Wikipedia:Skarbnica Wikipedii/Lista architektów

Lista architektów podzielona jest według epok, w poszczególnych epokach posortowana alfabetycznie. Zawiera nazwiska architektów uważanych za twórców stylów i kierunków, takich, którzy wsławili się dużymi obiektami lub założeniami czy też traktatami o architekturze lub dziełami krytycznymi. Wśród współczesnych architektów (od 3. ćwierci XX w.) na liście znajdują się także laureaci Nagrody Pritzkera, Nagrody Miesa van der Rohe.

Lista nie zawiera osób z wykształceniem architektonicznym, które zdobyły sławę wyłącznie w inny sposób.

Starożytność[edytuj | edytuj kod]

Marek Agryppa (63 p.n.e.–12 p.n.e., Rzym), autor pierwszego Panteonu
Imhotep (XXVII wiek p.n.e., Egipt), pierwszy znany z imienia architekt, projektant pierwszej piramidy
Iktinos (V wiek p.n.e., Grecja), współtwórca Partenonu
Mnesikles (V wiek p.n.e., Grecja), projektant Propylejów w Atenach
Kallikrates (V wiek p.n.e., Grecja), współtwórca Partenonu
Witruwiusz (I wiek p.n.e., Rzym), autor traktatu O architekturze ksiąg dziesięć

Wczesne średniowiecze[edytuj | edytuj kod]

Antemios z Tralles (VI wiek, Bizancjum), współautor kościoła Hagia Sofia
Izydor z Miletu (VI wiek, Bizancjum), współautor kościoła Hagia Sofia

Gotyk[edytuj | edytuj kod]

opat Suger (1081–1151), Francja, twórca sztuki gotyckiej
Robert de Luzarches (XIII wiek), Francja, architekt katedry w Amiens
Peter Parler (1330 lub 1333–1399), Niemcy, architekt katedry w Pradze, członek rodu Parlerów
Wilhelm z Sens (XII wiek), Francja/Anglia, architekt katedry w Canterbury

Renesans[edytuj | edytuj kod]

Osobny artykuł: architektura renesansu.

Leone Battista Alberti (1404–1472, Włochy), autor traktatu De Pictura, architekt Palazzo Rucelai
Donato Bramante (1444–1514, Włochy), architekt Tempietta w Rzymie
Filippo Brunelleschi (1377–1446, Włochy), uważany za pierwszego twórcę renesansowego
Leonardo da Vinci (1452–1519, Włochy)

Manieryzm[edytuj | edytuj kod]

Andrea Palladio (1508–1580, Włochy), twórca palladianizmu
Galeazzo Alessi (1512–1572, Włochy)
Bartolomeo Ammanati (1511–1592, Włochy)
Michał Anioł Buonarroti (1475–1564, Włochy)
Rafael Santi (1483–1520, Włochy)
Giulio Romano (1499–1546, Włochy)
Antonio da Sangallo (1455–1534 , Włochy)

Barok[edytuj | edytuj kod]

Gianlorenzo Bernini (1598–1680, Włochy), autor placu św. Piotra w Rzymie
Francesco Borromini (1599–1667, Szwajcaria)
Jacob van Campen (1595–1657, Holandia)
Pietro da Cortona
Tylman z Gameren
Guarino Guarini
Jules Hardouin-Mansart
Nicholas Hawksmoor
Juan de Herrera
Ustad Isa
Inigo Jones
Francois Mansart
Balthasar Neumann
Claude Perrault
Christopher Wren
Andrea Pozzo

XVIII wiek (późny barok, rokoko, klasycyzm i architekci rewolucyjni)[edytuj | edytuj kod]

