PZL.43

PZL.43 Czajka

Dane podstawowe
Państwo	{{{państwo}}}
Producent	Państwowe Zakłady Lotnicze
Konstruktor	{{{konstruktor}}}
Typ	samolot rozpoznawczo-bombowy
Konstrukcja	dolnopłat o konstrukcji metalowej, podwozie klasyczne – stałe
Załoga	{{{załoga}}}
Historia
Data oblotu	{{{data oblotu}}}
Lata produkcji	{{{lata produkcji}}}
Wycofanie ze służby	1945
Liczba wypadków  • w tym katastrof	{{{liczba wypadków}}} {{{liczba katastrof}}}
Dane techniczne
Napęd	{{{napęd}}}
Moc	{{{moc silnika}}}
Ciąg	{{{ciąg silnika}}}
Wymiary
Rozpiętość	{{{rozpiętość}}}
Wydłużenie	{{{wydłużenie}}}
Średnica wirnika	{{{średnica wirnika}}}
Długość	{{{długość}}}
Długość kadłuba	{{{długość kadłuba}}}
Szerokość kadłuba	{{{szerokość kadłuba}}}
Wysokość	{{{wysokość}}}
Powierzchnia nośna	{{{powierzchnia nośna}}}
Profil skrzydła	{{{profil skrzydła}}}
Masa
Własna	{{{masa własna}}}
Użyteczna	{{{masa użyteczna}}}
Startowa	{{{masa startowa}}}
Do lądowania	{{{masa do lądowania}}}
Uzbrojenia	{{{masa uzbrojenia}}}
Paliwa	{{{masa paliwa}}}
Zapas paliwa	{{{zapas paliwa}}}
Osiągi
Prędkość maks.	{{{prędkość maksymalna}}}
Prędkość przelotowa	{{{prędkość przelotowa}}}
Prędkość minimalna	{{{prędkość minimalna}}}
Prędkość ekonomiczna	{{{prędkość ekonomiczna}}}
Prędkość optymalna	{{{prędkość optymalna}}}
Prędkość patrolowa	{{{prędkość patrolowa}}}
Prędkość dopuszczalna	{{{prędkość dopuszczalna}}}
Prędkość holowania	{{{prędkość holowania}}}
Prędkość wznoszenia	{{{prędkość wznoszenia}}}
Wznoszenie maks. w locie poziomym	{{{wznoszenie w locie poziomym}}}
Wznoszenie maks. w locie pionowym	{{{wznoszenie w locie pionowym}}}
Prędkość min. opadania	{{{prędkość minimalna opadania}}}
Pułap	{{{pułap}}}
Pułap praktyczny	{{{pułap praktyczny}}}
Pułap zawisu z wpływem ziemi	{{{pułap zawisu z wpływem ziemi}}}
Pułap zawisu bez wpływu ziemi	{{{pułap zawisu bez wpływu ziemi}}}
Zasięg	{{{zasięg}}}
Promień działania	{{{promień działania}}}
Długotrwałość lotu	{{{długotrwałość lotu}}}
Doskonałość maks.	{{{doskonałość}}}
Współczynnik obciążenia konstrukcji	{{{współczynnik obciążenia konstrukcji}}}
Dane operacyjne
Uzbrojenie
2 karabiny maszynowe PWU wz. 33 kal. 7,9 mm (w wersji B: PWU wz. 36) (stałe pilota, umieszczone symetrycznie po obu stronach silnika, zsynchronizowane) 2 karabin maszynowy kal. 7,7 mm Vickers F (ruchome, jeden w gondoli podkadłubowej, drugi na tylnym stanowisku strzeleckim) 700 kg bomb pod środkową częścią płata (w zestawieniu: 6 bomb 100 kg i 2 bomby 50 kg albo 8 bomb 50 kg i 24 bomby 12,5 kg)
Liczba miejsc
{{{liczba miejsc}}}
Przestrzeń ładunkowa
{{{przestrzeń ładunkowa}}}
Wyposażenie dodatkowe
{{{wyposażenie dodatkowe}}}
Użytkownicy
{{{użytkownicy}}}
Rzuty
[[Plik:{{{rzuty}}}|240x240px|alt=Rzuty samolotu|]]

