Barbara z Nikomedii: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m MalarzBOT: poprawiam parametr 'kościół' (Czczony przez) szablonu {{Święty infobox}} |
→Relikwie: drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
||
| Linia 51: | Linia 51: | ||
== Relikwie == |
== Relikwie == |
||
W VI wieku [[cesarz]] [[Justynian I Wielki|Justynian]] sprowadził [[relikwie]] św. Barbary do [[Konstantynopol]]a, w 1108 umieszczono je w [[Kijów|Kijowie]], gdzie znajdują się do dnia dzisiejszego. Z kolei w 1202 roku [[wenecja]]nie część relikwii przekazali miastu [[Torcello]] ([[Republika Wenecka]]), gdzie znajdują się w kościele Św. Jana Ewangelisty.<br /> |
W VI wieku [[cesarz]] [[Justynian I Wielki|Justynian]] sprowadził [[relikwie]] św. Barbary do [[Konstantynopol]]a, w 1108 umieszczono je w [[Kijów|Kijowie]], gdzie znajdują się do dnia dzisiejszego. Z kolei w 1202 roku [[wenecja]]nie część relikwii przekazali miastu [[Torcello]] ([[Republika Wenecka]]), gdzie znajdują się w kościele Św. Jana Ewangelisty.<br />W [[Polska|Polsce]] znajduje się relikwia czaszki św. Barbary będąca do 1242 roku w posiadaniu książąt pomorskich, a następnie wykradziona z grodu w [[Sartowice|Sartowicach]] przez Krzyżaków była przechowywana w kaplicy na zamku w [[Starogród (województwo kujawsko-pomorskie)|Starogrodzie]], a następnie podczas [[Wojna trzynastoletnia|Wojny trzynastoletniej]] ukryta na [[Zamek w Malborku|zamku w Malborku]] skąd król [[Kazimierz IV Jagiellończyk|Kazimierz Jagiellończyk]] po zajęciu zamku przekazał ją do klasztoru w [[Czerwińsk nad Wisłą|Czerwiński nad Wisłą]]<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.mbkp.info/swieci/barbara_rel.html | tytuł = Pomorskie dzieje relikwii św. Barbary}}</ref>. |
||
== Patronat == |
== Patronat == |
||
Wersja z 12:33, 23 paź 2017
| dziewica męczennica | |
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Czczona przez | |
| Wspomnienie | |
| Atrybuty |
krzyż, pawie pióro, miecz, kielich z hostią, wieża |
| Patronka |
dobrej śmierci i trudnej pracy: górników, marynarzy, rybaków, żołnierzy, więźniów, kamieniarzy, AGH w Krakowie |
Barbara z Nikomedii, Święta Barbara, cs. Wielikomuczenica Warwara – żyjąca w III wieku dziewica, męczennica, jedna z Czternastu Świętych Wspomożycieli, święta Kościoła katolickiego i prawosławnego.
Życie
Wywodziła się z pogańskiej rodziny z Heliopolis. Ojciec (Dioskuros) wysłał ją na naukę do Nikomedii. Tam zetknęła się z chrześcijaństwem. Gdy Dioskuros dowiedział się, że Barbara została chrześcijanką, chciał ją zmusić do wyparcia się wiary. Gdy to nie poskutkowało, doniósł na nią. Została uwięziona w wieży, gdzie miał przed śmiercią objawić się jej anioł z kielichem i hostią. Ścięta mieczem prawdopodobnie około roku 305 w Nikomedii lub Heliopolis, podczas prześladowań za panowania cesarza Maksymiana (305–311)[1].
Istnieje legenda, według której święta Barbara, uciekając przed ojcem, schroniła się w skale, która się przed nią rozstąpiła.
Kult
Wielkim orędownikiem św. Barbary był papież św. Grzegorz, znanym jej admiratorem był św. Stanisław Kostka. Również w Polsce kult św. Barbary był zawsze bardzo żywy. W modlitewniku Gertrudy, córki Mieszka II (XI w.), wspominana jest pod datą 4 grudnia.
Jej imieniem nazwano gorczycznik pospolity, (łac.) Barbarea vulgaris, potocznie zwany „barbarką” lub „zielem św. Barbary”[2].
