Wojna domowa (serial telewizyjny)

Wojna domowa

Gatunek	komedia
Kraj produkcji	Polska
Oryginalny język	polski
Główne role	patrz sekcja Role główne
Liczba odcinków	15
Liczba serii	2
Produkcja
Reżyseria	Jerzy Gruza
Scenariusz	Mira Michałowska (Maria Zientarowa), według własnej książki
Muzyka	Jerzy Matuszkiewicz
Zdjęcia	Mieczysław Jahoda (odc. 1-7) Antoni Wójtowicz (odc. 8-15)
Scenografia	Teresa Barska Jerzy Zieliński Zdzisław Kielanowski Wiesław Orłowski
Montaż	Tomira Matyjaszkiewicz Roman Kolski
Wytwórnia	Zespół Realizatorów Filmowych „Syrena”
Czas trwania odcinka	około 25–50 min
Pierwsza emisja
Kraj oryginalnej emisji	Polska
Data premiery	24 października 1965
Stacja telewizyjna	Telewizja Polska
Lata emisji	1965–1966
Status	zakończony
Format obrazu	4:3
Format dźwięku	Mono

Wojna domowa – polski czarno-biały serial komediowy z lat 1965–1966, powstały na kanwie felietonów Miry Michałowskiej publikowanych w tygodniku „Przekrój”, wydanych w zbiorach Wojna domowa (1964) i Wojna domowa trwa (1966).

Tematyka

Bohaterowie serialu mieszkają w bloku przy ulicy Senatorskiej (2010)

Wojna domowa obejmuje piętnaście odcinków, rozgrywających się wokół rodziny Kazimierza i Zofii Jankowskich oraz ich syna Pawła, przeżywającego kryzys dojrzewania. Początkowo akcja skupia się na Pawle i jego dylematach związanych z dojrzewaniem. W inaugurującym serial odcinku Ciężkie jest życie Paweł startuje w castingu do spektaklu telewizyjnego, w międzyczasie awanturując się o możliwość samodzielnego golenia się maszynką. W Bilecie za fryzjera (odc. 2) Paweł próbuje pójść na koncert z udziałem jego idolki, Simony Grabczyk, lecz nim dostanie zgodę ojca, musi udać się do fryzjera. Wywiadówka (odc. 3) skupia się na innej mieszkance bloku Irenie Kamińskiej, która jako sąsiadka matki Pawła zastępuje ją na wywiadówce; tematem odcinka jest debata rodziców na temat uczniów, którzy wyrwali dwie umywalki z łazienki. Pierwszy dzień (odc. 4) obraca się wokół poznanej przez Pawła siostrzenicy Ireny, Anulki, która podobnie jak Paweł przeżywa rozterki wynikające z jej dojrzewania. W odcinku Dwója z azymutu (odc. 5) Anulka przeżywa załamanie z powodu tytułowej niskiej oceny z przysposobienia wojskowego; dziewczynę rodzice próbują rozchmurzyć, zapraszając ją na jam organizowany przez Pawła. Odcinek Trójka klasowa (odc. 6) skupia się na panice rodziców Pawła, którzy próbują się dowiedzieć, dlaczego Paweł został aresztowany przez milicjanta; okazuje się, że młodzieńcowi skonfiskowano bilety na film The Beatles. W odcinku Polski joga (odc. 7) wuj Anulki, Henryk, próbuje wyperswadować siostrzenicy nauki medytacji z joginem Korolczykiem.

Wizyta starszej pani (odc. 8) skupia się na przyjeździe apodyktycznej babci Pawła, która w trakcie swojego pobytu u Jankowskich narzuca swojej rodzinie dyscyplinę. W Dniu Matki (odc. 9) Paweł i jego ojciec próbują uczcić tytułowe święto, paradoksalnie wpędzając jubilatkę Zofię w dodatkowy stres. Odcinek Zagraniczny gość (odc. 10) skupia się na wizycie przybysza z Wielkiej Brytanii, Ryszarda (kolegi Kazimierza z oflagu). Tematem odcinka Co każdy chłopiec (odc. 11) jest konflikt Pawła z matką, która podejrzewa młodzieńca o przedwczesny romans – oraz z ojcem, który zabrania mu oglądania w telewizji filmu „dla dorosłych” Pierwszy dzień wolności. Monolog zewnętrzny (odc. 12) rozbudowuje portret psychologiczny Pawła, który zatraca się w przemyśleniach na temat zakazów narzucanych przez swoich rodziców. W Młodych talentach (odc. 13) Paweł wraz z Anulką oraz kolegą Wojtkiem wybiera się na Konkurs Młodych Talentów. W ramach zespołu „Kocmołuchy” trójka gra utwór „Tylko wróć”, entuzjastycznie przyjęty przez publiczność, lecz wygrywa ulubienica organizatora konkursu, pięcioletnia Basia. Odcinek Nowy nabytek (odc. 14) poświęcony jest czasowo przygarniętemu przez Pawła psu, którego mylnie uznawał on za bezdomnego. W ostatnim epizodzie Siła wyobraźni (odc. 15) Paweł przeżywa rozterki związane z mniemaniem, że nie jest podobny do swoich rodziców i że mógł być adoptowany; z owymi myślami ostatecznie radzi sobie, uprawiając sport.

