Czyżowice (województwo opolskie)
wieś | |
Kościół filialny pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Wysokość |
250–295 m n.p.m. |
Liczba ludności (2019) |
293[2] |
Strefa numeracyjna |
77 |
Kod pocztowy |
48-200[3] |
Tablice rejestracyjne |
OPR |
SIMC |
0502612 |
Położenie na mapie gminy Prudnik | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa opolskiego | |
Położenie na mapie powiatu prudnickiego | |
50°21′52″N 17°35′00″E/50,364444 17,583333[1] |
Czyżowice (daw. Ścisowice[4], niem. Zeiselwitz, cz. Tišovice[5], śl. Cisłowice) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Prudnik[6]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Wysoczyzny Bialskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej. Przepływa przez nią rzeka Biała.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.
Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 283 osoby[7].
Geografia
[edytuj | edytuj kod]Położenie
[edytuj | edytuj kod]Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 2,5 km od granicy z Czechami, na Wysoczyźnie Bialskiej, tuż przy granicy gminy Prudnik z gminą Lubrza i gminą Biała. Należy do Euroregionu Pradziad[8]. Przez granice administracyjne wsi przepływa rzeka Biała[9]. Leży na wysokości 250–295 m n.p.m., na obszarze 405,74 ha. Na jej terenie znajdują się grunty zaliczane do kompleksu pszennego. Miejscowi rolnicy zajmują się głównie uprawą pszenicy, buraków cukrowych i ziemniaków[10]. Leży na terenie Nadleśnictwa Prudnik (obręb Prudnik)[11].
Środowisko naturalne
[edytuj | edytuj kod]W Czyżowicach panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +7,9 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Czyżowic wynoszą 626 mm. Dominują wiatry zachodnie[12].
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Śląski pisarz Konstanty Damrot w swojej pracy o śląskim nazewnictwie z 1896 roku wydanej w Bytomiu. Wymienia dwie nazwy miejscowości: obecnie funkcjonującą, polską „Czyżowice” oraz niemiecką „Zeiselwitz” cytując również zlatynizowaną nazwę jaka została zanotowana w średniowiecznym dokumencie z 1233 roku „Chisoviz”[13].
Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje wieś pod niemiecką nazwą Zeiselwitz, pod którą po raz pierwszy została zanotowana w 1534 roku, a także wymienia polską nazwę Scisowice we fragmencie: „Zeiselwitz (1534 Zeiselwitz, polnisch Scisowice)”[14].
Wieś mogła przyjąć swoją nazwę od jej założyciela o imieniu Cisła – Czyż. Jej nazwa może również pochodzić od położenia osady w cisowym lesie. Po przejęciu przez administrację polską w 1945 wieś otrzymała nazwę Ścisłowice, a następnie Cisłowice[15]. 9 września 1947 r. nadano miejscowości polską nazwę Czyżowice[16].
W historycznych dokumentach nazwę miejscowości wzmiankowano w różnych językach oraz formach: Chisouic (1233), Zyssowitz (ok. 1300), Czeislowicz (1421), Tisowicz, Czeisellwicz (1551), Zeislowitz (1679), Zeiselwitz (1743), Zeselwitz, Scisowice (1845), Ścisowice, niem. Zeisselwitz (1889), Zeiselwitz, Ścisowice (1941)[17].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Czyżowice są najstarszą wsią w gminie Prudnik. Idzi Panic datuje powstanie Czyżowic na XII wiek[18]. Wieś wzmiankowana była po raz pierwszy w 1233 roku w testamencie Jana Sybocica z Prężyny. Administracyjnie należała do okręgu prudnickiego. Była zaliczana do 10 tzw. „górnych wsi”[19].
W latach 1532–1792 lenno wsi Czyżowice należało do zamku w Białej[20]. W pierwszej połowie XV wieku w posiadanie wsi wszedł ród Gotsch Schoff – późniejsi Schaffgotschowie. W 1538 wzmiankowany był Gotsch zwany Schoff z Czyżowic. W 1547 właściciel Czyżowic Albrecht Schoff sprzedał wieś wraz z chłopami i folwarkiem Henrykowi Stolczowi z Gostomii. W dokumentach z 1569 występuje Jan Gotsch z Czyżowic. W 1571 potomkowie Albrechta, Jan i Adam Schaffgotschowie, sprzedali czyżowicki majątek wraz ze wsią Dawidowi Sebettendorfowi[18].
