Jerzy Grobicki: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Życiorys: poprawa linków, drobne redakcyjne Znaczniki: Wycofane VisualEditor |
Znaczniki: Wycofanie zmian Wycofane Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) Zaawansowana edycja mobilna |
||
Linia 39: | Linia 39: | ||
24 lipca 1920 roku został szefem sztabu [[IV Brygada Jazdy|IV Brygady Jazdy]]. Od 15 sierpnia 1920 roku dowodził [[1 Pułk Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego|1 pułkiem szwoleżerów Józefa Piłsudskiego]]. 18 sierpnia 1920 roku odznaczony przez gen. [[Władysław Sikorski|Władysława Sikorskiego]] Krzyżem Srebrnym [[Order Virtuti Militari|Orderu Wojennego Virtuti Militari]] za [[Szarża pod Arcelinem|szarżę pułku pod Arcelinem]]<ref>Daniel Koreś, ''Bitwy Kawalerii Arcelin 17 sierpnia 1920'', Warszawa 2020, s. 42–43.</ref>. 8 maja 1921 roku ustąpił z funkcji dowódcy pułku i w tym samym roku został [[Attaché|attaché wojskowym]] w [[Budapeszt|Budapeszcie]]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu [[major]]a ze [[Starszeństwo oficerów|starszeństwem]] z dniem 1 czerwca 1919 roku i 74. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 roku – kawalerii){{odn|Lista starszeństwa|1922|s=157}}. W czerwcu 1924 roku został zastępcą dowódcy [[16 Pułk Ułanów Wielkopolskich|16 pułku Ułanów Wielkopolskich]] w [[Bydgoszcz]]y. Od września 1924 roku do 15 października 1925 roku był słuchaczem Kursu Doszkolenia [[Wyższa Szkoła Wojenna|Wyższej Szkoły Wojennej]] w Warszawie. Po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego [[Oficer dyplomowany|oficera Sztabu Generalnego]] został przydzielony do Generalnego Inspektoratu Kawalerii w Warszawie. 1 grudnia 1924 roku awansował na [[podpułkownik]]a ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 14. lokatą w korpusie oficerów kawalerii{{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 732}}. Od grudnia 1926 roku dowodził [[22 Pułk Ułanów Podkarpackich|22 pułkiem ułanów]] w [[Brody (miasto)|Brodach]]. 1 lipca 1928 został wybrany członkiem sądu koleżeńskiego założonego wówczas [[Związek Sybiraków|Związku Sybiraków]]<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Ze zjazdu sybiraków | czasopismo = [[Kurier Warszawski (dziennik)|Kurier Warszawski]] | wolumin = Nr 181 | strony = 4 | data = 2 lipca 1928 | url = http://ebuw.uw.edu.pl/publication/213456}}</ref>. 24 grudnia 1929 roku został mianowany [[pułkownik]]iem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 roku i 3. lokatą w korpusie oficerów kawalerii{{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 21 z 24 grudnia 1929 roku, s. 438}}. Do stycznia 1930 roku pełnił obowiązki dowódcy [[Podolska Brygada Kawalerii|6 Samodzielnej Brygady Kawalerii]] w [[Iwano-Frankiwsk|Stanisławowie]], a następnie kierownika katedry taktyki kawalerii w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Z dniem 16 listopada 1931 roku został przeniesiony do dyspozycji szefa Biura Personalnego MSWojsk., a następnie, z dniem 1 lutego 1932 roku do dyspozycji dowódcy [[Dowództwo Okręgu Korpusu Nr I|Okręgu Korpusu Nr I]] w Warszawie, po czym z dniem 31 marca 1932 roku przeniesiony w [[stan spoczynku]]<ref>Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 6 z 23.03.1932 r., s. 257, 259.