W tradycji w święto św. Barbary wkłada się ziarnka zboża i gałązki czereśni lub wiśni do wody, które mają zakwitnąć na Boże Narodzenie. Są to gałązki św. Barbary[2].
Ze względu na wątpliwą historyczność podczas reformy katolickiej liturgii w 1969 ograniczono jej cześć jedynie do kultów lokalnych, zaś imię usunięto z litanii świętych Kościoła powszechnego[3].
W Kościele prawosławnym nadal jest powszechnie czczona.
Relikwie
W VI wieku cesarz Justynian sprowadził relikwie św. Barbary do Konstantynopola, w 1108 umieszczono je w Kijowie, gdzie znajdują się do dnia dzisiejszego. Z kolei w 1202 roku wenecjanie część relikwii przekazali miastu Torcello (Republika Wenecka), gdzie znajdują się w kościele Św. Jana Ewangelisty.
W Polsce znajduje się relikwia czaszki św. Barbary będąca do 1242 roku w posiadaniu książąt pomorskich, a następnie wykradziona z grodu w Sartowicach przez Krzyżaków była przechowywana w kaplicy na zamku w Starogrodzie, a następnie podczas Wojny trzynastoletniej ukryta na zamku w Malborku skąd król Kazimierz Jagiellończyk po zajęciu zamku przekazał ją do klasztoru w Czerwiński nad Wisłą[4].
Patronat
Św. Barbara jest współpatronką archidiecezji katowickiej. Jest patronką dobrej śmierci i trudnej pracy[5] m.in. górników, hutników, marynarzy, rybaków, żołnierzy, kamieniarzy, więźniów i wielu innych[1]. Orędowniczka w czasie burzy i pożarów.
Św. Barbara jest również patronką Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.
Dzień obchodów
Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 4 grudnia[1], natomiast Cerkiew prawosławna wspomina wielką męczennicę 4/17 grudnia[c], tj. 17 grudnia według kalendarza gregoriańskiego.
W dniu wspominania Świętej, obchodzone jest tradycyjne święto górnicze – Barbórka.
Ikonografia
W ikonografii św. Barbara przedstawiana jest w długiej tunice i w płaszczu, z koroną na głowie, niekiedy w czepku. W ręku trzyma kielich i Hostię (symbol Eucharystii). Według legendy tuż przed śmiercią anioł przyniósł jej Komunię Świętą. Czasami ukazywana jest z wieżą, w której była więziona (wieża ma zwykle 3 okienka, które miały przypominać Barbarze prawdę o Trójcy Świętej), oraz z mieczem, od którego zginęła[6].
Atrybuty
Atrybutami Barbary z Nikomedii są anioł z gałązką palmową, dwa miecze u jej stóp, gałązka palmowa, kielich, księga, lew u stóp, miecz, monstrancja, pawie lub strusie pióro, wieża[1].
Zobacz też
Szablon:Portal Szablon:Portal Szablon:Portal
- Barbórka
- modlitwa za wstawiennictwem świętego
- święci i błogosławieni Kościoła katolickiego
- święci prawosławni
- Barbarka (Toruń)
- święta Barbara – inne postaci święte o tym imieniu
- „Święta Barbara” – obraz Jana van Eycka
- * Sztandar 14 dywizjonu artylerii konnej
- ↑ Liturgia katolicka oraz prawosławna według kalendarza juliańskiego.
- ↑ Prawosławna liturgia według kalendarza gregoriańskiego.
- ↑ Podwójne datowanie.
- ↑ a b c d Święta Barbara, dziewica i męczennica.
- ↑ a b Rok Boży w liturgii i tradycji Kościoła świętego – Katowice 1931: Święta Barbara. [dostęp 2012-02-04].
- ↑ O kulcie św. Barbary. (Waldemar Rozynkowski).
- ↑ Pomorskie dzieje relikwii św. Barbary.
- ↑ Patronka trudnej pracy (Ks. Włodzimierz Kwietniewski).
- ↑ Św. Barbara wzorem dla współczesnych (ks. Stanisław Sierla).
Bibliografia
- Święta Barbara, dziewica i męczennica materiały na brewiarz.katolik.pl [06.12.2009]
- Barbara, wielka męczennica na cerkiew.pl (oprac. Jarosław Charkiewicz)