Liga Mistrzów w piłce siatkowej

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Liga Mistrzów siatkarzy)
Liga Mistrzów
Champions League
Ilustracja
Liga Mistrzów (2023/2024)
Dyscyplina

Piłka siatkowa

Organizator rozgrywek

CEV

Data założenia

1960

Założyciel

FIVB

Poprzednia nazwa

Puchar Europy Mistrzów Klubowych

Rozgrywki
Liczba drużyn

20

Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca

Rosja CSKA Moskwa

Obecny zwycięzca

Polska ZAKSA Kędzierzyn-Koźle

Najwięcej zwycięstw

Rosja CSKA Moskwa (13)

Strona internetowa

Liga Mistrzów w piłce siatkowej CEV (ang. CEV Volleyball Champions League - Men) – międzynarodowe męskie klubowe rozgrywki siatkarskie, utworzone z inicjatywy Europejskiej Konfederacji Piłki Siatkowej (CEV) w 2000 i regularnie (co sezon) prowadzone przez tę organizację od edycji 2000/2001 w ramach europejskich pucharów, przeznaczone dla najlepszych męskich drużyn klubowych (zajmujących czołowe miejsca w europejskich ligach krajowych). Najważniejsze oraz najbardziej prestiżowe klubowe zmagania siatkarskie na "starym kontynencie", które zastąpiły - rozgrywany od sezonu 1959/1960 do 1999/2000 - Puchar Europy Mistrzów Klubowych (PEMK).

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pomysł stworzenia europejskich rozgrywek klubowych powstał w wyniku zyskiwania coraz większej popularności piłkarskiego Pucharu Europy Mistrzów Krajowych rozgrywanego od 1955 roku. Z inicjatywą wyszli polscy działacze oraz polski dziennik "Przegląd Sportowy", który ufundował nagrodę. Projekt regulaminu rozgrywek o nazwie Puchar Europy Mistrzów Klubowych (PEMK) przedstawiony został na Kongresie FIVB 4 października 1959 r. Odpowiedzialna za prowadzenie rozgrywek została Komisja Pucharu Europy, na której czele stanął ówczesny wiceprezes PZPS - Benedykt Menel. W połowie lat 60. Komisja Pucharu Europy zmieniła nazwę na Komisję Europejską, następnie na Federację Europejską, z której w 1972 roku powstała Europejska Konfederacja Piłki Siatkowej (CEV). Rozgrywki o Puchar Europy Mistrzów Krajowych po raz pierwszy rozegrane zostały w sezonie 1959/1960[1].

W sezonie 1995/1996 doszło do reformy rozgrywek. Postanowiono, że po fazie kwalifikacyjnej drużyny rywalizować będą w grupach liczących po 8 zespołów. Z każdej grupy awansować będą po dwie najlepsze drużyny, po czym rozgrywany będzie turniej finałowy składający się z półfinałów, meczu o 3. miejsce i finału. Pojawiło się określenie Liga Mistrzów, które odnosić się miało do piłkarskiego odpowiednika tych rozgrywek[2].

W 2000 roku Europejska Konfederacja Piłki Siatkowej zlikwidowała Puchar Europy Mistrzów Klubowych, a w jego miejsce powstała Liga Mistrzów (ang. European Champions League). Pierwszą rundę stanowi faza grupowa, następnie rozgrywana jest faza play-off, po której odbywa się turniej finałowy na zasadach takich samych jak w poprzednich sezonach. W 2001 roku CEV podpisała z firmą Indesit umowę o miano głównego i tytularnego sponsora męskiej Ligi Mistrzów, na mocy której w sezonach 2001/2002-2009/2010 nosiła ona oficjalną nazwę Indesit European Champions League (IECL).

Triumfatorzy i uczestnicy Final Four[edytuj | edytuj kod]

