Resko Przymorskie

To jest dobry artykuł
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Resko Przymorskie
Ilustracja
Windsurfer i kitesurfer na Resku Przymorskim
Położenie
Państwo

 Polska

Miejscowości nadbrzeżne

Dźwirzyno, Rogowo

Region

Wybrzeże Trzebiatowskie

Wysokość lustra

0,1 – 0,3 m n.p.m.

Morfometria
Powierzchnia

553,9 – 668,6 ha

Wymiary
• max długość
• max szerokość


3800 m[1]
2350 m[1]

Głębokość
• średnia
• maksymalna


1,3[2] m
2,5[2] m

Długość linii brzegowej

11700 m[1]

Objętość

7703,4 tys. m³

Hydrologia
Klasa czystości wody

pozaklasowe[3] (w roku 2003)

Rzeki zasilające

Stara Rega, Błotnica, Łużanka

Rzeki wypływające

Błotnica (tzw. Kanał Resko)

Rodzaj jeziora

przybrzeżne

Położenie na mapie gminy Trzebiatów
Mapa konturowa gminy Trzebiatów, u góry po prawej znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Resko Przymorskie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po lewej znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Resko Przymorskie”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, u góry znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Resko Przymorskie”
Położenie na mapie powiatu gryfickiego
Mapa konturowa powiatu gryfickiego, blisko górnej krawiędzi po prawej znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Resko Przymorskie”
Ziemia54°08′32″N 15°22′37″E/54,142222 15,376944
Multimedia w Wikimedia Commons

Resko Przymorskie (niem. Kamper See) – jezioro przybrzeżne Bałtyku na Wybrzeżu Trzebiatowskim, położone w woj. zachodniopomorskim, na terenie gminy Trzebiatów i gminy Kołobrzeg. Powierzchnia zwierciadła wody jest zmienna i według różnych źródeł wynosi od 553,9 ha do nawet 668,6 ha.

Akwen jako jezioro przymorskie stanowi siedlisko przyrodnicze chronione w obszarze Natura 2000 (specjalnym obszarze ochrony siedlisk) o nazwie Trzebiatowsko-Kołobrzeski Pas Nadmorski. Wody jeziora zostały ocenione jako pozaklasowe, a samo jezioro za nieodporne na degradację biologiczną.

Obszar Reska Przymorskiego jest lęgowiskiem ptaków wodno-błotnych i ostoją dla wędrownych ptaków blaszkodziobych. Nad jeziorem zaobserwowano 13 gatunków lęgowych, w tym 4 zagrożone wyginięciem.

W typologii rybackiej jest to jezioro sandaczowe[4].

Resko Przymorskie jest płytkim jeziorem polimiktycznym, którego dno znajduje się na kryptodepresji[3].

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Położenie jeziora

Jezioro znajduje się we wschodniej części Wybrzeża Trzebiatowskiego, w północnej części woj. zachodniopomorskiego, na terenie powiatów kołobrzeskiego i gryfickiego. Zachodnia część jeziora należy do gminy Trzebiatów, wschodnia do gminy Kołobrzeg.

Jezioro jest oddzielone od Morza Bałtyckiego wąskim pasem mierzei nadbudowanym przez przybrzeżny wał wydmowy[5]. Szerokość pasa mierzei waha się od 0,3 do 1 km. Wydmy na mierzei jeziora dochodzą do wysokości 16 m n.p.m.[6] Nad jego północno-wschodnim brzegiem leży Dźwirzyno, ze stanicą wodną i przystanią żeglarską. Nad północno-zachodnim brzegiem jeziora leży kolonia Rogowo z dwoma ośrodkami wczasowymi.

Cały obszar Reska Przymorskiego wraz z obrzeżem znajduje się w Trzebiatowsko-Kołobrzeskim Pasie Nadmorskim, będącym specjalnym obszarem ochrony siedlisk programu Natura 2000[7]. Jezioro jest położone także w obszarze specjalnej ochrony ptaków „Wybrzeże Trzebiatowskie”[8].

