dnia otrzymał tytuły księcia Kornwalii i księcia Rothesay. 2 czerwca 1953 brał udział w koronacji królowej Elżbiety II w Opactwie Westminsterskim. 26 lipca 1958 królowa wydała dekret, w którym nadała Karolowi tytuły księcia Walii i hrabiego Chester. Uroczystość przyjęcia przez Karola księstwa Walii miała miejsce 1 lipca 1969 w Zamku Caernarfon. Książę wygłosił przemówienie w języku angielskim i walijskim. Wydarzenie zostało zakłócone przez wybuch bomby oraz zachowanie chuliganów, którzy rzucali jajkami w powóz królowej. W sierpniu 1968 królowa zgłosiła do Scotland Yardu konieczność zwiększenia ochrony jej syna w związku z poczynaniami walijskich ekstremistów. W maju 1977 został przyjęty do Royal Society of Edinburgh jako najmłodsza osoba w historii tej organizacji.

Oficjalne wizyty zagraniczne

Książę Karol regularnie odbywał podróże zagraniczne, wypełniając obowiązki w imieniu monarchy. W 1983 wraz z księżną Walii i z 9-miesięcznym synem Wilhelmem udał się w podróż do Australii. W 1985 w towarzystwie księżnej Diany przebywali z dyplomatyczną wizytą w Stanach Zjednoczonych. W 1997 wraz z synem Henrykiem spotkał się z Nelsonem Mandelą w Johannesburgu.

Czterokrotnie był w Polsce. Po raz pierwszy miało to miejsce w maju 1993, kiedy odwiedził Warszawę, Gdańsk i Kraków. Wówczas w swoim wystąpieniu, zachęcając do ułatwienia handlu między Polską a Wielką Brytanią, przyznał, że sam posiada polską krew. W czerwcu 2002 spotkał się z osobami, które przeżyły holokaust w Krakowie oraz ze społecznością żydowską. W kwietniu 2008 przybył do Krakowa razem z księżną Kornwalii. Otworzył tam centrum żydowskie i zwiedził Wawel. W marcu 2010 podczas kolejnej wizyty w Polsce spotkał się z prezydentem Lechem Kaczyńskim. Miesiąc później doszło do katastrofy lotniczej w Smoleńsku, w której zginął prezydent i 95 innych osób. Książę Walii przekazał swoje kondolencje, ale z powodu wybuchu wulkanu na Islandii nie zdołał dotrzeć na uroczystości pogrzebowe w Krakowie.

W marcu 2019 razem z księżną Kornwalii zostali pierwszymi członkami rodziny królewskiej w dziejach, którzy odwiedzili Kubę. 24 stycznia 2020 w trakcie swojej pierwszej wizyty w Jerozolimie odwiedził grób babki, księżnej Alicji. Wziął udział w izraelskich obchodach 75. rocznicy uwolnienia obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau.

Ochrona środowiska

Król Karol interesuje się zagadnieniami związanymi z ekologią i ochroną środowiska, m.in. zmianami klimatycznymi. Jest wegetarianinem. W 1998 wystąpił przeciwko uprawom genetycznie modyfikowanej żywności.

W 2014 wraz z synami założył konsorcjum United for Wildlife mające na celu zwalczanie nielegalnego handlu zwierzętami.

W styczniu 2020 podczas Światowego Forum Ekonomicznego w Davos wygłosił przemówienie, w którym ostrzegał przed zbliżającą się katastrofą związaną ze zmianami klimatu oraz spotkał się ze szwedzką aktywistką Gretą Thunberg.

Działalność charytatywna

W 1976 założył organizację Prince’s Trust ułatwiającą znalezienie pracy bezrobotnym Brytyjczykom.

W grudniu 2019 wsparł Royal British Legion, biorąc udział w nagraniu, w którym razem z matką, księciem Wilhelmem i księciem Jerzym przygotowywał pudding.

Związki z innymi rodzinami królewskimi

Książę Karol spokrewniony jest ze wszystkimi rodzinami królewskimi i książęcymi, zasiadającymi na tronach europejskich państw, poprzez Jana Wilhelma Friso, księcia Oranii, żyjącego w latach 1687–1711. Jego ojciec wywodzi się z greckiej i duńskiej rodziny królewskiej, natomiast matka z rodziny brytyjskiej. Książę ma wśród swoich przodków króla Danii Chrystiana IX i królową Wielkiej Brytanii Wiktorię.

