Kościół św. Filipa i św. Jakuba w Sękowej

Drewniane kościoły południowej Małopolski^[a]
	Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Polska
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	III, IV
Numer ref.	1053
Region	Europa i Ameryka Północna
	Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	2003; na 27. sesji
	↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ; ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO ;

Kościół św. Filipa i św. Jakuba
w Sękowej
	A-552/A-111 z dnia 16.02.1972
	kościół filialny
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miejscowość	Sękowa
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	św. Józefa Oblubieńca NMP w Sękowej
Wezwanie	św. Filipa i św. Jakuba
Historia
Data zakończenia budowy	ok. 1520
Dane świątyni
Świątynia; • materiał bud.	; • drewno, kamień łamany (fundament)
	Położenie na mapie gminy Sękowa Kościół św. Filipa i św. Jakuba; w Sękowej
	Położenie na mapie Polski Kościół św. Filipa i św. Jakuba; w Sękowej
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Kościół św. Filipa i św. Jakuba; w Sękowej
	Położenie na mapie powiatu gorlickiego Kościół św. Filipa i św. Jakuba; w Sękowej
	49°37′50,1″N 21°11′09,8″E/49,630583 21,186056
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół św. Filipa i św. Jakuba – drewniany kościół filialny w Sękowej pod wezwaniem św. Filipa i św. Jakuba, znajdujący się wraz z innymi drewnianymi kościołami południowej Małopolski na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Ze względu na swoją historię oraz specyficzny wygląd często nazywany Perłą Beskidu Niskiego.

Wzniesiony na początku XVI wieku (ok. 1520 r., najpóźniej w 1522), należy do najpiękniejszych polskich zabytków drewnianych, do 1914 roku uważany był za najpiękniejszy drewniany kościół w Małopolsce.

Widok od strony poł.-wsch.
Elewacja południowa
Od północy

Jednonawowy z trójbocznie zamkniętym prezbiterium, konstrukcji zrębowej, na fundamencie z kamienia łamanego. Ściany z ręcznie ciosanych, modrzewiowych bali pokryte są w całości gontem. Węższe prezbiterium i szerszą nawę nakrywa wspólny stromy dach jednokalenicowy o więźbie storczykowej. W XVII w. dostawiono wieżę o konstrukcji słupowo – ramowej z pozorną, oszalowaną izbicą nakrytą kopulastym hełmem, otwarta w przyziemiu i rozłożyste soboty – otwarte wsparte na słupach nadające świątyni zindywidualizowany charakter oraz wieloboczna wieżyczka na sygnaturkę, z latarnią, nakryta ostrosłupowym, blaszanym hełmem^[2]. Całość pokryto wyniosłym dachem o miękkich płaszczyznach^[3]. W 1819 przebudowano zakrystię i chór muzyczny, przed 1888 pokryty polichromią o motywach neogotyckich. Wnętrze nakrywają stropy płaskie w nawie z zakrzywieniami, otwór w ścianie tęczowej prostokątny, a w nim profilowana belką tęczowa z drewnianym krucyfiksem z XVI wieku.

Wejście
Elewacja wschodnia

Wyposażenie wnętrza dość ubogie, ponieważ kościół został poważnie zdewastowany podczas działań wojennych na przełomie 1914 – 1915 roku, w trakcie zaciętych walk bitwy pod Gorlicami (drewniany materiał posłużył na budowę okopów i na opał). Po zakończeniu działań wojennych kościół został poddany rekonstrukcji już w 1918 roku, a następnie w II połowie XX w.

We wnętrzu na uwagę zasługują:

późnorenesansowy, polichromowany ołtarz główny z XVII w.,
kamienna, późnogotycka chrzcielnica o kształcie kielichowym z 1522 r.,
niewielkie fragmenty polichromii z XIX w.,
trzy portale późnogotyckie,
ludowo-barokowe obrazy Drogi Krzyżowej z XVII w.,
dwa feretrony z XVIII w.,
ołtarze boczne wzorowane na renesansowych (współczesne, II połowa XX w.)

Wnętrze
Chrzcielnica

Obiekt wyróżniony w medalem Europa Nostra w 1994 roku za wzorcowo prowadzone prace konserwatorskie, oraz nagrodą im. Brata Alberta i nagrodą Ministra Kultury i Sztuki PRL. Kościół został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 2003^[2]. Znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego.

Uzasadnienie wpisu na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO – wyjątkowe walory estetyczne, architektoniczne i krajobrazowe. Kościół niezwykle popularny wśród malarzy XIX w. i I poł. XX w. (bogata ikonografia, malowali go m.in. Stanisław Wyspiański, Józef Mehoffer, Teodor Axentowicz, Włodzimierz Tetmajer, Jan Sas Zubrzycki i Kazimierz Skórewicz).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 .
↑ ^a ^b [http://www.drewniana.malopolska.pl/?page=obiekty&id=173 Sękowa Kościół pw. św. św. Apostołów Filipa i Jakuba w Sękowej]. www.drewniana.malopolska.pl. [dostęp 2021-04-29].
↑ IgnacyI. Tłoczek IgnacyI., Polskie Budownictwo Drewniane, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk: Ossolineum, 1980, s. 132, ISBN 83-04-00678-2 .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Informacja znajdująca się przed obiektem,
Szlak Architektury Drewnianej województwa Małopolskiego zakładka z kościołem,
Sękowa – znasz li ten kraj artykuł o kościele śś. Filipa i Jakuba,
Portal www.Beskid-Niski.pl artykuł o kościele św. Filipa i św. Jakuba,

[2] Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO

[3] Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

[1] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 .

[malopolska-4] [http://www.drewniana.malopolska.pl/?page=obiekty&id=173 Sękowa Kościół pw. św. św. Apostołów Filipa i Jakuba w Sękowej]. www.drewniana.malopolska.pl. [dostęp 2021-04-29].

[Ignacy_Tłoczek-5] IgnacyI. Tłoczek IgnacyI., Polskie Budownictwo Drewniane, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk: Ossolineum, 1980, s. 132, ISBN 83-04-00678-2 .

[6] Wspólnie z Niemcami

[7] Wspólnie z Ukrainą

[8] Wspólnie z Białorusią

[9] Wspólnie z Albanią, Austrią, Belgią, Bośnią i Hercegowiną, Bułgarią, Chorwacją, Czechami, Francją, Hiszpanią, Macedonią Północną, Niemcami, Rumunią, Słowacją, Słowenią, Szwajcarią, Ukrainą i Włochami

[1]

[a]

[b]

[2]

[3]

[A]

[B]

[C]

[D]

Kościół św. Filipa i św. Jakuba w Sękowej

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Menu nawigacyjne

Szukaj