Przejdź do zawartości

Judi Dench

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sprzątanie Wikipedii
Ten artykuł należy dopracować:
rozwinąć artykuł, dodać źródła.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Judi Dench
Ilustracja
Judi Dench podczas 60. ceremonii wręczenia nagród BAFTA, 2007
Imię i nazwisko

Judith Olivia Dench

Data i miejsce urodzenia

9 grudnia 1934
York

Zawód

aktorka, reżyser

Współmałżonek

Michael Williams

Lata aktywności

od 1957

Odznaczenia
Order Towarzyszy Honoru (Wielka Brytania) Kawaler Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego od 1936 (cywilny)
Faksymile
Multimedia w Wikimedia Commons

Judi Dench, właśc. Judith Olivia Dench (ur. 9 grudnia 1934 w Yorku) – brytyjska aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Jej matka Eleanor Jones (1897–1983), była Irlandką, ojciec - lekarz Reginald Dench (1897–1964), urodzony w Southampton, dorastał w Dublinie[1][2].

Przez większą część kariery związana była przede wszystkim ze sceną teatralną. Kształciła się w Central School of Speech and Drama w Londynie, a następnie grała w Old Vic Theatre, gdzie zadebiutowała w 1957 rolą Ofelii w Hamlecie[3].

Od początku swojej kariery występowała również w telewizji. Wśród jej głownych ról były występy w komediowych serialach romantycznych A Fine Romance (1981-84) oraz As Time Goes By (1992–2005), które były emitowane w BBC[3].

Jej debiutem na dużym ekranie była rola w dramacie kryminalnym The Third Secret z 1964. Pierwszą znaczącą rolę filmową zagrała w wieku 51 lat w filmie Jamesa Ivory’ego Pokój z widokiem. Dwanaście lat później otrzymała swoją pierwszą z siedmiu nominacji do Oscara. Statuetkę otrzymała w 1998 roku za drugoplanową rolę w Zakochanym Szekspirze (była na ekranie przez osiem minut). Jest laureatką czterech nagród BAFTA, dwóch Złotych Globów oraz siedmiu Laurence Olivier Award[4].

Masową popularność przyniosła jej m.in. rola M w serii filmów o Jamesie Bondzie.

Jej mężem od 1971 był aktor Michael Williams (ur. 1935 zm. 2001), u boku którego wystąpiła w serialu A Fine Romance (1981). Mieli jedną córkę, również aktorkę, Finty Williams (ur. 1972).

Odznaczona Orderem Towarzyszy Honoru. W 1988 otrzymała Order Imperium Brytyjskiego w klasie Dama Komandor (DBE).

Reżyser

[edytuj | edytuj kod]
  • 1989: Look Back in Anger


Filmy fabularne

Seriale telewizyjne

  • 1959: Hilda Lessways jako Hilda Lessways
  • 1959–1964: ITV Play of the Week jako Dido Morgan[5]
  • 1960: The Terrible Choice
  • 1960: Armchair Theatre
  • 1960: An Age of Kings jako księżniczka Katarzyna Francuska
  • 1960: The Four Just Men jako Anna
  • 1963: Z Cars jako Elena Collins
  • 1964: Festival jako Angela Thwaites
  • 1964: Detective jako Charlotte Revel
  • 1964–1966: Theatre 625 jako Terry Stevens – Córka / Valentine Wannop
  • 1965: The Troubleshooters jako Gwyneth Evans
  • 1966: Talking to a Stranger jako Terry Stevens – Córka
  • 1966: BBC Play of the Month jako Elizebeth Moris
  • 1968–1978: Jackanory jako Storyteller
  • 1968–1979: ITV Playhouse jako Z
  • 1970: Confession jako kobieta
  • 1973: Ooh La La! jako Amélie
  • 1978–1979: BBC2 Play of the Week jako Hazel Wiles / Imogen Langrishe
  • 1980: Love in a Cold Climate jako Ciotka Sadie
  • 1981: BBC2 Playhouse jako siostra Scarli
  • 1981–1984: A Fine Romance jako Laura Dalton
  • 1989: Behaving Badly jako Bridget Mayor
  • 1992: The Torch jako Aba
  • 1992–2005: Z biegiem lat (As Time Goes By) jako Jean Hardcastle
  • 1994: Miasteczko Middlemarch (Middlemarch) jako George Eliot (głos)
  • 2001: Roztańczona Angelina (Angelina Ballerina) jako panna Lilly (głos)
  • 2007–2009: Panie z Cranford (Cranford) jako panna Matty Jenkyns

Nagrody i nominacje

[edytuj | edytuj kod]
Judi Dench (2023).

