Wojna domowa (serial telewizyjny)
Gatunek | |
---|---|
Kraj produkcji | |
Oryginalny język |
polski |
Główne role | |
Liczba odcinków |
15 |
Produkcja | |
Produkcja | |
Reżyseria | |
Scenariusz |
Mira Michałowska (Maria Zientarowa), według własnej książki |
Muzyka | |
Zdjęcia | |
Scenografia |
Teresa Barska |
Pierwsza emisja | |
Data premiery |
24 października 1965 |
Stacja telewizyjna | |
Lata emisji | |
Format obrazu | |
Format dźwięku |

Wojna domowa – polski czarno-biały serial komediowy z lat 1965–1966, powstały na kanwie felietonów Miry Michałowskiej publikowanych w tygodniku „Przekrój”[1], wydanych w zbiorach Wojna domowa (1964) i Wojna domowa trwa (1966).
Opis[edytuj | edytuj kod]
Opowiada o życiu 16-letniego Pawła i 15-letniej Anuli, mających problemy typowe dla ówczesnych nastolatków. Łączy elementy realistyczne z surrealistycznymi „scenkami kartonowymi”, obrazującymi wewnętrzne doznania bohaterów lub wzmacniającymi ważniejsze przesłania, których umowna estetyka jest zbliżona do Kabaretu Starszych Panów.
Dom, w którym mieszkają główni bohaterowie serialu, stoi przy ulicy Senatorskiej 24, naprzeciwko kościoła św. Antoniego z Padwy.
Twórcy[edytuj | edytuj kod]
- Maria Zientarowa – scenariusz
- Jerzy Gruza – reżyseria
- Teresa Barska, Wiesław Orłowski, Zdzisław Kielanowski – scenografia
- Hanna Morawiecka (odc. 1–7), Teresa Gałkowska-Lesman (odc. 8–15) – kostiumy
- Mieczysław Jahoda (odc. 1–7), Antoni Wójtowicz (odc. 8–15) – zdjęcia
- Ludwik Jerzy Kern, Wojciech Młynarski (odc. 9, 13) – teksty piosenek
- Jerzy Matuszkiewicz – muzyka
- Tomira Matyjaszkiewicz (odc. 1–7, 10–12, 15), Roman Kolski (odc. 8, 9, 13, 14) – montaż
- Elżbieta Jackiewiczowa – konsultant ds. pedagogicznych
Obsada[edytuj | edytuj kod]
Role główne[edytuj | edytuj kod]
- Kazimierz Rudzki – Kazimierz Jankowski, ojciec Pawła
- Irena Kwiatkowska – Zofia Jankowska, matka Pawła
- Krzysztof Musiał-Janczar – Paweł Jankowski
- Andrzej Szczepkowski – sąsiad Henryk Kamiński, wujek Anuli
- Alina Janowska – sąsiadka Irena Kamińska, ciotka Anuli
- Elżbieta Góralczyk – Anula (od odc. 4)
- Jarema Stępowski – nieznajomy pytający w każdym odcinku o suchy chleb dla konia
Aktorzy (gościnnie)[edytuj | edytuj kod]
- Irena Dziedzic – we własnej osobie, prezenterka popularnego wówczas programu telewizyjnego Tele-Echo; w filmie przechodzi korytarzem w telewizji, gdzie odbywa się casting, w którym uczestniczy Paweł (odc. 1)
- Andrzej Konic – reżyser w telewizji (odc. 1)
- Anna Jaraczówna – pani Jaworska, wścibska sąsiadka przez ścianę z Kamińskimi (odc. 1–7) lub przez ścianę z Jankowskimi (odc. 8–9, 14–15)
- Magdalena Zawadzka – Simona Grabczyk, piosenkarka śpiewająca z playbacku Nie bądź taki szybki Bill Katarzyny Sobczyk; do dziś żałuje, że nie wystarczyło funduszów na zrobienie postsynchronu z jej własnym głosem (odc. 2)
- Zofia Merle – manikiurzystka (odc. 2)
- Cezary Julski – fryzjer (odc. 2)
- Lech Ordon – woźny Teatru Wielkiego (odc. 8)
- Wojciech Siemion – nauczyciel biologii, wychowawca Pawła (odc. 3, 8, 12)
- Wiesław Michnikowski – Felek Siekierski, znajomy Ireny Kamińskiej, na wywiadówce (odc. 3)
- Janina Kałuska-Szydłowska – matka na wywiadówce (odc. 3)
