Kolory liturgiczne

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ornaty w różnych kolorach liturgicznych

Kolory liturgiczne – w chrześcijaństwie uznawane są za symbole liturgiczne, mają uzewnętrzniać charakter sprawowanych obrzędów, a także wyrazić dynamikę roku liturgicznego. Stosowanie kolorów liturgicznych dotyczy przede wszystkim szat liturgicznych oraz wystroju kościoła.

W Kościele katolickim[edytuj | edytuj kod]

Kolory liturgiczne i czas ich stosowania w Kościele katolickim obrządku rzymskiego (łacińskiego) reguluje Ogólne wprowadzenie do Mszału Rzymskiego. Dokument ten w punkcie 346 zaznacza, iż „co do kolorów szat liturgicznych, należy zachować tradycję” i wymienia sześć kolorów liturgicznych:

Oprócz wyżej wymienionych kolorów, obecnie obowiązujące przepisy liturgiczne dopuszczają także stosowanie szat liturgicznych w kolorze złotym i srebrnym. Choć barwy te w ogóle nie pojawiają się w obowiązującym kanonie kolorów liturgicznych, to jednak OWMR w punkcie 346 podaje, iż „w dni bardziej uroczyste można używać okazalszych szat liturgicznych, chociaż nie są w kolorze dnia”. Zasada ta została potwierdzona i doprecyzowana w Instrukcji Redemptionis Sacramentum[1]. Zgodnie z punktem 127 tego dokumentu, dla zachowania dziedzictwa Kościoła, możliwość stosowania w dni świąteczne okazalszych szat liturgicznych dotyczy z zasady szat zabytkowych, uszytych przed wielu laty, a rozszerzanie jej na nowe szaty tego rodzaju nie może naruszać przyjętych zwyczajów poprzez stosowanie form i kolorów podyktowanych kryteriami czysto subiektywnymi, nie mających żadnego umocowania w tradycji, a tym samym osłabiać ogólnego sensu tego przepisu (warunkiem podstawowym jest tu „dzień bardziej uroczysty”) – niedopuszczalne jest zatem np. używanie szat koloru złotego w zwykłe dni czy też nie mająca żadnego uzasadnienia prawnego praktyka stosowania ornatów barwy niebieskiej w święta maryjne. Szaty liturgiczne koloru złotego i srebrnego mogą być stosowane wymiennie z szatami białymi, zielonymi i czerwonymi, ale nigdy z fioletowymi i czarnymi, a z tymi pierwszymi tylko i wyłącznie w czasie najważniejszych, szczególnie uroczystych celebracji[2][3][4].

W innych Kościołach chrześcijańskich[edytuj | edytuj kod]

W Kościołach ewangelickich, anglikańskich i starokatolickich symbolika kolorów jest bardzo zbliżona. W niektórych Kościołach używa się dodatkowo niebieskiego koloru w święta Maryjne oraz w okresie Adwentu.

W Kościele Katolickim Mariawitów używa się wyłącznie koloru białego i fioletowego, ten ostatni używany jest podczas nabożeństw żałobnych.

Tradycja bizantyjska (np. Cerkiew greckokatolicka) używa pięciu kolorów liturgicznych:

  • białego (srebrnego) – na największe święta, takie jak Pascha (Wielkanoc) czy Boże Narodzenie;
  • żółtego (złotego) – najczęściej w czasie roku liturgicznego;
  • czerwonego – szczególnie w Wielkim Poście, a także na pogrzebach;
  • niebieskiego – w czasie świąt maryjnych;
  • zielonego – raz w roku w święto Pięćdziesiątnicy (Zesłanie Ducha Świętego).


Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

  • Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów: Rzeczy potrzebne do sprawowania mszy świętej. [w:] Ogólne wprowadzenie do Mszału Rzymskiego z trzeciego wydania Mszału Rzymskiego, Rzym 2002 [on-line]. KKBiDS, 6 listopada 2003. [dostęp 2012-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów: Instrukcja Redemptionis Sacramentum. opoka.org.pl/. [dostęp 2019-06-22]. nr 127.
  2. Dominik Jurczak: Złoty kolor szat liturgicznych. liturgia.pl, 2007-09-21. [dostęp 2019-07-18].
  3. Michał Pac: Czy kolor niebieski może być używany w liturgii?. liturgia.pl, 2007-12-14. [dostęp 2019-07-18].
  4. Aleksander Barszczewski: Ornat błękitny czy moro? – o kolorach w liturgii. misyjne.pl misyjne.pl, 2017-12-11. [dostęp 2019-07-18].