</ref>. Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski podają, że Jerzy Grobicki w okresie od listopada 1931 do maja 1939 pełnił służbę jako [[Attaché|attaché wojskowy]] w [[Teheran]]ie, [[Stambuł|Stambule]], [[Bejrut|Bejrucie]], [[Ateny|Atenach]] i [[Madryt|Madrycie]], co stoi w sprzeczności z ustaleniami Piotra Staweckiego, który nie wymienia płk. Grobickiego wśród oficerów pełniących w latach 1932–1939 funkcję attaché wojskowego{{refn|grupa=uwaga|W kwestionariuszu kawalera Orderu Wojennego Virtuti Militari, który Jerzy Grobicki wypełnił 2 października 1933 przebywając w Teheranie, napisał: Zawód obecny (środki utrzymania) – „kupiec i dziennikarz”{{odn|Kolekcja GiO|loc=s. 1}}.}}. Konrad Bugajak w przypisie redakcyjnym na s. 548 wspomnień [[Marian Romeyko|Mariana Romeyki]] wyjaśnia, że usunięcie płk. Grobickiego z WSWoj. i przeniesienie do rezerwy (sic!) pozostaje w bezpośrednim związku z podjęciem przez niego służby w [[Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego|Oddziale II SG]] oraz zaangażowaniem w [[Prometeizm (polityka)|ruchu prometejskim]] na polecenie [[Józef Piłsudski|Piłsudskiego]]. |
24 lipca 1920 roku został szefem sztabu [[IV Brygada Jazdy|IV Brygady Jazdy]]. Od 15 sierpnia 1920 roku dowodził [[1 Pułk Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego|1 pułkiem szwoleżerów Józefa Piłsudskiego]]. 18 sierpnia 1920 roku odznaczony przez gen. [[Władysław Sikorski|Władysława Sikorskiego]] Krzyżem Srebrnym [[Order Virtuti Militari|Orderu Wojennego Virtuti Militari]] za [[Szarża pod Arcelinem|szarżę pułku pod Arcelinem]]<ref>Daniel Koreś, ''Bitwy Kawalerii Arcelin 17 sierpnia 1920'', Warszawa 2020, s. 42–43.</ref>. 8 maja 1921 roku ustąpił z funkcji dowódcy pułku i w tym samym roku został [[Attaché|attaché wojskowym]] w [[Budapeszt|Budapeszcie]]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu [[major]]a ze [[Starszeństwo oficerów|starszeństwem]] z dniem 1 czerwca 1919 roku i 74. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 roku – kawalerii){{odn|Lista starszeństwa|1922|s=157}}. W czerwcu 1924 roku został zastępcą dowódcy [[16 Pułk Ułanów Wielkopolskich|16 pułku Ułanów Wielkopolskich]] w [[Bydgoszcz]]y. Od września 1924 roku do 15 października 1925 roku był słuchaczem Kursu Doszkolenia [[Wyższa Szkoła Wojenna|Wyższej Szkoły Wojennej]] w Warszawie. Po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego [[Oficer dyplomowany|oficera Sztabu Generalnego]] został przydzielony do Generalnego Inspektoratu Kawalerii w Warszawie. 1 grudnia 1924 roku awansował na [[podpułkownik]]a ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 14. lokatą w korpusie oficerów kawalerii{{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 732}}. Od grudnia 1926 roku dowodził [[22 Pułk Ułanów Podkarpackich|22 pułkiem ułanów]] w [[Brody (miasto)|Brodach]]. 1 lipca 1928 został wybrany członkiem sądu koleżeńskiego założonego wówczas [[Związek Sybiraków|Związku Sybiraków]]<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Ze zjazdu sybiraków | czasopismo = [[Kurier Warszawski (dziennik)|Kurier Warszawski]] | wolumin = Nr 181 | strony = 4 | data = 2 lipca 1928 | url = http://ebuw.uw.edu.pl/publication/213456}}</ref>. 