Był gościem ceremonii zaślubin: Haakona, księcia koronnego Norwegii z Mette-Marit Tjoessem-Hoiby (Oslo, 2001), Wilhelma-Aleksandra, księcia Oranii z Maksymą Zorreguiettą (Amsterdam, 2002), Filipa, księcia Asturii z Letycją Ortiz Rocasolano (Madryt, 2004).

Reprezentował dwór brytyjski w czasie uroczystości pogrzebowych: księcia Klausa z Holandii (2002) oraz Michała, króla Rumunii (Bukareszt, 2017).

Media

W październiku 2019 wyemitowano dokument z udziałem księcia Karola, dotyczący przyszłego panowania księcia Wilhelma.

12 listopada 2019 książę Walii opublikował swój pierwszy post na Instagramie.

W styczniu 2020 zaprezentowano drugi oficjalny portret przedstawicieli czterech generacji rodziny królewskiej, na którym znaleźli się: królowa Elżbieta II, książę Walii, książę Cambridge i książę Jerzy.

Patronaty

Karol jest patronem ponad 400 organizacji na terenie Wielkiej Brytanii i Wspólnoty Narodów. Do najważniejszych należą:

• British Council, którego wicepatronem jest od kwietnia 1984;
• British Red Cross Society, gdzie od 2003 pełni funkcję prezydenta;
• Marie Curie – patron od 2003;
• Royal Academy of Culinary Arts, któremu patronuje od lutego 1999;
• Scottish Ballett – patron od 2009;
• The British Film Institute, którego patronem jest od 1979;
• The Royal Opera – patron od 1975;
• The Royal Opera House – patron od 2009;
• The Royal Television Society – patron od 1997.

Oczekiwanie na objęcie tronu

Książę Karol był najstarszym następcą tronu w dziejach brytyjskiego królestwa, był również osobą, która najdłużej oczekiwała na objęcie tronu. Jest to temat często poruszany przez media brytyjskie i światowe. W chwili objęcia tronu był najstarszym brytyjskim monarchą w historii, rozpoczynającym swoje panowanie.

W przypadku śmierci królowej Elżbiety II kolejność następujących po sobie wydarzeń określał plan, nazwany Operation London Bridge. Książę Walii automatycznie został królem Zjednoczonego Królestwa, co zostało oficjalnie potwierdzone następnego dnia na specjalnym zgromadzeniu w Pałacu Świętego Jakuba. Nowy monarcha mógł wybrać jedno ze swoich imion jako swoje imię na okres panowania. Książę został również naczelnym zwierzchnikiem Kościoła Anglii.

Prasa regularnie donosiła na temat planowanej abdykacji przez królową Elżbietę II, jednak rzecznicy rodziny królewskiej nie podjęli tego tematu. Do abdykacji nie doszło, a Karol objął tron po śmierci królowej Elżbiety II.

Inne wydarzenia

Karol i Kamila na oficjalnym otwarciu Parlamentu Walijskiego, Cardiff, Walia; Maj 2011

8 kwietnia 2002 brał udział w Czuwaniu Książąt przy trumnie swojej babki, Elżbiety, królowej matki. Towarzyszyli mu: książę Yorku, hrabia Wesseksu i wicehrabia Linley.

W 2013 zasiadł obok królowej Elżbiety II podczas ceremonii czytania przez nią programu rządu w parlamencie. Potem zastąpił matkę na konferencji państw Wspólnoty Narodów w Kolombo.

W maju 2018 odprowadził do ołtarza Meghan Markle, która brała ślub z jego synem, księciem Henrykiem. Ojciec aktorki, który miał pełnić tę funkcję, zrezygnował na kilka godzin przed ślubem, tłumacząc się nagłą chorobą kardiologiczną.

W styczniu 2020 książę i księżna Susseksu poinformowali, że zamierzają wycofać się z pełnienia oficjalnych obowiązków w rodzinie królewskiej i przeprowadzić do Ameryki Północnej. Książę Walii wziął udział w dyskusjach z synem, królową i księciem Wilhelmem co do warunków, na jakich para książęca opuści rodzinę królewską.

