Letnie igrzyska olimpijskie

Letnie igrzyska olimpijskie – międzynarodowe zawody sportowe organizowane przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski. Odbywają się co 4 lata, tj. w pierwszym roku danej olimpiady (liczonych od 1896 roku). Należą do największych i najbardziej popularnych zawodów sportowych na świecie. Zwycięstwo na igrzyskach olimpijskich uznawane jest przez sportowców większości dyscyplin za najbardziej prestiżowe osiągnięcie.
Same igrzyska, choć kojarzą się z młodością, z racji wielu dyscyplin obejmują różne podejścia do sportu, a mimo nacisku na konkurencje fizyczne, szeroki jest również przekrój wieku uczestników. Najstarszym medalistą igrzysk olimpijskich jest jak dotychczas 72-letni Oscar Swahn ze Szwecji, który zdobył srebrny medal w strzelectwie w 1920 r. Wśród kobiet najstarszą uczestniczką igrzysk jest Lorna Johnstone z Wielkiej Brytanii, która mając 70 lat w 1972 roku, uzyskała 12. miejsce w ujeżdżeniu. Natomiast najmłodszym odnotowanym uczestnikiem igrzysk olimpijskich jest Dimitrios Loundras z Grecji, który współzawodniczył w gimnastyce na pierwszych igrzyskach w 1896 r. mając 10 lat. Najmłodszą zdobywczynią złotego medalu olimpijskiego (w konkurencjach indywidualnych) jest Marjorie Gestring, reprezentantka USA w skokach do wody, zdobyła złoty medal w skokach z trampoliny na igrzyskach w Berlinie w 1936 roku (mając 13 lat i 9 miesięcy)[1]. Podobnie szeroki przekrój jest wśród masy i wzrostu zawodników (zawodniczek) – kulomioci i kulomiotki osiągając masę powyżej 140 kg i 200 cm wzrostu, z kolei inni lekkoatleci, startujący w tym samym czasie, na tym samym stadionie (zwykle olimpijskim) mają dużo mniejszą masę i wzrost – np. złota medalistka, biegaczka Florence Griffith-Joyner miała 169 cm wzrostu i ważyła 59 kg.
kolor zielony – państwa, w których letnie igrzyska olimpijskie odbyły się tylko raz,
kolor niebieski – państwa, w których letnie igrzyska olimpijskie odbyły się 2 lub więcej razy,
punkt czarny – miasta, w których letnie igrzyska olimpijskie odbyły się tylko raz,
punkt pomarańczowy – miasta, w których letnie igrzyska olimpijskie odbyły się dwa razy.
Przy miastach, w których igrzyska dopiero mają się odbyć (są już zaplanowane), daty zapisane są kursywą
Historia letnich igrzysk olimpijskich[edytuj | edytuj kod]
Nr | Rok | Data | Miasto | Państwo | Liczba ekip | Liczba sportowców | w tym Polaków | Liczba konkurencji |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
I | IO 1896 | 6 IV – 15 IV | Ateny | ![]() |
14 | 241 | 0 | 43 |
II | IO 1900 | 14 V – 28 X | Paryż | ![]() |
22 | 997 | 0 | 95 |
III | IO 1904 | 1 VII – 23 XI | Saint Louis | ![]() |
12 | 651 | 0 | 91 |
IV | IO 1908 | 27 IV – 31 X | Londyn | ![]() |
22 | 2008 | 1 | 110 |
V | IO 1912 | 5 V – 27 VII | Sztokholm | ![]() |
28 | 2407 | 3 | 102 |
VI | IO 1916 | nie odbyły się[2] | Berlin | ![]() |
– | – | – | – |
VII | IO 1920 | 14 VIII – 12 IX | Antwerpia | ![]() |
29 | 2626 | 0 | 154 |
VIII | IO 1924 | 4 V – 27 VII | Paryż | ![]() |
44 | 3089 | 75 | 126 |
IX | IO 1928 | 17 V – 12 VIII | Amsterdam | ![]() |
46 | 2883 | 79 | 109 |
X | IO 1932 | 30 VII – 14 VIII | Los Angeles | ![]() |
37 | 1332 | 20 | 117 |