Sezon Miejsce finału 1. miejsce 2. miejsce 3. miejsce 4. miejsce
Puchar Europy Mistrzów Klubowych
1960 Moskwa
Bukareszt
CSKA Moskwa Rapid Bukareszt Lewski Sofia
Polska AZS-AWF Warszawa
1961 Moskwa
Bukareszt
Rapid Bukareszt CSKA Moskwa Minior Dimitrowo
Czechosłowacka Republika Socjalistyczna Dukla Kolin
1962 Moskwa
Bukareszt
CSKA Moskwa Rapid Bukareszt
1962/1963 Moskwa
Bukareszt
Rapid Bukareszt CSKA Moskwa CDNA Sofia
Legia Warszawa
1963/1964 Lipsk
Zagrzeb
SC Lipsk AOK Mladost Zagrzeb Czechosłowacka Republika Socjalistyczna Dukla Kolin
Minior Pernik
1964/1965 Belgia Bruksela[3] Rapid Bukareszt Minior Pernik
1965/1966 Bukareszt[3] Dinamo Bukareszt Rapid Bukareszt Czechosłowacka Republika Socjalistyczna Dukla Kolin
CSKA Moskwa
1966/1967 Bukareszt[3] Dinamo Bukareszt Rapid Bukareszt Czechosłowacka Republika Socjalistyczna Rudá hvězda Praha
SC Lipsk
1967/1968 Belgia La Louvière[3] Czechosłowacka Republika Socjalistyczna Spartak Brno Dinamo Bukareszt Polska Legia Warszawa
Steaua Bukareszt
1968/1969 Sofia
Bukareszt
CSKA Sofia Steaua Bukareszt Czechosłowacka Republika Socjalistyczna Zbrojovka Zetor Brno
SC Lipsk
1969/1970 Ałma-Ata
Czechosłowacja Brno
Buriewiestnik Ałma-Ata Czechosłowacka Republika Socjalistyczna Zetor Zbrojovka Brno Csepel SC
1970/1971 Belgia Bruksela[3] Buriewiestnik Ałma-Ata Czechosłowacka Republika Socjalistyczna Zetor Zbrojovka Brno CSKA Sofia
SC Lipsk
1971/1972 Belgia Bruksela Czechosłowacka Republika Socjalistyczna Zetor Zbrojovka Brno Holandia Delta Lloyd AMVJ Amstelveen Włochy Ruini Florencja
1972/1973 Holandia Deurne CSKA Moskwa Resovia Czechosłowacka Republika Socjalistyczna Rudá hvězda Praha
1973/1974 Francja Paryż CSKA Moskwa Dinamo Bukareszt SC Lipsk Holandia Starlift Blokkeer Rijswijk
1974/1975 Holandia Amstelveen CSKA Moskwa Czechosłowacja Zetor Zbrojovka Brno SC Lipsk Sławia Sofia
1975/1976 Belgia Bruksela Czechosłowacka Republika Socjalistyczna VK Dukla Liberec Sławia Sofia Spartak Subotica Polska Resovia
1976/1977 Finlandia Pieksämäki CSKA Moskwa Dinamo Bukareszt CSKA Sofia Wardar Skopje
1977/1978 Szwajcaria Bazylea Płomień Milowice Holandia Starlift Blokkeer Rijswijk Czechosłowacka Republika Socjalistyczna Aero Odolena Voda Turcja Boronkay Stambuł
1978/1979 Belgia Bruksela Czechosłowacka Republika Socjalistyczna Červená hviezda Bratysława Steaua Bukareszt Płomień Milowice Finlandia Pieksämäen NMKY
1979/1980 Turcja Ankara Włochy Klippan Turyn Czechosłowacka Republika Socjalistyczna Červená hviezda Bratysława Turcja Eczacıbaşı Stambuł Finlandia Pieksämäen NMKY
1980/1981 Hiszpania Palma de Mallorca Dinamo Bukareszt CSKA Moskwa Gwardia Wrocław Finlandia Pieksämäen NMKY
1981/1982 Francja Paryż CSKA Moskwa Włochy Robe di Kappa CUS Turyn Dinamo Bukareszt Grecja Olympiakos SFP
1982/1983 Włochy Parma CSKA Moskwa Francja AS Cannes Włochy Santal Parma Hiszpania Son Amar Palma
1983/1984 Szwajcaria Bazylea Włochy Santal Parma HAOK Mladost Zagrzeb Czechosłowacka Republika Socjalistyczna VK Dukla Liberec Francja AS Cannes
1984/1985 Belgia Bruksela Włochy Santal Parma HAOK Mladost Zagrzeb CSKA Sofia Czechosłowacka Republika Socjalistyczna Rudá hvězda Praha
1985/1986 Włochy Parma CSKA Moskwa Włochy Santal Parma Holandia Brother Martinus Amstelveen Czechosłowacka Republika Socjalistyczna Rudá hvězda Praha
1986/1987 Holandia ’s-Hertogenbosch CSKA Moskwa Włochy Panini Modena Holandia Brother Martinus Amstelveen CSKA Sofia
1987/1988 Francja Lorient CSKA Moskwa Włochy Panini Modena Holandia Brother Martinus Amstelveen CSKA Sofia
1988/1989 Grecja Ateny CSKA Moskwa Włochy Panini Modena Vojvodina Nowy Sad Niemcy Hamburger SV
1989/1990 Holandia Amstelveen Włochy Pallavolo Modena Francja AS Fréjus Hiszpania CV Palma Majorka CSKA Sofia
1990/1991 Włochy Modena CSKA Moskwa Włochy Maxicono Parma Włochy Philips Modena Francja AS Cannes
1991/1992 Grecja Pireus Włochy Messaggero Ravenna Grecja Olympiakos SFP CSKA Moskwa Francja AS Cannes
