Uniwersytet Harvarda
Massachusetts Hall, najstarszy budynek na kampusie Harvarda, wzniesiony w 1720 roku | |
Dewiza |
Veritas (Prawda) |
---|---|
Data założenia |
1636 |
Patron | |
Państwo | |
Stan | |
Adres | |
Liczba pracowników • naukowych |
|
Liczba studentów |
21 000[1] |
Prezes | |
Członkostwo | |
Położenie na mapie Massachusetts | |
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych | |
42°22′28″N 71°07′01″W/42,374444 -71,116944 | |
Strona internetowa |
Uniwersytet Harvarda[3] (ang. Harvard University) – prywatna uczelnia powstała 8 września 1636 jako Harvard College w Newtowne (wówczas w Kolonii Zatoki Massachusetts, obecnie Cambridge) koło Bostonu jako pierwszy uniwersytet na terenie kolonii brytyjskich w Ameryce Północnej.
Uczelnia zajmuje konsekwentnie[a] pierwsze miejsce w Akademickim Rankingu Uniwersytetów Świata, opracowywanym przez Institute of Higher Education przy Uniwersytecie Jiao Tong w Szanghaju (tzw. Lista Szanghajska)[4].
Harvard University jest też najbogatszą uczelnią świata – w 2015 jej majątek wynosił 37,6 mld USD[1].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Nazwę uczelnia otrzymała od nazwiska duchownego purytańskiego, wielebnego Johna Harvarda, który był pierwszym darczyńcą uczelni, wówczas posiadającej status college’u. Harvard utrzymywał szkołę, od momentu jej powstania do swojej śmierci. W testamencie zapisał jej swoją bibliotekę i połowę majątku.
Imię Harvarda uczelnia przyjęła w dniu 13 marca 1639 roku. Pierwsze stypendia dla studentów tej uczelni ufundowała w 1643 Ann Radcliffe (1576–1661). Studenci wielokrotnie protestowali przeciwko złemu żywieniu, np. w 1766 doszło do „buntu maślanego”[5], a w latach 1807–1808 do „buntu zepsutej kapusty”[6].
Mianem uniwersytetu (zamiast funkcjonującej do tej pory nazwy college) posłużyła się po raz pierwszy Konstytucja Massachusetts z 1780 roku. Na początku XIX wieku szkołę zreformowano, głównie za sprawą George’a Ticknora .
Najważniejszym wydarzeniem w dziejach Harvardu w drugiej połowie XIX wieku były zmiany wprowadzone przez Charlesa Williama Eliota , prezydenta Uniwersytetu w latach 1869–1909. Zmusił on profesorów do prowadzenia badań. Doprowadził też do zmian w programie nauczania, łącząc teoretyczną wiedzę z praktyką.
Obecnie na uniwersytecie studiuje około 21 tys. osób.
Na uniwersytecie działa, założone w 1990, stowarzyszenie studentów polskich o nazwie „Polskie Towarzystwo na Harvardzie” (ang. Harvard Polish Society)[7].
Organizacja
[edytuj | edytuj kod]Harvard jest zarządzany przez dwa organy – President and Fellows of Harvard College, znany również jako Harvard Corporation oraz założony w 1960 Harvard Board of Overseers. President of Harvard University jest codziennym administratorem Harvardu – wyznaczony i odpowiedzialny przed Harvard Corporation.
Harvard składa się z dziewięciu wydziałów, poniżej według daty powstania:
- Harvard Faculty of Arts and Sciences oraz jego podwydział Harvard Division of Engineering and Applied Sciences, które razem obsługują:
- Harvard College (1636)
- Harvard Graduate School of Arts and Sciences (1872)
- Harvard Division of Continuing Education, włączając Harvard Extension School (1909) oraz Harvard Summer School (1871)
- Faculty of Medicine, włączając Harvard Medical School (1782) oraz Harvard School of Dental Medicine (1867)
- Harvard Divinity School (1816)
- Harvard Law School (1817)[8]
- Harvard Business School (1908)
- Graduate School of Design (1914)
- Graduate School of Education (1920)
- School of Public Health (1922)
- John F. Kennedy School of Government (1936).
W 1999 Radcliffe College został przemianowany na Radcliffe Institute for Advanced Study.
