Spółgłoska zwarta z retrofleksją bezdźwięczna

Spółgłoska zwarta z retrofleksją bezdźwięczna

Numer IPA	105
ʈ
Jednostka znakowa	ʈ
Unikod	U+0288
UTF-8 (hex)	ca 88
Inne systemy
X-SAMPA	t`
Kirshenbaum	t.
IPA Braille↗	⠲⠞
Przykład
informacje • pomoc
Obraz znaku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Spółgłoska zwarta z retrofleksją bezdźwięczna – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych, oznaczany w międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA symbolem [ʈ].

Artykulacja

W czasie artykulacji tej spółgłoski:

• modulowany jest strumień powietrza wydychany z płuc, czyli jest to spółgłoska płucna egresywna
• tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, jest to spółgłoska ustna
• prąd powietrza w jamie ustnej uchodzi wzdłuż środkowej linii języka – spółgłoska środkowa
• czubek języka dotyka podniebienia twardego – jest to spółgłoska z retrofleksją
• dochodzi do całkowitego zablokowania przepływu powietrza przez jamę ustną i nosową, a następnie do przerwania utworzonej blokady i wybuchu (plozji) – jest to spółgłoska zwarta.
• wiązadła głosowe nie drgają, spółgłoska ta jest bezdźwięczna

Warianty

Można wyróżnić zasadniczo dwa typy retrofleksji:

• artykulację apikalno-postalweolarną – koniuszek języka zostaje uniesiony ku górze i zbliża się (ew. styka) z obszarem tuż za dziąsłami,
• artykulację subapikalno-prepalatalną – przód języka wygina się ku górze i do tyłu, tak że spodnia część języka zbliża się (ew. styka) z początkowym odcinkiem podniebienia twardego.

Przykłady

Język	Wyraz	IPA	Znaczenie
Brahui	asiṭ	[asiʈ]	jeden
Hindi	ठीक	[ʈʰiːk]	świetny
Malajalam	അഠുക	[aʈuka]	gotować
Norweski (dialekty wschodnie i centralne)	svart	[sʋɑʈ]	czarny
Paszto	ټول	[ʈol]	wszystko
Sycylijski	trenu	['ʈɽenu]	pociąg
Szwedzki	karta	[kʰɑːʈa]	mapa
Tamilski	எட்டு	[eʈʈɯ]	osiem
Telugu	టఠ్ఠు	[tʌʈʈu]	uderzyć

Terminologia

Spółgłoska z retrofleksją to inaczej szczytowa lub cerebralna.