Rokosz: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Wycofano edycje użytkownika 89.64.37.161 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Paweł Ziemian BOT. Znacznik: Wycofanie zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 12: | Linia 12: | ||
Słowo węgierskie pochodzi z kolei od pola pod [[Budapeszt|Pesztem]], gdzie zbierała się konno szlachta węgierska w celu wyboru monarchy. |
Słowo węgierskie pochodzi z kolei od pola pod [[Budapeszt|Pesztem]], gdzie zbierała się konno szlachta węgierska w celu wyboru monarchy. |
||
Prawo do występowania poddanych przeciwko władcy gwarantował artykuł ''de non praestanda oboedientia'' [[konfederacja warszawska (1573)|konfederacji warszawskiej]] w [[1573]] roku, wysnuty z [[przywilej mielnicki|przywileju mielnickiego]] z [[1501]], gdzie zapewniano [[Urzędy senatorskie|senatorom]] prawo do uznania króla, który przekroczył swoje uprawnienia, za tyrana.<ref>[[Wacław Sobieski]], Król czy tyran. Idee rokoszowe a różnowiercy za czasów Zygmunta Augusta, w: Reformacja w Polsce, r. IV, Warszawa 1926, s. 1-2. |
Prawo do występowania poddanych przeciwko władcy gwarantował artykuł ''de non praestanda oboedientia'' [[konfederacja warszawska (1573)|konfederacji warszawskiej]] w [[1573]] roku, wysnuty z [[przywilej mielnicki|przywileju mielnickiego]] z [[1501]], gdzie zapewniano [[Urzędy senatorskie|senatorom]] prawo do uznania króla, który przekroczył swoje uprawnienia, za tyrana.<ref>[[Wacław Sobieski]], Król czy tyran. Idee rokoszowe a różnowiercy za czasów Zygmunta Augusta, w: Reformacja w Polsce, r. IV, Warszawa 1926, s. 1-2.</ref> |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
==Zobacz też== |
==Zobacz też== |
||
* [[prawo oporu]] |
* [[prawo oporu]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
==Bibliografia== |
==Bibliografia== |
||
* [[Aleksander Rembowski]], [http://pbc.gda.pl/dlibra/doccontent?id=16088 ''Konfederacya i rokosz''] Warszawa, 1896 |
* [[Aleksander Rembowski]], [http://pbc.gda.pl/dlibra/doccontent?id=16088 ''Konfederacya i rokosz''] Warszawa, 1896 |
||
{{Konfederacje w historii Polski}} |
{{Konfederacje w historii Polski}} |
||
{{Wojsko I Rzeczypospolitej}} |
{{Wojsko I Rzeczypospolitej}} |
Wersja z 22:07, 5 maj 2019
Rokosz – pierwotnie zjazd szlachty, później bunt, zbrojne powstanie szlachty (polskiej, bądź węgierskiej) przeciw królowi elektowi w celach politycznych. Rokoszem nazywana jest także konfederacja, skierowana przeciwko królowi.
Słynne historyczne rokosze to m.in. wojna kokosza, rokosz Zebrzydowskiego, rokosz Lubomirskiego i rokosz łowicki. Słowo pochodzi z węgierskiego od słowa "Rákos /rákos-mezei parlament" oznaczającego tłum.
Słowo węgierskie pochodzi z kolei od pola pod Pesztem, gdzie zbierała się konno szlachta węgierska w celu wyboru monarchy.
Prawo do występowania poddanych przeciwko władcy gwarantował artykuł de non praestanda oboedientia konfederacji warszawskiej w 1573 roku, wysnuty z przywileju mielnickiego z 1501, gdzie zapewniano senatorom prawo do uznania króla, który przekroczył swoje uprawnienia, za tyrana.[1]
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Wacław Sobieski, Król czy tyran. Idee rokoszowe a różnowiercy za czasów Zygmunta Augusta, w: Reformacja w Polsce, r. IV, Warszawa 1926, s. 1-2.
Bibliografia
- Aleksander Rembowski, Konfederacya i rokosz Warszawa, 1896