24 grudnia 1929 roku został mianowany [[pułkownik]]iem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 roku i 3. lokatą w korpusie oficerów kawalerii{{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 21 z 24 grudnia 1929 roku, s. 438}}. Do stycznia 1930 roku pełnił obowiązki dowódcy [[Podolska Brygada Kawalerii|6 Samodzielnej Brygady Kawalerii]] w [[Iwano-Frankiwsk|Stanisławowie]], a następnie kierownika katedry taktyki kawalerii w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Z dniem 16 listopada 1931 roku został przeniesiony do dyspozycji szefa Biura Personalnego MSWojsk., a następnie, z dniem 1 lutego 1932 roku do dyspozycji dowódcy [[Dowództwo Okręgu Korpusu Nr I|Okręgu Korpusu Nr I]] w Warszawie, po czym z dniem 31 marca 1932 roku przeniesiony w [[stan spoczynku]]<ref>Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 6 z 23.03.1932 r., s. 257, 259.</ref>. Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski podają, że Jerzy Grobicki w okresie od listopada 1931 do maja 1939 pełnił służbę jako [[Attaché|attaché wojskowy]] w [[Teheran]]ie, [[Stambuł|Stambule]], [[Bejrut|Bejrucie]], [[Ateny|Atenach]] i [[Madryt|Madrycie]], co stoi w sprzeczności z ustaleniami Piotra Staweckiego, który nie wymienia płk. Grobickiego wśród oficerów pełniących w latach 1932–1939 funkcję attaché wojskowego{{refn|grupa=uwaga|W kwestionariuszu kawalera Orderu Wojennego Virtuti Militari, który Jerzy Grobicki wypełnił 2 października 1933 przebywając w Teheranie, napisał: Zawód obecny (środki utrzymania) – „kupiec i dziennikarz”{{odn|Kolekcja GiO|loc=s. 1}}.}}. Konrad Bugajak w przypisie redakcyjnym na s. 548 wspomnień [[Marian Romeyko|Mariana Romeyki]] wyjaśnia, że usunięcie płk. Grobickiego z WSWoj. i przeniesienie do rezerwy (sic!) pozostaje w bezpośrednim związku z podjęciem przez niego służby w [[Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego|Oddziale II SG]] oraz zaangażowaniem w [[Prometeizm (polityka)|ruchu prometejskim]] na polecenie [[Józef Piłsudski|Piłsudskiego]]. |
||
W maju 1939 roku został przyjęty do wojska, jako oficer kontraktowy. Powierzono mu organizację i dowództwo [[Sieradzka Brygada Obrony Narodowej|Sieradzkiej Brygady Obrony Narodowej]] w Łodzi. W [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] dowodził |
W maju 1939 roku został przyjęty do wojska, jako oficer kontraktowy. Powierzono mu organizację i dowództwo [[Sieradzka Brygada Obrony Narodowej|Sieradzkiej Brygady Obrony Narodowej]] w Łodzi. W [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] dowodził Oddziałem Wydzielonym Nr 2 [[10 Dywizja Piechoty (II RP)|10 Dywizji Piechoty]] w składzie [[Armia „Łódź”|Armii „Łódź”]]. 4 września został dowódcą [[Kresowa Brygada Kawalerii|Kresowej Brygady Kawalerii]]. Po [[Agresja ZSRR na Polskę|agresji ZSRR na Polskę]] 27 września 1939 wzięty do niewoli przez [[Armia Czerwona|Armię Czerwoną]]. Od 1940 był osadzony w [[Obóz jeniecki NKWD w Griazowcu|obozie jenieckim NKWD]] w [[Griazowiec|Griazowcu]]<ref>{{Cytuj książkę | autor = [[Zdzisław Peszkowski]] | tytuł = Wspomnienia jeńca z Kozielska | wydawca = Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej | miejsce = Warszawa | data = 1989 | strony = 69 | isbn = 83-85015-66-3 | rozdział = Lista jeńców z obozu w Griazowcu |imię r=Jerzy | nazwisko r = Turski}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = http://web.archive.org/web/20140503193007/http://www.raportnowaka.pl/doc/GRIAZOWIEC.pdf.pdf | tytuł = Lista jeńców Kampanii Wrześniowej 1939, umieszczonych w obozie w Griazowcu | opublikowany = raportnowaka.pl | strony = 10 | data dostępu = 2015-11-20}}</ref>. W [[Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)#Pierwsza grupa jeńców polskich w ZSRR|niewoli sowieckiej]] przebywał do 25 sierpnia 1941. |
||
Uwolniony po [[Układ Sikorski-Majski|układzie Sikorski-Majski]], we wrześniu 1941 roku przyjęty do |
Uwolniony po [[Układ Sikorski-Majski|układzie Sikorski-Majski]], we wrześniu 1941 roku przyjęty do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR i wyznaczony na stanowisko zastępcy dowódcy [[5 Wileńska Dywizja Piechoty|5 Dywizji Piechoty]] w miejscowości Tatiszczewo. |
||
* oficer Dowództwa Wojska Polskiego na Środkowym Wschodzie I–IV |
* oficer Dowództwa Wojska Polskiego na Środkowym Wschodzie I–IV.1942 |
||
* komendant Centrum Wyszkolenia Broni i Służb w [[Egipt|Egipcie]] (od V |
* komendant Centrum Wyszkolenia Broni i Służb w [[Egipt|Egipcie]] (od V.1942 w [[Palestyna|Palestynie]]) IV – IX.1942 |
||
* dowódca 6 Lwowskiej Brygady Strzelców IX |
* dowódca 6 Lwowskiej Brygady Strzelców IX.1942 – III 1943 |
||
* oficer Dowództwa [[Armia Polska na Wschodzie|Armii Polskiej na Wschodzie]] III – XII 1943 |
* oficer Dowództwa [[Armia Polska na Wschodzie|Armii Polskiej na Wschodzie]] III – XII 1943 |
||
* oficer łącznikowy dowódcy [[2 Korpus Polski (PSZ)|2 Korpusu Polskiego]] przy Korpusie Francuskim XII 1943 – VII 1944 |
* oficer łącznikowy dowódcy [[2 Korpus Polski (PSZ)|2 Korpusu Polskiego]] przy Korpusie Francuskim XII 1943 – VII 1944 |
||
* oficer Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] VII |
* oficer Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] VII.1944 – III.1945 |
||
W marcu 1945 roku został przydzielony do Dowództwa Jednostek Wojskowych na Środkowym Wschodzie. Później był [[Attaché|attaché wojskowym]] przy rządzie [[Czang Kaj-szek]]a. Do 1947 roku był komendantem obozu Quassasin w [[Egipt|Egipcie]]. Następnie na emigracji w [[Kanada|Kanadzie]]. |
W marcu 1945 roku został przydzielony do Dowództwa Jednostek Wojskowych na Środkowym Wschodzie. Później był [[Attaché|attaché wojskowym]] przy rządzie [[Czang Kaj-szek]]a. Do 1947 roku był komendantem obozu Quassasin w [[Egipt|Egipcie]]. Następnie na emigracji w [[Kanada|Kanadzie]]. |
||
Prezydent RP [[August Zaleski]] mianował go generałem brygady ze starszeństwem z dniem 19 marca 1963 roku{{odn|Kryska-Karski|Żurakowski|1991|s=98 według autorów, Jerzy Grobicki został mianowany przez Augusta Zaleskiego generałem brygady ze starszeństwem z 19 marca '''1965''' roku}}{{odn|Dembiński|1969|s=1 wg autora mianowanie Jerzego Grobickiego na generała brygady zostało ogłoszone w Dzienniku Personalnym nr 10 z 1963 roku. W tym samym dzienniku ogłoszono mianowanie na stopień generała brygady: [[Stanisław Lubodziecki|Stanisława Lubodzieckiego]] (wg Kryska-Karskiego i Żurakowskiego awans z 19 marca '''1945''' roku), [[Edward Perkowicz|Edwarda Perkowicza]] (wg Kryska-Karskiego i Żurakowskiego awans z 19 marca '''1963''' roku), [[Roman Władysław Szymański|Romana Szymańskiego]] (wg Kryska-Karskiego i Żurakowskiego awans z 19 marca '''1963''' roku)}}. |