10 maja 2022, jako następca tronu, w towarzystwie syna Williama i żony Kamili po raz pierwszy w historii Zjednoczonego Królestwa wygłosił mowę tronową podczas otwarcia nowej sesji brytyjskiego parlamentu, zastępując po raz pierwszy od 60 lat swoją matkę królową Elżbietę II.

Król Wielkiej Brytanii

8 września 2022 w szkockiej rezydencji Balmoral zmarła królowa Elżbieta II. Karol wraz z małżonką od rana przebywali z królową. Po śmierci matki Karol został kolejnym królem Wielkiej Brytanii, a jego żona Kamila – zgodnie z wolą królowej Elżbiety II – królową małżonką. W przemówieniu, które wygłosiła mianowana przez Elżbietę II dwa dni wcześniej premier Liz Truss, potwierdzono, że król będzie nosił imię Karol III (przy czym ostatecznie rozwiane zostały obecne od 2005 wątpliwości, jakoby miał przyjąć imię Jerzy VII na cześć swojego dziadka i tym samym uniknąć skojarzeń z kontrowersyjnymi królami z rodu Stuartów noszącymi imię Karol). Tego wieczoru król Karol wydał swoje pierwsze oświadczenie. 9 września 2022 przyjął na pierwszej audiencji premier Liz Truss oraz wygłosił swoje pierwsze orędzie do narodu.

10 września 2022 w pałacu św. Jakuba w Londynie Rada Akcesyjna w obecności księcia Walii Wilhelma, królowej małżonki Kamili oraz urzędującej premier i byłych premierów wydała proklamację, w której formalnie został ogłoszony królem Zjednoczonego Królestwa.

11 października 2022 Pałac Buckingham ogłosił, że koronacja Karola III wraz z jego małżonką, Kamilą, odbędzie się 6 maja 2023.

25 października 2022 przyjął na audiencji Rishiego Sunaka, powierzając mu misję stworzenia gabinetu.

Życie prywatne

Związek z Kamilą Parker Bowles

Stan cywilny księcia Karola od początku był tematem zainteresowania mediów. Latem 1971 poznał Kamilę Shand, której został przedstawiony przez wspólną znajomą, Lucię Santa Cruz, córkę ambasadora Chile w Wielkiej Brytanii. Po 18 miesiącach przyjaźni ich relacja przerodziła się w związek. W listopadzie 1972 książę planował zaręczyny z Kamilą, ale z nich zrezygnował, ponieważ uznał, że małżeństwo nie zostanie zaakceptowane przez członków rodziny królewskiej.

W grudniu 1972 para podjęła decyzję o rozstaniu, a w lipcu 1973 Kamila wyszła za Andrew Parker Bowlesa, który wcześniej spotykał się z księżniczką królewską Anną, siostrą Karola.

Ich drugi romans rozpoczął się w 1979, po zamachu na stryja Karola, Ludwika Mountbattena, i trwał do 1981.

Małżeństwo z Dianą Spencer

W latach 70. XX wieku związany był z lady Sarą Spencer. Odwiedzając ją w rodzinnej rezydencji Spencerów w Althorp, poznał jej młodszą siostrę, lady Dianę Spencer. Ich relacja rozwinęła się w związek po kolejnym spotkaniu w trakcie turnieju polo w 1980. Książę oświadczył się młodszej o 13 lat Dianie 6 lutego 1981 na zamku w Windsorze po tym, jak widzieli się wcześniej 13 razy. Ich zaręczyny ogłoszono 24 lutego 1981. Lady Spencer sama wybrała swój pierścionek zaręczynowy – w 2010 otrzymała go narzeczona jej starszego syna, Katarzyna Middleton.

