Ilona Łepkowska
_(cropped).jpg) Ilona Łepkowska (2016) | |
| Data i miejsce urodzenia |
11 lipca 1954 |
|---|---|
| Zawód | |
| Odznaczenia | |
| |
Ilona Łepkowska (ur. 11 lipca 1954 w Warszawie[1]) – polska scenarzystka i producentka filmowa i serialowa, pisarka.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodziła się i dorastała w Warszawie, jest córką Joanny i Tadeusza Łepkowskich[2][3]. Jej ojciec był profesorem historii w Polskiej Akademii Nauk, a matka zajmowała się domem, wcześniej pracowała w drogerii[3]. Ma dwoje rodzeństwa[4][5], starszą siostrę Ewę i młodszego brata Antoniego[3]. Uczyła się w liceum im. Klementa Gottwalda w Warszawie[6]. W latach 1972–1977 studiowała w Instytucie Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego[7].
W 1976 zagrała epizodyczne role w filmach Człowiek z marmuru Andrzeja Wajdy i Barwy ochronne Krzysztofa Zanussiego[8]. Udzielała korepetycji z języka polskiego[9], była urzędniczką w Przedsiębiorstwie Transportu i Spedycji Przemysłu Mięsnego[10] oraz pracowała jako asystentka kierownika produkcji w Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych[11]. W 1982 ukończyła dwuletnie Zaoczne Studium Scenariuszowe przy PWSFTViT w Łodzi[1][12], po którego ukończeniu pracowała jako organizatorka publiczności w Teatrze Ochoty[1], poza tym pisała teksty m.in. do czasopisma „Film”[13]. Działała także w Kole Młodych przy Stowarzyszeniu Filmowców Polskich i pracowała w Studiu Filmowym Oko[13].
Za swój pierwszy scenariusz – Gra – zdobyła wyróżnienie na festiwalu „Młodzi i film” w Koszalinie[14]. Zadebiutowała scenariuszem do filmu telewizyjnego Wakacje z Madonną (1983)[15], który był jej pracą zaliczeniową na pierwszym roku studiów[10]. Jest autorką lub współautorką popularnych komedii takich jak: Och, Karol (1985) i Och, Karol 2 (2011), Komedia małżeńska (1993), Nigdy w życiu! (2004), Nie kłam, kochanie (2007), Jeszcze raz (2008) oraz serii „Kogel-mogel”, która jest określana mianem kultowej[16][17][18][19]: Kogel-mogel (1988), Galimatias, czyli kogel-mogel II (1989), Miszmasz, czyli kogel-mogel 3 (2019), Koniec świata, czyli kogel-mogel 4 (2022). Przygotowała również scenariusze do filmów Obywatel świata (1991) Rolanda Rowińskiego i Randka w ciemno (2010) Wojciecha Wójcika, jednak po ich nakręceniu wycofała swoje nazwisko z listy twórców ze względu na niezadowolenie z efektów końcowych, wywołanych odmienną wizją reżyserską[20][21].
Pisała scenariusze do seriali: Kacperek (1985), Radio Romans (1994–1995), Klan (1997–1999), Na dobre i na złe (1999–2002) oraz M jak miłość (2000–2007), którego była też producentką (2000–2008). Jest autorką seriali Barwy szczęścia[22] i Wszystko przed nami, które współprodukowała i których była scenarzystką. Po zakończeniu pracy nad Wszystko przed nami zajmuje się głównie doradztwem scenariuszowym, kierownictwem literackim oraz produkcją filmową i telewizyjną[16][23].
Jest członkinią Stowarzyszenia Filmowców Polskich, Polskiej Akademii Filmowej i honorową członkinią Stowarzyszenia Autorów ZAiKS[24] oraz członkinią Rady tejże organizacji, w której była też szefem sekcji autorów dzieł filmowych[25][26]. Ponadto jest przewodniczącą Gildii Polskich Scenarzystów. Kilkukrotnie była ekspertką Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej zasiadającą w radzie przyznającej dofinansowania na produkcję filmów fabularnych[27]. Pełniła funkcję prezesa Stowarzyszenia Twórców Telewizyjnych „Serial”[25].
Jest autorką lub współautorką książek nawiązujących do jej scenariuszy: Nie kłam kochanie (2008), M jak miłość. Początki (2013), Tu jest jakby luksusowo (2018). W 2010 ukazała się jej biografia pt. „Ł jak Łepkowska”, będąca zapisem rozmów Andrzeja Opaly z Łepkowską. W 2017 została wydana książka biograficzna Teresy Lipowskiej pt. „Nad rodzinnym albumem”, będąca wywiadem-rzeką przeprowadzonym przez Łepkowską z aktorką. Napisała powieści Pani mnie z kimś pomyliła (2016) oraz Idealna rodzina (2020)[28]; na podstawie drugiej książki zrealizowano film Zołza (2022), którego była scenarzystką i współproducentką[29].
