Przejdź do zawartości

Srebrny Niedźwiedź dla najlepszej aktorki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Srebrny Niedźwiedź dla najlepszej aktorki (niem. Silberner Bär/Beste Darstellerin) – nagroda przyznawana corocznie na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie w latach 1956-2020 dla najlepszej roli kobiecej spośród filmów konkursu głównego. Laureatkę nagrody wybierało międzynarodowe jury konkursu głównego[1]. W historii festiwalu pięciokrotnie nagroda nie została przyznana (1969, 1970, 1973, 1974, 1990).

Organizatorzy festiwalu zdecydowali się od 2021 zastąpić nagrodę dla najlepszej aktorki i aktora wyróżnieniami za najlepszą rolę główną oraz drugoplanową po to, by nie różnicować wykonawców ze względu na ich płeć[2]. Berlinale było pierwszym międzynarodowym festiwalem, który zdecydował się na taki równościowy i neutralny płciowo krok[3].

Statystyki

[edytuj | edytuj kod]
Shirley MacLaine, jedyna dwukrotna zdobywczyni Srebrnego Niedźwiedzia.
Edith Evans, najstarsza laureatka Srebrnego Niedźwiedzia - za rolę w filmie Szepczące ściany (1967).
Jadwiga Barańska, jedna z dwóch polskich laureatek Srebrnego Niedźwiedzia - za rolę w filmie Noce i dnie (1976).
Halle Berry, laureatka Srebrnego Niedźwiedzia za rolę w filmie Czekając na wyrok (2002).
Paula Beer ze Srebrnym Niedźwiedziem za rolę w filmie Undine (2020).

Najczęściej nagradzane były role aktorek amerykańskich (12) i niemieckich (11). W dwóch przypadkach jury przyznało nagrody dla aktorskiego kolektywu (od trzech aktorek wzwyż), a dotyczyło to filmów: Godziny (2003, trzy nagrodzone aktorki) oraz Rozstanie (2011, pięć aktorek).

Tylko Amerykance Shirley MacLaine udało się zdobyć nagrodę dwukrotnie (1959, 1971).

Japonka Sachiko Hidari była jedyną zdobywczynią nagrody za role w dwóch różnych filmach (1964). Pierwszą czarnoskórą laureatką była Amerykanka Halle Berry (2002). Najmłodszą zdobywczynią nagrody była Iranka Kimia Hosseini - miała skończonych zaledwie siedem lat[4]. Najstarszą laureatką była 79-letnia Angielka Edith Evans (1967).

Francuzka Juliette Binoche i Amerykanka Julianne Moore to jedyne aktorki, które zdobyły nagrody aktorskie na wszystkich trzech najważniejszych europejskich festiwalach filmowych: Puchar Volpiego na MFF w Wenecji, nagrodę dla najlepszej aktorki na MFF w Cannes oraz Srebrnego Niedźwiedzia na MFF w Berlinie[5]. Cztery role nagrodzone w Berlinie przyniosły ich laureatkom również Oscara dla najlepszej aktorki pierwszo- lub drugoplanowej (Juliette Binoche, Halle Berry, Nicole Kidman i Charlize Theron).

Nagrodę otrzymały dwukrotnie polskie aktorki: Jadwiga Barańska (1976) i Barbara Grabowska (1981)[6].