Robert Adam (1728–1792, Wielka Brytania), twórca stylu Adamów
Georg Bähr (1666–1738, Niemcy), architekt Frauenkirche i kamienic w Dreźnie
Étienne-Louis Boullée (1728–1799, Francja), wizjoner, twórca architektury rewolucyjnej
William Chambers (1728–1796, Wielka Brytania), architekt pawilonów w romantyzującym stylu angielskim
Johann Dientzenhofer (1663–1726, Niemcy), architekt katedry w Fuldzie i wielu kościołów, członek rodu Dientzenthoferów
Johann Bernhard Fischer von Erlach (1656–1723, Austria), architekt kościołów i pałaców w Wiedniu
Jacques-Ange Gabriel (1698–1782, Francja), architekt Petit Trianon
Johann Lucas von Hildebrandt (1668–1745, Austria), architekt wiedeńskiego Belwederu
James Hoban (USA), architekt Białego Domu w Waszyngtonie
Thomas Jefferson (1743–1826, USA), działacz polityczny, propagator klasycyzmu
William Kent
Georg Wenzeslaus von Knobelsdorff
Benjamin Latrobe
Claude-Nicolas Ledoux
Jules Hardouin Mansart
John Nash
Balthasar Neumann
Giuseppe Piermarini
Matthäus Daniel Pöppelman
Jacques-Germain Soufflot
Luigi Vanvitelli
Stanisław Zawadzki

XIX wiek[edytuj | edytuj kod]

Dankmar Adler (1844–1900, USA), współtwórca szkoły chicagowskiej
Charles Barry (1795–1860, Wielka Brytania), architekt Pałacu Westminsterskiego
Frederic Auguste Bartholdi
Charles Bulfinch (1763–1844, USA), autor ratuszy i budynków rządowych
William Burges
Daniel Burnham (1846–1912, USA)
Pierre Cuypers
Gustave Eiffel (1832–1923, Francja), inżynier, konstruktor mostów i słynnej wieży
Heinrich von Ferstel (1828–1883, Austria), jeden ze współtwórców architektury Wiednia z drugiej połowy XIX wieku.
Charles Garnier (1825–1898, Francja), architekt Opery Paryskiej
Victor Horta (1861–1947, Belgia), architekt wielu kamienic w stylu secesyjnym
Richard Hunt
Leo von Klenze (1784–1864, Niemcy)
Henri Labrouste (1801–1875, Francja)
William Le Baron Jenney
Edwin Lutyens
Charles Rennie Mackintosh (1868–1928, Szkocja), współtwórca ruchu Arts and Crafts
William Morris (1834–1896, Wielka Brytania), pionier ochrony zabytków
Frederick Law Olmsted (1822–1903, USA), architekt krajobrazu, projektant Central Parku w Nowym Jorku
Joseph Paxton (1803–1865, Wielka Brytania), twórca Crystal Palace
Augustus Welby Northmore Pugin (1812–1852, Wielka Brytania), współtwórca Pałacu Westminsterskiego
James Renwick (1818–1895, USA), architekt katedry w Nowym Jorku
Henry Hobson Richardson (1838–1886, USA), współtwórca szkoły chicagowskiej
John Root (1850–1891, USA), współtwórca szkoły chicagowskiej
Karl Friedrich Schinkel (1781–1841, Niemcy), uważany za głównego architekta klasycyzmu w Niemczech
Friedrich August Stüler (1800–1965, Niemcy), architekt licznych kościołów, ratuszy, muzeów i pałaców
George Gilbert Scott (1811–1878, Wielka Brytania), architekt i konserwator katedr angielskich
Gottfried Semper (1803–1879, Niemcy), architekt oper w Dreźnie i Wiedniu
Louis Sullivan (USA), współtwórca szkoły chicagowskiej
Eugene Viollet-le-Duc (1814–1879, Francja), pionier konserwacji zabytków, teoretyk architektury
Friedrich Weinbrenner (1766–1826, Niemcy), autor planu Karlsruhe, twórca badeńskiej szkoły klasycyzmu
Stanford White

XX wiek i współczesność[edytuj | edytuj kod]

A – E[edytuj | edytuj kod]

