Kościół św. Filipa i św. Jakuba w Sękowej

Kościół św. Filipa i św. Jakuba w Sękowej
kościół filialny
A-552/A-111 z 16.02.1972
Drewniany kościół w Sękowej
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miejscowość	Sękowa
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	św. Józefa Oblubieńca NMP w Sękowej
Wezwanie	św. Filipa i św. Jakuba
Historia Data zakończenia budowy ok. 1520
Dane świątyni Świątynia • materiał bud. • drewno, kamień łamany (fundament)
Położenie na mapie województwa małopolskiego Kościół św. Filipa i św. Jakuba w Sękowej
Położenie na mapie Polski Kościół św. Filipa i św. Jakuba w Sękowej
49°37′50,1″N 21°11′09,8″E

Drewniane kościoły południowej Małopolskia
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Kraj	Polska
Typ	kulturowe
Spełniane kryterium	III, IV
Numer ref.	1053
Regionb	Europa i Ameryka Północna
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	2003 na 27. sesji
a Oficjalna nazwa wpisana na liście UNESCO b Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

Kościół św. Filipa i św. Jakuba – drewniany kościół filialny w Sękowej pod wezwaniem św. Filipa i św. Jakuba, znajdujący się wraz z innymi drewnianymi kościołami południowej Małopolski i Podkarpacia na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Ze względu na swoją historię oraz specyficzny wygląd często nazywany Perłą Beskidu Niskiego.

Wzniesiony na początku XVI wieku (ok. 1520 r., najpóźniej w 1522), należy do najpiękniejszych polskich zabytków drewnianych, do 1914 roku uważny był za najpiękniejszy drewniany kościół w Małopolsce.

Jednonawowy z trójbocznie zamkniętym prezbiterium, konstrukcji zrębowej, na fundamencie z kamienia łamanego. Ściany z ręcznie ciosanych, modrzewiowych bali pokryte są w całości gontem. Węższe prezbiterium i szerszą nawę nakrywa wspólny stromy dach jednokalenicowy o więźbie storczykowej. Rozbudowany w XVII wieku (m.in. wieża konstrukcji słupowo – ramowej z pozorną, oszalowaną izbicą nakrytą kopulastym hełmem, otwarta w przyziemiu i soboty – otwarte wsparte na słupach nadające świątyni zindywidualizowany charakter oraz wieloboczna wieżyczka na sygnaturkę, z latarnią, nakryta ostrosłupowym, blaszanym hełmem), w 1819 przebudowano zakrystię i chór muzyczny, przed 1888 r. pokryty polichromią o motywach neogotyckich. Wnętrze nakrywają stropy płaskie w nawie z zakrzywieniami, otwór w ścianie tęczowej prostokątny, a w nim profilowana belką tęczowa z drewnianym krucyfiksem z XVI wieku.

Wyposażenie wnętrza dość ubogie, ponieważ kościół został poważnie zdewastowany podczas działań wojennych na przełomie 1914 – 1915 roku, w trakcie zaciętych walk bitwy pod Gorlicami (drewniany materiał posłużył na budowę okopów i na opał). Po zakończeniu działań wojennych kościół został poddany rekonstrukcji już w 1918 roku, a następnie w II połowie XX w.

We wnętrzu na uwagę zasługują:

• późnorenesansowy, polichromowany ołtarz główny z XVII w.,
• kamienna, późnogotycka chrzcielnica o kształcie kielichowym z 1522 r.,
• niewielkie fragmenty polichromii z XIX w.,
• trzy portale późnogotyckie,
• ludowo-barokowe obrazy Drogi Krzyżowej z XVII w.,
• dwa feretrony z XVIII w.,
• ołtarze boczne wzorowane na renesansowych (współczesne, II połowa XX w.)

Obiekt wyróżniony w medalem Europa Nostra w 1994 roku za wzorcowo prowadzone prace konserwatorskie, oraz nagrodą im. Brata Alberta i nagrodą Ministra Kultury i Sztuki PRL. Kościół został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 2003 r. Znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego.

Uzasadnienie wpisu na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO – wyjątkowe walory estetyczne, architektoniczne i krajobrazowe. Kościół niezwykle popularny wśród malarzy XIX w. i I poł. XX w. (bogata ikonografia, malowali go m.in. Stanisław Wyspiański, Józef Mehoffer, Teodor Axentowicz, Włodzimierz Tetmajer, Jan Sas Zubrzycki i Kazimierz Skórewicz ).

Bibliografia

• Informacja znajdująca się przed obiektem,
• Szlak Architektury Drewnianej województwa Małopolskiego zakładka z kościołem,
• Sękowa – znasz li ten kraj artykuł o kościele śś. Filipa i Jakuba,
• Portal www.Beskid-Niski.pl artykuł o kościele św. Filipa i św. Jakuba,