Oscar za najlepszy pełnometrażowy film dokumentalny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Oscar za najlepszy pełnometrażowy film dokumentalny (ang. Academy Award for Best Documentary Feature) – nagroda przyznawana przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej od 1942. Rok wcześniej wyróżniono pierwsze filmy dokumentalne Nagrodą Specjalną.

Nominacje dla reżysera i producenta danego filmu przyznawane są przez członków Akademii należących do sekcji dokumentalnej, wybieranych przez Radę Gubernatorów Akademii[1]. Zwycięzcy są wybierani przez wszystkich członków Akademii. Nagrody nie przyznano tylko raz - w 1946 roku.

Najwięcej statuetek w tej kategorii zdobył producent Arthur Cohn, który był trzykrotnie nagrodzony[2][3]. Dwukrotnymi laureatami nagrody byli: Simon Chinn, Jacques-Yves Cousteau, Walt Disney, Rob Epstein, Marvin Hier i Barbara Kopple.

Laureaci i nominowani[edytuj | edytuj kod]

Lata 1980–1989[edytuj | edytuj kod]

Rok Film Nominowani
1980
(53.)
Od Mao do Mozarta (From Mao to Mozart: Isaac Stern in China) Murray Lerner
Agee Ross Spears
The Day After Trinity Jon Else
Front Line David Bradbury
Żółta gwiazda (The Yellow Star: The Persecution of the Jews in Europe 1933–45) Bengt von zur Mühlen i Arthur Cohn
1981
(54.)
Ludobójstwo (Genocide) Arnold Schwartzman i Marvin Hier
Against Wind and Tide: A Cuban Odyssey Susanne Bauman, Paul Neshamkin i Jim Burroughs
Brooklyn Bridge Ken Burns
Eight Minutes to Midnight: A Portrait of Dr. Helen Caldicott Mary Benjamin, Susanne Simpson i Boyd Estus
El Salvador: Another Vietnam Glenn Silber i Teté Vasconcellos
1982
(55.)
Just Another Missing Kid John Zaritsky
After the Axe Sturla Gunnarsson i Steve Lucas
Ben’s Mill John Karol i Michel Chalufour
In Our Water Meg Switzgable
A Portrait of Giselle Joseph Wishy
1983
(56.)
He Makes Me Feel Like Dancin’ Emile Ardolino
Children of Darkness Richard Kotuk i Ara Chekmayan
First Contact Bob Connolly i Robin Anderson
The Profession of Arms Michael Bryans i Tina Viljoen
Seeing Red James Klein i Julia Reichert
1984
(57.)
Czasy Harveya Milka (The Times of Harvey Milk) Rob Epstein i Richard Schmiechen
High Schools Charles Guggenheim i Nancy Sloss
In the Name of the People Alex W. Drehsler i Frank Christopher
Marlena Karel Dirka i Zev Braun
Streetwise Cheryl McCall
1985
(58.)
Broken Rainbow Maria Florio i Victoria Mudd
Las madres de la Plaza de Mayo Susana Blaustein Muñoz i Lourdes Portillo
Soldiers in Hiding Japhet Asher
The Statue of Liberty Ken Burns i Buddy Squires
Unfinished Business Steven Okazaki
1986
(59.)
Artie Shaw: Czas jest wszystkim, co masz (Artie Shaw: Time Is All You’ve Got) Brigitte Berman
Down and Out in America Joseph Feury i Milton Justice
Chile: Hasta Cuando? David Bradbury
Isaac in America: A Journey with Isaac Bashevis Singer Kirk Simon i Amram Nowak
Witness to Apartheid Sharon I. Sopher
1987
(60.)
The Ten-Year Lunch: The Wit and Legend of the Algonquin Round Table Aviva Slesin
Eyes on the Prize Callie Crossley i James A. DeVinney
Hellfire: A Journey from Hiroshima John Junkerman i John W. Dower
Radio Bikini Robert Stone
A Stitch for Time Barbara Herbich i Cyril Christo
1988
(61.)
Czasy i życie Klausa Barbiego (Hôtel Terminus) Marcel Ophüls
The Cry of Reason: Beyers Naude – An Afrikaner Speaks Out Robert Bilheimer i Ronald Mix
Let's Get Lost Bruce Weber i Nan Bush
Promises to Keep Ginny Durrin
Who Killed Vincent Chin? Renee Tajima-Peña i Christine Choy
1989
(62.)
Wspólna sprawa (Common Threads: Stories from the Quilt) Rob Epstein i Bill Couturié
Adam Clayton Powell Richard Kilberg i Yvonne Smith
Crack USA: County Under Siege Vince DiPersio i Bill Guttentag
For All Mankind Al Reinert i Betsy Broyles Breier
Super Chief: The Life and Legacy of Earl Warren Judith Leonard i Bill Jersey