Alvar Aalto (1898–1976, Finlandia), współtwórca skandynawskiej szkoły projektowania
Christopher Alexander (ur. 1936, Austria/Wielka Brytania), publicysta, teoretyk architektury
Tadao Andō (ur. 1941, Japonia), laureat Nagrody Pritzkera
Luis Barragan (1922–1988, Meksyk), laureat Nagrody Pritzkera
Peter Behrens (1868–1940, Niemcy), pionier wzronictwa użytkowego i funkcjonalizmu
Günter Behnisch (ur. 1922, Niemcy), współautor stadionu olimpijskiego w Monachium
Frederic Bereder (ur. 1960, Japonia), pionier mosaiizmu
Max Berg (1870–1947, Niemcy), twórca Hali Stulecia we Wrocławiu
Ben van Berkel (ur. 1957, Holandia), publicysta, architekt mostu Erazma
Hendrik Petrus Berlage (1856–1934, Holandia), pionier modernizmu
Gottfried Böhm (ur. 1920, Niemcy), budowniczy kościołów, laureat Nagrody Pritzkera
Ricardo Bofill (ur. 1939, Hiszpania), autor Casablanca Twin Center i wielu hoteli
Mario Botta (ur. 1943, Szwajcaria), autor licznych kościołów i budynków użyteczności publicznej
Marcel Lajos Breuer (1902–1981, Węgry/Niemcy/USA), mistrz Bauhausu, projektant mebli
J. van den Broek (1898–1978, Holandia), projektant odbudowy Rotterdamu
Gordon Bunshaft (1909–1990, USA), partner biura SOM, laureat Nagrody Pritzkera
Santiago Calatrava (ur. 1951, Hiszpania/Szwajcaria), inżynier, twórca organicznych form dworców i mostów
Henry N. Cobb (ur. 1926, USA), współpracownik I.M. Peia, projektant kilkunastu wieżowców
Le Corbusier (1887–1965, Szwajcaria/Francja), jeden z ojców architektury współczesnej
Justus Dahinden (ur. 1925, Szwajcaria), architekt i publicysta
Willem Marinus Dudok (1884–1974, Holandia), autor ratuszy, współtwórca szkoły amsterdamskiej
Joseph Ebers (1845–1923, Niemcy), architekt, budowniczy kościołów na Śląsku
Peter Eisenman (ur. 1932, USA), współtwórca dekonstruktywizmu

F – J[edytuj | edytuj kod]

Sverre Fehn (ur. 1924, Norwegia), laureat nagrody Pritzkera
Norman Foster (ur. 1935, Wielka Brytania), laureat nagrody Pritzkera
Mansuetus Fromm (1861–1915, Niemcy), architekt, budowniczy kościołów na Śląsku
Buckminster Fuller (1895–1983, USA), twórca kopuły geodezyjnej
Aurelio Galfetti (ur. 1936, Szwajcaria), współtwórca neomodernistycznego funkcjonalizmu
Antoni Gaudí (1852–1926, Hiszpania), twórca kościoła Sagrada Familia
Frank Gehry (ur. 1929, Kanada/USA), współtwórca dekonstruktywizmu, laureat nagrody Pritzkera
Michael Graves (ur. 1934, USA), propagator postmodernizmu
Nicholas Grimshaw (ur. 1939, Wielka Brytania)
Walter Gropius (1883–1969, Niemcy/USA), twórca Bauhausu, propagator funkcjonalizmu
Zaha Hadid (ur. 1950, Wielka Brytania), autorka skoczni Bergisel, laureatka nagrody Pritzkera
Wallace Harrison (USA), architekt gmachu ONZ
Zvi Hecker (ur. 1931, Izrael/Niemcy), autor wielu muzeów żydowskich
Jacques Herzog (ur. 1950, Szwajcaria), laureat nagrody Pritzkera
Hans Hollein (ur. 1934, Austria), laureat nagrody Pritzkera
Raymond Hood (1881–1934, USA), propagator stylu międzynarodowego
Friedensreich Hundertwasser (1928-2000, Austria), architekt, malarz, twórca m.in. Hundertwasserhaus
Arata Isozaki (ur. 1931, Japonia), autor wielu obiektów sportowych i muzealnych, współtwórca Metabolizmu
Toyo Ito (ur. 1941, Japonia)
Arne Jacobsen (1902–1971, Dania), współtwórca skandynawskiej szkoły projektowania
Helmut Jahn (ur. 1941, Niemcy/USA), autor wielu wielkokubaturowych obiektów i zespołów komerycjnych
Philip Johnson (1906-2005, USA), propagator stylu międzynarodowego, współtwórca postmodernizmu, krytyk i historyk