29 lipca 1981 zawarł z Dianą związek małżeński w obrządku anglikańskim w katedrze św. Pawła w Londynie, która była obszerniejsza niż Opactwo Westminsterskie. Ceremonii przewodniczyli arcybiskup Canterbury, Robert Runcie oraz dziekan katedry, Alan Webster. Drużbami Karola byli jego bracia: książęta Andrzej i Edward. W uroczystościach uczestniczyło około 3,5 tysiąca gości, a jej koszt przekroczył 48 milionów funtów, stając się wówczas największym wydarzeniem w dziejach Anglii. Na przyjazd do Londynu nie zdecydował się król Hiszpanii Jan Karol I, tłumacząc swoją nieobecność sporem z Wielką Brytanią o Gibraltar. Po ślubie małżonkowie udali się na przyjęcie w Pałacu Buckingham, następnie po poczęstunku pojechali pociągiem do rezydencji Broadlands w Romsey, gdzie spędzili pierwsze trzy noce podróży poślubnej. Następnie polecieli na Gibraltar, a potem uczestniczyli w rejsie po Morzu Śródziemnym na pokładzie HMY Britannia.

Związek Karola i Diany od początku był w centrum zainteresowania mediów brytyjskich i światowych. Pojawiały się doniesienia, że 32-letni książę Walii zdecydował się na małżeństwo pod przymusem i z rozsądku, a dodatkowo nadal utrzymywał intymne relacje z Kamilą Parker Bowles (miał z nią spędzić noc przed ślubem z lady Spencer).

5 listopada 1981 Pałac Buckingham oświadczył, że książę i księżna Walii spodziewają się narodzin swojego pierwszego dziecka. 21 czerwca 1982 w St. Mary’s Hospital w Londynie Diana urodziła syna i przyszłego następcę brytyjskiego tronu. 28 czerwca ogłoszono, że będzie nosił imiona Wilhelm Artur Filip Ludwik. Para książęca zaprezentowała swoje dziecko poddanym na schodach szpitala. W tym okresie pogłębiał się kryzys w ich małżeństwie. 13 lutego 1984 rodzina królewska poinformowała o drugiej ciąży księżnej Walii. 15 września w St. Mary’s Hospital w Londynie urodziła drugiego syna. Książę otrzymał imiona Henryk Karol Albert Dawid i zajął trzecie miejsce w linii sukcesji, za ojcem i starszym bratem. Karol został pierwszym brytyjskim księciem w historii, który był obecny przy narodzinach swojego dziecka. Kilka godzin po powrocie z żoną i drugim synem ze szpitala udał się na mecz polo w Windsor Great Parku, co pogłębiło kryzys w jego małżeństwie.

W ciągu kilku kolejnych lat małżeństwo pary książęcej znalazło się w coraz poważniejszym kryzysie. Przyczyniła się do tego różnica wieku między małżonkami, zaburzenia psychiczne księżnej (bulimia i depresja poporodowa), utrzymujący się romans Karola z Kamilą Parker-Bowles (odnowili relację w 1983 i potajemnie spotykali się w rezydencji Highgrove) oraz relacja Diany z nauczycielem jazdy konnej Jamesem Hewittem, która miała trwać w latach 1986–1991. Widoczny w publicznych wystąpieniach dyskomfort między małżonkami doprowadził do określenia ich przed media „Ponurakami” (ang. The Glums). W czerwcu 1993 ukazała się książka Andrew Mortona pt. Diana: prawdziwa historia, w której księżna Walii ujawniła szczegóły relacji z Karolem, w tym jego zdrady z Kamilą.

9 grudnia 1992 brytyjski premier John Major ogłosił separację księcia i księżnej Walii. W tym samym roku, który królowa określiła później jako swój annus horribilis, swoje rozwody ogłosili również brat Karola, książę Andrzej i jego siostra, księżniczka Anna. W dokumencie telewizyjnym w czerwcu 1994 Karol przyznał się do zdradzania Diany z Kamilą i ujawnił, że ich relacja miała stać się zażyła około 1986.

W styczniu 1995 Kamila i Andrew Parker-Bowles wzięli rozwód, a 28 sierpnia 1996 doszło do rozwodu Karola i Diany. W 1996 zdjęcie ślubne Diany i Karola znalazło się na plakacie akcji społecznej organizowanej przez British Safety Council, której celem było promowanie bezpiecznych stosunków seksualnych z użyciem prezerwatywy. Po interwencji pałacu reklamę usunięto.

