Język pite
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
30 (2014) | ||
| Pismo/alfabet | |||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| UNESCO | 5 krytycznie zagrożony↗ | ||
| Ethnologue | 8b prawie wymarły↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | sje | ||
| IETF | sje | ||
| Glottolog | pite1240 | ||
| Ethnologue | sje | ||
| Występowanie | |||
 Tradycyjny zasięg języka pite zaznaczono numerem 3. | |||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Język pite (ang. Pite Saami, Arjeplog Saami[1][2]; nazwa własna: bidumsáme giella, bisumsáme giella[3]) – wymierający język saamski z grupy północno-zachodniej. Obecnie jest jeszcze w pewnym stopniu używany w centralnej części szwedzkiej Laponii, a dokładnie na południu regionu Norrbotten, tj. na terenie gmin Arjeplog i Arvidsjaur, wzdłuż rzeki Pite (stąd nazwa języka), natomiast populacja norweska wymarła (niegdyś żyła pomiędzy Saltenfjord a Ranenfjord).
Jest prawie wymarły[1]. Według danych szacunkowych z 2014 r. posługuje się nim 30 osób[4].
Samogłoski
[edytuj | edytuj kod]| przednie | tylne | |
|---|---|---|
| wysokie | i | u |
| półprzymknięte | e | o |
| półotwarte | ɛ | ɔ |
| niskie | a a: |
Oprócz ośmiu samogłosek podanych w powyższej tabeli pite ma także dwugłoskę [u̯a].
Spółgłoski
[edytuj | edytuj kod]| dwuwargowe | wargowo- -zębowe |
dziąsłowe | zadziąsłowe | środkowo- językowe |
tylko- językowe |
kratniowe | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| zwarte | p ʰp p: ʰp: | t ʰt t: ʰt: | k ʰk k: ʰk: | ||||
| zwarto-szczelinowe | ʦ ʰʦ ʦ: ʰʦ: | ʧ ʰʧ ʧ: ʰʧ: | |||||
| szczelinowe | f f: v v: | s s: | ʃ ʃ: | h | |||
| nosowe | m m: | n n: | ɲ ɲ: | ŋ ŋ: | |||
| drżące | r r: | ||||||
| płynne | l l: | ||||||
| półsamogłoski | j j: |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Salminen 2007 ↓, s. 265.
- ↑ Wilbur 2014 ↓, s. 1.
- ↑ Wilbur 2014 ↓, s. 2.
- ↑ Wilbur 2014 ↓, s. 7.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Joshua Wilbur: A grammar of Pite Saami. Berlin: Language Science Press, 2014, seria: Studies in Diversity Linguistics 5. DOI: 10.17169/FUDOCS_document_000000020749. ISBN 978-3-944675-47-3. OCLC 1350318775. [dostęp 2023-09-25]. (ang.).
- Tapani Salminen: Europe and North Asia. W: Christopher Moseley (red.): Encyclopedia of the World’s Endangered Languages. Abingdon–New York: Routledge, 2007, s. 211–282. DOI: 10.4324/9780203645659. ISBN 978-0-203-64565-9. ISBN 978-0-7007-1197-0. OCLC 47983733. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Saami, Pite, [w:] Ethnologue: Languages of the World, Dallas: SIL International [dostęp 2017-01-23] (ang.).
- Pite Saami. Endangered Languages Project. [dostęp 2023-09-25]. (ang.).