{{Samolot infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | liczba katastrof = | masa startowa = | wydłużenie = | napęd = | masa paliwa = | szerokość kadłuba = | podpis grafiki = | profil skrzydła = | liczba wypadków = | wyposażenie dodatkowe = | rzuty = | długotrwałość lotu = | pułap zawisu bez wpływu ziemi = | wysokość = | prędkość minimalna = | pułap = | zapas paliwa = | wznoszenie w locie poziomym = | zasięg = | powierzchnia nośna = | prędkość holowania = | commons = | państwo = | pułap praktyczny = | pułap zawisu z wpływem ziemi = | doskonałość = | prędkość patrolowa = | ciąg silnika = | masa uzbrojenia = | masa do lądowania = | przestrzeń ładunkowa = | masa własna = | prędkość przelotowa = | prędkość minimalna opadania = | prędkość optymalna = | liczba miejsc = | prędkość ekonomiczna = | prędkość maksymalna = | lata produkcji = | użytkownicy = | konstruktor = | współczynnik obciążenia konstrukcji = | długość = | prędkość dopuszczalna = | moc silnika = | rozpiętość = | data oblotu = | długość kadłuba = | masa użyteczna = | promień działania = | wznoszenie w locie pionowym = | średnica wirnika = | prędkość wznoszenia = | załoga = Nieznane pola: "wlasciciele", "poptymalna", "dlugosc", "bez_ziemia", "rzut", "muzyteczna", "ladownia", "mpaliwa", "pmin", "produkcja", "wspobciazeniakon", "miejsca", "z_ziemia", "wypadki", "zapaspaliwa", "srednica_wirnik", "zasieg", "silnik", "czaslotu", "promiendzialania", "pulappraktyczny", "pow_nosna", "wznoszeniepion", "mwlasna", "kraj", "szerokosc", "podpis", "pulap", "dlugosckadlub", "wznoszenie", "muzbrojenia", "pholowania", "mladowania", "opadaniemin", "katastrofy", "pprzelotu", "rozpietosc", "sprawne", "ppatrolowa", "pmax", "pekonomiczna", "oblot", "wysokosc", "pdopuszczalna", "mstart", "equipment", "moc", "zaloga", "wznoszeniepoziom" oraz "doskonalosc".

PZL.43 Czajka – polski samolot rozpoznawczo-bombowy, wersja eksportowa samolotu PZL.23 Karaś. Zaprojektowany i zbudowany w 1936 roku w Państwowych Zakładach Lotniczych.

Historia

W 1936 roku w związku z chęcią zakupienia przez Bułgarię samolotów PZL.23 Karaś, lecz z mocniejszym silnikiem, zakupionym przez nich we Francji silnikiem gwiazdowym Gnôme-Rhône 14 Kfs, inż. Henryk Malinowski opracował zmodyfikowaną wersję samolotu PZL.23 Karaś tym silnikiem. Zmodyfikowany samolot otrzymał oznaczenie PZL.43.

W związku z większą masą silnika zastosowanego w samolocie zmusiła konstruktora do zwiększenia długości kadłuba w części środkowej z kabiną. Nowy samolot otrzymał ponadto zmodyfikowaną kabinę załogi, bardziej przeszkloną, o przekroju owalnym zamiast trapezowego. Samolot ten otrzymał nowe trójłopatowe śmigło metalowe GR nastawne na ziemi. Wzmocniono również jego uzbrojenie wprowadzając drugi karabin maszynowy dla pilota.

Samolot ten zakupiła 9 kwietnia 1936 r. Bułgaria w ilości 12 sztuk. Zostały one dostarczone do Bułgarii w kwietniu i maju 1937 roku. Samoloty te zyskały sobie dobrą opinię wśród bułgarskich pilotów. Następnie 31 marca 1938 r. rząd Bułgarii zakupił 42 samoloty, z tym że miały to być samoloty z mocniejszym silnikiem Gnôme-Rhône 14N01. Samoloty te otrzymały oznaczenie PZL.43A. Maszyny miały być dostarczone do Bułgarii do początków sierpnia 1939 roku. Nastąpiło jednak opóźnienie dostawy i do końca sierpnia 1939 roku wysłano do Bułgarii 36 samolotów, natomiast ostatnie 6 sztuk było niemal przygotowane do wysyłki, lecz wybuch wojny spowodował, że nie zostały wysłane.

Natomiast jeszcze jeden egzemplarz tego samolotu otrzymała Bułgaria w 1940 roku od Niemców, był to samolot który zdobyli Niemcy w Warszawie, a następnie w październiku 1939 roku wywieźli do Instytutu Technicznego Luftwaffe w Rechlinie, a po jego zbadaniu i wyremontowaniu w wytwórni PZL w Mielcu przekazali do Bułgarii.

Samoloty te były wykorzystywane przez lotnictwo bułgarskie przez cały okres II wojny światowej, m.in do zwalczania partyzantów.

W lotnictwie bułgarskim samoloty PZL.43 pozostawały do początków 1945 r. Ostatnie egzemplarze skasowano i złomowano latem 1946.

Użycie samolotu w lotnictwie polskim

1 września 1939 roku przygotowane już do wysyłki do Bułgarii 6 samolotów PZL.43A zostało wypakowanych i zmontowanych. Część samolotów po zmontowaniu odesłano na lotnisko polowe na Bielany, gdzie w dniu 4 września 1939 roku przejęli je piloci 41 eskadry rozpoznawczej Armii „Modlin”. Samoloty te wykonywały loty rozpoznawcze i bojowe, atakując kolumny wojsk niemieckich w rejonie działania armii. Wszystkie zostały jednak zniszczone przez Niemców. Ostatni z nich rozbił się w dniu 12 września 1939 roku w trakcie lądowania na lotnisku w Brześciu nad Bugiem, samolot był już uszkodzony po ostrzelaniu go przez samolot Messerschmitt Bf 109E.

Dwa samoloty PZL.43A, jeszcze nie w pełni zmontowane, zostały zniszczone w dniu 4 września 1939 roku na terenie zakładów PZL.