Informacje hydrologiczne[edytuj | edytuj kod]

Resko Przymorskie jest naturalnym zbiornikiem wodnym powstałym na skutek odcięcia mierzeją dawnej zatoki od morza. Powierzchnia zwierciadła wody według różnych źródeł wynosi od 553,9 ha[9] przez 559,0 ha[10], 577,1 ha[2][11][12], 620 ha[13] aż do 668,6 ha[14]. Różnice w podawanych wielkościach są znaczne i wynikają ze zmienności wodostanu jeziora, który zależy od warunków atmosferycznych. Ze względu na swobodne połączenie z morzem zasoby wód w jeziorze i jego powierzchnia zależą od kierunku i siły wiatrów, zwłaszcza podczas spiętrzeń sztormowych. W ciągu doby wody jeziora mogą podnieść się o 0,5 metra, a przy długotrwałych sztormach poziom wody może być wyższy o 1,5 metra od normalnego, sięgając ponad wały okalające jezioro. W 1949 roku napływ wód morskich był tak znaczny, że spowodował powódź[13]. Zwierciadło wody położone jest na wysokości 0,1 m n.p.m.[10] lub 0,3 m n.p.m.[2][11] Średnia głębokość jeziora wynosi 1,3 m[2][11], natomiast głębokość maksymalna 2,5 m[2][11]. W środkowo-zachodniej części jeziora znajduje się mielizna o głębokości 1 m[13].

Objętość wody w zbiorniku wynosi 7703,4 tys. m³[2][11][12]. Długość linii brzegowej przy przeciętnym stanie wód określa się na 11,7 km i linia ta wyróżnia się rozwinięciem w porównaniu do innych polskich jezior przymorskich. Dno jeziora jest w większości piaszczyste i na początku lat 80. określane jako słabo zamulone (wówczas przeźroczystość wód dochodziła do 1,5 m)[13].

Zlewnia[edytuj | edytuj kod]

Zlewnia Reska Przymorskiego

Na zlewnię jeziora składają się zlewnie wpadających do niej cieków wodnych. Zlewnia Reska Przymorskiego należy do dorzecza rzek przymorza Bałtyku[15][16].

Do jednej z zachodnich zatok jeziora wpada Stara Rega, będąca starym korytem rzeki Regi, która uchodzi do Morza Bałtyckiego na zachód od Reska Przymorskiego. Prócz Starej Regi od strony zachodniej i południowej z jeziorem łączą się różnej wielkości rowy melioracyjne[5].

Stacja pomp na Starej Redze przed jeziorem

Na wschodnim brzegu do jeziora uchodzi Łużanka, będąca dolnym biegiem rzeki Dębosznicy. Bardziej na północ do Reska Przymorskiego wpadają wody z tzw. Nowej Błotnicy (także Bagienny Rów), kanału (nowego koryta) rzeki Błotnicy, której dawny bieg z kolei uchodzi do jeziora bardziej na północ na wschodnim brzegu w okolicy Dźwirzyna.

Resko Przymorskie połączone jest z morzem w północno-wschodniej części poprzez szeroką przetokę zwaną Kanałem Resko. Przepływ wód korytem kanału jest swobodny[3]. Poziom wody w jeziorze jest zmienny, zależny od często wiejących tu wiatrów od morza powodujących cofki, kiedy słona woda z morza wpływa do jeziora – stąd zmienne dane o powierzchni jeziora[5].

Do jeziora uchodzi także niewielki ciek wodny od południowego brzegu tzw. dopływ spod Gosławia[17].

Przyroda[edytuj | edytuj kod]

Jezioro od strony północnej

Od strony wschodniej, południowej i zachodniej przylegają rozległe szuwary trzcinowe poprzecinane siecią rowów melioracyjnych. Bardziej stabilny grunt porośnięty lasem znajduje się przy północnym brzegu[3].

