Biłgoraj (gmina wiejska)

Biłgoraj
	gmina wiejska
	; Urząd Gminy Biłgoraj
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	biłgorajski
TERC	6002032
Wójt	Wojciech Dziduch (p.o.)
Powierzchnia	262,64 km²
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności	; 13 142
• gęstość	50,0 os./km²
Nr kierunkowy	84
Tablice rejestracyjne	LBL
	Adres urzędu:ul. Kościuszki 88 ; 23-400 Biłgoraj
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	28
Liczba miejscowości	36
	Położenie na mapie województwa;
	50°33′00″N 22°44′00″E/50,550000 22,733333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Biłgoraj – gmina wiejska w województwie lubelskim, w powiecie biłgorajskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie zamojskim.

Gmina Biłgoraj powstała 1 stycznia 1973 roku w ramach reformy administracyjnej, w której w miejsce gromad przywrócono gminy. W skład nowo utworzonej gminy Biłgoraj weszły miejscowości leżące wcześniej na obszarze gmin Puszcza Solska, Kocudza i Sól. W gminie Biłgoraj znalazły się również wsie Wolaniny i Ratwica z gminy Tereszpol. W wyniku likwidacji gminy Tereszpol w 1976 do gminy Biłgoraj włączono również wsie Hedwiżyn oraz Bukownica i Bukownica Mała^[5]. Dwie ostatnie z powrotem włączono do gminy Tereszpol po jej odtworzeniu w 1984^[6].

Największą miejscowością gminy jest Sól. Siedziba władz gminy znajduje się w mieście Biłgoraj.

Według danych z 31 grudnia 2006 gminę zamieszkiwało 12 566 osób; jest ona najludniejszą gminą wiejską w powiecie biłgorajskim. Natomiast według danych z 31 grudnia 2019 roku^[7] gminę zamieszkiwało 13 355 osób.

Ochrona przyrody[edytuj | edytuj kod]

Na obszarze gminy znajduje się rezerwat przyrody Obary chroniący fragment torfowiska przejściowego i wysokiego^[8]. Rezerwat Obary powstał w 1975 roku. Chronione tutaj torfowisko wysokie należy do typu subkontynentalnego, co jest rzadkością w kraju. Oprócz torfowisk rośnie tutaj wiele gatunków rzadkich roślin: objęte całkowitą ochroną – pomocnik baldaszkowy, rosiczka, widłaki, gnidosz królewski, niebielistka trwała; objęte ochroną częściową – mącznica lekarska, bagno zwyczajne i grzybienie białe. W pobliżu rezerwatu znajdują się stanowiska chronionych storczyków (kruszczyka szerokolistnego i błotnego).

Część rezerwatu stanowi ostoję chronionego i zagrożonego wyginięciem głuszca. Swoje lęgowiska ma tutaj także żuraw, bekas^{[potrzebny przypis]}, kszyk, czajka i kaczka krzyżówka. Widywane są tu również zaskrońce i żmije oraz jarząbek i słonka^[9].

Struktura powierzchni[edytuj | edytuj kod]

Według danych z roku 2002^[10] gmina Biłgoraj ma obszar 261,41 km², w tym:

użytki rolne: 35%
użytki leśne: 59%

Gmina stanowi 15,58% powierzchni powiatu.

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Dane z 30 czerwca 2004^[11]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	12 537	100	6309	50,3	6228	49,7
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	48		24,1		23,8

Piramida wieku mieszkańców gminy Biłgoraj w 2014 roku^[2].

Sołectwa[edytuj | edytuj kod]

Andrzejówka, Brodziaki, Bukowa, Ciosmy, Dąbrowica, Dereźnia Solska, Dereźnia-Zagrody, Dyle, Gromada, Hedwiżyn, Ignatówka, Kajetanówka, Korczów, Korytków Duży, Majdan Gromadzki, Nadrzecze, Nowy Bidaczów, Okrągłe, Rapy Dylańskie, Ruda Solska, Smólsko Małe, Smólsko Duże, Sól Druga, Sól Pierwsza, Stary Bidaczów, Wola Dereźniańska, Wola Duża-Wola Mała, Wolaniny^[3].

Pozostałe miejscowości[edytuj | edytuj kod]

Dereźnia Majdańska, Edwardów, Podlesie, Ratwica, Ruda-Zagrody, Teodorówka, Żelebsko.

Sąsiednie gminy[edytuj | edytuj kod]

Aleksandrów, Biłgoraj (miasto), Biszcza, Dzwola, Frampol, Harasiuki, Janów Lubelski, Księżpol, Radecznica, Tereszpol

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Wojciech Dziduch powołany na stanowisko Wójta Gminy [online], www.gminabilgoraj.pl [dostęp 2024-01-06] .
↑ ^a ^b Gmina Biłgoraj w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ ^a ^b Strona gminy, sołectwa
↑ ^a ^b Urząd Statystyczny w Lublinie
↑ Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 143
↑ Dz.U. z 1983 r. nr 70, poz. 314
↑ Gmina Biłgoraj w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-11-25] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ Rejestr rezerwatów przyrody województwa lubelskiego, RDOŚ Lublin stan na 4 czerwca 2012. [dostęp 2014-02-02].
↑ Gmina Biłgoraj. Przewodnik krajoznawczo-przyrodniczy, Wydawnictwo Lipiec, Biłgoraj 2010
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[1] Wojciech Dziduch powołany na stanowisko Wójta Gminy [online], www.gminabilgoraj.pl [dostęp 2024-01-06] .