1965: Four in the Morning jako żona

Judi Dench oraz Ben Whishaw podczas spektaklu Peter i Alice w Noël Coward Theatre (2013).
  • Oscar:
  • Złoty Glob:
    • 1997 – Najlepsza aktorka w filmie dramatycznym za Jej wysokość pani Brown
    • 1998 – nominacja Najlepsza aktorka drugoplanowa za Zakochanego Szekspira
    • 2000 – nominacja Najlepsza aktorka drugoplanowa za Czekoladę
    • 2001 – nominacja Najlepsza aktorka w filmie dramatycznym za Iris
    • 2001 – Najlepsza aktorka w miniserialu lub filmie telewizyjnym za Ostatnią seksbombę
    • 2005 – nominacja Najlepsza aktorka w filmie komediowym lub musicalu za Panią Henderson
    • 2006 – nominacja Najlepsza aktorka w filmie dramatycznym za Notatki o skandalu
    • 2011 – nominacja Najlepsza aktorka w miniserialu lub filmie telewizyjnym za Życie w Cranford
    • 2012 – nominacja Najlepsza aktorka w komedii lub musicalu za Hotel Marigold
    • 2014 – nominacja Najlepsza aktorka w filmie dramatycznym za Tajemnica Filomeny
  • BAFTA:
  • Nagroda Emmy:
    • 2001 – nominacja Najlepsza aktorka w miniserialu lub filmie telewizyjnym za Ostatnią seksbombę
    • 2008 – nominacja Najlepsza aktorka w miniserialu lub filmie telewizyjnym za Życie w Cranford
    • 2010 – nominacja Najlepsza aktorka w miniserialu lub filmie telewizyjnym za Życie w Cranford

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Dame Judi Dench - Who Do You Think You Are - "Not knowing anything about my mother’s side of the family I was very interested to find out more" [online], www.thegenealogist.co.uk [dostęp 2024-07-07].
  2. ↑ Family tree of Judith Olivia Dench Judi [online], Geneanet [dostęp 2024-07-07] (ang.).
  3. ↑ a b Judi Dench | Biography, Movies, Plays, & Facts | Britannica [online], www.britannica.com, 7 lipca 2024 [dostęp 2024-07-07] (ang.).
  4. ↑ Lista laureatów Laurence Olivier Award. [dostęp 2013-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)].
  5. ↑ Kate Barclay / Panna Richards
  6. ↑ ang. The Importance of Being Earnest
  7. ↑ ang. Pirates of the Caribbean: On Stranger Tides

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
BAFTA Fellowship
1971–2000
2001–2030
Nagroda Donostia
1980–1989
1990–1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029
Nagroda Akademii Filmowej dla najlepszej aktorki drugoplanowej
1936–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039
Złoty Glob dla najlepszej aktorki w filmie dramatycznym
1940–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039

Złoty Glob dla najlepszej aktorki w miniserialu lub filmie telewizyjnym
1980–1999
2000–2019
2020–2039

Nagroda BAFTA dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej
1950–1959
1960–1969
1970–1979
1980–1989
1990–1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029
Nagroda BAFTA dla najlepszej aktorki drugoplanowej
1968–1979
1980–1989
1990–1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029
Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych za wybitny występ aktorki w roli drugoplanowej
1994-1999
2000-2009
2010-2019
2020-2029
Laureaci nagrody Praemium Imperiale (film/teatr)
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Judi_Dench&oldid=76716215”