Instytut Polonicus

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Statuetka POLONICUS przedstawiająca uskrzydloną postać młodzieńca

Europejski Instytut Kultury i Mediów Polonicus powstał w 2011 roku i został zarejestrowany w Belgii. Biuro Instytutu znajduje się w Akwizgranie. Instytut Polonicus posiada statut wyższej użyteczności publicznej i swoją pracę opiera na chrześcijańskich i humanistycznych wartościach kultury europejskiej. Celem Instytutu jest wybór laureatów nagrody Polonicus oraz organizacja Gali Polonii.

Ponadto Instytut pielęgnuje współpracę Polaków z regionów Unii Europejskiej.

Nagroda Polonicus[edytuj | edytuj kod]

Nagroda Polonicus to najwyższe wyróżnienie europejskiej Polonii przyznawane osobom o szczególnych zasługach na rzecz dialogu, jednoczenia i promocji Polaków w Europie i na świecie. Wyróżnia ona propagatorów krzewienia polskich wartości oraz ich promocji w Europie. Nagrodą tą Polonia odznacza tych, którzy są dla niej ważni ze względu na twórczość, działalność na rzecz jej jednoczenia oraz działania na rzecz europejskiej integracji i budowania pozytywnego obrazu Polaków na świecie.

Maksyma nagrody Polonicus jest odzwierciedleniem starej prawdy: Ut honoremur ab aliis, ipsi nos honoremus (szanujmy się wzajemnie, a będziemy szanowani). Inicjatorem nagrody jest przewodniczący Jury Wiesław Lewicki, zasłużony działacz polonijny w Niemczech, prezydent Europejskiego Instytutu Kultury i Mediów Polonicus VoG[1].

Inauguracja wręczenia nagród Polonicus nastąpiła podczas obchodów Dnia Polonii w dniu 2 maja 2009 roku na punkcie styku trzech granic: Belgii, Holandii i Niemiec (Dreiländereck), w pobliżu Akwizgranu. Od roku 2010 nagroda wręczana jest na corocznej uroczystej Gali Polonii organizowanej z okazji Europejskiego Dnia Polonii w Sali Uczt Koronacyjnych w ratuszu w Akwizgranie.

Patronaty nagrody Polonicus[edytuj | edytuj kod]

Opiekę instytucjonalną nad nagrodą Polonicus miał początkowo Kongres Polonii Niemieckiej oraz Konwent Organizacji Polskich w Niemczech. Od roku 2012 nagroda nabrała charakteru europejskiego i objęta została opieką EUWP – Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych.

Patronat na dwoma pierwszymi edycjami nagrody Polonicus miał ambasador RP w Berlinie dr Marek Prawda, a w latach 2011–2020 marszałek Senatu RP Bogdan Borusewicz. W roku 2021 patronat objął marszałek Senatu RP prof. Tomasz Grodzki.

Statuetka Polonicus[edytuj | edytuj kod]

Statuetka POLONICUS to uskrzydlona postać młodzieńca, wykonana z odlewu z brązu o wysokości około 38 cm. Pomysłodawcą statuetki jest Wiesław Lewicki, a jej wykonawcą jest Stanisław Szroborz, zwycięzca konkursu rozstrzygniętego w 2008 roku. Cokół statuetki, początkowo również z brązu, obecnie wykonany z marmuru. Do wręczanej statuetki Polonicus dołączany jest dyplom certyfikujący nadanie nagrody.

Przyznanie nagrody[1][edytuj | edytuj kod]

Przewodniczący Instytutu Wiesław Lewicki

Nagrodę przyznaje pięcioosobowe jury składające się z Przewodniczącego Instytutu Polonicus, Senatora RP, członka Sekretariatu EUWP oraz przedstawicieli polonijnych organizacji zrzeszonych w EUWP (Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych). Propozycje kandydatów kierowane są do jury w terminie do końca roku. Nazwiska laureatów nagrody Polonicus ogłaszane są pod koniec lutego każdego roku.

Kategorie nagrody Polonicus[1][edytuj | edytuj kod]

Sala Koronacyjna ratusza w Akwizgranie

Kultura[edytuj | edytuj kod]

Nagroda w tej kategorii przyznawana jest twórcom kultury lub osobom działającym na rzecz kultury polskiej bądź europejskiej, promującym kulturę polską, sławiących dorobek oraz walory Polski.

