Przejdź do zawartości

Tadeusz Kasprzycki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Szoltys-bot (dyskusja | edycje)
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Życiorys: drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 53: Linia 53:
17 marca 1927 roku Prezydent RP mianował go dowódcą [[19 Dywizja Piechoty (II RP)|19 Dywizji Piechoty]] w Wilnie<ref>''Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych'' z 19 marca 1927 r., Nr 10, s. 93.</ref>. Obowiązki dowódcy dywizji łączył z funkcją delegata Polski na konferencję rozbrojeniową i Komisję Wojskową Ligi Narodów. 1 stycznia 1929 Prezydent RP awansował go na stopień generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 i 5. lokatą w korpusie generałów. 19 czerwca 1931 zwolniony został ze stanowiska dowódcy 19 DP, a 7 lipca 1931 wyznaczony na stanowisko zastępcy I wiceministra Spraw Wojskowych<ref>''Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych'' z 3 sierpnia 1931 r., Nr 5, s. 224.</ref>. 2 lipca 1934 Prezydent RP mianował go I wiceministrem spraw wojskowych<ref>''Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych'' z 22 grudnia 1934 r., Nr 14, s. 245.</ref>. 12 maja 1935, po śmierci Józefa Piłsudskiego, Prezydent RP, na wniosek Prezydenta Rady Ministrów [[Walery Sławek|Walerego Sławka]] powierzył mu kierownictwo Ministerstwa Spraw Wojskowych<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej | czasopismo = [[Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych]] | wolumin = Nr 7 | strony = 61 | data = 13 maja 1935 | url = http://www.wbc.poznan.pl/publication/56689}}</ref>. Od 13 października 1935 do 30 września 1939 był ministrem spraw wojskowych w rządach [[Rząd Mariana Zyndrama-Kościałkowskiego|Mariana Zyndrama-Kościałkowskiego]] i [[Rząd Felicjana Sławoja Składkowskiego|Felicjana Sławoja Składkowskiego]]. 19 marca 1936 Prezydent RP awansował go do stopnia generała dywizji.
17 marca 1927 roku Prezydent RP mianował go dowódcą [[19 Dywizja Piechoty (II RP)|19 Dywizji Piechoty]] w Wilnie<ref>''Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych'' z 19 marca 1927 r., Nr 10, s. 93.</ref>. Obowiązki dowódcy dywizji łączył z funkcją delegata Polski na konferencję rozbrojeniową i Komisję Wojskową Ligi Narodów. 1 stycznia 1929 Prezydent RP awansował go na stopień generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 i 5. lokatą w korpusie generałów. 19 czerwca 1931 zwolniony został ze stanowiska dowódcy 19 DP, a 7 lipca 1931 wyznaczony na stanowisko zastępcy I wiceministra Spraw Wojskowych<ref>''Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych'' z 3 sierpnia 1931 r., Nr 5, s. 224.</ref>. 2 lipca 1934 Prezydent RP mianował go I wiceministrem spraw wojskowych<ref>''Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych'' z 22 grudnia 1934 r., Nr 14, s. 245.</ref>. 12 maja 1935, po śmierci Józefa Piłsudskiego, Prezydent RP, na wniosek Prezydenta Rady Ministrów [[Walery Sławek|Walerego Sławka]] powierzył mu kierownictwo Ministerstwa Spraw Wojskowych<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej | czasopismo = [[Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych]] | wolumin = Nr 7 | strony = 61 | data = 13 maja 1935 | url = http://www.wbc.poznan.pl/publication/56689}}</ref>. Od 13 października 1935 do 30 września 1939 był ministrem spraw wojskowych w rządach [[Rząd Mariana Zyndrama-Kościałkowskiego|Mariana Zyndrama-Kościałkowskiego]] i [[Rząd Felicjana Sławoja Składkowskiego|Felicjana Sławoja Składkowskiego]]. 19 marca 1936 Prezydent RP awansował go do stopnia generała dywizji.


