Korek drogowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Korek na autostradzie spowodowany wypadkiem drogowym
Przykład zakorkowania przez samochody (czerwone) niemogące zjechać ze skrzyżowania
Ambulans utknął w korku
Korek na ulicy Słomińskiego w Warszawie

Korek drogowy – czasowe zatrzymanie lub znaczne spowolnienie ruchu (zator) na drodze, które spowodowane jest najczęściej przez awarię, wypadek czy nadmierny ruch drogowy[1][2].

Korek powstaje, kiedy liczba pojazdów opuszczających odcinek drogi w określonym kierunku jest mniejsza od liczby pojazdów nań wjeżdżających. Brak możliwości opuszczenia drogi przez pojazdy w przewidzianym czasie może być spowodowany niedrożnym skrzyżowaniem, ograniczeniem prędkości na odcinku lub liczby dostępnych pasów ruchu[3]. Zjawisku kongestii towarzyszą zwiększone emisje hałasu i gazów[4].

Powody utrudnień drogowych[edytuj | edytuj kod]

Do głównych przyczyn zatorów ulicznych zaliczane są następujące procesy zachodzące w przestrzeni miejskiej[5]:

  • szybszy wzrost poziomu motoryzacji w strefie podmiejskiej niż w centrum
  • wzrost udziału komunikacji indywidualnej kosztem zbiorowej
  • wzrost ruchu w strefie podmiejskiej, w okolicach wielkopowierzchniowych obiektów handlowych (WOH), oraz między miastem a strefą podmiejską
  • nierównomierny rozkład dobowy ruchu (dojazd i powrót z pracy) oraz tygodniowy (szczyt weekendowy).

Zapobieganie powstawaniu korków[edytuj | edytuj kod]

Intuicyjne rozwiązanie problemu korków – budowa dodatkowych dróg i poszerzanie istniejących – okazuje się w analizie naukowej niewłaściwe. W praktyce zachodzi bowiem zjawisko opisane przez paradoks Bressa oraz prawo Lewisa-Mogridge'a. Dodatkowe drogi paradoksalnie zwiększają korki, ponieważ prowadzą do ich intensywniejszego skupienia w najwęższych gardłach systemu. Paradoks Downsa-Thomsona opisuje ponadto, że największy wpływ na redukcję korków ma sprawność publicznego transportu zbiorowego: średni czas przejazdu prywatnym samochodem jest bezpośrednio proporcjonalny do średniego czasu przejazdu komunikacją zbiorową. Z tego powodu działania ukierunkowane na bezpośrednie, miejscowe zmniejszanie kongestii przynoszą krótkotrwały efekt. Nowa przepustowość jest impulsem do wzrostu natężenia ruchu, czego następstwem jest ponownie osiągana krytyczna przejezdność[6].

Do inwestycji, które mogą złagodzić utrudnienia w ruchu drogowym, należy zaliczyć:

Europejska Federacja Cyklistów (ECF), powołując się na badania lokalne z Europy i USA, wskazuje na wpływ jazdy na rowerze dla zmniejszenia zatorów komunikacyjnych[8]:

Praktyczne sposoby na omijanie zatorów[edytuj | edytuj kod]

Wymiana informacji o korkach odbywa się między kierowcami za pomocą radia amatorskiego CB[9], informacji ogłaszanych przez rozgłośnie radiowe (w tym system TMC) oraz udostępnianych przez Internet w ramach aplikacji nawigacji samochodowych lub aplikacji mobilnych wykorzystujących GPS[10] - w Polsce najpopularniejsze: Yanosik, Waze, Google Maps, Apple Maps, Here WeGo, Automapa, Tom Tom, NaviExpert[11][12].[13]

Korki na świecie[edytuj | edytuj kod]

Korki pojawiają się regularnie w większych miastach czy na najbardziej uczęszczanych odcinkach autostrad. Według badań amerykańskiej firmy INRIX(inne języki), najbardziej zakorkowanymi miastami na świecie są od lat są metropolie europejskie oraz amerykańskie[14][15]. Lista najbardziej zakorkowanych miast oraz państw[16] na świecie:

Konsekwencje finansowe kongestii[edytuj | edytuj kod]

W Stanach Zjednoczonych ekonomiczne koszty zatorów ulicznych, zużytej energii i straconego czasu, oszacowano na blisko 150 miliardów dolarów rocznie (tyle co roczne PKB Węgier). Koszty związane ze zdrowiem społeczeństwa oszacowano na kolejne 300 miliardów dolarów[17][18].

ECF informuje, że całkowite koszty zatorów komunikacyjnych dla gospodarki Unii Europejskiej (UE) szacuje się na ponad 240 mld EUR rocznie, czyli prawie 2 % Produktu Krajowego Brutto UE[8].

Polska[edytuj | edytuj kod]

Raport Deloitte i Targeo.pl (2014) wskazał, że biorąc za kryterium czas i koszty, najbardziej narażeni na korki są kierowcy w Krakowie, Wrocławiu i Poznaniu. Straty finansowe spowodowane korkami w 7 największych miastach Polski są szacowane na 3,46 mld zł rocznie. Według raportu średni dzienny koszt na kierowcę spowodowany korkami w 2013 r. wynosił 11 złotych[19].

W rankingu TomTom z 2019 roku najbardziej zakorkowanych miast świata, 7 polskich miast znalazło się w pierwszej setce na 400 badanych. Najbardziej zakorkowana w Polsce jest Łódź, która ulokowała się globalnie na 15 miejscu. Pozostałe 6 z pierwszej setki to: Kraków, Poznań, Warszawa, Wrocław, Bydgoszcz i Trójmiasto[20]. Według badań kierowcy tracą dodatkowo od 8 do 26 min. na dojazdy ze względu na korki[20].