XI | IO 1936 | 1 VIII – 16 VIII | Berlin | ![]() |
49 | 3963 | 111 | 129 |
XII | IO 1940 | nie odbyły się[3] | Helsinki | ![]() |
– | – | – | – |
XIII | IO 1944 | nie odbyły się[3] | Londyn | ![]() |
– | – | – | – |
XIV | IO 1948 | 29 VII – 14 VIII | Londyn | ![]() |
59 | 4104 | 24 | 136 |
XV | IO 1952 | 19 VII – 3 VIII | Helsinki | ![]() |
69 | 4955 | 123 | 149 |
XVI | IO 1956 | 22 XI – 8 XII | Melbourne | ![]() |
72 | 3314 | 64 | 145 |
XVII | IO 1960 | 25 VIII – 11 IX | Rzym | ![]() |
83 | 5338 | 185 | 150 |
XVIII | IO 1964 | 10 X – 24 X | Tokio | ![]() |
93 | 5151 | 138 | 163 |
XIX | IO 1968 | 12 X – 27 X | Meksyk | ![]() |
112 | 5516 | 176 | 172 |
XX | IO 1972 | 26 VIII – 11 IX | Monachium | ![]() |
121 | 7134 | 288 | 195 |
XXI | IO 1976 | 17 VII – 1 VIII | Montreal | ![]() |
92 | 6084 | 207 | 198 |
XXII | IO 1980 | 19 VII – 3 VIII | Moskwa | ![]() |
80 | 5179 | 306 | 203 |
XXIII | IO 1984 | 28 VII – 12 VIII | Los Angeles | ![]() |
140 | 6829 | 0 | 221 |
XXIV | IO 1988 | 17 IX – 2 X | Seul | ![]() |
159 | 8391 | 153 | 237 |
XXV | IO 1992 | 25 VII – 9 VIII | Barcelona | ![]() |
169 | 9356 | 205 | 257 |
XXVI | IO 1996 | 19 VII – 4 VIII | Atlanta | ![]() |
197 | 10318 | 165 | 271 |
XXVII | IO 2000 | 15 IX – 1 X | Sydney | ![]() |
199 | 10651 | 191 | 300 |
XXVIII | IO 2004 | 13 VIII – 29 VIII | Ateny | ![]() |
201 | 10625 | 202 | 301 |
XXIX | IO 2008 | 8 VIII – 24 VIII | Pekin | ![]() |
204 | 10942 | 263 | 302 |
XXX | IO 2012 | 27 VII – 12 VIII | Londyn | ![]() |
204 | 10820 | 218 | 302 |
XXXI | IO 2016 | 5 VIII – 21 VIII | Rio de Janeiro | ![]() |
207 | 11366 | 238 | 306 |
XXXII | IO 2020 | 23 VII – 8 VIII 2021[4] | Tokio | ![]() |
– | – | – | – |
XXXIII | IO 2024 | 2 VIII – 18 VIII | Paryż | ![]() |
– | – | – | – |
XXXIV | IO 2028 | 21 VII – 6 VIII | Los Angeles | ![]() |
– | – | – | – |
Historia sloganów letnich igrzysk[edytuj | edytuj kod]
- Berlin 1936 – Wzywam młodzież świata (ang. I call the youth of the world, niem. Ich rufe die Jugend der Welt an)
- Monachium 1972 – Szczęśliwe Igrzyska (ang. The Cheerful Games, niem. Heitere Spiele)
- Seul 1988 – Harmonia i Postęp (ang. Harmony and Progress; koreań. 화합과 전진, hwahabgwa jeonjin)
- Barcelona 1992 – Przyjaciele na całe życie (ang. Friends For Life, hiszp. Amigos Para Siempre)
- Atlanta 1996 – Świętowanie Stulecia (ang. The Celebration of the Century)
- Sydney 2000 – Dziel się duchem i miej odwagę marzyć (ang. Share The Spirit and Dare to Dream)
- Ateny 2004 – Witamy w Domu (ang. Welcome Home; grec. Καλώς ήλθατε σπίτι, Kalós írthate spíti)
- Pekin 2008 – Jeden Świat, Jedno Marzenie (ang. One World, One Dream; chiń. 同一个世界 同一个梦想, Tóng yīgè shìjiè tóng yīgè mèngxiǎng)
- Londyn 2012 – Inspiracja dla pokoleń (ang. Inspire a Generation)
- Rio de Janeiro 2016 – Nowy Świat (ang. A New World; port. Um Mundo Novo)
- Tokio 2020 – Zjednoczeni przez emocje (eng. United by Emotion; jap. 感動で, 私たちはひとつになる, Kandō de, watashi tachi wa hitotsu ni naru)
- Paryż 2024 – Tworzone dla dzielenia się (eng. Made for sharing; fr. Venez partager)
- Los Angeles 2028 – Podążaj za słońcem (eng. Follow the Sun)
Klasyfikacja medalowa[edytuj | edytuj kod]
