Cerkiew św. Michała Archanioła w Turzańsku
|
|||||||||||||||||||
 A-78 z dnia 31.01.1985. |
|||||||||||||||||||
| cerkiew parafialna | |||||||||||||||||||
.jpg) |
|||||||||||||||||||
| Państwo |  Polska |
||||||||||||||||||
| Województwo |  podkarpackie |
||||||||||||||||||
| Miejscowość | Turzańsk | ||||||||||||||||||
| Wyznanie | prawosławne | ||||||||||||||||||
| Kościół | Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny | ||||||||||||||||||
| Diecezja | przemysko-gorlicka | ||||||||||||||||||
| Wezwanie | św. Michała Archanioła | ||||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | 8/21 listopada | ||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||
|
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
 Cerkiew w Turzańsku
|
|||||||||||||||||||
|
Położenie na mapie Polski
Cerkiew w Turzańsku
|
|||||||||||||||||||
 49°22′09,1″N 22°07′44,0″E/49,369194 22,128889 |
|||||||||||||||||||
|
||
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | ||
 |
||
| Państwo | Polska |
|
| Typ | kulturowy | |
| Spełniane kryterium | III, IV | |
| Numer ref. | 1424 | |
| Region[b] | Europa i Ameryka Północna | |
| Historia wpisania na listę | ||
| Wpisanie na listę | 2013 na 37. sesji |
|
Cerkiew pod wezwaniem św. Michała Archanioła – drewniana parafialna[1] cerkiew prawosławna w Turzańsku (w swoich dziejach służyła też grekokatolikom i rzymskokatolikom), wzniesiona w latach 1801–1803. Należy do dekanatu Sanok diecezji przemysko-gorlickiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Położona na podkarpackim Szlaku Architektury Drewnianej (na trasie nr IV: sanocko-dukielskiej). Wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Spis treści
Historia[edytuj | edytuj kod]
Cerkiew w Turzańsku, początkowo prawosławna, następnie unicka, była wzmiankowana już w I poł. XVI w. Obecny budynek powstał w pierwszych latach XIX w. i był rozbudowywany o przedsionek i zakrystię w 1836. W latach 1896 i 1913 dokonywano kolejnych remontów cerkwi, wzmacniając jej dach blachą. Po wywiezieniu ludności ukraińskiej w ramach Akcji „Wisła” w latach 1947–1961 cerkiew użytkowali katolicy obrządku łacińskiego. Następnie z polecenia Urzędu Wojewódzkiego budynek został zaplombowany. W 1963 świątynię oddano w użytkowanie prawosławnym, którzy są jej gospodarzami do dnia dzisiejszego. W cerkwi zachowały się elementy oryginalnego wyposażenia: ikonostas z 1895 i polichromia z przełomu XIX i XX wieku.
-
Wejście -
Elewacja frontowa -
Dzwonnica
.jpg)
.jpg)
Na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 2009 o uregulowaniu stanu prawnego niektórych nieruchomości pozostających we władaniu Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego świątynia stała się wyłączną własnością Kościoła Prawosławnego[2].
Świątynię wpisano 31 stycznia 1985 do rejestru zabytków (pod nr A-78)[3], a 21 czerwca 2013 – na listę światowego dziedzictwa UNESCO, w grupie 16 drewnianych cerkwi regionu karpackiego z Polski i Ukrainy.
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Cerkiew w Turzańsku jest cerkwią łemkowską, trójdzielną, z trzema wieżami zwieńczonymi hełmami nad babińcem, nawą i prezbiterium oraz dwiema bocznymi sygnaturkami z hełmami. Dzwonnica jest drewnianą konstrukcją wolnostojącą na planie czworoboku z dzwonowatym dachem.
-
Od wschodu -
-
Wnętrze cerkwi
.jpg)
.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kalendarz Prawosławny 2017, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, ISSN 1425-2171, s.193
- ↑ Ustawa z dnia 17 grudnia 2009 r. o uregulowaniu stanu prawnego niektórych nieruchomości pozostających we władaniu Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (Dz.U. 2010 nr 7 poz. 43), isap.sejm.gov.pl
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie. 31 grudnia 2017; 5 miesięcy temu.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stanisław Kryciński, Cerkwie w Bieszczadach, Wydawnictwo Rewasz, Pruszków 2005, ISBN 83-89188-38-4
|
|||||||||||||||||
|
|||||||