31 sierpnia 1997 księżna Walii zginęła w wypadku samochodowym w Paryżu. Książę Karol poleciał do Paryża i wrócił do Wielkiej Brytanii razem z trumną z ciałem zmarłej księżnej. Rodzina królewska uczestniczyła w państwowym pogrzebie Diany, który miał miejsce 6 września w Opactwie Westminsterskim. Na czele orszaku pogrzebowego szli: książę Karol, 15-letni książę Wilhelm, 12-letni książę Henryk, książę Filip oraz brat Diany, hrabia Spencer. Zgodnie z doniesieniami biografów, nigdy nie odwiedził grobu żony na wyspie w posiadłości Althorp.

22 lipca 2013 urodził się pierwszy wnuk Karola, znajdujący się w bezpośredniej kolejce do brytyjskiego tronu, książę Jerzy Aleksander Ludwik z Cambridge, syn księcia Wilhelma i jego żony, księżnej Katarzyny.

Małżeństwo z Kamilą Parker Bowles

Książę Walii kontynuował znajomość z Kamilą, która zaczęła towarzyszyć mu w oficjalnych wystąpieniach – po raz pierwszy w styczniu 1999 w Hotelu Ritz w Londynie, gdzie wzięli udział w przyjęciu urodzinowym. W 2000 udali się razem do Szkocji, gdzie wypełniali obowiązki w imieniu monarchy. Od 2004 występują wspólnie w czasie pełnienia wszystkich jego publicznych obowiązków.

10 lutego 2005 Clarence House ogłosił zaręczyny księcia Walii z Parker Bowles, która otrzymała pierścionek zaręczynowy należący wcześniej do królowej matki Elżbiety. Para zdecydowała się na ślub cywilny, ponieważ narzeczona była rozwódką, a narzeczony – jako przyszły monarcha – miał zostać głową Kościoła Anglii. Planowana ceremonia zyskała aprobatę honorowego zwierzchnika Kościoła Anglii, arcybiskupa Canterbury Rowana Williamsa, który w oświadczeniu stwierdził, że „ustalenia te [dotyczące ślubu] mają moje silne poparcie i są zgodne z wytycznymi Kościoła dotyczącymi ponownego małżeństwa, które książę Walii w pełni akceptuje jako zaangażowany anglikanin i przyszły Najwyższy Gubernator Kościoła Anglii”. W czerwcu 2004 były arcybiskup Canterbury George Leonard Carey w wywiadzie prasowym powiedział, że Kościół zaakceptowałby małżeństwo Karola i Kamili, oraz dodał: [Karol] jest następcą tronu i kocha ją. Naturalną rzeczą jest to, że powinien ją poślubić.

Początkowo chciano zorganizować ceremonię 8 kwietnia w zamku w Windsorze, jednak na cztery dni przed tym terminem plany zostały jednak zmienione, ponieważ tego samego dnia w Watykanie odbywał się pogrzeb papieża Jana Pawła II – Karol miał brać w nim udział jako reprezentant królowej. Zrezygnowano również z lokalizacji w zamku, ponieważ oznaczałoby to, że przez kolejny rok każda para mogłaby wziąć ślub w siedzibie monarchy. Królowa Elżbieta II wyraziła zgodę na ślub 2 marca, czyniąc małżeństwo dynastycznym. Karol i Kamila zawarli związek małżeński 9 kwietnia 2005 w XVII-wiecznym budynku Windsor Guildhall(ang.) w Windsorze w hrabstwie Berkshire o godzinie 12:30. Przyszli małżonkowie pojawili się w budynku ok. 12:25, wspólnie podjeżdżając pod niego Rolls-Royce’em Phantomem VI. Na ok. dwie godziny przed ślubem wzdłuż trasy przejazdu zgromadziło się kilka tysięcy ludzi, chcących zobaczyć nową parę książęcą. Karol i Kamila zostali uznani za małżonków przez lokalną urzędniczkę stanu cywilnego Clair Williams podczas prywatnej, nietransmitowanej przez media, 20-minutowej ceremonii w obecności zaledwie 28 gości (zabrakło wśród nich rodziców Karola: królowej Elżbiety II i księcia Edynburga Filipa). Świadkami na ślubie byli najstarsi synowie pary z poprzednich małżeństw, książę Wilhelm i Tom Parker Bowles. Obrączki ślubne państwa młodych, za których przekazanie odpowiadał książę Wilhelm, były wykonane z walijskiego złota.