Na wykresie podano reprezentacje, które zajęły miejsca na podium klasyfikacji medalowej na poszczególnych igrzyskach. (Liczba w nawiasie określa, który raz reprezentacja zajęła to miejsce).
Pierwsze miejsce:

Drugie miejsce:

Trzecie miejsce:

Dyscypliny olimpijskie[edytuj | edytuj kod]
Obecnie rozgrywane[edytuj | edytuj kod]
Liczby w tabeli oznaczają liczbę konkurencji rozgrywanych w ramach danej dyscypliny. Kropka oznacza, że dyscyplina była rozgrywana jako pokazowa.
Gimnastyka — Kajakarstwo — Kolarstwo — Koszykówka — Siatkówka — Sporty wodne
Dyscypliny | 96 | 00 | 04 | 08 | 12 | 20 | 24 | 28 | 32 | 36 | 48 | 52 | 56 | 60 | 64 | 68 | 72 | 76 | 80 | 84 | 88 | 92 | 96 | 00 | 04 | 08 | 12 | 16 | 20 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Badminton | ![]() |
• | • | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | |||||||||||||||||||
Baseball | ![]() |
• | • | • | • | • | • | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | |||||||||||||||||
Boks | ![]() |
7 | 5 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 10 | 10 | 10 | 10 | 11 | 11 | 11 | 11 | 12 | 12 | 12 | 12 | 12 | 11 | 11 | 13 | 13 | 13 | |||
Gimnastyka artystyczna | ![]() |
1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | |||||||||||||||||||
Gimnastyka sportowa | ![]() |
8 | 1 | 11 | 2 | 4 | 4 | 9 | 8 | 11 | 9 | 9 | 15 | 15 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 |
Skoki na trampolinie | ![]() |
2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | |||||||||||||||||||||||
Golf | ![]() |
2 | 2 | 2 | 2 | |||||||||||||||||||||||||
Hokej na trawie | ![]() |
1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | |||||
Jeździectwo | ![]() |
3 | 5 | 7 | 5 | 6 | 5 | 6 | 6 | 6 | 6 | 5 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | |||
Judo | ![]() |
4 | 6 | 6 | 8 | 8 | 7 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 15 | |||||||||||||||
Kajakarstwo górskie | ![]() |
4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | ||||||||||||||||||||
Kajakarstwo regatowe | ![]() |
• | 9 | 9 | 9 | 9 | 7 | 7 | 7 | 7 | 11 | 11 | 12 | 12 | 12 | 12 | 12 | 12 | 12 | 12 | 12 | 12 | ||||||||
Karate | ![]() |
8 | ||||||||||||||||||||||||||||
BMX | ![]() |
2 | 2 | 2 | 4 | |||||||||||||||||||||||||
Kolarstwo górskie | ![]() |
2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | ||||||||||||||||||||||
Kolarstwo szosowe | ![]() |
1 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 3 | 3 | 3 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | |||
Kolarstwo torowe | ![]() |
5 | 2 | 7 | 6 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 5 | 5 | 5 | 4 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 12 | 12 | 10 | 10 | 10 | 12 | |
Koszykówka | ![]() |
• | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | ||||||||
Koszykówka 3x3 | ![]() |
2 | ||||||||||||||||||||||||||||
Lekkoatletyka | ![]() |
12 | 23 | 25 | 26 | 30 | 29 | 27 | 27 | 29 | 29 | 33 | 33 | 33 | 34 | 36 | 36 | 38 | 37 | 38 | 41 | 42 | 43 | 44 | 46 | 46 | 47 | 47 | 47 | 48 |
Łucznictwo | ![]() |
6 | 6 | 3 | 10 | 2 | 2 | 2 | 2 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 5 | ||||||||||||
Pięciobój nowoczesny | ![]() |
1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 1 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | ||||