W XVII wieku właścicielami wsi został ród Paczinskich[18]. 18 listopada 1700 hrabia Jerzy Fryderyk Paczensky von Tenczin sprzedał Czyżowice wraz z dziedzicznymi dobrami i „pradawną siedzibą rycerską”[15] miastu Prudnik za 18 tys. talarów[21]. Do 1742 wieś należała do powiatu sądowego prudnickiego w Monarchii Habsburgów[22]. Po I wojnie śląskiej znalazła się w granicach Królestwa Prus i weszła w skład powiatu prudnickiego w prowincji Śląsk[23].
Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w polu drzewo, na nim ptak, po obu stronach wysokie drzewo, a w otoku napis: ZEISELWITZ · GEM: S: NEUSTAEDTER · KR (pol. Gmina Czyżowice / Powiat Prudnicki)[24]. Miejscowość pozostała własnością Prudnika do połowy XIX wieku. Wówczas zamieszkiwało ją 500 osób, z których większość stanowili katolicy[15]. W 1846 wznieśli oni przydrożną kaplicę w południowej części wsi[25]. Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 585 mieszkańców Czyżowic 572 posługiwało się językiem niemieckim, a 13 językiem polskim. W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Czyżowice znalazły się po stronie zachodniej, poza terenem plebiscytowym[26].
Staraniem pochodzącego ze wsi księdza Roberta Mazura, w latach 1932–1936[10] w Czyżowicach został zbudowany halowy kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa. Budowa kosztowała 100 tys. marek[15]. Uroczyste poświęcenie i zawieszenie dzwonów na wieży kościoła odbyło się 30 października 1934[27].
Podczas bitwy o Prudnik w marcu 1945 wieś ucierpiała w niewielkim stopniu. Straty i zniszczenia materialne zostały oszacowane w wysokości 10%[19]. Od marca do maja 1945 powiat prudnicki znajdował się pod kontrolą radzieckiej komendantury wojskowej. 11 maja 1945 polska administracja przejęła władzę cywilną w powiecie prudnickim[28]. Wówczas w Czyżowicach została osiedlona część polskich repatriantów z Kresów Wschodnich z okolic Tarnopola – z Nowostawców, Podlesia, Podzameczka, Mikuliniec i Dźwinogrodu. Niemieckojęzyczna ludność została wysiedlona na zachód[15].
W latach 1945–1950 Czyżowice należały do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego. W latach 1945–1954 wieś należała do gminy Rudziczka[29], w latach 1954–1961 do gromady Prężynka[30], a w latach 1961–1972 do gromady Rudziczka.
Od 1945 do 1997 we wsi funkcjonowała szkoła podstawowa, utworzona przez Inspektorat Szkolny w Prudniku[31]. W latach 1949–1951 działał amatorski teatr prowadzony przez Karola Licznara. Na początku lat 70. XX wieku w Czyżowicach powstała baza gminnego kółka rolniczego[18]. W 2007 Czyżowice przystąpiły do Programu Odnowy Wsi Opolskiej[32].
Podczas powodzi 13 września 2024 wieś została częściowo zalana[33].
Mieszkańcy
[edytuj | edytuj kod]Miejscowość zamieszkiwana jest przez ludność napływową, przybyłą na Śląsk z Kresów Wschodnich po 1945 w wyniku przymusowych przesiedleń ludności polskiej[34].
Liczba mieszkańców wsi
[edytuj | edytuj kod]- 1793 – 116[35]
- 1861 – 573[4]
- 1871 – 559[36]
- 1885 – 522[37]
- 1905 – 552[38]
- 1910 – 565[39]
- 1933 – 487[40]
- 1939 – 482[41]
- 1966 – 400[42]
- 1998 – 346[7]
- 2002 – 296[7]
- 2004 – 295[19]
- 2005 – 303[19]
- 2006 – 301[19]
- 2007 – 298[19]
- 2008 – 300[19]
- 2009 – 294[7]
- 2011 – 283[43]
- 2013 – 297[44]
- 2019 – 293[2]
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[45]:
- kaplica, z 1846 r.
- zespół folwarczny (nr 1) z 1. poł. XIX w.
- dom
- spichlerz.
Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Czyżowicach chronione są ponadto[46]:
- kapliczka przy drodze do Prudnika
- szkoła podstawowa, nr 57
- domy, nr: 6, 7, 8, 12, 13, 14, 17, 18, 20, 21, 22, 25, 27, 28, 29a, 30, 31, 32a, 32b, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 44a, 44c, 45, 47, 48, 51, 52, 53, 54, 55, 60, 62, 64, 66, 69, 70, 74, 75a, 76
- kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa
- cmentarz
- kuźnia, nr 37
- lamus, nr 39
- zagroda, nr 58
- stodoła, nr 75a
- przedszkole, nr 77
-
Przydrożna kaplica z 1846 roku
-
Dom w zespole folwarcznym
-
Spichlerz w zespole folwarcznym
-
Kapliczka przy drodze do Prudnika
Pomniki i obiekty upamiętniające
[edytuj | edytuj kod]- Głaz 775-lecia Czyżowic[potrzebny przypis]
Transport
[edytuj | edytuj kod]W zarządzie Wydziału Drogownictwa Starostwa Powiatowego w Prudniku znajduje się droga powiatowa nr 1613O relacji Prudnik – Czyżowice – Laskowiec – Kolnowice – Miłowice – Śmicz[47].
