Lista ssaków Litwy

Oto lista gatunków ssaków zarejestrowanych na Litwie. Na Litwie występuje 45 gatunków ssaków, z których 2 są krytycznie zagrożone, 4 są narażone, 3 zaś bliskie zagrożenia. Jeden gatunek uznany został za lokalnie wymarły. Poniższe skróty zostały użyte do oznaczenia statusu ochrony każdego gatunku wg IUCN.

Kategoria zagrożenia
Skrót	Rozwinięcie	Typ zagrożenia
EX	wymarły	gatunki wymarłe
EW	wymarły na wolności	wymarłe w stanie dzikim
CR	krytycznie zagrożone	najbardziej zagrożone gatunki
EN	zagrożone	wysokie ryzyko wymarcia w niedalekiej przyszłości
VU	narażone	mogą wymrzeć stosunkowo niedługo
NT	bliskie zagrożenia	gatunki bliskie zaliczenia do kategorii narażone
LC	najmniejszej troski	gatunki pospolite, szeroko rozprzestrzenione
DD	brak danych	trudne do określenia

W opisie niektórych gatunków użyte zostały starsze kryteria.

Kategoria zagrożenia
Skrót	Rozwinięcie	Typ zagrożenia
LR/cd	Niższe ryzyko / ochrona	Gatunki, na których koncentrowały się programy ochrony i mogły zostać przeniesione do kategorii podwyższonego ryzyka, w sytuacji gdy program ten został przerwany.
LR/nt	Niższe ryzyko / bliskie zagrożenia	Gatunki bliskie uznania za narażone, nie objęte żadnym programem.
LR/lc	Niższe ryzyko / najmniejszej troski	Gatunki z nieokreślonym ryzykiem.

Podgromada: żyworodne[edytuj | edytuj kod]

Podklasa: ssaki wyższe[edytuj | edytuj kod]

Rząd: Rodentia (gryzonie)[edytuj | edytuj kod]

Gryzonie stanowią największą grupę ssaków, ponad 40% ich gatunków. Mają dwa siekacze w górnej i dolnej szczęce, które stale rosną i muszą być skracanie przez przeżuwanie. Większość gryzoni jest mała, chociaż kapibara może osiągnąć wagę do 45 kg.

Podrząd: Castorimorpha

- Rodzina: Castoridae (bobrowate)
  - Rodzaj: Castor
    - Bóbr europejski Castor fiber LC^[1]

Podrząd: Sciuromorpha

- Rodzina: Gliridae (popielicowate)
  - Podrodzina: Leithiinae (koszatki)
    - Rodzaj: Dryomys
      - Koszatka leśna Dryomys nitedula LR/nt
    - Rodzaj: Eliomys
      - Żołędnica europejska Eliomys quercinus VU
    - Rodzaj: Muscardinus
      - Orzesznica leszczynowa Muscardinus avellanarius LR/nt
  - Podrodzina: Glirinae (popielice)
    - Rodzaj: Glis (popielica)
      - Popielica szara Glis glis LR/nt

- Rodzina: Cricetidae (chomikowate)
  - Podrodzina: Arvicolinae (karczowniki)
    - Rodzaj: Arvicola (karczownik)
      - Karczownik ziemnowodny (szczur wodny) Arvicola terrestris LR/lc
    - Rodzaj: Myodes (nornica)
      - Nornica ruda Myodes glareolus LR/lc
    - Rodzaj: Microtus (nornik)
      - Nornik bury Microtus agrestis LR/lc
      - Nornik zwyczajny Microtus arvalis LR/lc

- Rodzina: Muridae (myszowate)
  - Podrodzina: Murinae (myszy właściwe)
    - Rodzaj: Apodemus (myszarka)
      - Myszarka polna (mysz polna) Apodemus agrarius LR/lc
      - Myszarka leśna (mysz leśna) Apodemus flavicollis LR/lc
      - Myszarka zaroślowa (mysz zaroślowa) Apodemus sylvaticus LC
    - Rodzaj: Micromys (badylarka)
      - Badylarka pospolita Micromys minutus LR/nt

Rząd: Lagomorpha (zajęczaki)[edytuj | edytuj kod]

Do rzędu należą dwie rodziny: Leporidae (zające i króliki) i Ochotonidae (szczekuszki). Chociaż mogą przypominać gryzonie, różnią się od nich wieloma cechami fizycznymi, takimi jak posiadanie czterech siekaczy w szczęce górnej, a nie dwóch.

- Rodzina: Leporidae (zającowate)
  - Rodzaj: Lepus
    - Zając szarak Lepus europaeus LC^[2]
    - Zając bielak Lepus timidus LC

Rząd: Erinaceomorpha (jeże)[edytuj | edytuj kod]

Rząd jeżokształtnych zawiera jedną rodzinę, Erinaceidae, która obejmuje jeże i Galericinae. Jeże łatwo rozpoznać po ich kolcach, zaś ssaki z podrodziny Galericinae przypominają duże szczury.