- Zofia Jamry – matka wrażliwego Rysia (odc. 3)
- Włodzimierz Kwaskowski – pan Bakolak (odc. 3)
- Sylwester Przedwojewski – ojciec na wywiadówce zgłaszający wnioski (odc. 3)
- Bohdan Łazuka – Joga Korolczyk, „polski joga” poznany przez Pawła na Legii, uczył potem jogi Anulę i Irenę (odc. 7), „cameo” tańczący Już taki jestem zimny drań wokół Jankowskiej w „scence kartonowej” (odc. 15)
- Wanda Łuczycka – babcia Pawła (odc. 8)
- Jan Kobuszewski – szef hydraulików; grał później podobną rolę w skeczu Ucz się, Jasiu w Kabarecie Dudek (odc. 9)
- Marian Kociniak – hydraulik (odc. 9)
- Jerzy Bielenia – hydraulik (odc. 9)
- Mieczysław Czechowicz – sąsiad, ojciec Maniusia (odc. 5, 9)
- Kazimierz Brusikiewicz – Wojciech Klonowski, przyjaciel Jankowskiego z oflagu (odc. 10)
- Stanisław Jaworski – listonosz z telegramem informującym o przyjeździe Rysia (odc. 10)
- Marc Gowlland – Rysio, kuzyn Pawła z Anglii (odc. 10)
- Bogumił Kobiela – instruktor narciarski (odc. 10)
- Jerzy Januszewicz – Zenon Maciejak, kierowca dyplomowany (odc. 10)
- Jacek Fedorowicz – Jan Cybulski, przewodnik wycieczek po Warszawie (odc. 10)
- Jerzy Karaszkiewicz – uczestnik wycieczki po Warszawie; niewymieniony w czołówce (odc. 10)
- Maria Chwalibóg – gaździna na stoku narciarskim w Zakopanem nalewająca mleko do szklanki i podająca ją Kobieli (odc. 10)
- Barbara Drapińska – ciotka Jadwiga (odc. 12)
- Zbigniew Cybulski – siedzący na widowni obok Jankowskich, którzy biją brawo Pawłowi, „scenka wyobrażeniowa”, w której Paweł odbiera wielką nagrodę za osiągnięcia w dziedzinie kultury (odc. 1)
- Edward Dziewoński, Krystyna Borowicz – właściciele psa „Korka” (odc. 14)
- Czesław Nowicki – telewizyjny „Wicherek” (odc. 15)
- Marek Kondrat – szkolny kolega Pawła, niewymieniony w czołówce (odc. 15)
- Hanka Bielicka – pani Dziubczyńska – głos w domofonie (odc. 10); masażystka Kowalska (odc. 15)
- Wacław Jankowski – klient w pralni (odc. 15)
- Małgorzata Lorentowicz – matka małej Basi na konkursie młodych talentów (odc. 13)
- Danuta Wodyńska – pani Jadzia, ekspedientka w sklepie proponująca Kamińskiej serwolatkę w zamian za Odprawę posłów greckich (odc. 4); kobieta w pociągu (odc. 14)
- Józef Nowak – milicjant zaczepiony na MDM-ie przez Jankowską z awanturą, żeby nie aresztował Pawła (odc. 6)
- Wacław Kowalski – strażnik w Łazienkach przywołujący Jankowską do porządku (odc. 11)
- Bohdan Tomaszewski – komentator sportowy (odc. 15)
- Jan Świąć – konferansjer (odc. 13)
- Wojciech Gąssowski – Wojtek, kolega Pawła, członek zespołu muzycznego „Kocmołuchy” (odc. 13)
- Elżbieta Wieczorkowska – matka Wojtka, kolegi Pawła (odc. 13)
- Helena Gruszecka – woźna w szkole, wskazująca drogę do pracowni biologicznej, tej z układem pokarmowym żaby (odc. 3)
- Emilia Radziejowska – nadżyczliwa sprzedawczyni w księgarni (odc. 11)
Aktorzy (zdjęcia archiwalne)[edytuj | edytuj kod]
- Barbara Rylska, Stanisław Mikulski, Emil Karewicz, Tadeusz Kosudarski, Magdalena Sokołowska, Wieńczysław Gliński (odc. 4) – aktorzy widoczni w filmie Ostatni kurs (z 1963 roku, reż. Jan Batory) oglądanym w telewizji przez Kamińskich czekających na Anulę. Małżeństwo sprzecza się, czy postać piosenkarki Krystyny grana jest przez Barbarę Rylską czy Renę Rolską.