Do 1935 był prezesem zarządu [[Towarzystwo Wiedzy Wojskowej|Towarzystwa Wiedzy Wojskowej]]<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Oficerskie kursy języków obcych. Obrady delegatów T-wa wiedzy wojskowej | czasopismo = [[Warszawski Dziennik Narodowy]] | wolumin = 15B | strony = 9 | data = 9 czerwca 1935 | url = http://ebuw.uw.edu.pl/publication/104778}}</ref>. W 1936 otrzymał honorowe obywatelstwo [[Zawoja (gmina)|gminy Zawoja]]<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Z kraju. Honorowe obywatelstwo dla min. jen. Kasprzyckiego | czasopismo = [[Kurier Warszawski (dziennik)|Kurier Warszawski]] | wolumin = Nr 121 | strony = 16-17 | data = 3 maja 1936 | url = http://ebuw.uw.edu.pl/publication/219071}}</ref>. W 1936 został przewodniczącym Komitetu Głównego [[Zjazd Górski w Sanoku|Zjazdu Górskiego]] zorganizowanego w sierpniu 1936 w [[Sanok]]u<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Program Zjazdu Górskiego w Sanoku 1936 r. 14–17 sierpnia | miejsce = Warszawa | data = 1936 | strony = 8 | url = http://91.146.204.131/dlibra/docmetadata?id=314}}</ref>. W tym czasie został wyróżniony tytułami obywatelstwa honorowego [[Komańcza (gmina)|gminy Komańcza]] (30 lipca 1936)<ref>[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Obywatelstwo_honorowe_gminy_Koma%C5%84cza_dla_gen._Tadeusza_Kasprzyckiego_(1936).jpg Dokument potwierdzający].</ref> oraz [[Jaśliska (gmina)|gminy Jaśliska]]<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Drugi dzień Święta Gór | czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810–1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 2 | data = Nr 187 z 18 sierpnia 1936 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=44513}}</ref>. W 1938 otrzymał tytuł członka honorowego [[Powiat leski (II Rzeczpospolita)|powiatu leskiego]], jego gmin zbiorowych oraz miast [[Lesko]] i [[Ustrzyki Dolne]]<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Zjazd gospodarczy powiatu leskiego | czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810–1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 2 | data = Nr 120 z 29 maja 1928 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/plain-content?id=94483}}</ref>. 20 grudnia 1937 został prezesem powołanego wówczas Polskiego Towarzystwa Wypraw Badawczych<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Powstanie Polskiego Towarzystwa Wypraw Badawczych | czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810–1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 2 | data = Nr 292 z 24 grudnia 1937 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=40874}}</ref>. Za sprawą Kasprzyckiego powstała droga wiodąca grzbietem [[Gubałówka|Gubałówki]] w [[Zakopane]]m – generał zamierzał w tym rejonie wybudować swoją willę<ref>Rafał Malczewski ''Pępek świata'', Wydawnictwo LTW Dziekanów Leśny, str.193</ref>. Był też członkiem władz [[Towarzystwo Rozwoju Ziem Wschodnich|Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich]]<ref>Michał Kacprzak, Komitet do Spraw Szlachty Zagrodowej na Wschodzie Polski 1938-1939, w: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica 78/2005, s. 93.</ref>.
Do 1935 był prezesem zarządu [[Towarzystwo Wiedzy Wojskowej|Towarzystwa Wiedzy Wojskowej]]<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Oficerskie kursy języków obcych. Obrady delegatów T-wa wiedzy wojskowej | czasopismo = [[Warszawski Dziennik Narodowy]] | wolumin = 15B | strony = 9 | data = 9 czerwca 1935 | url = http://ebuw.uw.edu.pl/publication/104778}}</ref>. W 1936 otrzymał honorowe obywatelstwo [[Zawoja (gmina)|gminy Zawoja]]<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Z kraju. Honorowe obywatelstwo dla min. jen. Kasprzyckiego | czasopismo = [[Kurier Warszawski (dziennik)|Kurier Warszawski]] | wolumin = Nr 121 | strony = 16-17 | data = 3 maja 1936 | url = http://ebuw.uw.edu.pl/publication/219071}}</ref>. W 1936 został przewodniczącym Komitetu Głównego [[Zjazd Górski w Sanoku|Zjazdu Górskiego]] zorganizowanego w sierpniu 1936 w [[Sanok]]u<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Program Zjazdu Górskiego w Sanoku 1936 r. 14–17 sierpnia | miejsce = Warszawa | data = 1936 | strony = 8 | url = http://91.146.204.131/dlibra/docmetadata?id=314}}</ref>. W tym czasie został wyróżniony tytułami obywatelstwa honorowego [[Komańcza (gmina)|gminy Komańcza]] (30 lipca 1936)<ref>[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Obywatelstwo_honorowe_gminy_Koma%C5%84cza_dla_gen._Tadeusza_Kasprzyckiego_(1936).jpg Dokument potwierdzający].</ref> oraz [[Jaśliska (gmina)|gminy Jaśliska]]<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Drugi dzień Święta Gór | czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810–1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 2 | data = Nr 187 z 18 sierpnia 1936 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=44513}}</ref>. W 1938 otrzymał tytuł członka honorowego [[Powiat leski (II Rzeczpospolita)|powiatu leskiego]], jego gmin zbiorowych oraz miast [[Lesko]] i [[Ustrzyki Dolne]]<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Zjazd gospodarczy powiatu leskiego | czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810–1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 2 | data = Nr 120 z 29 maja 1928 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/plain-content?id=94483}}</ref>. 20 grudnia 1937 został prezesem powołanego wówczas Polskiego Towarzystwa Wypraw Badawczych<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Powstanie Polskiego Towarzystwa Wypraw Badawczych | czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810–1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 2 | data = Nr 292 z 24 grudnia 1937 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=40874}}</ref>. Był też członkiem władz [[Towarzystwo Rozwoju Ziem Wschodnich|Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich]]<ref>Michał Kacprzak, Komitet do Spraw Szlachty Zagrodowej na Wschodzie Polski 1938-1939, w: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica 78/2005, s. 93.</ref>. Na Gubałówce koło [[Kościelisko (wieś)|Kościeliska]] generał Kasprzycki wykupił grunty i razem z siostrą Zofią i [[Tadeusz Katelbach|Tadeuszem Katelbachem]] zaczął w 1937 roku budować hotel Salamandra (zwanym nieoficjalnie od nazwiska kochanki generała ''Kajzerhofem''), na poczet czego zaciągnął kredyt w wysokości 90 tys. zł w banku BGK<ref>Rafał Malczewski ''Pępek świata'', Wydawnictwo LTW Dziekanów Leśny, str.193</ref><ref name=":0">https://www.nid.pl/upload/iblock/e54/e54f9bc9f4cc359587dd4670f2e55b98.pdf</ref>. W związku z tym ze środków wojskowych powstała droga wiodąca grzbietem [[Gubałówka|Gubałówki]], co budziło znaczne kontrowersje<ref name=":0" />.


Wiosną 1939 roku żona generała Maria ze Strychalskich<ref group="uwaga">Wg kilku źródeł Maria Kasprzycka była z domu Rybczyńska (np. Piotr Stawecki ''Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939'', s. 163, Roman Marcinek, Zbigniew Moździerz ''Zapomniana willa generała'', Architektura i Budownictwo, nr 2/2012, s. 122.</ref> popełniła samobójstwo, a syn – uczeń gimnazjum – zerwał kontakty z ojcem<ref>Tomasz Łubieński ''1939. Zaczęło się we wrześniu'' Wydawnictwo Nowy Świat, Warszawa 2009, s. 97</ref>. Prawdopodobną przyczyną tych rodzinnych komplikacji był romans z aktorką Zofią Kajzerówną, która później została drugą żoną generała (zm. 2002 w Calgary).
W dniu 12 maja 1939 roku żona generała Maria ze Strychalskich<ref group="uwaga">Wg kilku źródeł Maria Kasprzycka była z domu Rybczyńska (np. Piotr Stawecki ''Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939'', s. 163, Roman Marcinek, Zbigniew Moździerz ''Zapomniana willa generała'', Architektura i Budownictwo, nr 2/2012, s. 122.</ref> popełniła samobójstwo, a syn – uczeń gimnazjum – zerwał kontakty z ojcem<ref>Tomasz Łubieński ''1939. Zaczęło się we wrześniu'' Wydawnictwo Nowy Świat, Warszawa 2009, s. 97</ref>. Prawdopodobną przyczyną tych rodzinnych komplikacji był romans z aktorką Zofią Kajzerówną (1911-2002 w Calgary), z którą zaraz po śmierci żony ożenił się generał, mimo sprzeciwu Śmigłego-Rydza.