- Rodzina: Erinaceidae (jeżowate)
  - Podrodzina: Erinaceinae (jeże)
    - Rodzaj: Erinaceus
      - Jeż wschodnioeuropejski Erinaceus concolor LR/lc
      - Jeż zachodni Erinaceus europaeus LR/lc

Rząd: Soricomorpha (ryjówki, krety i myszoryjki)[edytuj | edytuj kod]

Ryjówkokształtne są owadożernymi ssakami. Sorki i almikowate przypominają myszy, zaś kretowate są masywnymi kopaczami.

Rodzina: Soricidae (ryjówkowate, sorki)
- Podrodzina: Crocidurinae (ryjówki)
  - Plemię: Soricini
    - Rodzaj: Sorex (ryjówka)
      - Ryjówka średnia Sorex caecutiens LR/lc
      - Ryjówka malutka Sorex minutus LR/lc

Rodzina: Talpidae (krety)
- Podrodzina: Talpinae (krety)
  - Plemię: Talpini
    - Rodzaj: Talpa (kret)
      - Kret europejski Talpa europaea LR/lc

Rząd: Chiroptera (nietoperze)[edytuj | edytuj kod]

Najbardziej charakterystyczną cechą nietoperzy jest to, że ich przednie kończyny rozwinęły się w skrzydła, co czyni je jedynymi ssakami zdolnymi do latania. Gatunki nietoperzy stanowią około 20% wszystkich ssaków.

Rodzina: Vespertilionidae (mroczkowate)
- Podrodzina: Myotinae (nocki)
  - Rodzaj: Myotis (nocek)
    - Nocek łydkowłosy Myotis dasycneme VU

- Podrodzina: Vespertilioninae (mroczki)
  - Rodzaj: Barbastella (mopek)
    - Mopek zachodni Barbastella barbastellus VU
  - Rodzaj: Nyctalus (borowiec)
    - Borowiec leśny Nyctalus leisleri LR/nt
  - Rodzaj: Pipistrellus (karlik)
    - Karlik malutki Pipistrellus pipistrellus LC

Rząd: Cetacea (walenie)[edytuj | edytuj kod]

Rząd Cetacea obejmuje wieloryby, delfiny i morświny. Są to ssaki w pełni przystosowane do życia w wodzie.

Podrząd: Mysticeti (fiszbinowce)
- Rodzina: Balaenidae (walowate)
  - Rodzaj: Balaena (wal)
    - Waleń biskajski Eubalaena glacialis CR lub wymarły

- Rodzina: Eschrichtiidae (pływaczowate)
  - Rodzaj: Eschrichtius
    - Pływacz szary Eschrichtius robustus EX

- Rodzina: Balaenopteridae (płetwalowate)
  - Podrodzina: Balaenopterinae
    - Rodzaj: Balaenoptera (płetwal)
      - Płetwal zwyczajny Balaenoptera physalus EN
      - Płetwal karłowaty Balaenoptera acutorostrata LC
  - Podrodzina: Megapterinae
    - Rodzaj: Megaptera
      - Długopłetwiec oceaniczny Megaptera novaeangliae LC

Podrząd: Odontoceti (zębowce)
- Rodzina: Phocoenidae (morświnowate)
  - Rodzaj: Phocoena (morświn)
    - Morświn zwyczajny Phocoena phocoena VU
- Rodzina: Monodontidae (narwalowate)
  - Rodzaj: Delphinapterus (białucha)
    - Białucha arktyczna Delphinapterus leucas VU
- Rodzina: Ziphiidae (zyfiowate, wale dziobogłowe)
  - Rodzaj: Mesoplodon (dziobowal)
    - Dziobowal dwuzębny Mesoplodon bidens DD
- Rodzina: Delphinidae (delfinowate)
  - Rodzaj: Lagenorhynchus (delfinowiec)
    - Delfinowiec białonosy Lagenorhynchus albirostris LR/lc
  - Rodzaj: Tursiops (butlonos)
    - Tursiops truncatus DD
  - Rodzaj: Grampus (risso)
    - Risso szary Grampus griseus DD
  - Rodzaj: Orcinus (orka)
    - Orka oceaniczna Orcinus orca DD

Rząd: Carnivora (drapieżne)[edytuj | edytuj kod]

Istnieje ponad 260 gatunków drapieżnych, z których większość żywi się głównie mięsem. Posiadają charakterystyczny kształt czaszki i uzębienie.