Piłka nożna | ![]() |
1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | ||
Piłka ręczna | ![]() |
1 | 1 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | |||||||||||||||
Podnoszenie ciężarów | ![]() |
2 | 2 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 6 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 9 | 9 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 15 | 15 | 15 | 15 | 15 | 14 | |||
Rugby siedmioosobowe | ![]() |
2 | 2 | |||||||||||||||||||||||||||
Siatkówka halowa | ![]() |
2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | ||||||||||||||
Siatkówka plażowa | ![]() |
2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | ||||||||||||||||||||||
Skateboarding | ![]() |
4 | ||||||||||||||||||||||||||||
Softball | ![]() |
1 | 1 | 1 | 1 | 1 | ||||||||||||||||||||||||
Piłka wodna | ![]() |
1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | |
Pływanie | ![]() |
4 | 7 | 9 | 6 | 9 | 10 | 11 | 11 | 11 | 11 | 11 | 11 | 13 | 15 | 18 | 29 | 29 | 26 | 26 | 29 | 31 | 31 | 32 | 32 | 32 | 34 | 34 | 34 | 37 |
Pływanie synchroniczne | ![]() |
2 | 2 | 2 | 1 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | |||||||||||||||||||
Skoki do wody | ![]() |
2 | 2 | 4 | 5 | 5 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | ||
Strzelectwo | ![]() |
5 | 9 | 15 | 18 | 21 | 10 | 2 | 3 | 4 | 7 | 7 | 6 | 6 | 7 | 8 | 7 | 7 | 11 | 13 | 13 | 15 | 17 | 17 | 15 | 15 | 15 | 15 | ||
Surfing | ![]() |
2 | ||||||||||||||||||||||||||||
Szermierka | ![]() |
3 | 7 | 5 | 4 | 5 | 6 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 12 |
Taekwondo | ![]() |
• | • | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | |||||||||||||||||||||
Tenis stołowy | ![]() |
4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 5 | ||||||||||||||||||||
Tenis ziemny | ![]() |
2 | 4 | 2 | 6 | 8 | 5 | 5 | • | • | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 5 | 5 | 5 | |||||||||||
Triathlon | ![]() |
2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 3 | |||||||||||||||||||||||
Wioślarstwo | ![]() |
5 | 5 | 4 | 4 | 5 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | |
Wspinaczka sportowa | ![]() |
2 | ||||||||||||||||||||||||||||
Zapasy | ![]() |
1 | 8 | 10 | 5 | 10 | 13 | 13 | 14 | 14 | 16 | 16 | 16 | 16 | 16 | 16 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 16 | 18 | 18 | 18 | 18 | 18 | |
Żeglarstwo | ![]() |
10 | 4 | 4 | 14 | 3 | 3 | 4 | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 6 | 6 | 6 | 7 | 8 | 10 | 10 | 11 | 11 | 11 | 10 | 10 | 10 | ||
Łączna liczba konkurencji | 43 | 81 | 93 | 96 | 101 | 149 | 124 | 109 | 116 | 128 | 136 | 149 | 151 | 150 | 163 | 172 | 195 | 198 | 203 | 221 | 237 | 256 | 269 | 298 | 299 | 300 | 302 | 306 | 339 |
Dyscypliny debiutujące na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2020[edytuj | edytuj kod]
3 sierpnia 2016 podczas 129. sesji MKOI podjęto decyzję o przywróceniu baseballu i softballu, które po igrzyskach w Pekinie zostały usunięte z programu olimpijskiego. Postanowiono również o dodaniu czterech nowych dyscyplin takich jak: karate, skateboarding, surfing oraz wspinaczkę sportową.