Podczas [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] wraz z rządem ewakuował się do [[Rumunia|Rumunii]], gdzie został internowany. Z Rumunii w 1944 roku przez Turcję przybył do Wielkiej Brytanii. Od roku 1954 przebywał na emigracji w [[Kanada|Kanadzie]], gdzie zmarł.
Podczas [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] wraz z rządem i młodą żoną ewakuował się do [[Rumunia|Rumunii]], gdzie został internowany. Z Rumunii w 1944 roku przez Turcję przybył do Wielkiej Brytanii. Od roku 1954 przebywał na emigracji w [[Kanada|Kanadzie]], gdzie zmarł.


Podanie Kasprzyckiego o przyjęcie do służby wojskowej na Zachodzie zostało odrzucone przez rząd Sikorskiego:
Podanie Kasprzyckiego o przyjęcie do służby wojskowej na Zachodzie zostało odrzucone przez rząd Sikorskiego:

Wersja z 12:10, 23 sty 2020

Tadeusz Kasprzycki
Ilustracja
Tadeusz Kasprzycki w mundurze generała brygady
generał dywizji generał dywizji
Data i miejsce urodzenia

16 stycznia 1891
Warszawa

Data i miejsce śmierci

4 grudnia 1978
Montreal

Przebieg służby
Lata służby

od 1914

Siły zbrojne

Legiony Polskie
Wojsko Polskie

Jednostki

19 Dywizja Piechoty
Ministerstwo Spraw Wojskowych

Stanowiska

adiutant generalny Naczelnego Wodza i Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego
dowódca dywizji piechoty
zastępca I wiceministra spraw wojskowych
I wiceminister spraw wojskowych
minister spraw wojskowych

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej Komandor Orderu Gwiazdy Rumunii Komandor Orderu Korony Rumunii Krzyż Wielki Orderu Korony Jugosłowiańskiej Order Trzech Gwiazd III klasy (Łotwa) Order Krzyża Orła I Klasy (Estonia) Order Lwa Białego III klasy (Czechosłowacja) Wielki Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Komandor Krzyża Wielkiego Orderu Miecza (Szwecja) Krzyż Wielki Orderu Węgierskiego Zasługi (wojskowy)
Odznaka Oficerska Związków Strzeleckich „Parasol” Odznaka 1 Kompanii Kadrowej Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych
Tadeusz Kasprzycki
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

16 stycznia 1891
Warszawa

Data i miejsce śmierci

4 grudnia 1978
Montreal

Minister spraw wojskowych
Okres

od 12 maja 1935
do 30 września 1939

Poprzednik

Józef Piłsudski

Następca

Władysław Sikorski

Oficerowie Legionów, Zakopane 16 grudnia 1914. Od lewej Tytus Czaki, Wacław Sieroszewski, Józef Piłsudski, Tadeusz Kasprzycki, Walery Sławek
Zofia Kajzerówna i Tadeusz Kasprzycki (Warszawa, karnawał 1939)
Juliusz Łukasiewicz, Tadeusz Kasprzycki i Maurice Gamelin (Paryż, maj 1939)

Tadeusz Adam Kasprzycki (ur. 16 stycznia 1891 w Warszawie, zm. 4 grudnia 1978 w Montrealu) – generał dywizji Wojska Polskiego, Minister Spraw Wojskowych w latach 1935-1939.

Życiorys

Absolwent Gimnazjum gen. Pawła Chrzanowskiego[1] w Warszawie (1909), studiował nauki społeczne, przyrodnicze i prawo w Sorbonie i w Wyższej Szkole Nauk Politycznych w Paryżu oraz w Uniwersytecie w Genewie.

Działał w Związku Walki Czynnej i w Związku Strzeleckim. Ukończył Oficerską Szkołę Strzelecką w Stróży i Kurs Wyższej Szkoły Oficerskiej, oraz brał czynny udział w pracach Związku Strzeleckiego, komenderując oddziałem Związku w Paryżu.

Od sierpnia 1914 dowódca Pierwszej Kompanii Kadrowej Legionów Polskich, potem w sztabie I Brygady (porucznik i kapitan). Od listopada 1914 organizator i komendant POW w Warszawie i Lublinie. W 1915 przeniesiony do pracy w Polskiej Organizacji Wojskowej, komendant organizacji w Warszawie i Lublinie. W 1917 utworzył Związek Polskich Organizacji Wojskowych. Był pracownikiem Biura Komisji Wojskowej Tymczasowej Rady Stanu[2].