K – N[edytuj | edytuj kod]

Louis Kahn (1901–1974, USA), projektant parlamentu w Dakce
Rem Koolhaas (ur. 1944, Holandia), publicysta, laureat Nagrody Pritzkera
Kengo Kuma (ur. 1954, Japonia), laureat prestiżowej nagrody Instytutu Architektury Japonii
Daniel Libeskind (ur. 1946, USA), laureat Nagrody Pritzkera
Maya Lin (ur. 1959, USA), autorka pomnika żołnierzy poległych w wojnie wietnamskiej i projektantka wnętrz
Adolf Loos (1870–1933, Austria), prekursor modernizmu, publicysta (Ornament i zbrodnia)
Fumihiko Maki (ur. 1928, Japonia), laureat Nagrody Pritzkera
Imre Makovecz (1935, Węgry), przedstawiciel architektury organicznej, projektant licznych kościołów
Thom Mayne (ur. 1944, USA), laureat Nagrody Pritzkera
McKim, Mead, and White (USA), twórcy ratusza w Nowym Jorku
Richard Meier (1934, USA), laureat Nagrody Pritzkera
Pierre de Meuron (ur. 1950, Szwajcaria), architekt galerii Tate Modern w Londynie, laureat Nagrody Pritzkera
Adolf Meyer (1881–1929, Niemcy), mistrz Bauhausu
Hannes Meyer (1889–1954, Szwajcaria), dyrektor Bauhausu
Ludwig Mies van der Rohe (1883–1969, Niemcy/USA), jeden z ojców nowoczesnej architektury
Rafael Moneo (ur. 1937, Hiszpania), laureat Nagrody Pritzkera
Charles Moore (1925–1993, USA)
Julia Morgan (1872–1957, USA)
Eduardo Souto de Moura (ur. 1952, Portugalia)
Glenn Murcutt (ur. 1936, Australia), laureat Nagrody Pritzkera
Ernst Neufert (1900–1986, Niemcy), autor podręcznika projektowania, współtwórca budynku Bauhausu
Johann Neumann
Richard Neutra (1892–1970, Austria/USA)
Oscar Niemeyer (ur. 1907, Brazylia), laureat Nagrody Pritzkera
Jean Nouvel (ur. 1945, Francja), laureat Nagrody Pritzkera
Maciej Nowicki (1910–1950, Polska/USA), architekt, J.S. Dorton Arena (Paraboleum) w Raleigh

O – R[edytuj | edytuj kod]

Frei Otto (ur. 1925, Niemcy), architekt stadionu olimpijskiego w Monachium, konstruktor
J.J.P. Oud (1890–1963, Holandia), współtwórca stylu międzynarodowego, projektant Café De Unie
Ieoh Ming Pei (ur. 1917, Chiny/USA), autor szklanej piramidy w Luwrze, laureat Nagrody Pritzkera
Dominique Perrault (ur. 1953, Francja), architekt Biblioteki Narodowej w Paryżu
Renzo Piano (ur. 1937, Włochy), współautor Centrum Pompidou, laureat Nagrody Pritzkera
Gio Ponti (1891–1979, Włochy), architekt wieżowca Pirelli
John Portman (ur. 1924, USA), architekt hoteli sieci Hyatt i Marriott
Christian de Portzamparc (ur. 1944, Francja), laureat Nagrody Pritzkera
Steen Eiler Rasmussen (1898–1990, Dania), teoretyk architektury, eseista, publicysta
Gerrit Rietveld (1888–1964, Holandia), twórca De Stijl
Kevin Roche (ur. 1922, Irlandia/USA), laureat Nagrody Pritzkera
Richard Rogers (ur. 1933, Wielka Brytania), współautor Centrum Pompidou
Aldo Rossi (1931–1997, Włochy), publicysta, propagator postmodernizmu, laureat Nagrody Pritzkera