W latach 2008–2010 występowała w niektórych sobotnich wydaniach magazynu satyryczno-publicystycznego TVN24 Szkło kontaktowe, a w latach 2010–2021 była felietonistką telewizyjnego tygodnika „Tele Tydzień”.
Wpływ na popkulturę[edytuj | edytuj kod]
Ze względu na osiągnięcia telewizyjne nazywana jest „królową polskich seriali”, „pierwszą damą polskich seriali” czy „Midasem polskiego show–biznesu”[24][28][30][31]. Anna Mucha w wywiadzie dla „Playboya” określiła Łepkowską mianem „Szekspira współczesnej telewizji”[32].
Była wielokrotnie uwzględniana w rankingach na najbardziej wpływowe Polki i najbardziej wpływowych Polaków[33][34][35][36][37][38][39][40][41].
W 2007 otrzymała od Stowarzyszenia Integracja medal „Przyjaciel Integracji” za „wrażliwość i zaangażowanie w kreowanie właściwego wizerunku osób niepełnosprawnych w polskich serialach”[42], a w 2016 otrzymała międzynarodową nagrodę Tolerantia Award za aktywność na rzecz środowisk LGBT, tolerancji, równouprawnienia i walki z homofobią poprzez dodanie wątku pary gejów w serialu Barwy szczęścia[30].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Jest trzykrotnie rozwiedziona[42]. Po raz pierwszy wyszła za mąż w okresie studiów[43]. Jej drugim mężem był scenarzysta Andrzej Wojnach, z którym ma córkę Weronikę (ur. 1978)[8], operatorkę filmową[44][45]. Następnie poślubiła Wojciecha, prawnika[46]. Od 2009 jest związana z architektem i politykiem Czesławem Bieleckim[47].
Choruje na depresję leczoną psychoterapią i farmakoterapią[5][23].
Zajmuje się działalnością charytatywną, m.in. wspiera fundacje „Opiekuńcze Skrzydła” i „Domy Wspólnoty Chleb Życia” Małgorzaty Chmielewskiej[5], a także Fundację Św. Jana Jerozolimskiego[48].
Scenariusze[edytuj | edytuj kod]
Filmy[edytuj | edytuj kod]
- Wakacje z Madonną (1983)
- Przez dotyk (1985, z Magdaleną Łazarkiewicz)
- Och, Karol (1985)
- Kocham kino (1987)
- Kogel-mogel (1988)
- Jemioła (1988)
- Galimatias, czyli kogel-mogel II (1989)
- Komedia małżeńska (1993)
- Śliczna dziewczyna (1993)
- Sabina (1998)
- Nigdy w życiu! (2004)
- Jeszcze raz (2007)
- Nie kłam, kochanie (2007)
- Randka w ciemno (2010)
- Och, Karol 2 (2011)
- Miszmasz, czyli kogel-mogel 3 (2019)
- Koniec świata, czyli kogel-mogel 4 (2021)
- Zołza (2022)
- Uwierz w Mikołaja (2023)
Seriale[edytuj | edytuj kod]
- Kacperek (1985)
- Aby do świtu... (1992)
- Radio Romans (1994–1995)
- Klan (1997–1999)
- Na dobre i na złe (1999–2002)
- M jak miłość (2000–2007)
- Barwy szczęścia (2007–2014)
- Wszystko przed nami (2012–2013)
- Korona królów (2018)
- Stulecie Winnych (od 2019)
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
Nagrody[edytuj | edytuj kod]
- 1999 – Telekamery 1999 za Klan
- 2000 – Telekamery 2000 za Klan
- 2001 – Telekamery 2001 za Na dobre i na złe
- 2002 – Telekamery 2002 za Na dobre i na złe
- 2003 – Telekamery 2003 za Na dobre i na złe
- 2004 – Złota Telekamera za Na dobre i na złe
- 2004 – Telekamery 2004 za M jak miłość
- 2005 – Telekamery 2005 za M jak miłość
- 2006 – Telekamery 2006 za M jak miłość
- 2007 – Złota Telekamera za M jak miłość
- 2007 – nagroda „Super Wiktora”
- 2009 – Telekamery 2009 za Barwy szczęścia
- 2010 – Telekamery 2010 za Barwy szczęścia
- 2011 – Telekamery 2011 za Barwy szczęścia
- 2012 – Złota Telekamera za Barwy szczęścia
- 2016 – Tolerantia Award
- 2016 – Nagroda w kategorii „Super Osobowość” w Plebiscycie „25 lat Super Expressu”
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Ilona Łepkowska [online].