Organizacja życia polonijnego[edytuj | edytuj kod]

Wyróżnione zostają osoby zasłużone dla ożywiania i organizowania życia polonijnego.

Dialog polsko-niemiecki[edytuj | edytuj kod]

Nagrodę otrzymują osoby angażujące się w rozwój współpracy i dialogu polsko-niemieckiego oraz działające na rzecz zbliżania obu narodów.

Honorowa Nagroda „Polonicus”[edytuj | edytuj kod]

Przyznawana jest aperiodycznie za całokształt osiągnięć. Kandydatami w tej kategorii mogą być osoby, których działania przyniosły konkretne efekty w dziedzinach życia gospodarczego, kulturalnego, naukowego, politycznego czy społecznego; osoby, które wyróżniły się aktywnością, inicjatywą i pomysłowością.

Nadzwyczajna Nagroda „Polonicus”[edytuj | edytuj kod]

Nagroda przyznawana aperiodycznie instytucjom, urzędom lub organizacjom za wyjątkowe zasługi dla Polonii w Europie.

Laureaci Nagród Polonicus[edytuj | edytuj kod]

Festyn Polonii 2009 – 2 maja[2][edytuj | edytuj kod]

Kultura: Tomasz Glanc, kompozytor i działacz muzyczny z Montabaur
Dialog polsko-niemiecki: Olaf Müller, kierownik Wydziału Kultury Miasta Akwizgran
Organizacja życia polonijnego: Paulina Lemke, działaczka ZPwN „Zgoda”, artystka-malarka z Düsseldorfu
Nagroda Honorowa: Steffen Möller, aktor i autor książki „Viva Polonia” z Wuppertalu

Gala Polonii 2010 – 1 maja[3][4][edytuj | edytuj kod]

Kultura: prof. Zofia Wisłocka, dyrygentka i kompozytorka
Dialog polsko-niemiecki: Władysław Bartoszewski, historyk, polityk, dziennikarz, działacz społeczny
Organizacja życia polonijnego: prof. dr hab. inż. Piotr Małoszewski, przewodniczący Chrześcijańskiego Centrum Krzewienia Kultury, Tradycji i Języka Polskiego w Niemczech T.z.
Nagroda Honorowa: prof. dr hab. inż. Jerzy Buzek, przewodniczący Parlamentu Europejskiego w latach 2010–2012[5]

Gala Polonii 2011 – 7 maja[6][7][edytuj | edytuj kod]

Kultura: prof. Karl Dedecius, tłumacz i wydawca literatury polskiej
Dialog polsko-niemiecki: Cornelia Pieper, wiceminister spraw zagranicznych ds. kontaktów kulturalnych z zagranicą
Organizacja życia polonijnego: Władysław Pisarek, wiceprzewodniczący Związku Polaków w Niemczech „Rodło”
Nagroda Honorowa: prof. Norman Davies, historyk

Gala Polonii 2012 – 5 maja[8][edytuj | edytuj kod]

Kultura: Krystyna Janda, aktorka[9]
Dialog polsko-niemiecki: dr Angelica Schwall-Düren, minister ds. związkowych, europejskich i medialnych NRW
Organizacja życia polonijnego: Helena Miziniak, honorowy prezydent Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych
Nagroda Honorowa: Ekscelencja prof. dr Alfons Nossol, ks. arcybiskup senior diecezji opolskiej[10]

Gala Polonii 2013 – 27 kwietnia[11][12][edytuj | edytuj kod]

Kultura: prof. Władysław Miodunka, wybitny polonista, językoznawca-glottodydaktyk[13][14]

Dialog polsko-niemiecki: Basil Kerski, dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku, redaktor naczelny dwujęzycznego „Magazynu Polsko-Niemieckiego DIALOG”, politolog i eseista

Organizacja życia polonijnego: Maria i Czesław Gołębiewscy, założyciele restauracji „Gdańska”, propagatorzy polskiej i niemieckiej kultury w mieście Oberhausen

Nagroda Honorowa: Andrzej Wajda, polski reżyser, zdobywca Oscara za całokształt twórczości w roku 2000 oraz licznych europejskich nagród filmowych[15]