7 listopada 1918 objął dział organizacyjny w Dowództwie Wojsk Polskich w Lublinie. Od 3 grudnia 1918 kierował Adiutanturą Generalną Naczelnego Wodza i Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego. W latach 1919-1921 był słuchaczem Wyższej Szkoły Wojennej w Paryżu. Równocześnie studiował w Prywatnej Szkole Nauk Politycznych (franc. École libre des sciences politiques). Od 1921 do marca 1927 był kolejno szefem Wydziału Planów – zastępcą szefa Oddziału IIIa Biura Ścisłej Rady Wojennej, szefem Oddziału IIIa BŚRW i szefem Oddziału III Sztabu Generalnego. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 23. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był 1 pułk piechoty Legionów w Wilnie[3]. 31 marca 1924 został awansowany do stopnia pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 roku i 4. lokatą w korpusie oficerów piechoty[4].

17 marca 1927 roku Prezydent RP mianował go dowódcą 19 Dywizji Piechoty w Wilnie[5]. Obowiązki dowódcy dywizji łączył z funkcją delegata Polski na konferencję rozbrojeniową i Komisję Wojskową Ligi Narodów. 1 stycznia 1929 Prezydent RP awansował go na stopień generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 i 5. lokatą w korpusie generałów. 19 czerwca 1931 zwolniony został ze stanowiska dowódcy 19 DP, a 7 lipca 1931 wyznaczony na stanowisko zastępcy I wiceministra Spraw Wojskowych[6]. 2 lipca 1934 Prezydent RP mianował go I wiceministrem spraw wojskowych[7]. 12 maja 1935, po śmierci Józefa Piłsudskiego, Prezydent RP, na wniosek Prezydenta Rady Ministrów Walerego Sławka powierzył mu kierownictwo Ministerstwa Spraw Wojskowych[8]. Od 13 października 1935 do 30 września 1939 był ministrem spraw wojskowych w rządach Mariana Zyndrama-Kościałkowskiego i Felicjana Sławoja Składkowskiego. 19 marca 1936 Prezydent RP awansował go do stopnia generała dywizji.

Do 1935 był prezesem zarządu Towarzystwa Wiedzy Wojskowej[9]. W 1936 otrzymał honorowe obywatelstwo gminy Zawoja[10]. W 1936 został przewodniczącym Komitetu Głównego Zjazdu Górskiego zorganizowanego w sierpniu 1936 w Sanoku[11]. W tym czasie został wyróżniony tytułami obywatelstwa honorowego gminy Komańcza (30 lipca 1936)[12] oraz gminy Jaśliska[13]. W 1938 otrzymał tytuł członka honorowego powiatu leskiego, jego gmin zbiorowych oraz miast Lesko i Ustrzyki Dolne[14]. 20 grudnia 1937 został prezesem powołanego wówczas Polskiego Towarzystwa Wypraw Badawczych[15]. Był też członkiem władz Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich[16]. Na Gubałówce koło Kościeliska generał Kasprzycki wykupił grunty i razem z siostrą Zofią i Tadeuszem Katelbachem zaczął w 1937 roku budować hotel Salamandra (zwanym nieoficjalnie od nazwiska kochanki generała Kajzerhofem), na poczet czego zaciągnął kredyt w wysokości 90 tys. zł w banku BGK[17][18]. W związku z tym ze środków wojskowych powstała droga wiodąca grzbietem Gubałówki, co budziło znaczne kontrowersje[18].

W dniu 12 maja 1939 roku żona generała Maria ze Strychalskich[a] popełniła samobójstwo, a syn – uczeń gimnazjum – zerwał kontakty z ojcem[19]. Prawdopodobną przyczyną tych rodzinnych komplikacji był romans z aktorką Zofią Kajzerówną (1911-2002 w Calgary), z którą zaraz po śmierci żony ożenił się generał, mimo sprzeciwu Śmigłego-Rydza.

Podczas kampanii wrześniowej wraz z rządem i młodą żoną ewakuował się do Rumunii, gdzie został internowany. Z Rumunii w 1944 roku przez Turcję przybył do Wielkiej Brytanii. Od roku 1954 przebywał na emigracji w Kanadzie, gdzie zmarł.