Prezydent RP [[August Zaleski]] mianował go generałem brygady ze starszeństwem z dniem 19 marca 1963 roku{{odn|Kryska-Karski|Żurakowski|1991|s=98 według autorów, Jerzy Grobicki został mianowany przez Augusta Zaleskiego generałem brygady ze starszeństwem z 19 marca '''1965''' roku}}{{odn|Dembiński|1969|s=1 wg autora mianowanie Jerzego Grobickiego na generała brygady zostało ogłoszone w Dzienniku Personalnym nr 10 z 1963 roku. W tym samym dzienniku ogłoszono mianowanie na stopień generała brygady: [[Stanisław Lubodziecki|Stanisława Lubodzieckiego]] (wg Kryska-Karskiego i Żurakowskiego awans z 19 marca '''1945''' roku), [[Edward Perkowicz|Edwarda Perkowicza]] (wg Kryska-Karskiego i Żurakowskiego awans z 19 marca '''1963''' roku), [[Roman Władysław Szymański|Romana Szymańskiego]] (wg Kryska-Karskiego i Żurakowskiego awans z 19 marca '''1963''' roku)}}. |
||
Jerzy Grobicki był żonaty z Anną Harajewicz, z którą miał syna [[Aleksander Grobicki|Aleksandra]]{{odn|Kowalski|2001|s=194}} ( |
Jerzy Grobicki był żonaty z Anną Harajewicz, z którą miał syna [[Aleksander Grobicki|Aleksandra]]{{odn|Kowalski|2001|s=194}} (1914-1995), dziennikarza, żołnierza [[Polskie Siły Zbrojne|Polskich Sił Zbrojnych]], autora książek, publikowanych pod własnym nazwiskiem, lub pseudonimem literackim ''Jacek Brzezina''. |
||
== Opinia == |
== Opinia == |
Wersja z 18:35, 16 maj 2024
pułkownik dyplomowany kawalerii | |
Data i miejsce urodzenia |
4 stycznia 1891 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
od 1906 |
Siły zbrojne | |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Jerzy Grobicki (ur. 4 stycznia 1891 w Warszawie[1] zm. 22 września 1972 w Toronto) – oficer kawalerii armii Austro-Węgier, pułkownik Wojska Polskiego II RP i Polskich Sił Zbrojnych, mianowany generałem brygady przez władze RP na uchodźstwie, uczestnik walk o niepodległość Polski w I i II wojnie światowej oraz wojnie polsko-bolszewickiej, „zagończyk”.
Życiorys
Syn Aleksandra Grobickiego i Jadwigi z Grobickich, rodziny ziemiańskiej. Początkowo uczęszczał do gimnazjum w Kielcach, skąd został wydalony za udział w antyrosyjskiej demonstracji uczniów, następnie do Gimnazjum Emiliana Konopczyńskiego w Warszawi, skąd został relegowany w 1904 za udział w demonstracji po wybuchu wojny rosyjsko-japońskiej. Kontynuował naukę w Akademii Rycerskiej (Ritter-Akademie) w Legnicy, skąd zbiegł i wstąpił do Legii Cudzoziemskiej. Służył w Algierze do 1907, kiedy zdezerterował z Legii i powrócił do Polski, gdzie ukończył I szkołę realną w Krakowie. Podczas pobytu w szkole, walczył przeciwko Turkom w 1908 roku jako serbski partyzant w Macedonii.
Wstąpił na własny koszt do Szkoły Oficerów Kawalerii w Akademii Wojskowej w Wiener Neustadt. Po jej ukończeniu został oficerem zawodowym kawalerii 13 pułku ułanów armii austriackiej, cały czas jako poddany rosyjski. Dowodził dywizjonem kawalerii w stopniu rotmistrza i był szefem sztabu c. i k. 6 Brygady Górskiej.