Czyżowice posiadają połączenia autobusowe z Białą, Korfantowem, Prudnikiem i Rzymkowicami. We wsi znajduje się jeden przystanek autobusowy[48].
Transport autobusowy w Czyżowicach obsługiwany był przez PKS Prudnik[49]. W 2004 prudnicki PKS został sprywatyzowany z udziałem Connex Polska[50]. W 2008, w wyniku połączenia spółek PKS Connex Prudnik i PKS Connex Kędzierzyn-Koźle, utworzona została spółka Veolia Transport Opolszczyzna[51], w 2013 przejęta przez Arriva Bus Transport Polska[52]. W 2019 Arriva wycofała się z Prudnika[53]. Wówczas organizacją przewozów pasażerskich w Czyżowicach i okolicy zajęły się ościenne PKS-y[54]. W grudniu 2021 powołano Powiatowo-Gminny Związek Transportu „Pogranicze”, mający na celu poprawę jakości transportu[55].
Oświata
[edytuj | edytuj kod]W Czyżowicach pod numerem 77 znajduje się Publiczne Przedszkole[56].
Kultura
[edytuj | edytuj kod]We wsi znajduje się Wiejski Dom Kultury, który podlega pod Prudnicki Ośrodek Kultury[57].
Czyżowice są parę razy wspomniane w książce Lux perpetua autorstwa Andrzeja Sapkowskiego, której akcja rozgrywa się w Czechach i na Śląsku.
Religia
[edytuj | edytuj kod]W Czyżowicach znajduje się katolicki kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa, który należy do parafii św. Anny w Niemysłowicach (dekanat Prudnik)[58]. We wsi są krzyże i kapliczki przydrożne[18].
Sport
[edytuj | edytuj kod]We wsi funkcjonuje klub piłkarski LZS Czyżowice, założony w 1952. Klub rozgrywa swoje mecze na boisku w Czyżowicach[59]. Administratorem obiektu jest Agencja Sportu i Promocji w Prudniku[60]. W 2005, z okazji 60. rocznicy istnienia Podokręgu Związku Piłki Nożnej w Prudniku, klub otrzymał pamiątkowy puchar[61].
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]Oddział PTTK „Sudetów Wschodnich” w Prudniku ustanowił turystyczną Odznakę Krajoznawczą Ziemi Prudnickiej, którą zdobywa się poprzez zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów w miejscowościach położonych na ziemi prudnickiej, w tym w Czyżowicach[62]. Przez Czyżowice przebiega trasa Kolarskiego Rajdu Dookoła Ziemi Bialskiej, za przejechanie którego PTTK Prudnik przyznaje odznakę[63].
Bezpieczeństwo
[edytuj | edytuj kod]W zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz innych miejscowych zagrożeń w Czyżowicach działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej, zrzeszona w Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP w Prudniku[64].
Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 7 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku[65].
Teren wsi, jak i całej gminy Prudnik, położony jest w strefie nadgranicznej w związku z czym Straż Graniczna dysponuje, na tym obszarze, specjalnymi kompetencjami w zakresie bezpieczeństwa[66]. Gminę Prudnik obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Opolu ze Śląskiego Oddziału SG[67].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 21078
- ↑ a b Joanna Chilińska , RAPORT O STANIE GMINY ZA 2019 ROK – Urząd Miejski w Prudniku [online], prudnik.pl, 2 czerwca 2020 [dostęp 2020-08-05] .
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 202 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom X – wynik wyszukiwania – DIR [online], dir.icm.edu.pl [dostęp 2020-03-20] .
- ↑ Bogusław Zator , Święto Plonów w Czyżowicach [online], Prudnik24, 11 września 2013 [dostęp 2021-06-03] (pol.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ a b c d Wieś Czyżowice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-01-10] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Mapa interaktywna [online], emapy.com [dostęp 2020-03-20] .
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 8, ISBN 83-239-9607-5 .
- ↑ a b Sołectwa – Urząd Miejski w Prudniku [online], prudnik.pl [dostęp 2020-01-10] .
