Jodłów (województwo dolnośląskie)
wieś | |
Kościół św. Jana Chrzciciela w Jodłowie | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Wysokość |
670-815[2] m n.p.m. |
Liczba ludności (III 2011) |
70[3] |
Strefa numeracyjna |
74 |
Kod pocztowy |
57-530[4] |
Tablice rejestracyjne |
DKL |
SIMC |
0853754 |
Położenie na mapie gminy Międzylesie | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego | |
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego | |
50°09′51″N 16°45′23″E/50,164167 16,756389[1] | |
Strona internetowa |
Jodłów (niem. Thanndorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Międzylesie.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Jodłów wieś-położona w południowo-zachodniej Polsce, w zachodniej części Masywu Śnieżnika, na terenie Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego w Kotlinie Kłodzkiej, około 9 km, na północny wschód, od centrum miejscowości Międzylesie[2].
Podział administracyjny
[edytuj | edytuj kod]Przed 1945 rokiem Jodłów należał do powiatu bystrzyckego niem. Landkreis Habelschwerdt. Do 1975 roku wieś należała do powiatu bystrzyckiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Niewielka, letniskowa, górska wieś łańcuchowa, rozciągnięta na długości 3,6 km, o luźnym układzie zabudowań, ulokowana nad potokiem Jodłówka u zachodniego podnóża Masywu Śnieżnika, w śródgórskiej kotlinie, głęboko wciętej od strony południowej w Masyw Śnieżnika[2]. Zabudowa wsi składa się z pojedynczych budynków gospodarczych i mieszkalnych rozlokowanych na wysokości od 670 do 815 m n.p.m., wzdłuż lokalnej drogi po obu jej stronach[2]. Droga do wsi dochodzi z Międzylesia przez obniżenie między Urwistą, a Opaczem. Jest to wieś, o charakterze rolniczo-letniskowym. Wokół wsi rozciągają się rozległe użytki rolne i górskie łąki, leżące głównie na zboczach doliny[2]. W bliskim otoczeniu wsi występują, niewielkie pasy zieleni z drzew liściastych w formie przydomowych nasadzeń, oraz wzdłuż potoku i miedz. W większej odległości wieś otaczają z czterech stron górskie lasy mieszane regla dolnego z przewagą świerka oraz buka[2]. Od wschodu nad wsią dominuje południowo-zachodni grzbiet odchodzący od Śnieżnika ze wzniesieniami: Puchacz, Trójmorski Wierch, Jasień, a od zachodu odgałęzienie grzbietu południowo-zachodniego z Urwistą. We wsi zachowało się kilka domów mieszkalnych i mieszkalno-gospodarczych o cechach charakterystycznych dla budownictwa ludowego Ziemi kłodzkiej z połowy XIX wieku, barokowy kościół pw. św. Jana Chrzciciela z drugiej połowy XVIII wieku, oraz kilka przydrożnych kapliczek z XIX wieku[2].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wieś do 1945 roku nosiła nazwę Thanndorf. Początki wsi nie są dokładnie poznane[2]. W 1246 utworzono dobra międzyleskie, w skład których włączono tereny obecnej wsi[2]. W 1294 roku król czeski Wacław II przekazał dobra międzyleskie wraz z obszarem obecnej wsi cystersom z Kamieńca Ząbkowickiego, którzy rozpoczęli planową akcję kolonizacji i wycinania potężnych lasów w celu rozwinięcia rolnictwa u podnóża Śnieżnika, w tym okresie na terenie obecnej wsi powstała mała osada drwali. W 1315 roku za panowania Jana Luksemburskiego dobra międzyleskie wraz z osadą na terenie obecnej wsi odkupił od cystersów łużycki rycerz Otto von Glaubitz (Gloubos) z Miśni. Prawdopodobnie wieś powstała 1414 roku po wykarczowaniu lasu na stokach Puchacza i Trójmorskiego Wierchu. W czasie wojen husyckich wieś została zniszczona przez husytów i przez ponad wiek stała opuszczona. W 1572 roku wieś ponownie została zasiedlona za sprawą braci Michała i Dawida von Tschimhausów[2]. W czasie wojny trzydziestoletniej wieś ograbili Szwedzi. Od 1653 roku wieś należała do Althannów[2]. W połowie XVIII wieku we wsi powstała szkoła, a w 1756 roku kościół św. Jana Chrzciciela w stylu barokowym. W XVIII wieku po okresie wojen śląskich, wieś przeżywała renesans gospodarczy, oparty na przemyśle tkackim. Wieś była dobrze rozwinięta, posiadała chałupnicze warsztaty tkaczy, olejarnię, młyn wodny i szkołę a we wsi na początku XIX wieku mieszkało 150 tkaczy. Po wojnach napoleońskich, w połowie XIX wieku wieś przeżywała kryzys spowodowany rewolucją przemysłową i upadkiem tkactwa. W 1827 roku wieś i okolice nawiedziło trzęsienie ziemi[2]. W XIX wieku wieś stała się znanym letniskiem[2]. W okresie międzywojennym ruch turystyczny zdecydowanie zmalał a wieś zaczęła się wyludniać[2]. Po 1945 roku wieś znacznie się wyludniła, najliczniej w górnej części[2]. W tym okresie w Jodłowie osiedlono repatriantów, ale proces wyludniania trwał nadal. W latach 60. XX wieku powstały we wsi zakładowe ośrodki wypoczynkowe, które do obecnych czasów nadają wsi charakter letniskowy. Obecnie (III 2011 r.) wieś liczy 70 mieszkańców[3].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest obiekt[5]:
- Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Jodłowie, filialny z 1756[2]
Demografia
[edytuj | edytuj kod]Źródło: [6]
Szlaki turystyczne
[edytuj | edytuj kod]Przez wieś prowadzą następujące szlaki turystyczne:
- - z Międzylesia na Halę pod Śnieżnikiem[2],
- - szlak bardzo widokowy prowadzący przez łąki skrajem lasu z dolnej części Jodłowa do źródła Nysy Kłodzkiej i byłego przejścia granicznego,
- - prowadzący z górnej części z Jodłowa zachodnim zboczem Trójmorskiego Wierchu do źródła Nysy Kłodzkiej i byłego przejścia granicznego.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 47092
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 16: Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, s. 127-130. ISBN 83-7005-341-6.
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 409 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 77. [dostęp 2012-08-05].
- ↑ Regiony wyludniające się w Polsce str. 63
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 16: Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, ISBN 83-7005-341-6