W Wojsku Polskim zajmował kolejno stanowiska:
- oficer dowództwa Frontu Galicyjskiego,
- szef sztabu 8 Dywizji Piechoty,
- szef sztabu 9 Dywizji Piechoty,
- szef sztabu Grupy Operacyjnej gen. Stanisława Pruszyńskiego,
- zastępcy dowódcy pułku jazdy „Obrony Wilna” (bardziej znanego, jako jazda rotmistrza Jerzego Dąbrowskiego).
24 lipca 1920 roku został szefem sztabu IV Brygady Jazdy. Od 15 sierpnia 1920 roku dowodził 1 pułkiem szwoleżerów Józefa Piłsudskiego. 18 sierpnia 1920 roku odznaczony przez gen. Władysława Sikorskiego Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari za szarżę pułku pod Arcelinem[2]. 8 maja 1921 roku ustąpił z funkcji dowódcy pułku i w tym samym roku został attaché wojskowym w Budapeszcie. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 74. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 roku – kawalerii)[3]. W czerwcu 1924 roku został zastępcą dowódcy 16 pułku Ułanów Wielkopolskich w Bydgoszczy. Od września 1924 roku do 15 października 1925 roku był słuchaczem Kursu Doszkolenia Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego został przydzielony do Generalnego Inspektoratu Kawalerii w Warszawie. 1 grudnia 1924 roku awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 14. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[4]. Od grudnia 1926 roku dowodził 22 pułkiem ułanów w Brodach. 1 lipca 1928 został wybrany członkiem sądu koleżeńskiego założonego wówczas Związku Sybiraków[5]. 24 grudnia 1929 roku został mianowany pułkownikiem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 roku i 3. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[6]. Do stycznia 1930 roku pełnił obowiązki dowódcy 6 Samodzielnej Brygady Kawalerii w Stanisławowie, a następnie kierownika katedry taktyki kawalerii w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Z dniem 16 listopada 1931 roku został przeniesiony do dyspozycji szefa Biura Personalnego MSWojsk., a następnie, z dniem 1 lutego 1932 roku do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie, po czym z dniem 31 marca 1932 roku przeniesiony w stan spoczynku[7]. Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski podają, że Jerzy Grobicki w okresie od listopada 1931 do maja 1939 pełnił służbę jako attaché wojskowy w Teheranie, Stambule, Bejrucie, Atenach i Madrycie, co stoi w sprzeczności z ustaleniami Piotra Staweckiego, który nie wymienia płk. Grobickiego wśród oficerów pełniących w latach 1932–1939 funkcję attaché wojskowego[a]. Konrad Bugajak w przypisie redakcyjnym na s. 548 wspomnień Mariana Romeyki wyjaśnia, że usunięcie płk. Grobickiego z WSWoj. i przeniesienie do rezerwy (sic!) pozostaje w bezpośrednim związku z podjęciem przez niego służby w Oddziale II SG oraz zaangażowaniem w ruchu prometejskim na polecenie Piłsudskiego.
W maju 1939 roku został przyjęty do wojska, jako oficer kontraktowy. Powierzono mu organizację i dowództwo Sieradzkiej Brygady Obrony Narodowej w Łodzi. W kampanii wrześniowej dowodził Oddziałem Wydzielonym Nr 2 10 Dywizji Piechoty w składzie Armii „Łódź”. 4 września został dowódcą Kresowej Brygady Kawalerii. Po agresji ZSRR na Polskę 27 września 1939 wzięty do niewoli przez Armię Czerwoną. Od 1940 był osadzony w obozie jenieckim NKWD w Griazowcu[9][10]. W niewoli sowieckiej przebywał do 25 sierpnia 1941.
Uwolniony po układzie Sikorski-Majski, we wrześniu 1941 roku przyjęty do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR i wyznaczony na stanowisko zastępcy dowódcy 5 Dywizji Piechoty w miejscowości Tatiszczewo.
