Przejdź do zawartości

Żabuś

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Żabuś
Ilustracja
Dane podstawowe
Państwo

 Polska

Konstruktor

Jan Siejkowski

Typ

szybowiec

Konstrukcja

drewniana

Załoga

1

Historia
Data oblotu

1923

Wycofanie ze służby

1925

Liczba egz.

1

Liczba wypadków

1

Dane techniczne
Wymiary
Rozpiętość

14,5 m

Wydłużenie

10,5

Długość

6,6 m

Wysokość

1,5 m

Powierzchnia nośna

20 m²

Profil skrzydła

Göttinger[1]

Masa
Własna

122 kg

Użyteczna

68 kg

Startowa

190 kg

Dane operacyjne
Użytkownicy
Polska

Żabuś – polski szybowiec amatorski, skonstruowany w dwudziestoleciu międzywojennym. Brał udział w I Konkursie Ślizgowców w 1923 roku i w II Konkursie Szybowców w 1925 roku.

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Wyprowadzanie szybowca „Żabuś” na linię startu podczas I Konkursu Ślizgowców

Inżynier Jan Siejkowski zaprojektował szybowiec, który został zbudowany w 1923 roku przez kapitana pilota Franciszka Jacha w warsztatach 3. pułku lotniczego w Poznaniu[2]. Konstrukcję szybowca wyróżniał brak usterzenia pionowego, duże lotki i staranne oprofilowanie kadłuba. System sterowania szybowcem był skomplikowany, ster wysokości był obsługiwany nogami, a lotki dwiema dźwigniami (po jednej na każdą lotkę). Szybowiec otrzymał nazwę „Żabuś” i został zgłoszony do udziału w I Konkursie Ślizgowców w Białce Tatrzańskiej[3].

Spośród szybowców biorących udział w zawodach „Żabuś” wyróżniał się konstrukcją bez statecznika pionowego, dodatkowo był jednym z dwóch wyposażonych w podwozie płozowe. Pilotował go Franciszek Jach. 6 września 1923 roku, podczas pierwszego lotu trwającego kilka sekund, szybowiec uległ wypadkowi i rozbił się. Uszkodzeniu uległo skrzydło i kadłub, pilot nie odniósł obrażeń[4]. Przyczyną katastrofy był skomplikowany sposób sterowania, którego pilot nie opanował w pełni[5]. Szybowiec został naprawiony i był gotów do lotu 11 września. Z powodu braku sprzyjających warunków nie wystartował do końca konkursu[6]. „Żabuś” wzbudził zainteresowanie miejscowej ludności, jeden z młodych górali chciał go zakupić za sumę 50 milionów marek[7].

W 1924 roku szybowiec został przekonstruowany. Otrzymał usterzenie pionowe, a system sterowania został przerobiony na klasyczny z drążkiem i orczykiem. Masa własna szybowca wzrosła o 8 kilogramów. W czerwcu 1925 roku szybowiec wziął udział w II Wszechpolskim Konkursie Szybowców na Oksywiu koło Gdyni, z numerem konkursowym 4 i pod nazwą „Żabuś 2”[8]. Franciszek Jach wykonał na nim podczas zawodów dwa udane loty. 2 czerwca w pierwszym przeleciał 560 metrów w ciągu 39 sekund, natomiast w drugim pokonał 420 metrów w czasie 42 sekund[a]. Dystans 560 metrów był najlepszym wynikiem osiągniętym podczas tego konkursu[9]. 2 czerwca 1925 roku Franciszek Jach został odkomenderowany na kurs doszkalający do Rembertowa, pilotem „Żabusia” został plut. Władysław Szulczewski, który wykonał na nim jeden lot[10]. Kapitan Franciszek Jach za najdalszy przelot otrzymał nagrodę Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej miasta Poznań w wysokości 2000 złotych[11].

Po zawodach szybowiec został przekazany do oddziału Muzeum Wojska Polskiego w Poznaniu, gdzie po wybuchu II wojny światowej został zniszczony przez Niemców[12].

Konstrukcja

[edytuj | edytuj kod]

Jednomiejscowy szybowiec w układzie górnopłatu typu parasol o konstrukcji drewnianej.

Kadłub o przekroju prostokątnym, kryty sklejką, obrys boczny kadłuba miał kształt profilu lotniczego. Konstrukcja kadłuba półskorupowa, czteropodłużnicowa. Usterzenie poziome jednoczęściowe, kryte płótnem[12].

Podwozie główne zbudowane z pary równoległych stalowych płóz. Płoza ogonowa amortyzowana gumą[12].

Płat o obrysie prostokątnym, dwudźwigarowy. Na końcu płata znajdowały się lotki, sięgające do pierwszego dźwigara. Kryty płótnem, zamocowany do kadłuba za pośrednictwem piramidki z rur stalowych, podparty stalowymi zastrzałami o kształcie litery N[12].

Malowanie

[edytuj | edytuj kod]

Kadłub szybowca był pomalowany lakierem bezbarwnym, powierzchnie kryte płótnem były w kolorze cellonu. Z przodu kadłuba znajdował się czarny napis „Żabuś”[12].

  1. Troniewski w „Młodym Lotniku” podaje czasy lotów wynoszące odpowiednio 42 i 32 sekundy[1]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]