Lata 1990–1999[edytuj | edytuj kod]

Rok Film Nominowani
1990
(63.)
Amerykański sen (American Dream) Barbara Kopple i Arthur Cohn
Berkeley, lata sześćdziesiąte (Berkeley in the Sixties) Mark Kitchell
Building Bombs Mark Mori i Susan Robinson
Forever Activists: Stories from the Veterans of the Abraham Lincoln Brigade Judith Montell
Waldo Salt: A Screenwriter’s Journey Robert Hillmann i Eugene Corr
1991
(64.)
W cieniu gwiazd (In the Shadow of the Stars) Allie Light i Irving Saraf
Death on the Job Vince DiPersio i Bill Guttentag
Doing Time: Life Inside the Big House Alan Raymond i Susan Raymond
The Restless Conscience: Resistance to Hitler Within Germany 1933-1945 Hava Kohav Beller
Wild By Law Lawrence R. Hott i Diane Garey
1992
(65.)
Inwazja na Panamę (The Panama Deception) Barbara Trent i David Kasper
Changing Our Minds: The Story of Dr. Evelyn Hooker David Haugland
Kuwejt w płomieniach (Fires of Kuwait) Sally Dundas
Liberators: Fighting on Two Fronts in World War II William Miles i Nina Rosenblum
Music for the Movies: Bernard Herrmann Margaret Smilow i Roma Baran
1993
(66.)
I Am a Promise: The Children of Stanton Elementary School Susan Raymond i Alan Raymond
The Broadcast Tapes of Dr. Peter David Paperny i Arthur Ginsberg
Children of Fate: Life and Death in a Sicilian Family Susan Todd i Andrew Young
Na dobre i na złe (For Better or for Worse) David Collier i Betsy Thompson
The War Room D.A. Pennebaker i Chris Hegedus
1994
(67.)
Maya Lin: A Strong Clear Vision Freida Lee Mock i Terry Sanders
Complaints of a Dutiful Daughter Deborah Hoffmann
D-Day Remembered Charles Guggenheim
Freedom on My Mind Connie Field i Marilyn Mulford
A Great Day in Harlem Jean Bach
1995
(68.)
Anne Frank Remembered Jon Blair
Bitwa o Obywatela Kane’a Thomas Lennon i Michael Epstein
Hank Aaron: Chasing the Dream Michael Tollin i Fredric Golding
Small Wonders Allan Miller i Walter Scheuer
Troublesome Creek: A Midwestern Steven Ascher i Jeanne Jordan
1996
(69.)
Kiedy byliśmy królami (When We Were Kings) Leon Gast i David Sonenberg
The Line King: The Al Hirschfeld Story Susan Warms Dryfoos
Mandela Jo Menell i Angus Gibson
Suzanne Farrell: Elusive Muse Anne Belle i Deborah Dickson
Tell the Truth and Run: George Seldes and the American Press Rick Goldsmith
1997
(70.)
Długa droga do domu (The Long Way Home) Marvin Hier i Richard Trank
Ayn Rand: A Sense of Life Michael Paxton
Colors Straight Up Michèle Ohayon i Julia Schachter
Cztery małe dziewczynki Spike Lee i Sam Pollard
Waco: The Rules of Engagement William Gazecki i Dan Gifford
1998
(71.)
Ostatnie dni (The Last Days) James Moll i Kenneth Lipper
Dancemaker Matthew Diamond i Jerry Kupfer
Kondolencje z frontu (Regret to Inform) Barbara Sonneborn i Janet Cole
Lenny Bruce: Swear to Tell the Truth Robert B. Weide
The Farm: Angola, USA Jonathan Stack i Liz Garbus
1999
(72.)
Jeden dzień we wrześniu (One Day in September) Kevin Macdonald i Arthur Cohn
Buena Vista Social Club Wim Wenders i Ulrich Felsberg
Genghis Blues Roko Belic i Adrian Belic
On the Ropes Nanette Burstein i Brett Morgen
Speaking in Strings Paola di Florio i Lilibet Foster