Przymorskie położenie jeziora i swobodna możliwość wymiany wody między nim i morzem jest przyczyną typowego dla jezior przybrzeżnych występowania gatunków zwierząt typowo słodkowodnych i morskich[18], przy czym powinowactwo z fauną Bałtyku widoczne jest zwłaszcza w pobliżu cieku łączącego jezioro z morzem[19].

Według danych regionalnego zarządu gospodarki wodnej dominującymi gatunkami ryb w wodach Reska Przymorskiego są: leszcz, krąp, płoć, szczupak pospolity. Pozostałymi gatunkami ryb występujących w jeziorze są: węgorz europejski, okoń europejski, sandacz, lin, wzdręga, jazgarz, ukleja[9].

Jezioro ma brzegi w znacznym stopniu zarośnięte trzciną i niedostępne, przez co jest schronieniem dla wielu gatunków ptactwa wodnego. Na brzegach w północnej części jeziora w pobliżu wypływu Kanału Resko znajdowało się jedno z trzech stanowisk w Polsce rośliny krytycznie zagrożonej, wymienionej w Polskiej czerwonej księdze roślin – ponikła maleńkiego[20].

Nad Reskiem Przymorskim zaobserwowano 13 gatunków lęgowych, w tym 4 zaliczone do zagrożonych wyginięciem, przynajmniej w jednej ze skal (międzynarodowej, krajowej lub regionalnej) – gęś gęgawa, gągoł, wąsatka i gąsiorek. Pozostałe gatunki ptaków pojawiają się okresowo w czasie przelotów lub niekiedy zimują, albo wykorzystują wody jeziora przez cały rok jako teren żerowiskowy np. bielik. W porze przelotów zatrzymują się dosyć licznie, bo w stadach od kilkudziesięciu do kilkuset osobników: perkozy, łyski, żurawie, mewy, gęsi i kaczki. Wśród migrujących ptaków stwierdzono także gatunki, które znajdują się w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych, tj. rożeniec i rybołów. Spotykane są także rzadkie w Polsce żurawie, mewy małe i żółtonogie[5]. O jeziorze jako ptasim raju pisał już w 1933 niemiecki ornitolog Artur B.G. Butz[21].

W 2007 roku gmina Kołobrzeg projektowała użytek ekologiczny we wschodniej części Reska Przymorskiego (zachodnia część należy do gminy Trzebiatów). Obszar ten jest lęgowiskiem ptaków wodno-błotnych i ostoją dla wędrownych ptaków blaszkodziobych, a także miejscem rozrodu płazów, gadów i ssaków[22].

Stan sanitarny[edytuj | edytuj kod]

W wyniku badań przeprowadzonych w 1996[12] i w 2003 roku, wody Reska Przymorskiego określone zostały jako pozaklasowe, a samo jezioro za nieodporne na wpływy zewnętrzne. Pod względem zawartości fosforanów i azotu mineralnego wody spełniały wymagania I klasy pod względem stanu sanitarnego. Badania wykazały zasobność jeziora w substancję organiczną i mineralną. W wodach występowały bardzo wysokie stężenia azotu, fosforu, chlorofilu i suchej masy sestonu. Przezroczystość wody określono jako bardzo niską[3]. Największym dopływem jeziora jest rzeka Błotnica, której wody mają III klasę jakości. Za punktem pomiaru jakości wód, Błotnica odbiera także wody rzeki Dębosznicy posiadające IV klasę jakości.[potrzebny przypis]

Jezioro jest silnie zeutrofizowane, jakość wód nie odpowiada normatywom jakości III klas czystości wód jeziorowych. Jest to akwen płytki i ma utrudnioną wymianę wód. Odpływ wód odbywa się bezpośrednio do morza i jest możliwy przy niskim stanie Bałtyku w rejonie przybrzeżnym. Jakość wód determinują silne zakwity fitoplanktonu, a także wysokie stężenia biopierwiastków i nadmierne ilości związków organicznych[5].

