Przejdź do zawartości

Lista najdłużej pełniących urząd przywódców państw

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ludwik XIV to najdłużej panujący monarcha w historii.

Lista najdłużej pełniących urząd przywódców państw obejmuje osoby, które pełniły – bądź pełnią nadal – funkcję głowy państwa przez 50 lub więcej lat jako monarchowie, prezydenci, premierzy (z faktyczną władzą), przywódcy rządzącej partii (z faktyczną władzą).

Najdłużej panującym monarchą w historii był prawdopodobnie władca starożytnego Egiptu Pepi II, który według części badaczy rządził przez 94 lata – od 2278 p.n.e. do 2184 p.n.e.[1][a]

Innymi władcami którzy mogą być wymieniani jako najdłużej panujący w historii to dwóch japońskich cesarzy: Kōan, który miał panować w latach 392–291 p.n.e., czyli 101 lat oraz Suinin, który miał panować w latach 29 p.n.e.-70[2], czyli 99 lat – lecz są oni uznawani przez historyków za postacie legendarne.

Z kolei Otto von Habsburg był osobą najdłużej w historii pretendującą do tronu – jako tytularny król Węgier i Czech – od śmierci swego ojca Karola I w 1922 do własnej śmierci w 2011 – czyli przez 89 lat.
Biorąc jednak pod uwagę pewną i udokumentowaną długość panowania, najdłużej urzędującym przywódcą w historii był Sobhuza II, król Eswatini który panował w l. 1899-1982 – łącznie 82 lata, lecz do 1921 sprawowana była w jego imieniu regencja i dopiero od tego momentu rozpoczął on w pełni samodzielne rządy. Podobnie jeśli chodzi o długość panowania było w przypadku Ludwika XIV, króla Francji, który panował łącznie 72 lata, lecz samodzielne rządy sprawował łącznie przez 54 lata.

Władcą, który najdłużej sprawował w pełni samodzielne rządy, była królowa Wielkiej Brytanii Elżbieta II, która panowała przez 70 lat. Z przywódców niebędących monarchami najdłużej rządził przywódca Kuby Fidel Castro, który rządził Kubą przez 52 lata (1959–2011). Najdłużej rządzącą kobietą była królowa Wielkiej Brytanii, Elżbieta II, która sprawowała rządy w latach 1952–2022.


Przywódca Portret Państwo Sprawowany urząd Początek sprawowania urzędu Koniec sprawowania urzędu Czas sprawowania urzędu
Ludwik XIV  Francja
 Andora 		król
współksiążę 		14 maja 1643 1 września 1715 72 lata i 110 dni[b]
Elżbieta II  Wielka Brytania i dependencje[c]
 Australia
Kanada Kanada  Kanada
 Nowa Zelandia 		królowa[d] 6 lutego 1952 8 września 2022 70 lat 214 dni[e]
Rama IX Bhumibol Adulyadej  Tajlandia król 9 czerwca 1946 13 października 2016 70 lat i 126 dni
Jan II  Liechtenstein książę 12 listopada 1858 11 lutego 1929 70 lat i 91 dni[3]
Karol August Saksonia-Weimar
i Saksonia-Eisenach
od 1809 Saksonia-Weimar-Eisenach 		książę
od 1809 wielki książę 		7 czerwca 1758 14 czerwca 1828 70 lat i 12 dni[f]
Fryderyk V  Austria arcyksiążę 10 czerwca 1424 19 sierpnia 1493 69 lat i 70 dni[g]
K’inich Janaab’ Pakal Palenque król 29 lipca 615 28 sierpnia 683 68 lat i 33 dni
Franciszek Józef  Cesarstwo Austrii
od 1867  Austro-Węgry 		cesarz i król 2 grudnia 1848 21 listopada 1916 67 lat i 355 dni[h]
Bazyli II Cesarstwo Bizantyńskie cesarz 22 kwietnia 960 15 grudnia 1025 65 lat 237 dni[i]
Wiktoria  Wielka Brytania królowa 20 czerwca 1837 22 stycznia 1901 63 lata i 216 dni[j]
Fryderyk August I  Saksonia elektor, książę, król 17 grudnia 1763 5 maja 1827 63 lata i 139 dni[k]
Jakub I Zdobywca Aragonia król 12 września 1213 27 lipca 1276 62 lata i 319 dni
Hirohito  Japonia cesarz 25 grudnia 1926 7 stycznia 1989 62 lata i 13 dni
Kangxi  Chiny cesarz 7 lutego 1661 20 grudnia 1722 61 lat i 316 dni
Tuanku Abdul Halim  Kedah