Lata 2000–2009[edytuj | edytuj kod]

Rok Film Nominowani
2000
(73.)
Wśród obcych (Into the Arms of Strangers: Stories of the Kindertransport) Mark Jonathan Harris i Deborah Oppenheimer
Dziedzictwo (Legacy) Tod Lending
Proces między gwałtem a linczem (Scottsboro: An American Tragedy) Barak Goodman i Daniel Anker
Wściekłość i wrzask (Sound and Fury) Josh Aronson i Roger Weisberg
Zmierzch długiej nocy (Long Night’s Journey Into Day) Frances Reid i Deborah Hoffmann
2001
(74.)
Zabójstwo w niedzielny poranek (Un coupable idéal) Jean-Xavier de Lestrade i Denis Poncet
Bliscy LaLee: Piętno bawełny (LaLee's Kin: The Legacy of Cotton) Susan Froemke i Deborah Dickson
Dzieci z podziemia (Children Underground) Edet Belzberg
Fotograf wojenny (War Photographer) Christian Frei
Obietnice (Promises) Justine Shapiro i B.Z. Goldberg
2002
(75.)
Zabawy z bronią (Bowling for Columbine) Michael Moore i Michael Donovan
Córka z Danang (Daughter from Danang) Gail Dolgin i Vicente Franco
Makrokosmos - Podniebny taniec (Le peuple migrateur) Jacques Perrin
Mistrzowie ortografii (Spellbound) Jeffrey Blitz i Sean Welch
Więzień raju (Prisoner of Paradise) Malcolm Clarke i Stuart Sender
2003
(76.)
Mgły wojny: Jedenaście lekcji z życia Roberta S. McNamary (The Fog of War: Eleven Lessons from the Life of Robert S. McNamara) Errol Morris i Michael Williams
Mój architekt (My Architect) Nathaniel Kahn i Susan R. Behr
Rozstanie z Kubą (Balseros) Carles Bosch i Josep Maria Domènech
Sprawa Friedmanów (Capturing the Friedmans) Andrew Jarecki i Marc Smerling
The Weather Underground Sam Green i Bill Siegel
2004
(77.)
Przeznaczone do burdelu (Born Into Brothels: Calcutta's Red Light Kids) Ross Kauffman i Zana Briski
Opowieść o płaczącym wielbłądzie (Die Geschichte vom weinenden Kamel) Byambasuren Davaa i Luigi Falorni
Super Size Me Morgan Spurlock
Trudna wiara (Twist of Faith) Kirby Dick i Eddie Schmidt
Tupac: Zmartwychwstanie (Tupac: Resurrection) Lauren Lazin i Karolyn Ali
2005
(78.)
Marsz pingwinów (La marche de l’empereur) Luc Jacquet i Yves Darondeau
Koszmar Darwina (Darwin's Nightmare) Hubert Sauper
Murderball – gra o życie (Murderball) Henry Alex Rubin i Dana Adam Shapiro
Przekręt w Enronie (Enron: The Smartest Guys in the Room) Alex Gibney i Jason Kliot
Walki uliczne (Street Fight) Marshall Curry
2006
(79.)
Niewygodna prawda (An Inconvenient Truth) Davis Guggenheim
I zbaw nas ode złego (Deliver Us from Evil) Amy Berg i Frank Donner
Irak w kawałkach (Iraq in Fragments) James Longley i John Sinno
Mój kraju! (My Country, My Country) Laura Poitras i Jocelyn Glatzer
Obóz Jezusa (Jesus Camp) Heidi Ewing i Rachel Grady
2007
(80.)
Kurs do Krainy Cienia (Taxi to the Dark Side) Alex Gibney i Eva Orner
Bez końca (No End in Sight) Charles Ferguson i Audrey Marrs
Chorować w USA (Sicko) Michael Moore i Meghan O’Hara
Operacja: powrót do domu (Operation Homecoming: Writing the Wartime Experience) Richard E. Robbins
Taniec wojenny (War Dance) Sean Fine i Andrea Nix Fine
2008
(81.)
Człowiek na linie (Man on Wire) James Marsh i Simon Chinn
Ogród (The Garden) Scott Hamilton Kennedy
Spotkania na krańcach świata (Encounters at the End of the World) Werner Herzog i Henry Kaiser
Wzburzone wody (Trouble the Water) Tia Lessin i Carl Deal
Zdrada (The Betrayal - Nerakhoon) Ellen Kuras i Thavisouk Phrasavath
2009
(82.)
Zatoka delfinów (The Cove) Louie Psihoyos i Fisher Stevens
Birma VJ (Burma VJ) Anders Østergaard i Lise Lense-Møller
Człowiek, który pokonał Pentagon (The Most Dangerous Man in America: Daniel Ellsberg and the Pentagon Papers) Judith Ehrlich i Rick Goldsmith
Korporacyjna żywność (Food Inc.) Robert Kenner i Elise Pearlstein
Którędy do domu? (Which Way Home) Rebecca Cammisa