Gala Polonii 2014 – 10 maja[16][edytuj | edytuj kod]

Kultura: Barbara Borys-Damięcka, senator RP, reżyser teatralna i telewizyjna, zasłużona we wzbogacaniu i szerzeniu kultury polskiej w Europie i działalności na rzecz Polonii europejskiej[17]

Dialog polsko-niemiecki: Róża Maria Graefin von Thun, posłanka do Parlamentu Europejskiego VII i VIII kadencji, wieloletnia działaczka polskich organizacji pozarządowych, wspierająca europejski dialog i współpracę między państwami w Europie[18]

Organizacja życia polonijnego: Andżelika Borys, Przewodnicząca Rady Związku Polaków na Białorusi, od lat zaangażowana w organizację życia Polaków w Europie Wschodniej[19]

Nagroda honorowa: Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” reprezentowana przez Przewodniczącego Longina Komołowskiego, zaangażowana w wieloletnią promocję polskiej diaspory w krajach europejskich[20]

Gala Polonii 2015 – 2 maja[21][edytuj | edytuj kod]

Kultura: prof. Jan Miodek, językoznawca, dyrektor Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, członek Komitetu Językoznawstwa Polskiej Akademii Nauk i Rady Języka Polskiego, popularyzator wiedzy o języku polskim[22]

Dialog polsko-niemiecki: Prof. Gesine Schwan, długoletnia rektor Europejskiego Uniwersytetu Viadrina we Frankfurcie nad Odrą, była pełnomocnik rządu niemieckiego ds. stosunków z Polską, zasłużona dla umacniania niemiecko-polskiego dialogu w Europie[23]

Organizacja życia polonijnego: ks. prałat Stanisław Budyń, rektor Polskiej Misji Katolickiej w Niemczech za czynne wspieranie organizacji i życia polonijnego w Niemczech[24]
Nagroda Honorowa: TVP Polonia, za całokształt pracy na rzecz Polonii w Europie i na całym świecie. Nagrodę w imieniu zespołu redakcyjnego TV Polonia odebrał Prezes Telewizji Polskiej Juliusz Braun[25]

Gala Polonii 2016 – 30 kwietnia[edytuj | edytuj kod]

Kultura: Czesław Mozil, lider zespołu „Czesław śpiewa” przedstawiciel duńskiej Polonii, autor płyty „Księga emigrantów. Tom I”, odznaczony za wyjątkowy wkład w kulturę polską i szerzenie jej w Europie[26]

Dialog polsko-niemiecki: Thorsten Klute, sekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy, Integracji i Spraw Socjalnych Nadrenii Północnej-Westfalii, za wyjątkowe zaangażowanie w dialog polsko-niemiecki, służący integracji oraz wzajemnemu zbliżeniu obu narodów[27]

Organizacja życia polonijnego: POLONICA e.V., niemiecko-polskie Stowarzyszenie Kulturalne z Kolonii za działalność na rzecz zbliżenia kultur sąsiadujących narodów Francji, Niemiec i Polski poprzez coroczną organizację festiwalu muzycznego „Chanson Festival Kolonia-Wrocław-Paryż”[28]

Nagroda Honorowa: profesor Leszek Balcerowicz, przewodniczący Rady Forum Obywatelskiego Rozwoju, były wicepremier, minister finansów, prezes Narodowego Banku Polskiego[29]

Gala Polonii 2017 – 6 maja[30][edytuj | edytuj kod]

Kultura: Agnieszka Holland, reżyserka i scenarzystka filmowa, laureatka Srebrnego Lwa na Berlinale 2017, za jej znaczący wkład w światowy rozwój sztuki filmowej[30]

Dialog polsko-niemiecki: Werner Jostmeier MdL, przewodniczący grupy parlamentarnej NRW-Polska w parlamencie Nadrenii Północnej-Westfalii, za zaangażowanie w dialog niemiecko-polski[31]

Organizacja życia polonijnego: Aldona Głowacka-Silberner, przewodnicząca Biura Łączności Organizacji Polonijnych w Hanowerze i w Dolnej Saksonii, za jej wieloletnie zaangażowanie dla Polonii i Polaków w Niemczech[32]

