Powiat otwocki
| |||||||||
| |||||||||
 Starostwo Powiatowe w Otwocku | |||||||||
| |||||||||
| Państwo |  Polska
| ||||||||
| Województwo |  mazowieckie
| ||||||||
| TERYT | 1.14.20.17.00.0 | ||||||||
| Siedziba | Otwock | ||||||||
| Starosta | Krzysztof Szczegielniak | ||||||||
| Powierzchnia | 615,92 km² | ||||||||
| Populacja (31.12.2019) • liczba ludności |
124 352[1] | ||||||||
| • gęstość | 201,9 os./km² | ||||||||
| Urbanizacja | 61,76% | ||||||||
| Tablice rejestracyjne | WOT | ||||||||
Adres urzędu: ul. Górna 1305-400 Otwock | |||||||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
Położenie na mapie województwa
| |||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||
| 52°07′N 21°16′E/52,116667 21,266667 | |||||||||
| Strona internetowa | |||||||||
Portal  Polska
| |||||||||
Powiat otwocki – powiat w Polsce (województwo mazowieckie), reaktywowany w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Otwock.
Według danych z 31 grudnia 2019 roku[2] powiat zamieszkiwało 124 352 osób.
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
W skład powiatu wchodzą:
- Gminy miejskie: Józefów, Otwock
- Gminy miejsko-wiejskie: Karczew
- Gminy wiejskie: Celestynów, Kołbiel, Osieck, Sobienie-Jeziory, Wiązowna
- Miasta: Józefów, Otwock, Karczew
Największe gminy powiatu według liczby mieszkańców
| Miejscowość | Liczba ludności (grudzień 2019)[3] |
|---|---|
| Otwock | 44 635 |
| Józefów | 20 724 |
| Karczew | 15 899 |
| Wiązowna | 13 108 |
| Celestynów | 11 732 |
| Kołbiel | 8 230 |
| Sobienie-Jeziory | 6 388 |
| Osieck | 3 636 |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Powiat otwocki został powołany dnia 1 stycznia 1958 roku w województwie warszawskim w miejsce zniesionego powiatu miejsko-uzdrowiskowego Otwock z charakterystycznym podziałem na dzielnice. Utworzono go z obszaru 4 dzielnic, 4 osiedli i 8 gromad, które wyłączono z trzech powiatów (jednego zniesionego i dwóch ościennych) w tymże województwie[4]:
- ze zniesionego powiatu miejsko-uzdrowiskowego Otwock:
- z powiatu garwolińskiego:
- gromady Osieck, Warszawice, Sobienie-Jeziory i Szymonowice Duże[10]
- z powiatu mińskiego:
Stolica powiatu Otwock nie wchodziła w jego skład, stanowiąc odrębny powiat miejski[11].
31 grudnia 1959 roku prawa miejskie (utracone w 1870 roku) odzyskał Karczew[12], 18 lipca 1962 roku status miasta otrzymały osiedla Józefów i Sulejówek[13] a 1 stycznia 1969 roku w poczet miast zaliczono także Wesołą[14].
1 stycznia 1973 roku zniesiono gromady i osiedla, a w ich miejsce reaktywowano gminy[15]. Powiat otwocki podzielono na 4 miasta (Otwock w dalszym ciągu stanowił odrębny powiat miejski) i 6 gmin[16]:
- miasto Józefów, Karczew, Sulejówek i Wesoła
- gminy Celestynów, Karczew, Kołbiel, Osieck, Sobienie-Jeziory i Wiązowna
Jednocześnie (1 stycznia 1973) z powiatu otwockiego do powiatu mińskiego przełączono obszary 17 sołectw (oraz z miasta Sulejówka – Długą Szlachecką), które ustanowiły główną część odtworzonej gminy Halinów w powiecie mińskim (osiemnaste sołectwo Teresław przyłączono do gminy Dębe Wielkie). Równocześnie z powiatu mińskiego wyłączono sołectwa Dobrzyniec, Oleksin, Rudno i Rudzienko, które włączono do gminy Kołbiel w powiecie otwockim[17].
9 grudnia 1973 roku z gminy Halinów w powiecie mińskim wyłączono miejscowość Długa Szlachecka i włączono ją do miasta Sulejówek w powiecie otwockim[18].
Po reformie administracyjnej obowiązującej od 1 czerwca 1975 roku główną część terytorium zniesionego powiatu otwockiego (łącznie z Otwockiem) włączono do nowo utworzonego województwa stołecznego warszawskiego; jedynie gminy Kołbiel, Osieck i Sobienie-Jeziory znalazły się w nowym województwie siedleckim[19].
1 stycznia 1992 roku z gminy Wiązowna wyłączono wieś Aleksandrów i przyłączono ją do dzielnicy-gminy Praga-Południe (w Warszawie)[20] a miasto Karczew i gminę wiejską Karczew połączono we wspólną gminę miejsko-wiejską[21]. 27 listopada 1996 roku miasta Józefów, Otwock, Sulejówek i Wesoła określono jako gminy miejskie[22].
Wraz z reformą administracyjną z 1999 roku powiat otwocki został przywrócony w nowym województwie mazowieckim[23]. W porównaniu z granicami z 1975 roku powiat zmniejszono o gminy miejskie Sulejówek i Wesoła, które początkowo znalazły się w powiecie mińskim w tymże województwie; 1 stycznia 2002 roku zostały przejściowo przyłączone do powiatu warszawskiego[24], po czym wraz z jego zlikwidowaniem 27 października 2002 roku, Wesoła stała się dzielnicą Warszawy, a Sulejówek powrócił do powiatu mińskiego[25].