[populacja2016-2] Gmina Biłgoraj w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[sol-3] Strona gminy, sołectwa

[us-4] Urząd Statystyczny w Lublinie

[5] Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 143

[6] Dz.U. z 1983 r. nr 70, poz. 314

[7] Gmina Biłgoraj w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-11-25] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[8] Rejestr rezerwatów przyrody województwa lubelskiego, RDOŚ Lublin stan na 4 czerwca 2012. [dostęp 2014-02-02].

[9] Gmina Biłgoraj. Przewodnik krajoznawczo-przyrodniczy, Wydawnictwo Lipiec, Biłgoraj 2010

[autonazwa1-10] Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[11] Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[12] oprócz gmin Aleksandrów, Kocudza i Tarnogród, oraz części gmin Huta Krzeszowska, Puszcza Solska i Sól (pozostały w gub. lubelskiej)

[13] twór przejściowy, utworzony z części powiatu jarosławskiego

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[A]

[B]

Wsie	Andrzejówka Brodziaki Bukowa Ciosmy Dąbrowica Dereźnia Majdańska Dereźnia Solska Dereźnia-Zagrody Dyle Edwardów Gromada Hedwiżyn Ignatówka Kajetanówka Korczów Korytków Duży Majdan Gromadzki Nadrzecze Nowy Bidaczów Okrągłe Podlesie Ratwica Ruda Solska Ruda-Zagrody Smólsko Duże Smólsko Małe Sól Stary Bidaczów Wola Dereźniańska Wola Duża Wola Mała Wolaniny Żelebsko
Kolonie	Rapy Dylańskie Sól Teodorówka
Części wsi	Bagno Bogacki Koniec Byczek Cyncynopol Czostek Dębinki Dwór Dziadowski Koniec Gajówka Galicja Głodny Koniec Góra Górka Jachosze Jargieły Knieja Kolonia Sól Koniec Krzeszów Majdan Maziarze Mołki Pastwisko Pszczelne Stawiska Tartak Terespol Warszawa (Korczów) Warszawa (Sól) Wasągi Wygon (Dąbrowica) Wygon (Sól) Wyspa Zagościniec Zagrody Dąbrowickie Zagumnie Zofiampol
Kolonia wsi	Siedem Chałup
Części kolonii	Gircze Rudziska

Miasta	Biłgoraj Frampol Goraj Józefów Tarnogród Turobin
Gminy miejskie	Biłgoraj
Gminy miejsko-wiejskie	Frampol Goraj Józefów Tarnogród Turobin
Gminy wiejskie	Aleksandrów Biłgoraj Biszcza Księżpol Łukowa Obsza Potok Górny Tereszpol

Przynależność wojewódzka	gubernia lubelska (1867–1912) gubernia chełmska^[A] (1912–15) woj. lubelskie (II RP) (1919–39) woj. lubelskie (PRL) (1945–75)
Miasta	Biłgoraj Józefów (do 1870) Krzeszów (do 1870) Szczebrzeszyn (← 1940–44 →) Tarnogród (do 1870 i 1915–1919)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Aleksandrów (1867–1954) Babice (1867–1954) Bi(e)łgoraj (1867–1874) Biłgoraj (od 1973) Biszcza (1867–1954 i od 1973) Cieplice (1940–44^[B]) Dzików Stary (← 1940–44 →) Frampol (← 1923–1954 i od 1973) Goraj (← od 1923–30, 1939–54 i od 1973) Harasiuki (od 1973) Huta Krzeszowska (1867–1954) Józefów (od 1973) Kocudza (1867–1954) Krzeszów (1867–1954) Kuryłówka (← 1940–44 →) Księżpol (Kniaźpol) (1867–1954 i od 1973) Lipiny (1867–1874) Łukowa (1867–1954 i od 1973) Majdan Sopocki (1867–1923 →) Obsza (od 1973) Potok (Górny) (1874–1954 i od 1973) Puszcza Solska (1874–1954) Radecznica (← 1940–44 →) Sól (1867–1954) Tarnogród (1870–1915 i 1919–54) Tarnogród (od 1973) Tereszpol (← 1940–44 → i od 1973) Wola Różaniecka (1867–1954) Zwierzyniec (← 1940–44 →)
Gromady (1954–72)	Aleksandrów (1954–72) Babice (1954–57) Bidaczów Stary (1954–59) Biłgoraj (1954–56) Biłgoraj (1960–72) Biszcza (1954–72) Bukowa (1954–61) Bukowina (1954–59) Bystre (1954–55 →) Chmielek (1954–59) Czarnystok (← 1958–59 →) Dąbrowica (1954–59) Dzwola (1954–55 →) Frampol (1954–72) Goraj (1954–72) Górecko Stare (1954–59) Gromada (1954–56) Harasiuki (1954–72) Hedwiżyn (1954–61) Hosznia Ordynacka (1954–59) Hucisko (1954–59) Huta Plebańska / Huta Krzeszowska (1954–72) Jędrzejówka (1954–61) Józefów (1954–72) Kocudza (1954–55 →) Korchów (1954–59) Korytków Duży (1954–59) Krzeszów (1954–55 →) Krzeszów Górny (1959–72) Księżpol (1954–72) Lipiny Dolne (1954–72) Luchów Górny (1954–59) Łukowa (1954–72) Majdan Gromadzki (1956–59) Majdan Nowy (1954–72) Momoty Górne (1954–55 →) Nowa Wieś (1954–58) Obsza (1954–72) Podlesie (1956–59) Potok Górny (1954–72) Rakówka (1954–59) Smólsko (1954–57) Sól (1954–72) Stanisławów (1954–59) Szyszków (1954–61) Tarnogród (1954–72) Teodorówka (1954–72) Tereszpol-Kukiełki (← 1955–57) Tereszpol-Zaorenda (← 1955–72) Wola Dereźniańska (1954–59) Wola Różaniecka (1954–72) Zamch (1954–59)