- Beata Tyszkiewicz (odc. 11) – występuje w oglądanym w telewizji filmie Pierwszy dzień wolności (film)
Odcinki[edytuj | edytuj kod]
- Ciężkie jest życie – ingerencja rodziców Pawła, aby ten nie brał udziału w nowo kręconym filmie – podobnie jak w rzeczywistym życiu odtwórcy roli Pawła (Krzysztofa Musiała); „scenka kartonowa”: Paweł walczy na szable w ekranizacji telewizyjnej Ogniem i mieczem przy akompaniamencie muzycznej parafrazy Tańca z szablami z niewielką domieszką muzyki w stylu Nino Roty. (Czas trwania odcinka 29:15)
- Bilet za fryzjera – aby pójść na koncert znanej piosenkarki, Paweł musi spełnić kilka warunków, m.in. pójść do fryzjera. Paweł mówi o koledze piszącym wiersze: żeby oni mu raz w klasie na lekcji, już nie mówię: puścili Armstronga albo nawet Matuszkiewicza, to by zobaczyli, co on potrafi (Matuszkiewicz jest kompozytorem muzyki serialu i muzyka jego leci w tle. Podobnie w 40-latku Jerzego Gruzy wspomina się operatora Mieczysława Jahodę, dużo mniej zręcznie), „scenka kartonowa”: Paweł utożsamia obcinanie włosów jego i kolegów u fryzjera ze ścinaniem głów na gilotynie podczas Rewolucji Francuskiej (26:39)
- Wywiadówka – pani Irena idzie na wywiadówkę Pawła – w zastępstwie jego chorej matki (28:55)
- Pierwszy dzień – Kamińscy przygotowują mieszkanie na przyjęcie siostrzenicy Anuli (29:19)
- Dwója z azymutu – Anula jest zagrożona w pozostaniu na drugi rok w tej samej klasie; prywatka u Pawła (29:14)
- Trójka klasowa – Anula widzi Pawła w towarzystwie milicjanta przy ul. Puławskiej w Warszawie vis-à-vis kina Moskwa, na którym wisi plakat filmu The Beatles, a potem mówi o tym ciotce Irenie, co w efekcie powoduje masę nieporozumień (24:12)
- Polski joga – dzięki przypadkowo znalezionej na makulaturze książce o jodze, Kamińscy, interesując się nią, zapraszają do siebie jej autora (27:58)
- Wizyta starszej pani – odwiedziny babci Pawła, która strofuje i poucza wszystkich dookoła (47:46)
- Dzień matki – Paweł z ojcem próbują w Dniu Matki wyręczyć panią domu w jej codziennych obowiązkach. Paweł kupuje bilety do kina na brytyjski film komediowo-kryminalny Jak zabić starszą panią (1955) (38:43)
- Zagraniczny gość – Jankowscy przyjmują kuzyna z Anglii, który, choć kontuzjowany podczas pobytu w Polsce wraca szczęśliwy do kraju (53:08)
- Co każdy chłopiec – rodzice Pawła zorientowawszy się, że Paweł zaczyna się spotykać z dziewczętami, postanawiają wnikliwie czytać fachową literaturę. Druga książka widoczna w księgarni to Między nami mężczyznami z ilustracją Bohdana Butenki na okładce, później wydawana pt. Książka dla chłopców (47:36)
- Monolog zewnętrzny – wizja świata Pawła w konfrontacji z poglądami jego rodziców (28:22)
- Młode talenty – festiwal młodych talentów, w którym udział bierze zespół muzyczno-wokalny Pawła – „Kocmołuchy”. Dalsze wspomnienia Kazimierza Rudzkiego z oflagu: o rolach Ofelii z Hamleta, Hanki z Moralności pani Dulskiej, granych przez niego w peruce, w teatrze obozowym, pani Dulskiej granej przez ciut starszego Kazimierza Michałowskiego (46:55)
- Nowy nabytek – pies u Jankowskich, który długo u nich nie zagrzeje miejsca (35:21)
- Siła wyobraźni – wychodzi na jaw, że jeden z kolegów Pawła jest dzieckiem adoptowanym (39:05)
Piosenki i melodie[edytuj | edytuj kod]
- Wojna domowa (czołówka)
- Nie bądź taki szybki Bill (odc. 2, 12)
- Temat hinduski podczas wejścia pana Korolczyka, „polskiego jogi” do mieszkania Jankowskich, wykorzystany później w odc. 4 Stawki większej niż życie pt. Café Rose (odc. 7)
- Wszystko dla Mamy, gdy mamy Dzień Mamy (odc. 9)
- Melodia późniejszych Przygód psa Cywila (odc. 11)
- Oni mają teraz życie (odc. 11)
- Demograficzny wyż (odc. 12)
- Ja jestem jedna wielka wada (odc. 12)
- Tylko wróć (Tak mi źle ...) – Wojciech Gąssowski z zespołem NOVI (odc. 13)
- Z kim tak ci będzie źle jak ze mną (odc. 13)
- Ty opuścisz mnie (odc. 13)
- W zoologicznym dziś ogrodzie (odc. 13)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Aleksandra Szarłat: Prezenterki Tele PRL. Wydawnictwo Świat Książki, 2015, s. 30. ISBN 978-83-8031-299-9.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Wojna domowa w bazie IMDb (ang.)
- Wojna domowa w bazie Filmweb
- Wojna domowa w bazie filmpolski.pl
- Kulisy realizacji 7. odcinka serialu w PKF na stronie KronikaRP
- Zdjęcia z filmu Wojna domowa w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”