Lata 2010–2019[edytuj | edytuj kod]

Rok Film Nominowani
2010
(83.)
Inside Job Charles Ferguson i Audrey Marrs
Kraj gazem płynący (GasLand) Josh Fox i Trish Adlesic
Śmietnisko (Waste Land) Lucy Walker i Angus Aynsley
Wojna Restrepo (Restrepo) Tim Hetherington i Sebastian Junger
Wyjście przez sklep z pamiątkami (Exit Through the Gift Shop) Banksy i Jaimie D’Cruz
2011
(84.)
Niepokonani (Undefeated) T.J. Martin, Daniel Lindsay i Rich Middlemas
Gdy upada drzewo (If a Tree Falls: A Story of the Earth Liberation Front) Marshall Curry i Sam Cullman
Piekło powraca (Hell and Back Again) Danfung Dennis i Mike Lerner
Pina Wim Wenders i Gian-Piero Ringel
Raj utracony 3: Czyściec (Paradise Lost 3: Purgatory) Joe Berlinger i Bruce Sinofsky
2012
(85.)
Sugar Man (Searching for Sugar Man) Malik Bendjelloul i Simon Chinn
5 rozbitych kamer (5 Broken Cameras) Emad Burnat i Guy Davidi
Jak przetrwać zarazę (How to Survive a Plague) David France i Howard Gertler
Niewidzialna wojna (The Invisible War) Kirby Dick i Amy Ziering
Szin Bet. Strażnicy Izraela (The Gatekeepers) Dror Moreh, Estelle Fialon i Philippa Kowarsky
2013
(86.)
O krok od sławy (Twenty Feet from Stardom) Morgan Neville, Gil Friesen i Caitrin Rogers
Brudne wojny (Dirty Wars) Richard Rowley i Jeremy Scahill
Piękna i bokser (Cutie and the Boxer) Zachary Heinzerling i Lydia Dean Pilcher
Plac (Al midan) Jehane Noujaim i Karim Amer
Scena zbrodni (The Act of Killing) Joshua Oppenheimer i Signe Byrge Sørensen
2014
(87.)
Citizenfour Laura Poitras, Mathilde Bonnefoy i Dirk Wilutzky
Ostatnie dni w Wietnamie (Last Days in Vietnam) Rory Kennedy i Kevin McAlester
Szukając Vivian Maier (Finding Vivian Maier) John Maloof i Charlie Siskel
Sól ziemi (The Salt of the Earth) Wim Wenders, Juliano Ribeiro Salgado i David Rosier
Virunga Orlando von Einsiedel i Joanna Natasegara
2015
(88.)
Amy Asif Kapadia i James Gay-Rees
Scena ciszy (The Look of Silence) Joshua Oppenheimer i Signe Byrge Sørensen
W krainie karteli (Cartel Land) Matthew Heineman i Tom Yellin
What Happened, Miss Simone? Liz Garbus, Amy Hobby i Justin Wilkes
Zima w ogniu (Winter on Fire: Ukraine's Fight for Freedom) Jewgienij Afiniejewski i Den Tolmor
2016
(89.)
O.J.: Made in America Ezra Edelman i Caroline Waterlow
XIII poprawka (13th) Ava DuVernay, Spencer Averick i Howard Barish
Fuocoammare. Ogień na morzu (Fuocoammare) Gianfranco Rosi i Donatella Palermo
Nie jestem twoim murzynem (I Am Not Your Negro) Raoul Peck, Rémi Grellety i Hébert Peck
Życie animowane (Life, Animated) Roger Ross Williams i Julie Goldman
2017
(90.)
Ikar (Icarus) Bryan Fogel i Dan Cogan
Abacus (Abacus: Small Enough to Jail) Steve James, Mark Mitten i Julie Goldman
Ostatni w Aleppo (De sidste mænd i Aleppo) Feras Fayyad, Kareem Abeed i Søren Steen Jespersen
Strong Island Yance Ford i Joslyn Barnes
Twarze, plaże (Visages villages) Agnès Varda, JR i Rosalie Varda
2018
(91.)
Free Solo: ekstremalna wspinaczka (Free Solo) Elizabeth Chai Vasarhelyi, Jimmy Chin, Evan Hayes i Shannon Dill
Gdzieś w Alabamie, rano, wieczorem (Hale County This Morning, This Evening) RaMell Ross, Joslyn Barnes i Su Kim
Jutro albo pojutrze (Minding the Gap) Bing Liu i Diane Moy Quon
O ojcach i synach (Kinder des Kalifats) Talal Derki, Ansgar Frerich, Eva Kemme i Tobias N. Siebert
RBG Betsy West i Julie Cohen
2019
(92.)
Amerykańska fabryka (American Factory) Steven Bognar, Julia Reichert i Jeff Reichert
Dla Samy (For Sama) Waad Al-Kateab i Edward Watts
Jaskinia (The Cave) Feras Fayyad, Kirstine Barfod i Sigrid Dyekjær
Kraina miodu (Honeyland) Ljubomir Stefanov, Tamara Kotevska i Atanas Georgiev
Krawędź demokracji (The Edge of Democracy) Petra Costa, Joanna Natasegara, Shane Boris i Tiago Pavan