1 stycznia 2004 roku przeprowadzono wymianę niektórych obrębów ewidencyjnych pomiędzy gminą Karczew i Otwockiem[26].
Powiat otwocki przynależy do Dekanatu otwockiego Diecezji warszawsko-praskiej w Metropolii Warszawskiej.
Herb powiatu[edytuj | edytuj kod]
Obecny wygląd herbu powiatu Otwockiego funkcjonuje od 2008 r. Zostało ono określone w Uchwale Nr 113/XVIII/08 Rady Powiatu w Otwocku z dnia 26.06.2008 r. w sprawie ustanowienia herbu Powiatu Otwockiego.
Herbem Powiatu Otwockiego są na tarczy dwudzielnej w słup, w polu prawnym czerwonym - połuorła białego (srebrnego), w polu lewym złotym - smoka skrzydlatego zielonego, z czerwonym językiem wyskakującego z czary zielonej. Symbolikę herbu należy odczytywać następującego: w polu prawym - figura połuorła mazowieckiego, która kest elementem nawiązującym do historii ziem powiatu, wchodzących w przeszłości w skład księstwa mazowieckiego. W lewym polu połączono skrzydlatego smoka - herb księstwa warszawsko-czerskiego (w którego skład w przeszłości wchodziło terytorium dzisiejszego powiatu) z godłem stolicy powiatu. Prezentowane w herbie zestawienie motywów i barw godła wraz z barwą pola tarczy herbowej zgodne jest z podstawowymi regułami wielowiekowej, ukształtowanej jeszcze w średniowieczu sztuki i nauki heraldycznej. W swym przedstawieniu dawny herb Powiatu Otwockiego odbyło się od 2002 roku używa herbu, który został opracowany na podstawie której traci moc uchwała Rady Powiatu w Otwocku Nr 266/XXXIV/2002 z dnia 26 czerwca 2002 r. w sprawie ustalenia herbu i flagi Powiatu Otwockiego. Był on niezgodny z zasadami heraldyki i weksykologi. Wprowadzono zmiany polegające na zastąpieniu niewłaściwego wizerunku orła mazowieckiego poprawnym jego wyobrażeniem według aktualnie obowiązującego wzoru. Zmiany to korekty rysunkowe podnoszące walory heraldyczne orła. Figura połuorła jest nieznacznie odsunięta od linii podziału tarczy. Pozostałe elementy zachowane są bez zmian. Dla uporządkowania insygniów podjęto starania o opracowanie właściwych symboli powiatu Otwockiego. Zadanie zostało zlecone Instytutowi Heraldyczno-Weksykologicznego w Górach Wielkich.
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Liczba ludności (dane z 31 grudnia 2012):
| Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| osób | % | osób | % | osób | % | |
| Ogółem | 121 977 | 100 | 63 643 | 52,18 | 58 334 | 47,82 |
| Miasto | 75 068 | 61,54 | 39 711 | 32,56 | 35 357 | 28,99 |
| Wieś | 46 909 | 38,46 | 23 932 | 19,62 | 22 977 | 18,84 |
- Piramida wieku mieszkańców powiatu otwockiego w 2014 roku[27].
Władze powiatu[edytuj | edytuj kod]
|
Przewodniczący Rady Powiatu:
Wiceprzewodniczący Rady Powiatu:
|
Starostowie Powiatu Otwockiego:
Wicestarostowie Powiatu Otwockiego:
|
Członkowie Zarządu Powiatu Otwockiego:
|
Sąsiednie powiaty[edytuj | edytuj kod]
Powiaty sąsiadujące z powiatem otwockim to: Warszawa Powiat piaseczyński, Powiat miński, Powiat garwoliński i Powiat grójecki.
Ochrona przyrody[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20].
- ↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019.
- ↑ Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-06-01].
- ↑ Dz.U. z 1957 r. nr 39, poz. 176.
- ↑ Obecna nazwa brzmi Ostrówiec.
- ↑ Oprócz b. gromad Jabłonna, Mlądz, Świerk i Wólka Mlądzka, które jednocześnie włączono do Otwocka.
- ↑ Miejscowości zostały przekształcone z dzielnic w osiedla wraz z utworzeniem powiatu otwockiego.
- ↑ Wraz z przyłączoną do niego miejscowością Szkopówka, którą jednocześnie wyłączono z Wesołej.
- ↑ Bez miejscowości Szkopówka, którą jednocześnie włączono do Sulejówka.
- ↑ Obecna nazwa brzmi Szymanowice Duże.
- ↑ Ibid.
- ↑ Dz.U. z 1959 r. nr 66, poz. 407.
- ↑ Dz.U. z 1962 r. nr 41, poz. 188.
- ↑ Dz.U. z 1968 r. nr 48, poz. 343.
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312.
- ↑ Polska – Zarys encyklopedyczny. PWN, 1974.
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 324.
- ↑ Dz.U. z 1973 r. nr 40, poz. 236.
- ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92.
- ↑ Dz.U. z 1991 r. nr 115, poz. 497; obecnie leży w warszawskiej dzielnicy Wawer.
- ↑ Dz.U. z 1991 r. nr 87, poz. 397.
- ↑ Dz.U. z 1996 r. nr 130, poz. 612.
- ↑ Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652.
- ↑ Dz.U. z 2001 r. nr 62, poz. 631.
- ↑ Dz.U. z 2002 r. nr 41, poz. 361 oraz Dz.U. z 2002 r. nr 127, poz. 1087.
- ↑ Dz.U. z 2003 r. nr 134, poz. 1248.
- ↑ Powiat otwocki w liczbach, [w:] Polska w liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2016-01-21] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
| ||||||||||||
| ||||||||||||||