- oficer Dowództwa Wojska Polskiego na Środkowym Wschodzie I–IV.1942
- komendant Centrum Wyszkolenia Broni i Służb w Egipcie (od V.1942 w Palestynie) IV – IX.1942
- dowódca 6 Lwowskiej Brygady Strzelców IX.1942 – III 1943
- oficer Dowództwa Armii Polskiej na Wschodzie III – XII 1943
- oficer łącznikowy dowódcy 2 Korpusu Polskiego przy Korpusie Francuskim XII 1943 – VII 1944
- oficer Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Wielkiej Brytanii VII.1944 – III.1945
W marcu 1945 roku został przydzielony do Dowództwa Jednostek Wojskowych na Środkowym Wschodzie. Później był attaché wojskowym przy rządzie Czang Kaj-szeka. Do 1947 roku był komendantem obozu Quassasin w Egipcie. Następnie na emigracji w Kanadzie.
Prezydent RP August Zaleski mianował go generałem brygady ze starszeństwem z dniem 19 marca 1963 roku[11][12].
Jerzy Grobicki był żonaty z Anną Harajewicz, z którą miał syna Aleksandra[13] (1914-1995), dziennikarza, żołnierza Polskich Sił Zbrojnych, autora książek, publikowanych pod własnym nazwiskiem, lub pseudonimem literackim Jacek Brzezina.
Opinia
- Marian Romeyko: Kawalerzysta, zasłużony, bojowy dowódca pułku, naukowiec i historyk, typ kawaleryjskiego „zagończyka” z dużym temperamentem, należał do znanych postaci w wojsku. Karierę zaczął jeszcze podczas wojny bałkańskiej, w charakterze komitadży. W czasie wielkiej wojny służył w kawalerii austriackiej, był podczas wojny domowej nad Donem, gdzie Kozacy nadali mu tytuł „honorowego atamana”. W WP należał do antyreżimowców, z czym się zbytnio nie krył; pozostał jednak lojalnym oficerem. Mówiono, że przyczyną przejścia tego wybitnego oficera na emeryturę stał się fakt następujący: w WSWoj. w Warszawie bawiła delegacja estońskiej Wyższej Szkoły Wojennej; należało ją rewizytować. Gen. Kutrzeba wyznaczył w skład delegacji płk. Grobickiego, nakazując mu uprzednio porozumieć się z Oddziałem II Sztabu Głównego w celu otrzymania szczegółowych instrukcji. Tam poinformowano go, że ma zabrać ze sobą prezent, i sugerowano popiersie Piłsudskiego. Grobicki natomiast kupił miniaturę pomnika „dowborczyka” i wręczył ją w Tallinnie[14].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 183[15]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921)[16]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie)[17]
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[17][18]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[17]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[17]
- Krzyż Komandorski Orderu Trzech Gwiazd (Łotwa)[17]
Uwagi
Przypisy
- ↑ Akta Jerzego Grobickiego w CAW, osobiście wypełniony kwestionariusz personalny 1934
- ↑ Daniel Koreś, Bitwy Kawalerii Arcelin 17 sierpnia 1920, Warszawa 2020, s. 42–43.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 157.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 732.
- ↑ Ze zjazdu sybiraków. „Kurier Warszawski”. Nr 181, s. 4, 2 lipca 1928.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 24 grudnia 1929 roku, s. 438.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 6 z 23.03.1932 r., s. 257, 259.
- ↑ Kolekcja GiO ↓, s. 1.
- ↑ Jerzy Turski: Lista jeńców z obozu w Griazowcu. W: Zdzisław Peszkowski: Wspomnienia jeńca z Kozielska. Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej, 1989, s. 69. ISBN 83-85015-66-3.
- ↑ Lista jeńców Kampanii Wrześniowej 1939, umieszczonych w obozie w Griazowcu. raportnowaka.pl. s. 10. [dostęp 2015-11-20].
- ↑ Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 98 według autorów, Jerzy Grobicki został mianowany przez Augusta Zaleskiego generałem brygady ze starszeństwem z 19 marca 1965 roku.