- ↑ Łepkowska i Opala 2010 ↓, s. 8–9
- ↑ a b c Łepkowska i Opala 2010 ↓, s. 10
- ↑ Wywiad dla Gali, 2009 [online].
- ↑ a b c Wywiad dla Vivy!, 2019 [online].
- ↑ Łepkowska i Opala 2010 ↓, s. 12.
- ↑ Wywiad dla dziennik.pl, 2020 [online].
- ↑ a b Łepkowska i Opala 2010 ↓, s. 28
- ↑ Łepkowska i Opala 2010 ↓, s. 204.
- ↑ a b Jurkowska i Kościelak 2020 ↓, s. 394–395
- ↑ Łepkowska i Opala 2010 ↓, s. 31.
- ↑ Agnieszka Fitkau-Perepeczko, S jak serial. Na plan nie wpuszczać, Świat Książki, 2005, s. 207, ISBN 83-7391-944-9.
- ↑ a b Jurkowska i Kościelak 2020 ↓, s. 397
- ↑ Łepkowska i Opala 2010 ↓, s. 32.
- ↑ Łepkowska i Opala 2010 ↓, s. 37.
- ↑ a b Wywiad dla Onetu, 2019 [online] (pol.).
- ↑ Kogel-mogel: wszystko, co musisz wiedzieć o kultowej polskiej komedii [online].
- ↑ Dlaczego „Kogel-mogel” to kultowa komedia Polaków? [online]
- ↑ Kogel-Mogel. Jakby kultowy [online].
- ↑ Łepkowska i Opala 2010 ↓, s. 41.
- ↑ Łepkowska i Opala 2010 ↓, s. 66.
- ↑ Łepkowska i Opala 2010 ↓, s. 113.
- ↑ a b Wywiad dla Plejady, 2020 [online].
- ↑ a b Gala Nagród ZAiKS-u [online].
- ↑ a b Filmosfera – Ilona Łepkowska [online], filmosfera.pl.
- ↑ Łepkowska i Opala 2010 ↓, s. 191.
- ↑ Łepkowska i Opala 2010 ↓, s. 176.
- ↑ a b Ilona Łepkowska [online] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-02].
- ↑ Wredna królowa rozrywki, „Tele Tydzień” (26/2022), 27 czerwca 2022, s. 3.
- ↑ a b Ilona Łepkowska laureatką Tolerantia Award [online].
- ↑ Ilona Łepkowska - Kobieta.pl [online], kobieta.pl [dostęp 2024-04-23] (pol.).
- ↑ Arkadiusz Bartosiak, Łukasz Klinke, Rozmowa czarno-biała, „Playboy” (10/2009).
- ↑ Ranking Życia Warszawy, 2005 [online].
- ↑ Ranking Forbesa, 2008 [online].
- ↑ Ranking Gala, 2009 [online].
- ↑ Ranking Home&Market, 2009 [online].
- ↑ Ranking Newsweeka, 2009 [online].
- ↑ Ranking Wprost, 2011 [online].
- ↑ Ranking Viva!, 2011 [online].
- ↑ Ranking Tygodnika Przegląd, 2012 [online].
- ↑ Ranking Wprost, 2020 [online] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-31].
- ↑ a b Łepkowska i Opala 2010 ↓, s. 96
- ↑ Łepkowska i Opala 2020 ↓, s. 27.
- ↑ Agnieszka Fitkau-Perepeczko, S jak serial. Na plan nie wpuszczać, Świat Książki, 2005, s. 202, ISBN 83-7391-944-9.
- ↑ Łepkowska i Opala 2010 ↓, s. 159.
- ↑ Jurkowska i Kościelak 2020 ↓, s. 399.
- ↑ ILONA ŁEPKOWSKA I CZESŁAW BIELECKI Nasz scenariusz na życie - Kobieta.pl [online], kobieta.pl [dostęp 2024-04-23] (pol.).
- ↑ Łepkowska i Opala 2010 ↓, s. 192.
- ↑ ZAiKS ma 95 lat. mkidn.gov.pl, 24 kwietnia 2013. [dostęp 2013-04-29].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ilona Łepkowska, Andrzej Opala: Ł jak Łepkowska. Warszawa: Prószyński Media, 2010. ISBN 978-83-7648-318-4.
- Katarzyna Jurkowska, Katarzyna Kościelak: Kobiety przełomu. Kraków: Znak Horyzont, 2020. ISBN 978-83-240-7789-2.
- Ilona Łepkowska w bazie filmpolski.pl
- Ilona Łepkowska w bazie Filmweb