1992/1993 Grecja Pireus Włochy Messaggero Ravenna Włochy Maxicono Parma Grecja Olympiakos SFP Belgia Maes Pils Zellik
1993/1994 Belgia Bruksela Włochy Porto Rawenna Włochy Pallavolo Parma Belgia Maes Pils Zellik Grecja Olympiakos SFP
1994/1995 Austria Wiedeń Włochy Sisley Treviso Włochy Edilcuoghi Rawenna Grecja Olympiakos SFP Belgia Maes Pils Zellik
1995/1996 Włochy Bolonia Włochy Las Daytona Modena Niemcy ASV Dachau Vojvodina Nowy Sad Włochy Sisley Treviso
1996/1997 Austria Wiedeń Włochy Las Daytona Modena Belgia Noliko Maaseik Chorwacja HAOK Mladost Zagrzeb Włochy Sisley Treviso
1997/1998 Nowy Sad Włochy Casa Modena Unibon Hiszpania Unicaja Almería Francja Paris UC Chorwacja HAOK Mladost Zagrzeb
1998/1999 Hiszpania Almería Włochy Sisley Treviso Belgia Noliko Maaseik Niemcy VfB Friedrichshafen Rosja Biełogorje-Dinamo Biełgorod
1999/2000 Włochy Villorba Włochy Sisley Treviso Niemcy VfB Friedrichshafen Belgia Noliko Maaseik Austria Bayernwerk Wiedeń
Liga Mistrzów
2000/2001 Francja Paryż Francja Paris Volley Włochy Sisley Treviso Włochy Ford per il Bambino Gesù Roma Grecja Olympiakos SFP
2001/2002 Polska Opole Włochy Lube Banca Marche Macerata Grecja Olympiakos SFP Grecja GS Iraklis Polska ZAKSA Kędzierzyn-Koźle
2002/2003 Włochy Mediolan Rosja Lokomotiw-Biełogorje Biełgorod Włochy Kerakoll Modena Polska ZAKSA Kędzierzyn-Koźle Francja Paris Volley
2003/2004 Rosja Biełgorod Rosja Lokomotiw-Biełogorje Biełgorod Rosja Iskra Odincowo Francja Tours VB Grecja GS Iraklis
2004/2005 Grecja Saloniki Francja Tours VB Grecja GS Iraklis Rosja Lokomotiw-Biełogorje Biełgorod Niemcy VfB Friedrichshafen
2005/2006 Włochy Rzym Włochy Sisley Treviso Grecja GS Iraklis Rosja Lokomotiw-Biełogorje Biełgorod Rosja Dinamo Moskwa
2006/2007 Rosja Moskwa Niemcy VfB Friedrichshafen Francja Tours VB Rosja Dinamo Moskwa Włochy Lube Banca Marche Macerata
2007/2008 Polska Łódź Rosja Zenit Kazań Włochy Copra Piacenza Polska PGE Skra Bełchatów Włochy Sisley Treviso
2008/2009 Czechy Praga Włochy Itas Diatec Trentino Grecja GS Iraklis Rosja Iskra Odincowo Włochy Lube Banca Marche Macerata
2009/2010 Polska Łódź Włochy Trentino BetClic Rosja Dinamo Moskwa Polska PGE Skra Bełchatów Słowenia ACH Volley Bled
2010/2011 Włochy Bolzano Włochy Trentino BetClic Rosja Zenit Kazań Rosja Dinamo Moskwa Polska Jastrzębski Węgiel
2011/2012 Polska Łódź Rosja Zenit Kazań Polska PGE Skra Bełchatów Włochy Trentino PlanetWin365 Turcja Arkas Spor Izmir
2012/2013 Rosja Omsk Rosja Lokomotiw Nowosybirsk Włochy Bre Banca Lannutti Cuneo Rosja Zenit Kazań Polska ZAKSA Kędzierzyn-Koźle
2013/2014 Turcja Ankara Rosja Biełogorje Biełgorod Turcja Halkbank Polska Jastrzębski Węgiel Rosja Zenit Kazań
2014/2015 Niemcy Berlin Rosja Zenit Kazań Polska Asseco Resovia Rzeszów Niemcy Berlin Recycling Volleys Polska PGE Skra Bełchatów
2015/2016 Polska Kraków Rosja Zenit Kazań Włochy Diatec Trentino Włochy Cucine Lube Civitanova Polska Asseco Resovia Rzeszów
2016/2017 Włochy Rzym Rosja Zenit Kazań Włochy Sir Sicoma Colussi Perugia Włochy Cucine Lube Civitanova Niemcy Berlin Recycling Volleys
2017/2018 Rosja Kazań Rosja Zenit Kazań Włochy Cucine Lube Civitanova Włochy Sir Sicoma Colussi Perugia Polska ZAKSA Kędzierzyn-Koźle
2018/2019 Niemcy Berlin Włochy Cucine Lube Civitanova Rosja Zenit Kazań Włochy Sir Sicoma Colussi Perugia
Polska PGE Skra Bełchatów
2019/2020 Ze względu na pandemię COVID-19 rozgrywki zostały przerwane.
2020/2021 Włochy Werona Polska Grupa Azoty ZAKSA Kędzierzyn-Koźle Włochy Itas Trentino Włochy Sir Sicoma Monini Perugia
Rosja Zenit Kazań
2021/2022 Słowenia Lublana Polska Grupa Azoty ZAKSA Kędzierzyn-Koźle Włochy Itas Trentino Włochy Sir Sicoma Colussi Perugia
Polska Jastrzębski Węgiel
2022/2023 Włochy Turyn Polska Grupa Azoty ZAKSA Kędzierzyn-Koźle Polska Jastrzębski Węgiel Włochy Sir Sicoma Monini Perugia
Turcja Halkbank
2023/2024 Turcja