S – Z[edytuj | edytuj kod]

Eero Saarinen (1910–1961, USA), autor gmachów uczelni, dworców lotnicznych i biurowców
Eliel Saarinen (1873–1950, Finlandia/USA), projektant dworców, kościołów, gmachów uczelni
Moshe Safdie (ur. 1938, Izrael/Kanada), projektant Habitatu'67
Antonio Sant'Elia (1888–1916, Włochy), twórca futuryzmu w architekturze, wizjoner
Hans Scharoun (1893–1972, Niemcy), współtwórca stylu międzynarodowego i architektury organicznej
Paul Schmitthenner (1884–1972, Niemcy), architekt kilkunastu osiedli we Wrocławiu, Berlinie, Stuttgarcie i Moguncji
Axel Schultes (Niemcy), projektant dzielnicy rządowej i urządu kanclerskiego w Berlinie
Giles Gilbert Scott (1880—1960, Wielka Brytania), autor elektrowni Thamesbank i Buttersea oraz projektant buden telefonicznych w Londynie
Harry Seidler (1923-2006, Australia)
Shreeve, Lamb, and Harmon (USA), autorzy Empire State Building w Nowym Jorku
Álvaro Siza (ur. 1933, Portugalia), laureat Nagrody Pritzkera
Skidmore, Owings and Merrill (USA), propagatorzy stylu międzynarodowego, autorzy kilkudziesięciu wieżowców
Alison i Peter Smithson (1928–1993 i 1923-2003, Wielka Brytania), twórcy brutalizmu, członkowie Team Ten
Luigi Snozzi (ur. 1932, Szwajcaria), współtwórca neomodernistycznego minimalizmu
Paolo Soleri (ur. 1919, USA), współtwórca architektury ekologicznej
Albert Speer senior (1905–1979, Niemcy), główny architekt III Rzeszy
Albert Speer junior (ur. 1934, Niemcy), urbanista
Mart Stam (1899–1986, Holandia/Niemcy/Szwajcaria), współtwórca stylu międzynarodowego
James Stirling (1926–1992, Wielka Brytania), laureat Nagrody Pritzkera
Edward Durrell Stone (1902–1978, USA), autor kilkunastu wieżowców
Kenzō Tange (1913-2005, Japonia), twórca Parku Pokoju w Hiroszimie, laureat Nagrody Pritzkera
Władimir Tatlin (1885–1953, Rosja/ZSRR), współtwórca konstruktywizmu
Bruno Taut (1880–1938, Niemcy), współtwórca ekspresjonizmu, projektant osiedli w Berlinie
Max Taut (1884–1967, Niemcy), architekt licznych budynków w Berlinie
Jørn Utzon (ur. 1918, Dania), projektant Opery w Sydney, laureat Nagrody Pritzkera
Livio Vacchini (1933-2007, Szwajcaria), współtwórca neomodernistycznego minimalizmu
William van Alen (1883–1954, USA), architekt Chrysler Building w Nowym Jorku
Aldo van Eyck (1918–1999, Holandia), twórca strukturalizmu, członek Team Ten
Robert Venturi (ur. 1925, USA), współtwórca postmodernizmu, publicysta, laureat Nagrody Pritzkera
Jan Wils (1891–1972, Holandia), członek De Stijl, autor stadionu olimpijskiego w Amsterdamie
Frank Lloyd Wright (1867–1959, USA), współtwórca nowoczesnej architektury
Minoru Yamasaki (1912–1986, USA), projektant World Trade Center

Zobacz też: