Powiat garwoliński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Powiat garwoliński
powiat
ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

TERC

1403

Siedziba

Garwolin

Starosta

Mirosław Walicki

Powierzchnia

1284,29 km²

Populacja (31.12.2020)
• liczba ludności


108 634[1]

• gęstość

84,9 os./km²

Urbanizacja

27,31%

Tablice rejestracyjne

WG

Adres urzędu:
ul. Mazowiecka 26
08-400 Garwolin
Szczegółowy podział administracyjny
Plan powiatu garwolińskiego
Liczba gmin miejskich

2

Liczba gmin miejsko-wiejskich

3

Liczba gmin wiejskich

9

Położenie na mapie województwa
Położenie na mapie województwa
Strona internetowa
Mapa powiatu

Powiat garwoliński – powiat w Polsce (województwo mazowieckie), utworzony w 1999 w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Garwolin.

Według danych z 31 grudnia 2019 roku[2] powiat zamieszkiwało 108 981 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 108 940 osób[3].

Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]

W skład powiatu wchodzą:

Gminy miejskie: Garwolin, Łaskarzew

Gminy miejsko-wiejskie: Maciejowice, Pilawa, Żelechów

Gminy wiejskie: Borowie, Garwolin, Górzno, Łaskarzew, Miastków Kościelny, Parysów, Sobolew, Trojanów, Wilga

Miasta: Garwolin, Łaskarzew, Maciejowice, Pilawa, Żelechów

Gminy powiatu według liczby mieszkańców
Miejscowość Liczba ludności
(grudzień 2016)
Miasto Garwolin 17 338
Gmina Garwolin 13 118
Pilawa 10 924
Żelechów 8 386
Sobolew 8 237
Trojanów 7 413
Maciejowice 7 020
Górzno 6 463
Gmina Łaskarzew 5 527
Wilga 5 341
Borowie 5 226
Miasto Łaskarzew 4 898
Miastków Kościelny 4 879
Parysów 4 073

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Powiat położony jest na pograniczu historycznego Mazowsza (ziemia czerska) obejmującego północą część regionu wraz z miastami Garwolin i Pilawa. Południowa część należy natomiast do ziemi stężyckiej w Małopolsce, położone są tam miasta Łaskarzew i Żelechów.

Zachodnią granicę powiatu stanowi Wisła. Północna część regionu wchodzi w skład Równiny Garwolińskiej, wschodnia należy do Wysoczyzny Żelechowskiej, zachodnia do Dolin Środkowej Wisły.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Historię regionu ze stolicą w Garwolinie wywodzi się do 25 lutego 1539 r., kiedy to król Zygmunt I Stary nakazał przeniesienie roków ziemskich dla prawobrzeżnej części powiatu czerskiego (z wyłączeniem Karczewa i Radwankowa) do Garwolina. Do okresu zaborów region obejmował jednak tylko obszar na Mazowszu. Dopiero w XIX w. włączono weń większą część ziemi stężyckiej. W latach 1918-1938 należał do województwa lubelskiego, następnie został włączony do województwa warszawskiego. W podobnej postaci powiat przetrwał do 1975 r., kiedy to zlikwidowano powiaty. Po przywróceniu tych jednostek podziału administracyjnego w 1999 r. południowa część dawnego powiatu znalazła się w powiecie ryckim w woj. lubelskim.

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Liczba ludności (dane z 31 grudnia 2009):

  Ogółem Kobiety Mężczyźni
  osób % osób % osób %
Ogółem 106 927 100 53 908 50,42 53 019 49,58
Miasto 29 993 28,05 15 459 14,46 14 534 13,59
Wieś 76 934 71,95 38 449 35,96 38 485 35,99

Gęstość zaludnienia wynosi 88,82 osób na 1 km². Stopień urbanizacji wynosi 27,3%, co oznacza, że zdecydowana większość ludzi zamieszkuje wsie – 72,7% (powiat jest klasyfikowany jako słabo zurbanizowany).

  • Piramida wieku mieszkańców powiatu garwolińskiego w 2014 roku[4].


Religia[edytuj | edytuj kod]

Większość mieszkańców jest katolikami. Istnieje zbór Garwolin oraz diaspora Kościoła Katolickiego Mariawitów. Wyznaje się również prawosławie. Świadkowie Jehowy posiadają dwa zbory w Garwolinie i Pilawie[5]. Działalność religijną prowadzi też kilka innych wyznań.

Jeszcze kilka lat temu w Gocławiu (gm. Pilawa) istniał Kościół Starokatolickich Mariawitów. Budynek popadał w ruinę i został rozebrany.

Władze powiatu[edytuj | edytuj kod]

Przewodniczący Rady Powiatu:

  • Zbigniew Leszek (2002-2006)
  • Marek Niedźwiedź (2006-2010)
  • Urszula Teresa Zadrożna (2010-2014)
  • Piotr Osmólski (2014-2018)
  • Waldemar Trzaskowski (od 2018)

Starostowie:

  • Stefan Gora (1999–2006) (AWS)
  • Grzegorz Woźniak (2006–2010) (PiS)
  • Marek Chciałowski (2010–2018) (PSL)
  • Mirosław Walicki (od 2018) (PiS)

Sąsiednie powiaty[edytuj | edytuj kod]

Z powiatem garwolińskim sąsiadują: Powiat grójecki, Powiat kozienicki, Powiat łukowski, Powiat miński, Powiat otwocki, Powiat rycki

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20].
  2. l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019.
  3. GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020.
  4. Powiat garwoliński w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  5. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2021-04-30].