Gospodarze Ligi Mistrzów od 2001[edytuj | edytuj kod]

Gospodarze Państwa (Lata)
6  Włochy (2003, 2006, 2011, 2017, 2021, 2023)
5  Polska (2002, 2008, 2010, 2012, 2016)
4  Rosja (2004, 2007, 2013, 2018)
2  Niemcy (2015, 2019)
1  Francja (2001)
1  Grecja (2005)
1  Czechy (2009)
1  Turcja (2014)
1  Słowenia (2022)

Triumfatorzy[edytuj | edytuj kod]

Drużyna Zwycięstwa Lata zwycięstw
Rosja CSKA Moskwa 13 1960, 1962, 1973, 1974, 1975, 1977, 1982, 1983, 1986, 1987, 1988, 1989, 1991
Rosja Zenit Kazań 6 2008, 2012, 2015, 2016, 2017, 2018
Włochy Modena Volley 4 1990, 1996, 1997, 1998
Włochy Sisley Treviso 4 1995, 1999, 2000, 2006
Rumunia Rapid Bukareszt 3 1961, 1963, 1965
Rumunia Dinamo Bukareszt 3 1966, 1967, 1981
Włochy Ravenna Volley 3 1992, 1993, 1994
Rosja Biełogorje Biełgorod 3 2003, 2004, 2014
Włochy Trentino Volley 3 2009, 2010, 2011
Polska ZAKSA Kędzierzyn-Koźle 3 2021, 2022, 2023
Czechy Spartak Brno 2 1968, 1972
Kazachstan Burewiestnik Ałma-Ata 2 1970, 1971
Włochy Pallavolo Parma 2 1984, 1985
Włochy Lube Macerata 2 2002, 2019
Niemcy SC Lipsk 1 1964
Bułgaria CSKA Sofia 1 1969
Czechy Dukla Liberec 1 1976
Polska Płomień Milowice 1 1978
Czechosłowacka Republika Socjalistyczna Červená hviezda Bratysława 1 1979
Włochy Pallavolo Torino 1 1980
Francja Paris Volley 1 2001
Francja Tours VB 1 2005
Niemcy VfB Friedrichshafen 1 2007
Rosja Lokomotiw Nowosybirsk 1 2013

Triumfatorzy według krajów[edytuj | edytuj kod]