Obsada

Role główne

• Kazimierz Rudzki – Kazimierz Jankowski, ojciec Pawła
• Irena Kwiatkowska – Zofia Jankowska, matka Pawła
• Krzysztof Musiał-Janczar – Paweł Jankowski
• Andrzej Szczepkowski – sąsiad Henryk Kamiński, wujek Anuli
• Alina Janowska – sąsiadka Irena Kamińska, ciotka Anuli
• Elżbieta Góralczyk – Anula (od odc. 4)
• Jarema Stępowski – nieznajomy pytający w każdym odcinku o suchy chleb dla konia

Aktorzy (gościnnie)

• Irena Dziedzic – we własnej osobie, prezenterka popularnego wówczas programu telewizyjnego Tele-Echo; w filmie przechodzi korytarzem w telewizji, gdzie odbywa się casting, w którym uczestniczy Paweł (odc. 1)
• Andrzej Konic – reżyser w telewizji (odc. 1)
• Anna Jaraczówna – pani Jaworska, wścibska sąsiadka przez ścianę z Kamińskimi (odc. 1–7) lub przez ścianę z Jankowskimi (odc. 8–9, 14–15)
• Magdalena Zawadzka – Simona Grabczyk, piosenkarka śpiewająca z playbacku Nie bądź taki szybki Bill Katarzyny Sobczyk; do dziś żałuje, że nie wystarczyło funduszów na zrobienie postsynchronu z jej własnym głosem (odc. 2)
• Zofia Merle – manikiurzystka (odc. 2)
• Cezary Julski – fryzjer (odc. 2)
• Lech Ordon – woźny Teatru Wielkiego (odc. 8)
• Wojciech Siemion – nauczyciel biologii, wychowawca Pawła (odc. 3, 8, 12)
• Wiesław Michnikowski – Felek Siekierski, znajomy Ireny Kamińskiej, na wywiadówce (odc. 3)
• Janina Kałuska-Szydłowska – matka na wywiadówce (odc. 3)
• Zofia Jamry – matka wrażliwego Rysia (odc. 3)
• Włodzimierz Kwaskowski – pan Bakolak (odc. 3)
• Sylwester Przedwojewski – ojciec na wywiadówce zgłaszający wnioski (odc. 3)
• Bohdan Łazuka – Joga Korolczyk, „polski joga” poznany przez Pawła na Legii, uczył potem jogi Anulę i Irenę (odc. 7), „cameo” tańczący Już taki jestem zimny drań wokół Jankowskiej w „scence kartonowej” (odc. 15)
• Wanda Łuczycka – babcia Pawła (odc. 8)
• Jan Kobuszewski – szef hydraulików; grał później podobną rolę w skeczu Ucz się, Jasiu w Kabarecie Dudek (odc. 9)
• Marian Kociniak – hydraulik (odc. 9)
• Jerzy Bielenia – hydraulik (odc. 9)
• Mieczysław Czechowicz – sąsiad, ojciec Maniusia (odc. 5, 9)
• Kazimierz Brusikiewicz – Wojciech Klonowski, przyjaciel Jankowskiego z oflagu (odc. 10)
• Stanisław Jaworski – listonosz z telegramem informującym o przyjeździe Rysia (odc. 10)
• Marc Gowlland – Rysio, kuzyn Pawła z Anglii (odc. 10)
• Bogumił Kobiela – instruktor narciarski (odc. 10)
• Jerzy Januszewicz – Zenon Maciejak, kierowca dyplomowany (odc. 10)
• Jacek Fedorowicz – Jan Cybulski, przewodnik wycieczek po Warszawie (odc. 10)
• Jerzy Karaszkiewicz – uczestnik wycieczki po Warszawie; niewymieniony w czołówce (odc. 10)
• Maria Chwalibóg – gaździna na stoku narciarskim w Zakopanem nalewająca mleko do szklanki i podająca ją Kobieli (odc. 10)
• Barbara Drapińska – ciotka Jadwiga (odc. 12)
• Zbigniew Cybulski – siedzący na widowni obok Jankowskich, którzy biją brawo Pawłowi, „scenka wyobrażeniowa”, w której Paweł odbiera wielką nagrodę za osiągnięcia w dziedzinie kultury (odc. 1)
• Edward Dziewoński, Krystyna Borowicz – właściciele psa „Korka” (odc. 14)
• Czesław Nowicki – telewizyjny „Wicherek” (odc. 15)
• Marek Kondrat – szkolny kolega Pawła, niewymieniony w czołówce (odc. 15)
• Hanka Bielicka – pani Dziubczyńska – głos w domofonie (odc. 10); masażystka Kowalska (odc. 15)
• Wacław Jankowski – klient w pralni (odc. 15)
• Małgorzata Lorentowicz – matka małej Basi na konkursie młodych talentów (odc. 13)
• Danuta Wodyńska – pani Jadzia, ekspedientka w sklepie proponująca Kamińskiej serwolatkę w zamian za Odprawę posłów greckich (odc. 4); kobieta w pociągu (odc. 14)
• Józef Nowak – milicjant zaczepiony na MDM-ie przez Jankowską z awanturą, żeby nie aresztował Pawła (odc. 6)
• Wacław Kowalski – strażnik w Łazienkach przywołujący Jankowską do porządku (odc. 11)
• Bohdan Tomaszewski – komentator sportowy (odc. 15)
• Jan Świąć – konferansjer (odc. 13)
• Wojciech Gąssowski – Wojtek, kolega Pawła, członek zespołu muzycznego „Kocmołuchy” (odc. 13)
• Elżbieta Wieczorkowska – matka Wojtka, kolegi Pawła (odc. 13)
• Helena Gruszecka – woźna w szkole, wskazująca drogę do pracowni biologicznej, tej z układem pokarmowym żaby (odc. 3)
• Emilia Radziejowska – nadżyczliwa sprzedawczyni w księgarni (odc. 11)