Ścieki w Rogowie były odprowadzane do wojskowej oczyszczalni ścieków, która jednak była niesprawna pod względem technicznym. Obecnie ścieki są kierowane do oczyszczalni ścieków pod Trzebiatowem. W 1993 roku Dźwirzyno zostało skanalizowane, a ścieki z miejscowości są odprowadzane do oczyszczalni ścieków w Grzybowie. Wcześniej jeden ośrodek wczasowy posiadał oczyszczalnię typu „Bioblok”. Z pozostałych obiektów ścieki były wywożone[3].

Zagospodarowanie[edytuj | edytuj kod]

Przystań nad jeziorem w Dźwirzynie
Windsurfer na jeziorze

Administratorem wód Reska Przymorskiego jest Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Szczecinie. Utworzył on obwód rybacki, który obejmuje wody Reska Przymorskiego wraz z wodami cieków uchodzących do tego jeziora niestanowiących oddzielnych obwodów, czyli bez rzeki Błotnicy i Łużanki[23]. Gospodarzem wód jeziora jest spółka Gospodarstwo Rybackie „Mielno”, która prowadzi gospodarkę rybacką na jeziorze i pobiera opłaty za połów ryb[24]. Połowy sieciowe utrudniają zalegające na dnie wraki stanowiące pozostałość po wojnie[13].

W pobliżu ujścia Starej Regi do jeziora na stawach o powierzchni ok. 2,5 ha znajduje się prywatne łowisko specjalne, gdzie okoliczni turyści uprawiają wędkarstwo[25].

Według danych Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie z 2004 roku w wielu miejscach nad jeziorem jest pozyskiwana trzcina pospolita[3].

Zasoby turystyczne[edytuj | edytuj kod]

Resko Przymorskie jest obszarem wykorzystywanym turystycznie w sezonie letnim.

W Rogowie nad jeziorem znajduje się wojskowy dom wczasowy z zapleczem rekreacyjnym, a także drugi ośrodek wczasowy.[potrzebny przypis]

W Dźwirzynie przy ujściu Błotnicy do jeziora została wybudowana drewniana stanica wodna wraz z przystanią, przy której znajdują się rowery wodne i jachty. Obszar ten wykorzystuje się jako bazę dla osób uprawiających windsurfing i kitesurfing[26]. Okolice stanicy są popularnym miejscem spacerowym dla wczasowiczów.

Po mierzei Reska Przymorskiego na drodze powiatowej biegnie międzynarodowy Szlak Rowerowy Wokół Bałtyku (R-10), będący częścią sieci EuroVelo (EV10). Na południe od jeziora biegnie pieszy Szlak Nadmorski (czerwony, Świnoujście–Żarnowiec) przez Mrzeżyno, Roby, Karcino, Dźwirzyno[27].

Stowarzyszenie turystyki rowerowej z Kołobrzegu wyznaczyło rowerowy „Szlak wokół jeziora Resko Przymorskie” o długości 52 km[28]. Przy wschodniej części jeziora została poprowadzona przyrodniczo-historyczna trasa rowerowa „Ku Słońcu”[29].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Krzyż na brzegu jeziora upamiętniający 80 dzieci niemieckich, które w nim zginęły 5 marca 1945 podczas próby ewakuacji

Najstarsze informacje piśmienne dotyczące jeziora dotyczą świadczeń w naturze w postaci ryb, jakie mieszkańcy wsi rybackiej nadanej w 1180 roku norbertanom i położonej nad jeziorem Resko Przymorskie, dostarczać mieli do klasztoru[30].