9 czerwca 2017 podjęto decyzję o dołączeniu (i rozdaniu medali) w koszykówce ulicznej (3x3)
Dyscypliny | |
---|---|
Wspinaczka sportowa | ![]() |
Surfing | ![]() |
Skateboarding | ![]() |
Karate | ![]() |
Koszykówka uliczna (3x3) | ![]() |
Rozgrywane w przeszłości[edytuj | edytuj kod]
W tabeli wymieniono dyscypliny będące w oficjalnym programie letnich igrzysk olimpijskich w przeszłości. Pominięto dyscypliny rozgrywane wyłącznie jako pokazowe.
Liczby w tabeli oznaczają liczbę konkurencji rozgrywanych w ramach danej dyscypliny. Kropka oznacza, że dyscyplina była rozgrywana jako pokazowa.
Dyscypliny | 96 | 00 | 04 | 08 | 12 | 20 | 24 | 28 | 32 | 36 | 48 | 52 | 56 | 60 | 64 | 68 | 72 | 76 | 80 | 84 | 88 | 92 | 96 | 00 | 04 | 08 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Hokej na lodzie | ![]() |
1 | włączone w program zimowych igrzysk olimpijskich | ||||||||||||||||||||||||
Jeu de paume | ![]() |
• | 1 | ||||||||||||||||||||||||
Krokiet | ![]() |
3 | |||||||||||||||||||||||||
Krykiet | ![]() |
1 | |||||||||||||||||||||||||
Lacrosse | ![]() |
1 | 1 | • | • | • | |||||||||||||||||||||
Łyżwiarstwo figurowe | ![]() |
4 | 3 | włączone w program zimowych igrzysk olimpijskich | |||||||||||||||||||||||
Pelota | ![]() |
1 | • | • | • | ||||||||||||||||||||||
Polo | ![]() |
1 | 1 | 1 | 1 | 1 | |||||||||||||||||||||
Przeciąganie liny | ![]() |
1 | 1 | 1 | 1 | 1 | |||||||||||||||||||||
Rackets | ![]() |
2 | |||||||||||||||||||||||||
Roque | ![]() |
1 | |||||||||||||||||||||||||
Rugby union | ![]() |
1 | 1 | 1 | 1 | ||||||||||||||||||||||
Sporty motorowodne | ![]() |
• | 3 |
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Olimpiada Letnia 1906
- PKOl
- Igrzyska olimpijskie
- Zimowe igrzyska olimpijskie
- Polscy medaliści letnich igrzysk olimpijskich
- Polscy medaliści zimowych igrzysk olimpijskich
- Polscy olimpijczycy
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Olimpijskie ciekawostki
- ↑ Z powodu I wojny światowej.
- ↑ a b Z powodu II wojny światowej.
- ↑ IOC, IPC, Tokyo 2020 Organising Committee and Tokyo Metropolitan Govenment Announce New Dates for the Olympic and Paralympic Games Tokyo 2020 (ang.). MKOl, 2020-03-30. [dostęp 2020-03-30].