Lata 2020–2029[edytuj | edytuj kod]

Rok Film Nominowani
2020[4]
(93.)
Czego nauczyła mnie ośmiornica (My Octopus Teacher) Pippa Ehrlich, James Reed i Craig Foster
Agent kret (El agente topo) Maite Alberdi i Marcela Santibáñez
Kolektyw (Colectiv) Alexander Nanau i Bianca Oana
Obóz godności: Rewolucja w życiu niepełnosprawnych (Crip Camp) Nicole Newnham, Jim LeBrecht i Sara Bolder
Time Garrett Bradley, Lauren Domino i Kellen Quinn
2021[5]
(94.)
Summer of Soul Ahmir "Questlove" Thompson, Joseph Patel, Robert Fyvolent i David Dinerstein
Attica Stanley Nelson i Traci A. Curry
Chiński sen (Ascension) Jessica Kingdon, Kira Simon-Kennedy i Nathan Truesdell
Ogniem pisane (Writing with Fire) Rintu Thomas i Sushmit Ghosh
Przeżyć (Flee) Jonas Poher Rasmussen, Monica Hellström, Signe Byrge Sørensen i Charlotte de la Gournerie

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Documentary: Branch Requirements. Oscars.org. [dostęp 2021-12-23]. (ang.).
  2. ↑ Susan King: A 40-year ‘peak period’. "Los Angeles Times", 25.01.2004. [dostęp 2021-12-23]. (ang.).
  3. ↑ Lorraine Wheat: Producer Arthur Cohn Reflects on His First Oscar. "Variety", 03.01.2020. [dostęp 2021-12-23]. (ang.).
  4. ↑ Oscary 2021 – Filmweb, filmweb.pl [dostęp 2022-08-18].
  5. ↑ Oscary 2022 – Filmweb, filmweb.pl [dostęp 2022-08-18].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Nagrody Akademii Filmowej
Obecne kategorie
Nagrody specjalne
Ceremonie
Pozostałe
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Oscar_za_najlepszy_pełnometrażowy_film_dokumentalny&oldid=69866784”