Znaki drogowe[edytuj | edytuj kod]

Znak drogowy A-33

Polskie prawo o ruchu drogowym obejmuje znak drogowy „A-33 - Zator drogowy”, informujący o tworzeniu się zatorów. Znak ten stawiany jest przed odcinkami dróg, na których ze względu na wzmożony ruch pojazdów często ma miejsce tamowanie ruchu, a unieruchomione samochody mogą nie być wtedy w odpowiednim czasie zauważone przez kierowców pojazdów, które nadjeżdżają[21]. Często jednak znak ten ustawiony jest „na stałe”, niezależnie od rzeczywistej sytuacji drogowej, w miejscach szczególnie często tworzących się korków drogowych[22].

Ciekawostki[edytuj | edytuj kod]

Najdłuższym zanotowanym korkiem na świecie był zator w São Paulo 23 maja 2014 roku. Sięgał on długości 344 kilometrów[23].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Kongestia w miastach i aglomeracjach. notatek.pl, 2013-05-24. [dostęp 2014-05-25]. (pol.).
  2. ↑ Miasto bez samochodu Miasto bez transportu zbiorowego. [w:] Transport publiczny rozwija nasze miasto [on-line]. mzkzg.org, 2013-09. [dostęp 2014-05-25]. (pol.).
  3. ↑ Romanika Okraszewska: Przestrzenne sytuacje konfliktowe wywołane rozwojem systemu transportowego w warunkach równoważenia rozwoju. gda.pl. s. 129. [dostęp 2014-05-25]. (pol.).
  4. ↑ Romanika Okraszewska: Przestrzenne sytuacje konfliktowe wywołane rozwojem systemu transportowego w warunkach równoważenia rozwoju. gda.pl. s. 123. [dostęp 2014-05-25]. (pol.).
  5. ↑ Romanika Okraszewska: Przestrzenne sytuacje konfliktowe wywołane rozwojem systemu transportowego w warunkach równoważenia rozwoju. gda.pl. s. 142. [dostęp 2014-05-25]. (pol.).
  6. ↑ Romanika Okraszewska: Przestrzenne sytuacje konfliktowe wywołane rozwojem systemu transportowego w warunkach równoważenia rozwoju. gda.pl. s. 168, 207, 217. [dostęp 2014-05-25]. (pol.).
  7. ↑ Jędrzej Gadziński i inni, Transport i mobilność miejska, Warszawa: Instytut Rozwoju Miast i Regionów, 2019, ISBN 978-83-65105-22-6, OCLC 1150441072 [dostęp 2023-02-22].
  8. ↑ a b Fabian Küster, Magdalena Kolczyńska, JAK ZDOBYĆ FUNDUSZE EUROPEJSKIE NA INWESTYCJE ROWEROWE — PRZEWODNIK DLA POLSKIPO PROCESIE PROGRAMOWANIA DLA EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU REGIONALNEGO NA LATA 2021-2027 [online], Europejska Federacja Cyklistów, 2020 [dostęp 2023-04-05] (pol.).
  9. ↑ Rafał Sztoner: Jakie wybrać i jak zamontować CB radio?. infor.pl. [dostęp 2014-05-25]. (pol.).
  10. ↑ Piotr Rabiej: Nowe usługi GPS. Omijaj korki. onet.pl, 2009-05-13. [dostęp 2014-05-25]. (pol.).
  11. ↑ Aplikacje, które pomogą uniknąć mandatu. Obowiązkowe dla kierowców! [online], www.komputerswiat.pl, 24 czerwca 2022 [dostęp 2023-02-22] (pol.).
  12. ↑ Bezpłatne ostrzegacze przed policją i korkami – Rysiek, Waze i Yanosik. Który jest najlepszy? TEST [online], magazynauto.pl [dostęp 2023-02-22] (pol.).
  13. ↑ Jak omijać korki, czyli aplikacje dla kierowców [online], www.auto-swiat.pl, 30 października 2019 [dostęp 2023-02-22] (pol.).
  14. ↑ Jim Gorzelany: The World's Most Traffic-Congested Cities. forbes.com, 2013-04-25. [dostęp 2014-05-25]. (ang.).
  15. ↑ Top 10 Most Traffic Congested Cities In The World 2014. listtoptens.com, 2014-05-18. [dostęp 2014-05-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-25)]. (ang.).
  16. ↑ INRIX Traffic Scorecard. inrix.com. [dostęp 2014-05-25]. (ang.).
  17. ↑ R. Rogers: Cities for a small planet. Londyn: Faber and Faber, 1997, s. 7–8.
  18. ↑ K. Wojewódzka-Król: Rozwój infrastruktury transportu. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gda ń skiego, 2002, s. 56.
  19. ↑ Koszty stania w korkach spadły o 52 mln zł. Deloitte, 17 marca 2014. [dostęp 2014-03-17]. (pol.).
  20. ↑ a b Raport – najbardziej zakorkowane miasta Polski [online], www.auto-swiat.pl, 5 czerwca 2019 [dostęp 2023-02-22] (pol.).
  21. ↑ Znaki ostrzegawcze. [w:] 2.2.35. Zator drogowy [on-line]. drogipubliczne.eu. [dostęp 2014-05-24]. (pol.).
  22. ↑ ZNAKI DROGOWE OSTRZEGAWCZE. naukajazdy.pdg.pl. [dostęp 2014-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-28)]. (pol.).
  23. ↑ Korek do księgi rekordów Guinnessa! Miał 344 km. rmf24.pl, 2014-05-24. [dostęp 2014-05-24]. (pol.).

Zobacz także[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Korek_drogowy&oldid=71302783”