Dawniej rzeka Rega uchodziła do Reska Przymorskiego, pozostałością jej dawnego koryta jest Stara Rega. Nad jeziorem znajdował się port Regoujście, a na rzece odbywała się żegluga handlowa. Port pozostawał pod zarządem Trzebiatowa i stanowił konkurencję dla Kołobrzegu. Według niektórych źródeł[13] w 1456 roku kołobrzeżanie napadli zbrojnie na Regoujście, zatapiając w porcie statki z ładunkiem kamieni, odcinając w ten sposób Trzebiatów od dostępu do morza. Według innych[31] to sztorm zatopił statki, niszcząc port. W następnym roku trzebiatowianie przekopali kanał, którym od tego czasu Rega uchodzi do Morza Bałtyckiego w porcie w Mrzeżynie. Nowy port w Mrzeżynie funkcjonował do 1497 roku, kiedy to sztormy zatopiły kotwiczące tam statki, uniemożliwiając wykorzystanie przystani do 1538 roku[13].

W okresie przedwojennym nad jeziorem Resko stworzony został posterunek obserwacyjny (niem. Naturwarte) przez Artura B.G. Butza. Inicjatywa skończyła się jednak skandalem w związku ze „skradzioną literaturą” i po interwencji żandarmów oraz Pruskiej Centralnej Placówki ds. Ochrony Pomników Przyrody (niem. Prussischen Zentralstelle für Naturdenkmalpflege) placówka została zdyskredytowana[32].

Do 1935 roku nad Starą Regą ok. 0,5 km od ujścia do jeziora, położona była wieś rybacka Kamp, w której stały chaty pokryte strzechą. W 1936 roku rozpoczęto budowę osiedla koszarowego i lotniska morskiego garnizonu Rogowo. Resko Przymorskie było wykorzystywane przez bazujący tu pułk rozpoznania lotniczego, którego wodnopłaty startowały i lądowały na jeziorze. Nad północnym brzegiem zachował się rozległy betonowy plac, od którego wybiegają w stronę morza i jeziora betonowe pasy[33].

W 1945 roku Resko Przymorskie było wykorzystywane jako lądowisko wodnopłatowców Luftwaffe. Na początku wiosny (najprawdopodobniej w ostatnich dniach marca), gdy wojska Armii Czerwonej dotarły do brzegów jeziora, od strony wschodniej pojawił się niemiecki samolot transportowy Junkers Ju 52 z zamiarem lądowania. Gdy pilot zdał sobie sprawę, że znajduje się na samej linii frontu, próbował poderwać maszynę do góry, jednak samolot został trafiony przez pocisk radzieckiej artylerii. Junkers uderzył w taflę jeziora w odległości kilkudziesięciu metrów od brzegu opanowanego przez Niemców, którzy mimo ostrzału przystąpili do wyciągnięcia samolotu z Reska. Do czołgów przymocowano stalowe liny, którymi usiłowano owinąć wystającą ponad powierzchnię jeziora kabinę pilota. Akcja ta nie powiodła się, a samolot utonął. Jeńcy niemieccy zeznali później, że transportowiec wystartował z Królewca i przewoził niezwykle cenny ładunek. W sierpniu 1946 miała miejsce nieudana próba wydobycia samolotu przez żołnierzy radzieckich, podczas której przełamał się on na pół. Z kabiny pilota wypłynęło ciało żołnierza w mundurze z generalskimi dystynkcjami[34].

Po latach były dowódca jednostki Armii Czerwonej płk I.G. Nowikow napisał list do szefa królewieckiej grupy zajmującej się poszukiwaniami zagrabionych dzieł sztuki. Opisał on wydarzania związane z zatonięciem samolotu w Resku Przymorskim wraz z mapką oraz zasugerował, że w zatopionym Junkersie mogły znajdować skrzynie z Bursztynową Komnatą. Już po śmierci Nowikowa, w 1987 roku, przebadano dno jeziora w celu jej odnalezienia. Polsko-radziecka ekspedycja składała się z grupy płetwonurków woroneskiego klubu „Rif”, żołnierzy Wojska Polskiego i harcerzy. Szef grupy Borys Waszkiewicz z ZHP przedstawił, że mimo wykorzystania trałów, ezektorów, magnetometrów i sprzętu wojskowego, napotkali wiele trudności szczególnie z widocznością oraz z trzymetrową warstwą mułu. Po wielu dniach poszukiwań wyciągnięto na powierzchnię kilka drobnych fragmentów przedniej części samolotu, a także część srebrnej zastawy stołowej, wisiorek i obrączkę. Zostały znalezione także dokumenty i kartki żywnościowe z kabiny pilota, które po zbadaniu potwierdzały, że samolot leciał z Królewca. Członkom grupy nurków nie udało się dotrzeć jednak do drugiej części przełamanego samolotu – luku ładunkowego[34][35].