Aktorzy (zdjęcia archiwalne)

• Barbara Rylska, Stanisław Mikulski, Emil Karewicz, Tadeusz Kosudarski, Magdalena Sokołowska, Wieńczysław Gliński (odc. 4) – aktorzy widoczni w filmie Ostatni kurs (1963) Jana Batorego, oglądanym w telewizji przez Kamińskich czekających na Anulę
• Beata Tyszkiewicz (odc. 11) – występuje w oglądanym w telewizji filmie Pierwszy dzień wolności (1964) Aleksandra Forda

Muzyka

W serialu oprócz motywu głównego, skomponowanego przez Jerzego Matuszkiewicza, pojawiają się między innymi następujące utwory:

• Nie bądź taki szybki Bill (wykonawczyni Katarzyna Sobczyk),
• Nie ma jak u mamy (słowa Wojciech Młynarski),
• Oni mają teraz życie (muzyka Jerzy Matuszkiewicz, słowa Ludwik Jerzy Kern, wykonawca Kazimierz Rudzki),
• Demograficzny wyż (muzyka Jerzy Matuszkiewicz, słowa Ludwik Jerzy Kern, wykonawcy Marian Łącz, Wojciech Rajewski, Stefan Witas, Jarema Stępowski),
• Wada (muzyka Jerzy Matuszkiewicz, słowa Ludwik Jerzy Kern, wykonawcy Krzysztof Janczar i Kazimierz Rudzki).

W ścieżce dźwiękowej do serialu, wydanej w 1967 roku na płyty winylowe nakładem wytwórni Pronit, oprócz głównego motywu pojawiły się inne piosenki wykorzystane w Wojnie domowej: Tylko wróć (muzyka Wojciech Gąssowski, słowa Wojciech Młynarski), Mleko (słowa A. Piast, muzyka Ita Żółkiewska, wykonał zespół Trubadurzy) oraz Jutro odejdę, mamo (słowa A. Piast i Tadeusz Rzymski, muzyka Jerzy Krzemiński, wykonał zespół Trubadurzy).

Linki zewnętrzne

• Wojna domowa w bazie IMDb (ang.)
• Wojna domowa w bazie Filmweb
• Wojna domowa w bazie filmpolski.pl
• Kulisy realizacji 7. odcinka serialu w PKF na stronie KronikaRP
• Zdjęcia z filmu Wojna domowa w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”