Znani absolwenci i studenci
[edytuj | edytuj kod]- John Ashbery, poeta
- Steve Ballmer, były dyrektor Microsoftu
- George W. Bush, prezydent USA w latach 2001–2009
- Amy Brenneman, aktorka
- Mary Whiton Calkins, psycholog
- Floyd Henry Allport, psycholog
- książę Aga Chan IV, imam aga chanów
- Eric Lenneberg, językoznawca
- Jeremy Lin, koszykarz
- Tom Morello, gitarzysta (m.in. Rage Against The Machine, Audioslave)
- Barack Obama, prezydent USA w latach 2009–2017
- Julius Robert Oppenheimer, fizyk (1922)
- Masako Owada, cesarzowa Japonii
- Agata Passent, dziennikarka
- Natalie Portman, aktorka
- Franklin Delano Roosevelt, prezydent USA w latach 1933–1945
- Theodore Roosevelt, prezydent USA w latach 1901–1909
- Maciej Sawicki, polski piłkarz, sekretarz generalny PZPN
- Harlan Smith, astronom
- Richard Stallman, założyciel projektu GNU
- Ryszard Szaro, polski futbolista amerykański
- Meg Taylor, papuaska polityczka, w latach 2014–2021 sekretarka generalna Forum Wysp Pacyfiku
- Isoroku Yamamoto, admirał (student specjalnego kursu języka angielskiego 1919–1921)[9][10]
Znani wykładowcy
[edytuj | edytuj kod]- Louis Agassiz – zoolog
- Chris Argyris – ekonomista
- John Kenneth Galbraith – ekonomista
- Roy Glauber – fizyk
- Asaph Hall – astronom
- Jeffrey Hamburger – historyk sztuki
- Henry James – pisarz
- William James – filozof, psycholog
- Rem Koolhaas – architekt
- Eric Lenneberg – językoznawca
- Czesław Miłosz – poeta
- Wiktor Weintraub – slawista
- Richard Wrangham – antropolog
- Radosław Sikorski – minister spraw zagranicznych, europoseł[11]
- Jerzy Sołtan – architekt[12]
Inne osoby związane z uczelnią
[edytuj | edytuj kod]- Bill Gates (studiów nie ukończył)
- Gabe Newell, założyciel Valve (nie ukończył)
- Mark Zuckerberg, główny twórca serwisu społecznościowego Facebook – rozpoczął studia, jednak je porzucił w 2004; w 2017 uczelnia przyznała mu stopień honorowy[13][14]
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Sanders Theatre
-
Austin Hall – jeden z budynów, w których mieści się Harvard Law School
-
Harvard Stadium
-
Widener Library – największa biblioteka Uniwersytetu Harvarda
-
Harvard Hall
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Konsekwentnie, tj. corocznie od pierwszej publikacji listy w 2003 roku (Academic Ranking of World Universities 2017. [dostęp 2018-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-19)]. (ang.).).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Harvard at a Glance. Harvard University. [dostęp 2016-04-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-29)]. (ang.).
- ↑ Harvard University President. Biography [online], Harvard University [dostęp 2024-08-14] (ang.).
- ↑ Uniwersytet Harvarda, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2016-06-11] .
- ↑ Marta Rychert: Światowy ranking uniwersytetów. [w:] Portal edukacyjny Perspektywy [on-line]. www.perspektywy.pl. [dostęp 2016-04-22].
- ↑ Education: Butter. [w:] Time [on-line]. [dostęp 2009-11-15].
- ↑ Through the Centuries, The Other '08s | The Harvard Crimson. thecrimson.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-12)]..
- ↑ Polskie Towarzystwo na Harvardzie [online], www.harvardpolishsociety.org [dostęp 2018-07-19] [zarchiwizowane z adresu 2019-03-26] .
- ↑ Według rankingu Best Law School 2015 (dziennika U.S. News & World Report) Harvard Law School zajęła drugie miejsce (96 pkt na 100 możliwych) wśród amerykańskich uczelni prawa.
- ↑ Primus V: Lessons in Surprise. Harvard Magazine, lipiec-sierpień 2010. [dostęp 2016-01-09].
- ↑ Ken Gewertz: History of the Japanese at Harvard. Harvard Gazette, 2004. [dostęp 2016-01-09].
- ↑ Harvard University , Radosław Sikorski [online], Center for European Studies at Harvard University, 9 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-09] (ang.).
- ↑ Eduard F. Sekler (Harvard University) 2006.
- ↑ Harvard awards 10 honorary degrees at 366th Commencement [online], Harvard Gazette, 25 maja 2017 [dostęp 2019-07-18] (ang.).
- ↑ Paul Smedley , 13 years after quitting, Facebook CEO Mark Zuckerberg gets honorary Harvard degree [online], PPP Focus, 28 maja 2017 [dostęp 2019-07-18] (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- The Harvard Crimson – gazeta studentów Harvard University (ang.)
- Artykuł o modernistycznych budynkach kampusu uniwersytetu
- ISNI: 000000041936754X
- VIAF: 128987800
- ULAN: 500312819
- LCCN: n78096930
- GND: 2012974-9
- BnF: 118698578
- SUDOC: 026453169
- NLA: 35176433
- NKC: kn20020322375, ko2002111719
- BIBSYS: 90513515
- CiNii: DA00826033
- Open Library: OL159203A
- PLWABN: 9810678457705606
- NUKAT: n99071547
- J9U: 987007262471405171
- PTBNP: 369574
- LNB: 000016670
- NSK: 000049880
- ΕΒΕ: 116123
- KRNLK: KAB201906509
- LIH: LNB:XoU;=By