(Malezja)

sułtan 15 lipca 1958 13 grudnia 2016 61 lat i 233 dni[l]
Chrystian IV  Dania
 Norwegia 		król 4 kwietnia 1588 28 lutego 1648 59 lat i 330 dni
Jerzy III  Wielka Brytania[m]
 Hanower 		król,
elektor, od 1814 król 		25 października 1760 29 stycznia 1820 59 lat, 121 dni
Honoriusz III  Monako książę 7 listopada 1733 19 stycznia 1793 59 lat, 63 dni
Barnim I Księstwo szczecińskie książę 23 stycznia 1220 13 grudnia 1278 58 lat i 324 dni
Piotr II  Brazylia cesarz 7 kwietnia 1831 15 listopada 1889 58 lat i 251 dni[n]
Ludwik XV  Francja
 Andora 		król
współksiążę 		1 września 1715 10 maja 1774 58 lat i 222 dni
Mikołaj I  Czarnogóra książę
król 		13 sierpnia 1860 26 listopada 1918 58 lat i 105 dni[o]
Wilhelmina  Holandia królowa 23 listopada 1890 4 września 1948 57 lat i 286 dni[p]
Jakub VI  Szkocja król 24 lipca 1567 27 marca 1625 57 lat i 270 dni[q]
Władysław II Jagiełło  Wielkie Księstwo Litewskie wielki książę, najwyższy książę 1377 1 czerwca 1434 57 lat[r]
Hassanal Bolkiah  Brunei sułtan 5 października 1967 57 lat 30 dni[s]
Alfons VIII Kastylia król 31 sierpnia 1158 5 października 1214 56 lat i 35 dni
Rainier III  Monako książę 9 maja 1949 6 kwietnia 2005 55 lat i 332 dni
Sisavang Vong  Luang Prabang
 Laos 		król 26 marca 1904 29 października 1959 55 lat i 217 dni[t]
Thubten Gjaco  Tybet XIII dalajlama 31 lipca 1879 17 grudnia 1933 54 lata i 140 dni[u]
Sultan III ibn Muhammad al-Kasimi Szardża (ZEA) emir 25 stycznia 1972 nadal 52 lata 284 dni
Fidel Castro
 Kuba premier, prezydent i I Sekretarz PCC 1 stycznia 1959 19 kwietnia 2011 52 lata i 124 dni[v]
Abdullah I  Kuwejt emir 1762 (sporne)[w] 1814 52 lata
Małgorzata II  Dania królowa 14 stycznia 1972 14 stycznia 2024 52 lata
Kazimierz Jagiellończyk  Wielkie Księstwo Litewskie wielki książę 29 czerwca 1440 7 czerwca 1492 51 lat i 343 dni[x]
Haakon VII  Norwegia król 18 listopada 1905 21 września 1957 51 lat i 307 dni
Yeongjo  Korea król 30 sierpnia 1724 5 marca 1776 51 lat i 188 dni
Franciszek Józef II  Liechtenstein książę 25 lipca 1938 13 listopada 1989 51 lat i 111 dni
Karol XVI Gustaw  Szwecja król 15 września 1973 nadal 51 lat 50 dni
Piotr IV Aragoński Aragonia król 25 stycznia 1327 21 czerwca 1377 50 lat i 347 dni
Edward III  Anglia król 25 stycznia 1327 21 czerwca 1377 50 lat i 147 dni
Iwan IV Groźny Wielkie Księstwo Moskiewskie
od 1547  Rosja 		wielki książę, car 3 grudnia 1533 18 marca 1584 50 lat i 116 dni[y]
Chlotar I Królestwo Franków/Neustria król 511 561 ok. 50 lat[z]
Zygmunt Luksemburski  Węgry król marzec 1387 9 grudnia 1437 ok. 50 lat[aa]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Te daty podaje Schneider. Inne wersje to: 2279–2219 p.n.e. (Kwiatkowski) 2246–2152 p.n.e. (Tiradritti / De Luca).
  2. ↑ Samodzielne rządy od 1661 – po śmierci regenta kard. Mazzariniego – (łącznie 54 lata).
  3. ↑ Dependencje Korony brytyjskiej: Jersey, Guernsey i Man.
  4. ↑ W Jersey i Guernsey Elżbieta II miała tytuł „Książę Normandii” zaś na Wyspie Man „Pani Man”.
  5. ↑ Dotyczy Wielkiej Brytanii, Kanady, Australii i Nowej Zelandii; pozostałe kraje należące do Commonwealth realm uzyskały niepodległość po koronacji Elżbiety II, zatem czas jej panowania jest w nich krótszy.