Po ceremonii ślubnej małżonkowie wzięli udział w 45-minutowym, transmitowanym przez telewizję, nabożeństwie w kaplicy św. Jerzego zamku w Windsorze, które poprowadził arcybiskup Canterbury Rowan Williams. Podczas trwającego w ramach liturgii błogosławieństwa nowożeńcy uklękli i odczytali z Modlitewnika Powszechnego 1662 słowa zawierające wyznanie „rozmaitych grzechów i niegodziwości”. W nabożeństwie uczestniczyło ok. 800 gości, w tym rodzina (obecni była królowa Elżbieta II z mężem, księciem Filipem) i przyjaciele pary oraz liczne osobistości, m.in. premier Wielkiej Brytanii Tony Blair i celebryci: Rowan Atkinson, Phil Collins, Kenneth Branagh, Joanna Lumley, Richard E. Grant, Jools Holland oraz Stephen Fry. Gościem nabożeństwa był także pierwszy mąż Kamili, Andrew Parker Bowles. Ostatnim punktem dnia ślubu było popołudniowe przyjęcie na zamku w Windsorze.

Po ślubie Karol i Kamila pojechali na miesiąc miodowy do rezydencji królewskiej Birkhall, stanowiącej część posiadłości Balmoral.

Kontrowersje

12 stycznia 1993 magazyn „People” ujawnił treść nieprzyzwoitej rozmowy telefonicznej Karola i Kamili Parker Bowles, którą to nagrały tajne służby bezpieczeństwa. Skandal, określany przez prasę jako Camillagate, wpłynął negatywnie na medialny wizerunek księcia, wówczas pozostającego mężem księżnej Diany. 29 czerwca 1994 Karol udzielił wywiadu, w którym przyznał się do zdrady i romansu z Parker Bowles.

W 2015 przyjaciel księcia, biskup Peter Ball został skazany za molestowanie seksualne nastolatków i młodych mężczyzn. Karol komentował sprawę publicznie, m.in. przyznając, że żałuje, iż zaufał Ballowi, gdy ten zaprzeczył oskarżeniom, które pojawiały się w mediach. Oficjalne oświadczenie wydał 6 czerwca 2018.

Zdrowie

25 marca 2020 rzecznik Clarence House poinformował, że u księcia Walii rozpoznano zakażenie wirusem SARS-CoV-2. Karol miał łagodne objawy infekcji dróg oddechowych w czasie pobytu w Szkocji. Nie ustalono, od kogo książę się zaraził, ponieważ w dniach poprzedzających diagnozę brał udział w wielu oficjalnych spotkaniach, w tym z Albertem II, księciem Monako, który także zachorował. Test księżnej Kornwalii miał ujemny wynik. 26 marca oświadczono, że książę kontynuuje swoją pracę w domu, a objawy jego choroby są łagodne. 30 marca Karol zakończył okres izolacji, a 1 kwietnia opublikował nagraną przez siebie wiadomość, w której opowiadał o swoich doświadczeniach z chorobą i wyraził wsparcie dla pracowników brytyjskiej ochrony zdrowia.

Spuścizna

Jego imię nosi jego wnuk, książę Ludwik Artur Karol z Walii.

Kanadyjska Wyspa Księcia Karola nazwana jest na jego cześć.

Genealogia

Przodkowie

Osoba	Rodzice	Dziadkowie	Pradziadkowie
Karol III, król Zjednoczonego Królestwa	Filip, książę Edynburga	Książę Andrzej z Grecji i Danii	Jerzy I, król Greków
			Olga, królowa Greków
		Alicja, księżna Grecji i Danii	Ludwik Mountbatten, 1. markiz Milford Haven
			Wiktoria, markiza Milford Haven
	Elżbieta II, królowa Zjednoczonego Królestwa	Jerzy VI, król Zjednoczonego Królestwa	Jerzy V, król Zjednoczonego Królestwa
			Maria, królowa Zjednoczonego Królestwa
		Elżbieta, królowa Zjednoczonego Królestwa	Claude Bowes-Lyon, 14. hrabia Strathmore i Kinghorne
			Cecilia Bowes-Lyon, hrabina Strathmore i Kinghorne