Polska Agencja Prasowa poinformowała, że 18 sierpnia 1989 rozpoczęły się kolejne poszukiwania szczątków niemieckiego samolotu w Resku Przymorskim. W odróżnieniu od poprzedniej wersji o modelu wodnopłata, przedstawiono iż zatopionym samolotem miał być Dornier Do 24[34].

Na początku maja 2009 roku, podczas trzydniowej ekspedycji nurkowej w jeziorze Resko Przymorskie, nurkowie znaleźli elementy niemieckiego samolotu z czasów II wojny światowej. Prezes Fundacji Muzeum-Fort „Rogowo” Mirosław Huryn stwierdził, iż wiele wskazuje na to, że znalezione części to fragmenty niemieckiego wodnosamolotu Dornier Do 24[36][37]. Samolotem tym leciało najprawdopodobniej 72 niemieckich dzieci i opiekunów, które próbowano wywieźć 5 marca 1945 roku w głąb Niemiec (Stralsund) z pobliskiego lotniska. Samolot otrzymał postrzał w silnik od radzieckiej artylerii i spadł do jeziora, na oczach tysięcy innych dzieci i opiekunów zgromadzonych na lotnisku. Nikt nie ocalał z tej katastrofy. Ofiary katastrofy upamiętnia pomnik postawiony w pocz. XXI w.[38][39].

Do 2001 roku znaczna część Reska Przymorskiego oraz obszar mierzei od mostu na kanale w Dźwirzynie były niedostępne dla ludności cywilnej, z powodu użytkowania tego terenu przez wojsko[3]. Obszar ten należał do garnizonu Rogowo, gdzie stacjonował m.in. 75 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej.[potrzebny przypis]

Hydronimia[edytuj | edytuj kod]

Językoznawca Mikołaj Rudnicki przedstawił nazwę Resko dla określenia jeziora Camp (pol. kęp(a)) przy badaniu etymologii nazwy rzeki Rega w 1935 roku. Wskazał iż derywatami do nazwy rzeki są Resko (jezioro) ≤ *Režъsko jezero, podobnie jak Łeba i Łebsko[40].

Nazwa jeziora została odnotowana w 1680 roku jako Campische See[41] oraz 1789 jako Campsche See[42].