Nagroda Honorowa: Prezydent Lech Wałęsa, pierwszy przewodniczący NSZZ „Solidarność”, laureat Pokojowej Nagrody Nobla, za całokształt działalności oraz za wyjątkowy wkład w szerzenie świadomości obywatelskiej w jednoczącej się Europie[33]

Gala Polonii 2018 – 28 kwietnia[edytuj | edytuj kod]

Kultura: Jerzy Owsiak, filantrop, działacz charytatywny, założyciel Fundacji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy

Dialog polsko-niemiecki: prof. dr Rita Süssmuth, była przewodnicząca Bundestagu, od 2006 prezydent Niemieckiego Instytutu Spraw Polskich w Darmstadt

Organizacja życia polonijnego: Róża i Benedykt Frąckiewicz, muzycy, animatorzy życia kulturalnego Polonii, rzecznicy utrzymania tradycji Chórów Polskich w Niemczech

Nagroda Honorowa: Donald Tusk, przewodniczący Rady Europejskiej, były premier Polski

Gala Polonii 2019 – 18 maja[edytuj | edytuj kod]

Kultura: Grażyna Słomka, działaczka polonijna, filmoznawczyni, reżyserka i dziennikarka

Dialog polsko-niemiecki: dr Marek Prawda, socjolog i dyplomata, od 2016 stały przedstawiciel Komisji Europejskiej w Polsce

Organizacja życia polonijnego: Marcel Philipp, Nadburmistrz miasta Akwizgran, polityk CDU, członek Fundacji Nagrody Karola Wielkiego

Nagroda Honorowa: prof. dr Henryk Muszyński, arcybiskup senior metropolii gnieźnieńskiej, były prymas Polski

Gala Polonii 2020/2021 – 28 czerwca 2021[edytuj | edytuj kod]

Nagroda Honorowa: Armin Laschet, polityk, przewodniczący partii CDU, premier rządu kraju związkowego Nadrenia Północna-Westfalia

Nagroda Nadzwyczajna: Senat Rzeczypospolitej Polskiej, reprezentowany przez Marszałka Senatu RP, prof. Tomasza Grodzkiego

Organizacja życia polonijnego: Ferdynand Domaradzki, działacz polonijny z Berlina[34]