Potomkowie

Dzieci	Wnuki
Wilhelm, książę Walii (1982–) ∞ Katarzyna Middleton (ślub 2011)	Książę Jerzy z Walii (2013–)
	Księżniczka Karolina z Walii (2015–)
	Książę Ludwik z Walii (2018–)
Henryk, książę Sussexu (1984–) ∞ Meghan Markle (ślub 2018)	Książę Archie z Sussexu (2019–)
	Księżniczka Lilibet z Sussexu (2021–)

Odznaczenia

Poniższa lista nie zawiera wszystkich odznaczeń.

• Order Podwiązki
• Rycerz Krzyża Wielkiego Orderu Łaźni
• Order Zasługi
• Medal Koronacyjny Królowej Elżbiety II
• Medal Srebrnego Jubileuszu Królowej Elżbiety II
• Medal Złotego Jubileuszu Królowej Elżbiety II
• Medal Diamentowego Jubileuszu Królowej Elżbiety II – 2012
• Canadian Forces Decoration z jedną belką – Kanada
• Queen’s Service Order – Nowa Zelandia
• New Zealand 1990 Commemoration Medal – Nowa Zelandia
• Medal Niepodległości – 1980, Zimbabwe
• Order Słonia – 1974, Dania.

Tytuły

• Jego Królewska Wysokość, Książę Zjednoczonego Królestwa – od 1948 do 1952;
• Jego Królewska Wysokość, Książę Kornwalii – lata 1952–1958
• Jego Królewska Wysokość Książę Karol, Książę Rothesay – pod tym tytułem znany jest w Szkocji, jako następca tronu Szkocji – od 1952 do 2022, dodatkowo jako książę Rothesay jest także hrabią Carrick, baronem Renfrew, Lordem Wysp/Isles, Księciem i Wielkim Stewardem Szkocji;
• Jego Królewska Wysokość Książę Walii – następca tronu Zjednoczonego Królestwa; pod tym tytułem znany jest poza Szkocją – od 1958 do 2022, dodatkowo jako książę Walii jest także hrabią Chester.
• Jego Królewska Wysokość Książę Edynburga – od 2021 do 2022 (dziedziczy od Filipa po jego śmierci)
• Hrabia Merioneth – od 2021 do 2022 (dziedziczy od Filipa po jego śmierci)
• Baron Greenwich – od 2021 do 2022 (dziedziczy od Filipa po jego śmierci)
• Jego Królewska Mość, Król Zjednoczonego Królestwa – od 2022

Król jest suwerenem wielu orderów, należą do nich:

• Order Podwiązki
• Order Ostu
• Order Łaźni
• Order Zasługi
• Order św. Michała i św. Jerzego
• Order Królewski Wiktoriański
• Order Imperium Brytyjskiego
• Order Towarzyszy Honoru
• Order Wybitnej Służby
• Order Australii
• Order Kanady
• Order Nowej Zelandii
• Order Nowozelandzki Zasługi
• Order Służby Królowej (Nowa Zelandia)

oraz inne ordery państw Wspólnoty Narodów, których głową jest monarcha brytyjski

Publikacje książkowe o Karolu

• Jonathan Dimbleby, The Prince of Wales. A biography (1994; tytuł polski: Karol Książę Walii. Biografia, przekład Magda Papuzińska, Oficyna Wydawnicza „Rytm” 1997, ISBN 83-86678-68-2);
• Isabelle Rivère, Camilla & Charles (2005; tytuł polski: Kamila i Karol, przekład: Krystyna Szerzyńska-Maćkowiak, Bertelsmann Media Sp. z o.o. – Świat Książki 2005, ISBN 83-247-0053-6);
• Catherine Mayer, Charles. The Heart of a King (tytuł polski: Książę Karol. Serce króla, przekład: Elżbieta Królikowska-Avis, Wydawnictwo Dream Books 2015, ISBN 978-83-6446-032-6).

Bibliografia

• MarekM. Rybarczyk MarekM., Elżbieta II. Ostatnia taka królowa, Muza SA, 2022, ISBN 978-83-287-2183-8 .

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Brytyjskiej Monarchii