Podanie Kasprzyckiego o przyjęcie do służby wojskowej na Zachodzie zostało odrzucone przez rząd Sikorskiego: Pan jest odpowiedzialny za nieprzygotowanie do wojny nowoczesnej, a więc i za poniesioną klęskę, która nie jest wolna od hańby. Niech Pan Generał pozostanie w Băile Herculane. Ojczyzna nie chce Pana usług[20]. Minister opieki społecznej w rządzie Sikorskiego Jan Stańczyk (PPS) chciał postawić m.in. Kasprzyckiego przed Trybunałem Stanu.

Na emigracji stronił od polityki i nie usiłował odgrywać żadnej roli publicznej. Był teozofem. Kasprzycki jest autorem Kartek z dziennika oficera I Brygady. W 1977 roku uzyskał doktorat honoris causa nauk politycznych na Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie (PUNO).

Ordery i odznaczenia

Zobacz też

Uwagi

  1. Wg kilku źródeł Maria Kasprzycka była z domu Rybczyńska (np. Piotr Stawecki Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, s. 163, Roman Marcinek, Zbigniew Moździerz Zapomniana willa generała, Architektura i Budownictwo, nr 2/2012, s. 122.

Przypisy

  1. Późniejsze nazwy szkoły: od 30.06.1915 do 10.11.1918 Gimnazjum Towarzystwa Szkoły Maurycego hr. Zamoyskiego, od 10.11.1918 Gimnazjum Towarzystwa im. Jana Zamoyskiego (za: Smolna 30. Gimnazjum im. Jana Zamoyskiego Warszawa: PIW, 1989: 21 i 23; tamże w spisie absolwentów na str. 334, pozycja 61 oraz fotografia generała, fot. nr 31 po s. 224)
  2. Włodzimierz Suleja, Tymczasowa Rada Stanu, Warszawa 1998, s. 220.
  3. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 22.
  4. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924 roku, s. 166.
  5. Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 19 marca 1927 r., Nr 10, s. 93.
  6. Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 3 sierpnia 1931 r., Nr 5, s. 224.
  7. Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 22 grudnia 1934 r., Nr 14, s. 245.
  8. Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 7, s. 61, 13 maja 1935. 
  9. Oficerskie kursy języków obcych. Obrady delegatów T-wa wiedzy wojskowej. „Warszawski Dziennik Narodowy”. 15B, s. 9, 9 czerwca 1935. 
  10. Z kraju. Honorowe obywatelstwo dla min. jen. Kasprzyckiego. „Kurier Warszawski”. Nr 121, s. 16-17, 3 maja 1936. 
  11. Program Zjazdu Górskiego w Sanoku 1936 r. 14–17 sierpnia. Warszawa: 1936, s. 8.
  12. Dokument potwierdzający.
  13. Drugi dzień Święta Gór. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 187 z 18 sierpnia 1936. 
  14. Zjazd gospodarczy powiatu leskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 120 z 29 maja 1928. 
  15. Powstanie Polskiego Towarzystwa Wypraw Badawczych. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 292 z 24 grudnia 1937. 
  16. Michał Kacprzak, Komitet do Spraw Szlachty Zagrodowej na Wschodzie Polski 1938-1939, w: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica 78/2005, s. 93.
  17. Rafał Malczewski Pępek świata, Wydawnictwo LTW Dziekanów Leśny, str.193
  18. a b https://www.nid.pl/upload/iblock/e54/e54f9bc9f4cc359587dd4670f2e55b98.pdf
  19. Tomasz Łubieński 1939. Zaczęło się we wrześniu Wydawnictwo Nowy Świat, Warszawa 2009, s. 97
  20. tamże, s. 98
  21. a b c d e f g h i j k Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 328.
  22. Dekret Naczelnika Państwa L. 11328 V. M. Adj. Gen. z 1922 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 8, s. 249)
  23. M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 345
  24. 17 marca 1930 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska” M.P. z 1930 r. nr 98, poz. 143
  25. Piętnastolecie L. O. P. P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 283.
  26. 6 sierpień: 1914 - 1934, Warszawa: Zarząd Główny Związku Legjonistów Polskich, 1934, s. 20.
  27. Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Zezwolenie na przyjęcie i noszenie orderów. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 1, s. 5, 19 marca 1937. 
  28. Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych nr 15 z 11.11.1928
  29. Eesti Vabariigi teenetemärgid. president.ee. [dostęp 2014-10-23]. (est.).
  30. Sveriges statskalender / 1940. Bihang, s. 10
  31. Zezwolenie na przyjęcie i noszenie orderów. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 4, s. 20, 19 marca 1935. 

Bibliografia