Kraj Zwycięstwa 2. miejsce Finały
/ Rosja 23 7 30
 Włochy 19 17 36
 Rumunia 6 9 15
 Polska 4 4 8
 Czechosłowacja 4 3 7
 Francja 2 3 5
 Bułgaria 1 2 3
 Niemcy 1 2 3
 NRD 1 1 2
 Grecja 0 5 5
 Jugosławia
 Jugosławia
0 3 3
 Belgia 0 2 2
 Hiszpania 0 1 1
 Holandia 0 1 1
 Turcja 0 1 1

System rozgrywek[edytuj | edytuj kod]

Na przestrzeni lat zarówno sam system rozgrywek, jak i liczba klubów biorących udział w poszczególnych etapach siatkarskiej Ligi Mistrzów, a także sposób kwalifikowania się do każdego z nich, kilkakrotnie ulegały zmianom.
Początkowo, w fazie grupowej występowało 12 drużyn (dwie 6-zespołowe grupy), później 16 (cztery 4-zespołowe grupy), następnie 20 (pięć 4-zespołowych grup), 24 (cztery 6-zespołowe grupy), 24 (sześć 4-zespołowych grup), potem 28 (siedem 4-zespołowych grup), zaś obecnie 20 (pięć 4-zespołowych grup). Obecnie rozgrywa się również 2-rundowe kwalifikacje o prawo startu w fazie grupowej w formie 4-zespołowych turniejów.
Od samego początku decydujące rozstrzygnięcia zapadały podczas 4-drużynowego turnieju finałowego (tzw. Final Four). Do sezonu 2002/2003 kwalifikowały się do niego – drogą rywalizacji sportowej – cztery najlepsze kluby wcześniejszych faz (tj. rundy grupowej i ćwierćfinałów), a funkcję gospodarza CEV powierzała jednemu z nich. Począwszy od sezonu 2003/2004 pewne miejsce w Final Four ma z góry jedna z ekip uczestniczących w fazie grupowej, która nie musi po jej zakończeniu kontynuować bojów w play-offach (pierwotnie jedno-, zaś od edycji 2004/2005 – dwustopniowych). W zamian, to na barki jej działaczy spada obowiązek zorganizowania turnieju „finałowej czwórki” (od sezonu 2003/2004 gospodarza Finał Four można wyznaczać, więc długo wcześniej).

Reforma 2007/2008[edytuj | edytuj kod]

Pod koniec 2006 CEV postanowiła zreformować wszystkie siatkarskie rozgrywki pucharowe zarówno kobiet, jak i mężczyzn od sezonu 2007/2008. Planowane zmiany dotknęły również męską Ligę Mistrzów, w której postanowiono ponownie zredukować liczbę uczestników do 20 ekip (ostatecznie jednak pozostawiono ich 24) oraz ustalić maksymalną liczbę reprezentantów danej federacji w niej do trzech.
W związku z tym, w lutym 2007 CEV ogłosiła swój autorski klubowy ranking krajowych federacji siatkarskich (osobny dla kobiet i mężczyzn). Tworzony jest on na podstawie wyników uzyskanych przez poszczególne drużyny klubowe w poprzednich sezonach. Za każde zwycięstwo w pojedynczym meczu, wyjście z grupy, czy awans do kolejnej rundy przyznawane zostają punkty (wraz z ewentualnymi bonusami), które po zsumowaniu tworzą współczynnik danej federacji. Im wyższy współczynnik, tym wyższą pozycję w owym rankingu zajmuje dane państwo. Zajmowana pozycja określa natomiast liczbę zespołów, które może wystawić w następnym sezonie w konkretnych europucharach (w tym Lidze Mistrzów) każda federacja.
Ranking ma za zadanie usystematyzować zasady kwalifikacji do europejskich pucharów oraz sprawić, by stały się one czytelne dla wszystkich zainteresowanych i bardziej przewidywalne.
Ustalono również, iż do Ligi Mistrzów każda federacja obowiązkowo musi zgłosić mistrza kraju, zaś w przypadku gdy dysponuje większą liczbą miejsc (tj. dwoma lub trzema) sama może zdecydować o kryteriach obsady (zdobywca krajowego pucharu, bądź kolejne drużyny w ligowej tabeli).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. K. Mecner: 80 lat polskiej siatkówki. s. 206.
  2. K. Mecner: 80 lat polskiej siatkówki. s. 208.
  3. a b c d e Miejsce rozegrania trzeciego meczu.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]