- ↑ Dembiński 1969 ↓, s. 1 wg autora mianowanie Jerzego Grobickiego na generała brygady zostało ogłoszone w Dzienniku Personalnym nr 10 z 1963 roku. W tym samym dzienniku ogłoszono mianowanie na stopień generała brygady: Stanisława Lubodzieckiego (wg Kryska-Karskiego i Żurakowskiego awans z 19 marca 1945 roku), Edwarda Perkowicza (wg Kryska-Karskiego i Żurakowskiego awans z 19 marca 1963 roku), Romana Szymańskiego (wg Kryska-Karskiego i Żurakowskiego awans z 19 marca 1963 roku).
- ↑ Kowalski 2001 ↓, s. 194.
- ↑ Romeyko 1983 ↓, s. 548.
- ↑ Łukomski G. , Polak B. , Suchcitz A. , Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 369 .
- ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 3126 z 30 czerwca 1921 r. Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 28, poz. 1113
- ↑ a b c d e Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 229.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
Bibliografia
- Grobicki Jerzy. [w:] Kolekcja Generałów i Osobistości sygn. I.480.180 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-10-05].
- Marian Koral: Biogram płk. dypl. Jerzego Grobickiego zmarłego 22 września 1972 r. w Toronto, Wojskowy Przegląd Historyczny Nr 4 (63) z 1972 r., s. 358.
- Kazimierz Pindel: Obrona narodowa 1937–1939, Warszawa 1979, ISBN 83-11-06301-X.
- Marian Romeyko: Przed i po maju. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1983. ISBN 83-11-06884-4.
- Mieczysław Bielski: Grupa Operacyjna „Piotrków” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1991, s. 384. ISBN 83-11-07836-X.
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski Niepodległej, Warszawa 1991.
- Cezary Leżeński, Lesław Kukawski: O kawalerii polskiej XX wieku, Zakład naukowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław 1991, ISBN 83-04-03364-X, s. 67.
- Zdzisław Kowalski: Szablą i piórem. Wojna polsko-bolszewicka 1919–1920 na łamach polskich periodyków wojskowych. Warszawa: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2001. ISBN 83-7174-856-6.
- Piotr Stawecki: Attaché wojskowi Drugiej Rzeczypospolitej, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” Nr 2 (202) z 2004 r., s. 107–138.
- Narcyz Klatka: Wieluński Wrzesień 1939, Wydawnictwo Komandor, Wieluń-Gdynia 2006, ISBN 83-912842-0-4.
- Magdalena Bylczyńska: Pamiętnik Galicjanki. 1914–1917, Branice 2012, s. 102–104.
- Attaché wojskowi II Rzeczypospolitej
- Brygadierzy Obrony Narodowej
- Dowódcy 1 Pułku Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego
- Dowódcy 22 Pułku Ułanów Podkarpackich
- Dowódcy Kresowej Brygady Kawalerii
- Dowódcy Podolskiej Brygady Kawalerii
- Generałowie brygady mianowani przez władze RP na uchodźstwie po 1947
- Jeńcy polscy obozu NKWD w Griazowcu (1940–1941)
- Jeńcy polscy obozu przejściowego w Putywlu
- Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (kampania wrześniowa)
- Ludzie związani z V Liceum Ogólnokształcącym im. Augusta Witkowskiego w Krakowie
- Ludzie związani z Brodami
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)
- Odznaczeni Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari (władze RP na uchodźstwie)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie dowództwa 5 Wileńskiej Dywizji Piechoty
- Oficerowie dyplomowani II Rzeczypospolitej
- Oficerowie Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR 1941–1942
- Polacy odznaczeni Orderem Trzech Gwiazd
- Polacy w I wojnie światowej
- Przedstawiciele dyplomatyczni II Rzeczypospolitej na Węgrzech
- Pułkownicy kawalerii II Rzeczypospolitej
- Pułkownicy Polskich Sił Zbrojnych
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Urodzeni w 1891
- Zastępcy dowódcy 16 Pułku Ułanów Wielkopolskich
- Zmarli w 1972
- Żołnierze formacji ochotniczych w wojnie polsko-bolszewickiej
- Żołnierze Wojska Polskiego na emigracji w Kanadzie po II wojnie światowej