Spółgłoska zwarto-szczelinowa krtaniowa bezdźwięczna
| Numer IPA | 113 146 |
|---|---|
| ʔh | |
| Jednostka znakowa |
ʔh |
| Unikod |
U+0294 U+0068 |
| UTF-8 (hex) |
ca 94 68 |
| Inne systemy | |
| X-SAMPA | ?_h |
| Przykład | |
| informacje • pomoc | |
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |
Spółgłoska zwarto-szczelinowa krtaniowa bezdźwięczna – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych, oznaczany w międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA dwuznakiem [ʔh]. Często od zapisu używa się łącznika górnego ⟨ʔ͡h⟩ lub dolnego ⟨ʔ͜h⟩ w celu uniknięcia pomyłki, ponieważ niektóre języki kontrastują niektóre spółgłoski zwarto-szczelinowe oraz sekwencje spółgłosek zwartych i szczelinowych, na przykład język polski, w którym słowo czysta wymawiane jest ze spółgłoską zwarto-szczelinową /t͡ʂ/, a słowo trzysta wymawiane jest jako sekwencja dwóch fonemów /tʂ/[1].
Artykulacja
[edytuj | edytuj kod]W czasie artykulacji podstawowego wariantu [ʔh]:
- modulowany jest prąd powietrza wydychanego z płuc, czyli jest to spółgłoska płucna egresywna
- tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, powietrze uchodzi przez jamę ustną (spółgłoska ustna)
- prąd powietrza w jamie ustnej przepływa ponad całym językiem lub przynajmniej uchodzi wzdłuż środkowej linii języka (spółgłoska środkowa)
- jest to spółgłoska krtaniowa – Masy powietrza wydychanego z płuc przechodzą między więzadłami głosowymi, ale właściwie nie jest to spółgłoska szczelinowa.
- wiązadła głosowe nie drgają, spółgłoska ta jest bezdźwięczna.
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]| Język | Wyraz | IPA | Znaczenie | Uwagi | |
|---|---|---|---|---|---|
| Chiński | dialekt Yuxi[2][3] | 可 | [ʔ͡ho˥˧] | potrafić, móc | Odpowiada /kʰ/ w standardowym języku mandaryńskim[3][4]. |
| Angielski | Received Pronunciation[5] | hat | [ʔ͡haʔt] | czapka | Możliwy alofon /h/, zwłaszcza w sylabach akcentowanych[5]. |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Gussmann 2007 ↓, s. 7.
- ↑ Yang 1969 ↓, s. 393–394.
- ↑ a b Colarusso 2012 ↓, s. 2.
- ↑ Yang 1969 ↓, s. 394.
- ↑ a b Collins i Mees 2003 ↓, s. 148.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Edmund Gussmann: The Phonology of Polish. Oxford University Press, 2007. ISBN 978-0-19-926747-7.
- Shifeng Yang: A Report of Investigating Dialects in Yunnan Province [雲南方言調查報告]. 1969.
- John Colarusso: The Typology of the Gutturals. 2012.
- Beverley Collins, Inger M. Mees: The Phonetics of English and Dutch. Leiden: Brill Publishers, 2003. ISBN 90-04-10340-6.