Nazwa Resko Przymorskie została wprowadzona urzędowo w 1948 roku, kiedy to zmieniono poprzednią niemiecką nazwę jeziora – Kamper See[43]. Poprzednia nazwa pochodziła od nazwy wioski rybackiej Kamp. Obecna nazwa ma związek z rzeką Regą i nadmorskim położeniem.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Jerzy Jańczak (red.), Atlas jezior Polski, t. II, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 1997, s. 78-79, ISBN 83-86001-43-7.
  2. ↑ a b c d e f g Według IRŚ za Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 118. ISBN 83-232-1732-7.
  3. ↑ a b c d e f g h IX.3. Monitoring jezior w latach 2002–2003. W: Raport o stanie środowiska w województwie zachodniopomorskim w latach 2002–2003. Szczecin: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie, 2004-12-30, s. 200–201. [dostęp 2009-04-10].
  4. ↑ NB-2 Wody powierzchniowe przeznaczone do bytowania ryb karpiowatych w warunkach naturalnych oraz umożliwiające migrację ryb. Szczecin: Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Szczecinie.
  5. ↑ a b c d e 7. Ochrona i kształtowanie środowiska przyrodniczego. W: Stowarzyszenie Pracowni Autorskich „Afix”: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Trzebiatów. UM w Trzebiatowie, 2004, s. 32, 35, 43, 49.
  6. ↑ Józef Staśko: Kąpieliska Bałtyckie. T. XII. Spółdzielczy Instytut Wydawniczy „Kraj”, 1951, s. 55, seria: Biblioteka Turystyczna.
  7. ↑ Techmex: Arkusz 1/5 mapy PLH320017 Trzebiatowsko-Kołobrzeski Pas Nadmorski. Ministerstwo Środowiska RP, 2006-04-14, seria: Natura 2000 Dyrektywa Siedliskowa. [dostęp 2013-04-06]. skala 1:50 000.
  8. ↑ Techmex: Arkusz 2/7 mapy PLB320010 Wybrzeże Trzebiatowskie. Ministerstwo Środowiska RP, 2007-08-01, seria: Natura 2000 Dyrektywa Ptasia. [dostęp 2013-04-06]. skala 1:50 000.
  9. ↑ a b Wykaz wód powierzchniowych przeznaczonych do bytowania ryb, skorupiaków i mięczaków oraz umożliwiających migrację ryb. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Szczecinie, s. 9.
  10. ↑ a b Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 118. ISBN 83-232-1732-7.
  11. ↑ a b c d e IX.3. Monitoring jezior w latach 2002–2003. W: Raport o stanie środowiska w województwie zachodniopomorskim w latach 2002–2003. Szczecin: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie, 2004-12-30, s. 179. [dostęp 2009-04-10].
  12. ↑ a b c IV.3. Jeziora. W: Raport o stanie środowiska w województwie zachodniopomorskim w roku 2001. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie, 2003-01-18, s. 104.
  13. ↑ a b c d e f g Andrzej Borkowski: Jeziora szczecińskie. Szczecin: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1986, s. 100–102. ISBN 83-03-01301-7.
  14. ↑ Jarosław Filipiak, Mariusz Raczyński: Jeziora zachodniopomorskie. Szczecin: Akademia Rolnicza w Szczecinie, 2000, s. 84. ISBN 83-87327-58-1.
  15. ↑ Zakład Hydrografii i Morfologii Koryt Rzecznych: Podstawowe jednostki hydrograficzne Polski. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej. [dostęp 2009-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-26)]. (pol.).
  16. ↑ Zakład Hydrografii i Morfologii Koryt Rzecznych: Hydrografia, Podział Polski na jednostki hydrograficzne najwyższego rzędu – obszary. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej. [dostęp 2009-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-26)]. (pol.).
  17. ↑ Arkusz N-33-67-D. W: Zakład Hydrografii i Morfologii Koryt Rzecznych IMGW: Rastrowa Mapa Podziału Hydrograficznego Polski. Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, 2007-10. [dostęp 2009-05-28].
  18. ↑ Tomasz Heese: Świat zwierząt. W: Przyroda Pomorza Zachodniego. Oficyna In Plus, 2002, s. 185. ISBN 83-910827-8-4.