Podrząd: Feliformia (kotokształtne)

- Rodzina: Felidae (kotowate)
  - Podrodzina: Felinae (koty)
    - Rodzaj: Felis (kot)
      - Żbik europejski Felis silvestris LC
    - Rodzaj: Lynx (ryś)
      - Ryś euroazjatycki Lynx lynx LC^[3]

Podrząd: Caniformia (psokształtne)

- Rodzina: Canidae (psowate)
  - Rodzaj: Vulpes (lis)
    - Lis rudy Vulpes vulpes LC
  - Rodzaj: Canis (wilk)
    - Wilk szary Canis lupus LC^[4]
- Rodzina: Ursidae (niedźwiedziowate)
  - Rodzaj: Ursus (niedźwiedź)
    - Niedźwiedź brunatny Ursus arctos LC^[5]
- Rodzina: Mustelidae (łasicowate)
  - Rodzaj: Mustela (łasica)
    - Norka europejska Mustela lutreola CR^[6]
    - Łasica pospolita Mustela nivalis LC^[7]
    - Gronostaj europejski Mustela erminea LC
    - Tchórz zwyczajny Mustela putorius LC
  - Rodzaj: Martes (kuna)
    - Kuna leśna Martes martes LC
  - Rodzaj: Meles (borsuk)
    - Borsuk europejski Meles meles LC^[8]
  - Rodzaj: Lutra (wydra)
    - Wydra europejska Lutra lutra NT^[9]
- Rodzina: Phocidae (fokowate)
  - Rodzaj: Halichoerus (szarytka)
    - Szarytka morska Halichoerus grypus LC

Rząd: Perissodactyla (nieparzystokopytne)[edytuj | edytuj kod]

Ssaki nieparzystokopytne są dużymi zwierzętami. Odznaczają się prostym żołądkiem i długim jelitem ślepym z florą umożliwiającą trawienie błonnika.

- Rodzina: Equidae (konie itp.)
  - Rodzaj: Equus
    - Tarpan dziki Equus ferus EW

Rząd: Artiodactyla (parzystokopytne)[edytuj | edytuj kod]

Cechą parzystokopytnych jest obecność dwóch wyraźnie większych palców (trzeci i czwarty) zakończonych racicami. Są zwierzętami głównie roślinożernymi, rzadziej wszystkożernymi.

- Rodzina: Suidae (świniowate)
  - Podrodzina: Suinae (świnie)
    - Rodzaj: Sus (świnia)
      - Dzik euroazjatycki Sus scrofa LR/lc
- Rodzina: Cervidae (jeleniowate)
  - Podrodzina: Cervinae (jelenie)
    - Rodzaj: Cervus (jeleń)
      - Jeleń szlachetny Cervus elaphus LR/lc
  - Podrodzina: Capreolinae (sarny)
    - Rodzaj: Alces (łoś)
      - Łoś euroazjatycki Alces alces LR/lc
    - Rodzaj: Capreolus (sarna)
      - Sarna europejska Capreolus capreolus LR/lc
- Rodzina: Bovidae (wołowate)
  - Podrodzina: Bovinae (bawoły)
    - Rodzaj: Bison (bizon)
      - Żubr europejski Bison bonasus EN

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Batbold i inni, Castor fiber, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2020-06-27] (ang.).
↑ K.K. Hacklander K.K., S.S. Schai-Braun S.S., Lepus europaeus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2020-06-27] (ang.).
↑ U.U. Breitenmoser U.U. i inni, Lynx lynx, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2020-06-27] (ang.).
↑ L.L. Boitani L.L., M.M. Phillips M.M., Y.Y. Jhala Y.Y., Canis lupus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2020-06-27] (ang.).
↑ B.N.B.N. McLellan B.N.B.N. i inni, Ursus arctos, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2020-06-27] (ang.).
↑ T.T. Maran T.T. i inni, Mustela lutreola, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2020-06-27] (ang.).
↑ R.A.R.A. McDonald R.A.R.A. i inni, Mustela nivalis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2020-06-27] (ang.).
↑ A.A. Kranz A.A. i inni, Meles meles, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2020-06-27] (ang.).
↑ A.A. Roos A.A. i inni, Lutra lutra, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2020-06-27] (ang.).

[1] Batbold i inni, Castor fiber, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2020-06-27] (ang.).

[2] K.K. Hacklander K.K., S.S. Schai-Braun S.S., Lepus europaeus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2020-06-27] (ang.).

[3] U.U. Breitenmoser U.U. i inni, Lynx lynx, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2020-06-27] (ang.).

[4] L.L. Boitani L.L., M.M. Phillips M.M., Y.Y. Jhala Y.Y., Canis lupus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2020-06-27] (ang.).

[5] B.N.B.N. McLellan B.N.B.N. i inni, Ursus arctos, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2020-06-27] (ang.).

[6] T.T. Maran T.T. i inni, Mustela lutreola, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2020-06-27] (ang.).

[7] R.A.R.A. McDonald R.A.R.A. i inni, Mustela nivalis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2020-06-27] (ang.).

[8] A.A. Kranz A.A. i inni, Meles meles, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2020-06-27] (ang.).

[9] A.A. Roos A.A. i inni, Lutra lutra, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2020-06-27] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]