Rokosz: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Nie podano opisu zmian Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
m Wycofano edycje użytkownika 89.64.37.161 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Paweł Ziemian BOT. Znacznik: Wycofanie zmian |
||
Linia 6: | Linia 6: | ||
|źródła = Encyklopedia staropolska/Rokosz |
|źródła = Encyklopedia staropolska/Rokosz |
||
}} |
}} |
||
'''Rokosz''' – pierwotnie ''zjazd szlachty'', później bunt, zbrojne powstanie [[Szlachta|szlachty]] politycznych. Rokoszem nazywana jest także [[Konfederacja (historia Polski)|konfederacja]], skierowana przeciwko królowi. |
'''Rokosz''' – pierwotnie ''zjazd szlachty'', później bunt, zbrojne powstanie [[Szlachta|szlachty]] (polskiej, bądź węgierskiej) przeciw królowi elektowi w celach politycznych. Rokoszem nazywana jest także [[Konfederacja (historia Polski)|konfederacja]], skierowana przeciwko królowi. |
||
Słynne historyczne rokosze to m.in. [[wojna kokosza]], [[rokosz Zebrzydowskiego]], [[rokosz Lubomirskiego]] i [[rokosz łowicki]]. Słowo pochodzi z [[Język węgierski|węgierskiego]] od słowa "''Rákos /rákos-mezei parlament"'' oznaczającego tłum. |
Słynne historyczne rokosze to m.in. [[wojna kokosza]], [[rokosz Zebrzydowskiego]], [[rokosz Lubomirskiego]] i [[rokosz łowicki]]. Słowo pochodzi z [[Język węgierski|węgierskiego]] od słowa "''Rákos /rákos-mezei parlament"'' oznaczającego tłum. |
||
Linia 13: | Linia 13: | ||
Prawo do występowania poddanych przeciwko władcy gwarantował artykuł ''de non praestanda oboedientia'' [[konfederacja warszawska (1573)|konfederacji warszawskiej]] w [[1573]] roku, wysnuty z [[przywilej mielnicki|przywileju mielnickiego]] z [[1501]], gdzie zapewniano [[Urzędy senatorskie|senatorom]] prawo do uznania króla, który przekroczył swoje uprawnienia, za tyrana.<ref>[[Wacław Sobieski]], Król czy tyran. Idee rokoszowe a różnowiercy za czasów Zygmunta Augusta, w: Reformacja w Polsce, r. IV, Warszawa 1926, s. 1-2. </ref> |
Prawo do występowania poddanych przeciwko władcy gwarantował artykuł ''de non praestanda oboedientia'' [[konfederacja warszawska (1573)|konfederacji warszawskiej]] w [[1573]] roku, wysnuty z [[przywilej mielnicki|przywileju mielnickiego]] z [[1501]], gdzie zapewniano [[Urzędy senatorskie|senatorom]] prawo do uznania króla, który przekroczył swoje uprawnienia, za tyrana.<ref>[[Wacław Sobieski]], Król czy tyran. Idee rokoszowe a różnowiercy za czasów Zygmunta Augusta, w: Reformacja w Polsce, r. IV, Warszawa 1926, s. 1-2. </ref> |
||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy}} |
Wersja z 20:44, 24 lip 2018
Rokosz – pierwotnie zjazd szlachty, później bunt, zbrojne powstanie szlachty (polskiej, bądź węgierskiej) przeciw królowi elektowi w celach politycznych. Rokoszem nazywana jest także konfederacja, skierowana przeciwko królowi.
Słynne historyczne rokosze to m.in. wojna kokosza, rokosz Zebrzydowskiego, rokosz Lubomirskiego i rokosz łowicki. Słowo pochodzi z węgierskiego od słowa "Rákos /rákos-mezei parlament" oznaczającego tłum.
Słowo węgierskie pochodzi z kolei od pola pod Pesztem, gdzie zbierała się konno szlachta węgierska w celu wyboru monarchy.
Prawo do występowania poddanych przeciwko władcy gwarantował artykuł de non praestanda oboedientia konfederacji warszawskiej w 1573 roku, wysnuty z przywileju mielnickiego z 1501, gdzie zapewniano senatorom prawo do uznania króla, który przekroczył swoje uprawnienia, za tyrana.[1]
Przypisy
- ↑ Wacław Sobieski, Król czy tyran. Idee rokoszowe a różnowiercy za czasów Zygmunta Augusta, w: Reformacja w Polsce, r. IV, Warszawa 1926, s. 1-2.
Zobacz też
Bibliografia
- Aleksander Rembowski, Konfederacya i rokosz Warszawa, 1896