  6. ↑ Książę Saksonii-Weimaru i Saksonii Eisenach (unia personalna), połączonych w 1809 w księstwo Saksonia-Weimar-Eisenach; do 1775 faktyczne rządy sprawowała matka – Anna Amalia von Braunschweig-Wolfenbüttel jako regentka.
  7. ↑ Fryderyk V panował również jako Fryderyk III Habsburg – król Niemiec od 1440 i Cesarz Rzymsko-Niemiecki od 1452.
  8. ↑ W 1867 po przekształceniu monarchii Habsburgów Austriackich w Monarchię Austro-Węgierską, Cesarstwo Austriackie istniało nadal jako część składowa Austro-Węgier, a cesarz Austrii był jednocześnie królem Węgier.
  9. ↑ Licząc okres regencji na czas niepełnoletności, samodzielne panowanie 10 I 976 – 15 XII 1025 (49 lat 339 dni).
  10. ↑ Wiktoria była również Cesarzową Indii od 1 maja 1876 do 22 stycznia 1901.
  11. ↑ W l. 1807 – 1815 był też Księciem Księstwa Warszawskiego.
  12. ↑ Od 21 września 1970 do 20 września 1975 oraz od 13 grudnia 2011 do 13 grudnia 2016 – król Malezji.
  13. ↑ Król Wielkiej Brytanii i Irlandii w l. 1760-1800, od 1801 król Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii.
  14. ↑ Samodzielne rządy od 15 lutego 1841 łącznie 50 lat 251 dni.
  15. ↑ 1860-1910 książę, 1910-1918 król.
  16. ↑ Samodzielne rządy od 6 września 1898.
  17. ↑ Łącznie z okresem regencji – samodzielne rządy od 1581, w latach 1603–1625 również król Anglii.
  18. ↑ Władysław Jagiełło był w l. 1377-1381 i 1382-1392 – Wielkim Księciem Litewskim zaś 1387-1434 – Najwyższym Księciem Litewskim (władze w jego imieniu sprawował wielki książę Witold). W l. 1386-1434, 48 lat i 3 miesiące był królem Polski.
  19. ↑ Koronowany 1968, od 1984 Brunei niepodległym państwem.
  20. ↑ Łącznie panował w Luang Prabang 1904-1946 i w Laosie 1946-1959.
  21. ↑ Koronowany 1879, rzeczywista władza od 1895, od 1912 Tybet niepodległym państwem.
  22. ↑ Fidel Castro sprawował de facto funkcję przywódcy Kuby jako: premier – od 16 lutego 1959 do 2 grudnia 1976 (funkcja prezydenta była wówczas czysto formalna), prezydent – od 2 grudnia 1976 do 24 lutego 2008 i I Sekretarz rządzącej Kubą Komunistycznej Partii Kuby od 3 października 1965 do 19 kwietnia 2011.
  23. ↑ Inne możliwe daty 1758, 1764.
  24. ↑ Król Polski od 25 czerwca 1447 do 7 czerwca 1492 – 45 lat i 347 dni.
  25. ↑ Iwan IV panował jako Wielki Książę Moskiewski do 16 stycznia 1547 kiedy koronował się na cara Rosji.
  26. ↑ Licząc od 511 objęcie władzy w Neustrii, w 558 r. pełnia władzy w całym Państwie Franków.
  27. ↑ W l. 1433-37 Cesarz Rzymsko-Niemiecki, w l. 1419-1437 król Czech.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ History: Pepi II. The Ancient Egypt Site. [dostęp 2009-07-14]. (ang.).
  2. ↑ Titsingh, p. 9; Alexandrowicz, Jerzy et al. (1902). „Japonia,” Wielka encyklopedya powszechna ilustrowana, Vol. 31, p. 625.
  3. ↑ Jan II wstąpił na tron Liechtensteinu po uzyskaniu pełnoletności – w wieku 18 lat. Do 8 lutego 2022 był najdłużej panującym władcą w historii Europy sprawującym samodzielne rządy (bez regencji) Worldstatesmen.org – Liechtenstein Accessed 16 December 2007.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lista_najdłużej_pełniących_urząd_przywódców_państw&oldid=74965471”