- ↑ Bank Danych o Lasach – Mapa [online], bdl.lasy.gov.pl [dostęp 2021-01-23] .
- ↑ Klimat: Czyżowice: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org [online], pl.climate-data.org [dostęp 2020-03-20] .
- ↑ Konstanty Damrot: Die älteren Ortsnamen Schlesiens, ihre Entstehung und Bedeutung: mit einem Anhange über die schlesisch-polnischen Personennamen: Beiträge zur schlesischen Geschichte und Volkskunde. Beuthen: Verlag von Felix Kasprzyk, 1896, s. 183.
- ↑ Triest 1865 ↓, s. 1051.
- ↑ a b c d e Kasza 2020 ↓, s. 991.
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 września 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1947 r. nr 124, poz. 778).
- ↑ Kazimierz Rymut: Nazwy miejscowe Polski, t. II, C-D, hasło „Czyżowice”. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 1997, s. 246. ISBN 83-85579-64-8.
- ↑ a b c d e Franciszek Dendewicz , Czyżowice – zarys dziejów wsi, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń (dziennikarz), 37 (720), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 15 września 2004, s. 11, ISSN 1231-904X .
- ↑ a b c d e f g Uchwała Nr LI/769/2010 Rady Miejskiej w Prudniku z dnia 28 stycznia 2010 r. w sprawie zatwierdzenia Planu Odnowy Miejscowości Czyżowice.
- ↑ Osiem wieków miasta w zarysie – Urząd Miejski w Białej [online], biala.gmina.pl [dostęp 2020-03-20] .
- ↑ Kasza 2020 ↓, s. 16.
- ↑ Johann Wolfgang Wieland, Principatus Silesiae Oppoliensis exactissima Tabula geographica, sistens Circulus Oppoliensem Ober-Glogau Gros Strehliz, Cosel, Tost, Rosenberg, Falckenberg & Lubleniz, Norimbergae: ab Homannianis Heredibus. Cum Spec. S. Caes. Rque Mtis Privilegio, 1736 .
- ↑ Andrzej Dereń , XVIII-wieczna rewolucja, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 18 (441), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 6 kwietnia 1999, s. 17, ISSN 1231-904X .
- ↑ 1071 Zeiselwitz (Czyżowice) IV [online], Pieczęcie gminne na Śląsku, 20 sierpnia 2021 [dostęp 2024-01-11] (pol.).
- ↑ kaplica, Czyżowice – Zabytek.pl [online], zabytek.pl [dostęp 2020-01-10] (pol.).
- ↑ Kazimierz Nabzdyk , Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 72 .
- ↑ Kasza 2020 ↓, s. 992.
- ↑ Andrzej Dereń , Polska Ziemia Prudnicka, „Tygodnik Prudnicki”, 19 (754), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 11 maja 2005, s. 8, ISSN 1231-904X .
- ↑ Powiat Prudnicki (Prudnik), [w:] Wykaz gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Według stanu na z dnia 1 VII 1952 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1952, s. 249–250 .
- ↑ Uchwała Nr VII/28/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu prudnickiego, „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu”, 12, Opole: Prezydium WRN, 27 grudnia 1954, s. 10–11 .
- ↑ Śląsk 1949 ↓, s. 151.
- ↑ Czyżowice [online], Rozwój Wsi Opolskiej Program Odnowy Wsi, 10 sierpnia 2020 [dostęp 2023-05-30] (pol.).
- ↑ Andrzej Dereń , Sytuacja była krytyczna, „Tygodnik Prudnicki”, 39 (1753), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 25 września 2024, s. 18–20, ISSN 1231-904X .
- ↑ Ludność Ziemi Prudnickiej, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 52 (266), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 24 grudnia 1995, s. 10, ISSN 1231-904X .
- ↑ Erdbeschreibung der Preußischen Monarchie, Hemmerde & Schwetschke, 1793 [dostęp 2020-03-20] (niem.).
- ↑ Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1871) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-13] (niem.).
- ↑ Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1885) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-13] (niem.).
- ↑ Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1905) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-13] (niem.).
- ↑ Willkommen bei Gemeindeverzeichnis.de [online], www.gemeindeverzeichnis.de [dostęp 2020-03-20] .
- ↑ Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Neustadt [online], treemagic.org [dostęp 2020-01-10] .
- ↑ GOV :: Czyżowice, Zeiselwitz [online], gov.genealogy.net [dostęp 2020-01-10] .
- ↑ Ludność wiejska. Wyniki badania struktury ludności wsi z dnia 15 X 1966, Opole: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Opolu, 1969, s. 225 .