  19. ↑ Teofil Wojterski, Jan Bednorz: Pobrzeże Słowińskie i Kaszubskie. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1982, s. 140. ISBN 83-214-0214-0281-X.
  20. ↑ Waldemar Żukowski: Eleocharis parvula. W: Polska czerwona księga roślin. Instytut Botaniki PAN, 2001, s. 479. ISBN 83-85444-85-8.
  21. ↑ Artur Butz. Im Vogelparadies am Kamper See. „Unser Pommerland”. 7/8 „Stadt und Kreis Greifenberg”, s. 288, 1933. 
  22. ↑ Rady Gminy Kołobrzeg: Uchwała nr IX/53/2007 Rady Gminy Kołobrzeg z dnia 31 maja 2007 r. ws. miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miejscowości Dźwirzyno, gmina Kołobrzeg. Szczecin: Wojewoda Zachodniopomorski, 2007-07-10, s. 9898, seria: Dz. Urz. Woj. Zach.pom. nr 81, poz. 1309.
  23. ↑ Załącznik do rozporządzenia Nr 7/2006 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Szczecinie z dnia 13 grudnia 2006. 2006-12-13, s. 21.
  24. ↑ Zezwolenie – Gospodarstwo Rybackie „Mielno”. ZPW-Zachodniopomorskie Wędkowanie. [dostęp 2009-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-05)]. (pol.).
  25. ↑ Łowisko „Zygówka”. Zarząd Osiedla „Rogowo”. [dostęp 2009-06-03]. (pol.).
  26. ↑ Baza szkoły. Szkoła „Sun Sport”. [dostęp 2009-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-23)]. (pol.).
  27. ↑ Okolice Kołobrzegu. Warszawa: ExpressMap Polska, 2008. ISBN 83-75460-17-9.; mapa w skali 1:50 000.
  28. ↑ Wokół jeziora Resko. Stowarzyszenie Turystyki Rowerowej „Bicykl” w Kołobrzegu, 2008-01-13. [dostęp 2009-05-27]. (pol.).
  29. ↑ Stowarzyszenie Turystyki Rowerowej „Bicykl” w Kołobrzegu: Szlak Ku Słońcu. UG Kołobrzeg, 2005-05-25. [dostęp 2009-05-27]. (pol.).
  30. ↑ Historia Pomorza. Tom I do roku 1466. Gerard Labuda (red.). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1969, s. 35.
  31. ↑ Czesław Piskorski: Pomorze Zachodnie. Warszawa: Sport i Turystyka, 1980, s. 191. ISBN 83-217-2292-X.
  32. ↑ Werner Eichstädt & Heidemarie Eichstädt: Geschichte des Naturschutzes in Pommern (1908 bis 1945). W: Historia ochrony przyrody na Pomorzu od zarania dziejów po dzień dzisiejszy. W. Eichstädt i in. (red.). Friedland: Steffen Verlag, 2008.
  33. ↑ Rogowo (Kamp). Festung Kolberg 1945. [dostęp 2016-02-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-13)]. (pol.).
  34. ↑ a b c Zatopione w mule. W: Leszek Adamczewski: Zaginiona komnata. Poznań: Dziennikarska Spółdzielnia Pracy „Głos”, 1993, s. 83–85. ISBN 83-901030-0-1.
  35. ↑ „Техника молодёжи”. 2, 3, 4, 1989. (ros.). 
  36. ↑ PAP: Kołobrzeg: w jeziorze Resko Przymorskie znaleziono Dorniera?. Kurier Szczeciński, 2009-05-01. [dostęp 2009-06-09]. (pol.).
  37. ↑ PAP: Niemiecki Dornier na dnie polskiego jeziora. Telewizja Polska SA, 2009-05-01. [dostęp 2009-06-09]. (pol.).
  38. ↑ Fakt,13.01.2012.
  39. ↑ Co robią Niemcy na jeziorze Resko Przymorskie? Dyrektor muzeum ma swoje podejrzenia
  40. ↑ Mikołaj Rudnicki: Studja nad nazwami rzek lechickich. W: Slavia Occidentalis. T. 14. Poznań: Instytut Zachodnio-Słowiański przy Uniwersytecie Poznańskim, 1935, s. 199–203.
  41. ↑ 46. W: Pomorze Zachodnie w państwie brandenbursko-pruskim (1653–1815). Bogdan Wachowiak (red.). T. 2. Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla, 2006, s. 70, seria: Źródła do kaszubsko-polskich aspektów dziejów Pomorza Zachodniego do roku 1945. ISBN 83-7177-467-2. Za: Landesarchiv Greifswald, Rep. 7, Nr. 4013, f. 1–3.
  42. ↑ David Gilly: Karte des Königlichen Preussen Herzogthums Vor- und Hinter- Pommern. Berlin: 1789.
  43. ↑ Rozporządzenie Ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 1 października 1948 r. (M.P. z 1948 r. nr 78, poz. 692, s. 22).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Resko_Przymorskie&oldid=72187121”