Kultura: Olga Tokarczuk, pisarka, laureatka nagrody Nobla w roku 2018

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Instytut [online], institut-polonicus.eu [dostęp 2021-06-13] [zarchiwizowane z adresu 2013-04-18] (pol.).
  2. ↑ IMPREZA: Festyn z okazji Święta Polonii w Drielandenpunt (Holandia) – 02.05.2009 « POLONIA.NL – Portal Polonii Holenderskiej [online], polonia.nl [dostęp 2020-07-08] (ang.).
  3. ↑ Karlspreis Rahmenprogramm 2010 [online], aachen.de [dostęp 2024-04-27].
  4. ↑ po-prostu.de [online], archiwum.po-prostu.de [dostęp 2020-07-08] (ang.).
  5. ↑ Jerzy Buzek - Buzek otrzyma Nagrodę "Polonicus" w Akwizgranie [online], europarl.europa.eu [dostęp 2024-04-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-02-01] (pol.).
  6. ↑ Aachen: Polonicus-Preis für Brücken nach Polen [online], www.aachener-nachrichten.de [dostęp 2020-07-08] (niem.).
  7. ↑ Veranstaltungsdetails · Internationaler Karlspreis zu Aachen [online], karlspreis.de [dostęp 2024-04-23] [zarchiwizowane z adresu 2013-06-24].
  8. ↑ https://web.archive.org/web/20140403064918/http://www.mbem.nrw.de/pressemitteilungen/galerien/polonicus-2012-5-mai-2012-in-aachen-467/polonicus-2012-23302.html http://www.dw.de/polonicus-czwarta-edycja-nagrody-polonii-europejskiej/a-15932803 https://web.archive.org/web/20120523073542/http://www.portalpoint.info/pl,wiadomosci,4,3700.html.
  9. ↑ cv czeskie – Krystyna Janda [online], www.krystynajanda.pl [dostęp 2020-07-08] (pol.).
  10. ↑ Biskup Nossol nagrodzony przez niemiecką Polonię - Radio Opole [online], radio.opole.pl [dostęp 2024-04-23] [zarchiwizowane z adresu 2013-06-24].
  11. ↑ Veranstaltungsdetails · Internationaler Karlspreis zu Aachen [online], karlspreis.de [dostęp 2024-04-23] [zarchiwizowane z adresu 2013-06-24].
  12. ↑ Aktuelles aus Aachen | Regionale Nachrichten & Lokale News [online], aktuell.meinestadt.de [dostęp 2020-07-08] (niem.).
  13. ↑ Centrum Języka i Kultury Polskiej w Świecie – Wydział Polonistyki [online], www.polishstudies.uj.edu.pl [dostęp 2020-07-08] [zarchiwizowane z adresu 2014-01-16] (pol.).
  14. ↑ Prof. Władysław Miodunka z UJ laureatem nagrody „Polonicus 2013” | Nauka w Polsce [online], www.naukawpolsce.pap.pl [dostęp 2020-07-08] (pol.).
  15. ↑ Andrzej Wajda kommt nach Aachen [online], www.klenkes.de [dostęp 2020-07-08] (niem.).
  16. ↑ GALA 2014 [online], institut-polonicus.eu [dostęp 2016-10-22].
  17. ↑ Wieslaw Lewicki, Polonicus 2014 dla Senator RP Barbary Borys-Damięckiej [online], institut-polonicus.eu [dostęp 2016-10-22].
  18. ↑ Wiesław Lewicki, Nasza jest Europa.... Polonicus 2014 dla Róży Marii Graefin von Thun [online], institut-polonicus.eu [dostęp 2016-10-22].
  19. ↑ Wieslaw Lewicki, POLONICUS 2014 – pierwsza nominacja: Andżelika Borys [online], institut-polonicus.eu [dostęp 2016-10-22].
  20. ↑ Stowarzyszenie Wspólnota Polska [online] [dostęp 2016-10-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-22].
  21. ↑ GALA 2015 [online], institut-polonicus.eu [dostęp 2016-10-22].
  22. ↑ Polonia VIVA / MSZ, Nagrody Polonicus 2015 wręczone – Polonia VIVA [online], poloniaviva.eu [dostęp 2017-02-26] (pol.).
  23. ↑ Aktualności [online], institut-polonicus.eu [dostęp 2017-02-26] (pol.).
  24. ↑ Redakcja, Nagrody Polonicus 2015 wręczone [online], www.institut-polonicus.eu [dostęp 2018-03-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-12] (niem.).
  25. ↑ Telewizja Polska SA – OMI, Nagrody Polonicus 2015 przyznane – Telewizja Polska SA [online], www.tvp.pl [dostęp 2017-02-26].
  26. ↑ Wiesław Lewicki, Nagrody Polonicus 2016 przyznane – Aachen – Polonia VIVA [online], poloniaviva.eu [dostęp 2017-02-26] (pol.).
  27. ↑ Wiesław Lewicki, Nagrody Polonicus 2016 przyznane [online], institut-polonicus.eu [dostęp 2017-02-26] (pol.).
  28. ↑ Wiesław Lewicki, Nagrody Polonicus 2016 przyznane [online], www.institut-polonicus.eu [dostęp 2018-03-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-11] (niem.).
  29. ↑ Wieslaw Lewicki, Polonicus 2016 dla prof. Balcerowicza [online], institut-polonicus.eu [dostęp 2017-02-26] (pol.).
  30. ↑ a b Wiesław Lewicki, Nagrody Polonicus 2017 przyznane [online], www.institut-polonicus.eu [dostęp 2018-03-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-11] (niem.).
  31. ↑ Wiesław Lewicki, Człowiek Dialogu – Werner Jostmeier MdL NRW [online], www.institut-polonicus.eu [dostęp 2018-03-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-11] (niem.).
  32. ↑ Wiesław Lewicki, Polonicus 2017 – Aldona Głowacka-Silberner [online], www.institut-polonicus.eu [dostęp 2018-03-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-11] (niem.).
  33. ↑ Wiesław Lewicki, Honorowy Polonicus dla Lecha Wałęsy w Aachen [online], www.institut-polonicus.eu [dostęp 2018-03-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-11] (niem.).
  34. ↑ https://poloniaviva.eu/index.php/pl/31-uncategorised/2665-kolejne-nominacje-do-nagrody-polonicus-w-2021-roku.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Instytut_Polonicus&oldid=73632315”