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
- ↑ Andrzej Dereń , Jak wyludniła się Twoja miejscowość: sprzedam wieś pod Prudnikiem, „Tygodnik Prudnicki”, 2 (1202), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 8 stycznia 2014, s. 11, ISSN 1231-904X .
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 110 .
- ↑ Ewidencja – Gmina Prudnik [online], bip.wuozopole.pl [dostęp 2023-02-11] .
- ↑ Wykaz dróg powiatu prudnickiego [online], powiatprudnicki.pl [dostęp 2024-09-26] .
- ↑ Rozkład jazdy PKS na przystanku Czyżowice, gm. Prudnik [online], e-podroznik.pl [dostęp 2023-08-17] .
- ↑ PKS Connex Prudnik / Przewozy pasażerskie / Rozkład jazdy [online], pks-prudnik.com.pl [dostęp 2024-04-08] [zarchiwizowane z adresu 2006-10-23] .
- ↑ Damian Wicher , Nowy PKS, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 49 (732), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 8 grudnia 2004, s. 5, ISSN 1231-904X .
- ↑ Zbigniew Taylor , Ariel Ciechański , Deregulacja i przekształcenia przedsiębiorstw transportu lądowego w Polsce na tle polityki spójności UE: Deregulation and transformation among Poland’s surface-transport companies against the background of the EU cohesion policy, IGiPZ PAN, 29 grudnia 2017, s. 126, ISBN 978-83-61590-74-3 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
- ↑ Arriva przejmuje Veolia Transport Polska. infobus.pl, 2013-06-06. [dostęp 2024-04-08].
- ↑ Arriva zamyka komunikację lokalną w sześciu ośrodkach [online], transport-publiczny.pl, 28 listopada 2018 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
- ↑ Maciej Dobrzański , Kto od lipca obsłuży przewozy pasażerskie? [online], Prudnik24, 16 lutego 2019 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
- ↑ Maciej Dobrzański , Powołują związek, który ma ułatwić komunikację [online], Prudnik24, 18 sierpnia 2021 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
- ↑ Publiczne, Czyżowice 77, Czyżowice 48-200 – Przedszkole, numer telefonu [online], mapa.targeo.pl [dostęp 2020-08-09] (pol.).
- ↑ POK Prudnik – Placówki [online], pok-prudnik.pl [dostęp 2020-03-20] .
- ↑ Parafie według dekanatów [online], www.diecezja.opole.pl [dostęp 2023-05-01] (pol.).
- ↑ LZS Czyżowice [online], www.90minut.pl [dostęp 2023-09-05] .
- ↑ Cennik i oferty specjalne [online], asipprudnik.pl [dostęp 2023-09-05] (pol.).
- ↑ Janusz Stefanko , Damian Wicher , Jubileusz Podokręgu, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 48 (783), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 30 listopada 2005, s. 19, ISSN 1231-904X .
- ↑ Regulamin Odznaki Krajoznawczej Ziemi Prudnickiej [online], prudnik.pttk.pl [dostęp 2024-01-01] .
- ↑ Regulamin Odznaki Turystyczno-Krajoznawczej Kolarskiego Rajdu Dookoła Ziemi Bialskiej [online], prudnik.pttk.pl [dostęp 2024-01-08] .
- ↑ Stanisław Hawron , Związek Ochotniczych Straży Pożarnych [online], bip.prudnik.pl [dostęp 2024-02-24] [zarchiwizowane z adresu 2022-03-20] (pol.).
- ↑ Komenda Powiatowa Policji w Prudniku [online], prudnik.policja.gov.pl [dostęp 2024-02-24] (pol.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 sierpnia 2005 r. w sprawie wykazu gmin i innych jednostek zasadniczego podziału terytorialnego państwa położonych w strefie nadgranicznej oraz tablicy określającej zasięg tej strefy (Dz.U. z 2005 r. nr 188, poz. 1580).
- ↑ PSG w Opolu [online], slaski.strazgraniczna.pl, 19 sierpnia 2012 [dostęp 2024-05-08] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Felix Triest , Topographisches Handbuch von Oberschlesien., Breslau: Wilh. Gottl. Korn, 1864–1865, OCLC 315739117 (niem.), Erste Hälfte, Zweite Hälfte.
- Śląsk: księga adresowa województwa śląskiego, Katowice: Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza Prasa, 1949 .
- Ryszard Kasza: Ulicami Prudnika z historią i fotografią w tle. Przemysław Birna, Franciszek Dendewicz, Piotr Kulczyk. Prudnik: Powiat Prudnicki, 2020. ISBN 978-83-954314-5-6.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Ścisowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 480 .