Laureatki Srebrnego Niedźwiedzia

[edytuj | edytuj kod]
Rok Aktorka Tytuł polski Tytuł oryginalny
1956 Włochy Elsa Martinelli Donatella Donatella
1957 Wielka Brytania Yvonne Mitchell Kobieta w szlafroku Woman in a Dressing Gown
1958 Włochy Anna Magnani Dziki jest wiatr Wild Is the Wind
1959 Stany Zjednoczone Shirley MacLaine Jak zdobyć męża Ask Any Girl
1960 Francja Juliette Mayniel Kiermasz Kirmes
1961 Francja Anna Karina Kobieta jest kobietą Une femme est une femme
1962 Stany Zjednoczone Rita Gam
Szwecja Viveca Lindfors
No Exit No Exit
1963 Szwecja Bibi Andersson Kochanka Älskarinnan
1964 Japonia Sachiko Hidari Kobieta owad
Ona i on
にっぽん昆虫記 / Nippon konchûki
彼女と彼 / Kanojo to kare
1965 Indie Madhur Jaffrey Shakespeare-Wallah Shakespeare Wallah
1966 Stany Zjednoczone Lola Albright Lord Love a Duck Lord Love a Duck
1967 Wielka Brytania Edith Evans Szepczące ściany The Whisperers
1968 Francja Stéphane Audran Łanie Les biches
1969
1970
Nagrody nie przyznano.
1971 Stany Zjednoczone Shirley MacLaine Pustka Desperate Characters
Francja Simone Signoret Kot Le chat
1972 Stany Zjednoczone Elizabeth Taylor Hammersmith Is Out Hammersmith Is Out
1973
1974
Nagrody nie przyznano.
1975 Japonia Kinuyo Tanaka Sandakan nr 8 サンダカン八番娼館 望郷
Sandakan hachibanshokan bohkyo
1976 Polska Jadwiga Barańska Noce i dnie Noce i dnie
1977 Stany Zjednoczone Lily Tomlin Ostatni seans The Late Show
1978 Stany Zjednoczone Gena Rowlands Premiera Opening Night
1979 Niemcy Hanna Schygulla Małżeństwo Marii Braun Die Ehe der Maria Braun
1980 Renate Krößner Solo Sunny Solo Sunny
1981 Polska Barbara Grabowska Gorączka Gorączka
1982 Katrin Saß Roczne poręczenie Bürgschaft für ein Jahr
1983 Jewgienija Głuszenko Zakochany na własne życzenie Влюблён по собственному желанию
Wljublion po sobstwiennomu żełaniju
1984 Inna Czurikowa Romans polowy Военно-полевой роман
Wojenno-poliewoj roman
1985 Australia Jo Kennedy Wrong World Wrong World
1986 Brazylia Marcélia Cartaxo Godzina gwiazdy A Hora da Estrela
Francja Charlotte Valandrey Czerwony pocałunek Rouge baiser
1987 Brazylia Ana Beatriz Nogueira Vera Vera
1988 Stany Zjednoczone Holly Hunter Telepasja Broadcast News
1989 Francja Isabelle Adjani Camille Claudel Camille Claudel
1990 Nagrody nie przyznano.
1991 Hiszpania Victoria Abril Kochankowie Amantes
1992 Hongkong Maggie Cheung Aktorka 阮玲玉
Ruan Lingyu
1993 Stany Zjednoczone Michelle Pfeiffer Pole miłości Love Field
1994 Wielka Brytania Crissy Rock Biedroneczko, biedroneczko Ladybird, Ladybird
1995 Hongkong Josephine Siao Letni śnieg 女人四十
Nu ren si shi
1996 Belgia Anouk Grinberg Mój mężczyzna Mon homme
1997 Francja Juliette Binoche Angielski pacjent The English Patient
1998 Brazylia Fernanda Montenegro Dworzec nadziei Central do Brasil
1999 Niemcy Juliane Köhler
Niemcy Maria Schrader
Aimée i Jaguar Aimée & Jaguar
2000 Niemcy Bibiana Beglau
Niemcy Nadja Uhl
Legenda Rity Die Stille nach dem Schuß
2001 Nowa Zelandia Kerry Fox Intymność Intimacy
2002 Stany Zjednoczone Halle Berry Czekając na wyrok Monster's Ball
2003 Australia Nicole Kidman
Stany Zjednoczone Julianne Moore
Stany Zjednoczone Meryl Streep
Godziny The Hours
2004 Kolumbia Catalina Sandino Moreno Maria łaski pełna Maria Full of Grace
Południowa Afryka Charlize Theron Monster Monster
2005 Niemcy Julia Jentsch Sophie Scholl – ostatnie dni Sophie Scholl – Die letzten Tage
2006 Niemcy Sandra Hüller Requiem Requiem
2007 Niemcy Nina Hoss Yella Yella
2008 Wielka Brytania Sally Hawkins Happy-Go-Lucky, czyli co nas uszczęśliwia Happy-Go-Lucky
2009 Austria Birgit Minichmayr Wszyscy inni Alle Anderen
2010 Japonia Shinobu Terajima Gąsienica キャタピラー
Kyatapirâ
2011 Leila Hatami
Sareh Bayat
Sarina Farhadi
Kimia Hosseini
Shirin Yazdanbakhsh
Rozstanie جدایی نادر از سیمین
Jodaeiye Nader az Simin
2012 Demokratyczna Republika Konga Rachel Mwanza Wiedźma wojny Rebelle
2013 Chile Paulina García Gloria Gloria
2014 Japonia Haru Kuroki Mały domek 小さいおうち
Chiisai ouchi
2015 Wielka Brytania Charlotte Rampling 45 lat 45 Years
2016 Dania Trine Dyrholm Komuna Kollektivet
2017 Korea Południowa Kim Min-hee Samotnie na plaży pod wieczór 밤의 해변에서 혼자
Bamui haebyun-eoseo honja
2018 Paragwaj Ana Brun Dziedziczki Las herederas
2019 Yong Mei Żegnaj, mój synu 地久天长
Di jiu tian chang
2020 Niemcy Paula Beer Undine Undine

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Zack Sharf: Berlin Film Festival Switching to Gender Neutral Acting Awards in 2021. IndieWire, 2020-08-24. [dostęp 2020-11-21]. (ang.).
  2. David Mouriquand: Berlinale 2021: The winners, losers, highs and lows. Ex Berliner, 11.03.2021. [dostęp 2023-07-13]. (ang.).
  3. Tom Grater: San Sebastian Becomes Latest Festival To Introduce Gender Neutral Acting Awards. Deadline, 22.06.2021. [dostęp 2023-07-13]. (ang.).
  4. Iran’s House of Cinema honors national winners of Berlinale. "Tehran Times", 2011-03-02. [dostęp 2020-11-22]. (ang.).
  5. Julianne Moore to Star in ‘When You Finish Saving The World’. Dan's Papers, 2020-05-02. [dostęp 2020-11-21]. (ang.).
  6. Anna Sadokierska: Polacy i Berlinale - historia w skrócie. DW, 2010-02-11. [dostęp 2020-11-21]. (pol.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]