1 Korpus Armijny (1952–1956)

1 Korpus Armijny
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1952
Rozformowanie	1956
	Tradycje
Rodowód	1 Korpus Piechoty
	Dowódcy
Pierwszy	płk Stanisław Olechnowicz
Ostatni	płk Witalis Szerszeń
	Organizacja
Numer	JW 5742
Dyslokacja	Wałcz
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska Lądowe
Podległość	Pomorski Okręg Wojskowy

1 Korpus Armijny (1 KA) – związek operacyjno-taktyczny Sił Zbrojnych PRL.

Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]

W 1952 roku 1 Korpus Piechoty został przeformowany w 1 Korpus Armijny. W 1956 roku, w związku z rezygnacją w wojskach lądowych WP ze szczebla korpusu, został rozformowany.

1 Korpus Armijny był korpusem typu A i należał do I rzutu operacyjnego wojsk lądowych. W jego składzie znajdowały się trzy dywizje typu A (rozwinięte w 85%), w tym dwie piechoty i jedna zmechanizowana. Jednostki korpuśne obejmowały: batalion łączności zabezpieczający pracę dowództwa i sztabu korpusu, pułk artylerii ciężkiej i dywizjon artyleryjskiego rozpoznania pomiarowego (w 1955 dywizjon włączono w skład pułku artylerii) oraz batalion saperów.

Skład korpusu w 1955[edytuj | edytuj kod]

Dowództwo 1 Korpusu Armijnego – Wałcz (JW 5742)
12 Dywizja Piechoty – Szczecin
14 Dywizja Piechoty – Wałcz
20 Dywizja Zmechanizowana – Szczecinek
159 pułk artylerii ciężkiej – Choszczno
26 batalion saperów – Podjuchy^[a]
38 batalion łączności – Wałcz
8 Dywizja Zmechanizowana – Koszalin (od 20 grudnia 1955 w miejsce 20 Dywizji Zmechanizowanej)

20 DZ a potem 8 DZ stanowiła tzw. grupę szybką Korpusu.

Korpus liczył: 22 522 żołnierzy, 268 czołgów T-34/85, 79 dział pancernych, 43 transportery opancerzone, 600 dział i moździerzy różnego kalibru i 120 armat przeciwlotniczych.

Obsada personalna Dowództwa 1 Korpusu Armijnego[edytuj | edytuj kod]

Dowódcy korpusu

płk Stanisław Olechnowicz (do III 1954)
płk Witalis Szerszeń (do IX 1956)

Zastępcy dowódcy do spraw politycznych

Włodzimierz Oliwa (1955-1956)

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ "A. Wojtaszak, K. Kozłowski: "Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim..." str. 162 w składzie 1 KA umieszcza cyt.25 korpuśny batalion saperów w Wałczu; Kajetanowicz: "Polskie wojska lądowe..." str. 429 podaje cyt.: 26 bsap Podjuchy.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Toruniu
↑ ^a ^b Kajetanowicz 2005 ↓, s. 429.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy: przekształcenia organizacyjne, 1945–1956. Warszawa: Wydawnictwo TRIO; Instytut Pamięci Narodowej, 2003. ISBN 83-88542-53-2.
Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski: Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X-XX wiek : materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 r. : praca zbiorowa. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X.

[3] "A. Wojtaszak, K. Kozłowski: "Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim..." str. 162 w składzie 1 KA umieszcza cyt.25 korpuśny batalion saperów w Wałczu; Kajetanowicz: "Polskie wojska lądowe..." str. 429 podaje cyt.: 26 bsap Podjuchy.

[1] Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Toruniu

[CITEREFKajetanowicz2005429-2] Kajetanowicz 2005 ↓, s. 429.

[1]

[2]

[a]

Korpusy piechoty	1 KP (1944) 1 KP (1949–1952) 2 KP (1944) 2 KP (1949–1952) 8 KP 9 KP 11 KP 12 KP 1 KA (1945) 1 KA (1952–1956) 2 KA (1945) 2 KA (1952–1956) 4 KA 8 KA 9 KA 11 KA 12 KA Korpus Przeciwdesantowy
Dywizje piechoty	1 DP 2 DP 3 DP 4 DP 5 DP 6 DP 7 DP 8 DP 9 DP 10 DP 11 DP 12 DP 13 DP 14 DP 15 DP 16 DP 17 DP 18 DP 21 DP 22 DP 23 DP 24 DP 25 DP 27 DP 29 DP 30 DP 34 DP 37 DP 40 DP
Brygady Piechoty	1 BPZmot 1 BZap 2 BZap
Pułki piechoty	1 pp 2 pp 3 pp 4 pp 5 pp 6 pp 7 pp 8 pp 9 pp 10 pp 11 pp 12 pp 13 pp 14 pp 15 pp 16 pp 17 pp 18 pp 19 pp 20 pp 21 pp 22 pp 23 pp 24 pp 25 pp 26 pp 27 pp 28 pp 29 pp 30 pp 32 pp 33 pp 34 pp 35 pp 36 pp 37 pp 38 pp 39 pp 40 pp 41 pp 42 pp 43 pp 44 pp 45 pp 46 pp 47 pp 48 pp 49 pp 50 pp 51 pp 52 pp 53 pp 54 pp 55 pp 56 pp 57 pp 60 pp 61 pp 62 pp 65 pp 70 pp 74 pp 75 pp 76 pp 77 pp 78 pp 79 pp 81 pp 83 pp 84 pp 85 pp 86 pp 87 pp 88 pp 90 pp 91 pp 92 pp 94 pp 95 pp 96 pp 97 pp 98 pp 104 pp 1 zpp 2 zpp 3 zpp 4 zpp 5 zpp 6 zpp 7 zpp 8 zpp 9 zpp
Uzbrojenie	pist. TT rkm RPD pm PSS pm PPSz kb Mosin ckm Maxim

Rodowód	Związek Patriotów Polskich PSZ w ZSRR (1943–1944) Armia Ludowa
Instytucje centralne	Naczelne Dowództwo (1944) Sztab Główny ND Główny Sztab Formowania Szefostwo Mobilizacji i Uzupełnień Główny Zarząd Polityczno-Wychowawczy Główne Kwatermistrzostwo
Formacje	1 AWP 2 AWP piechota na froncie wsch. broń pancerna na froncie wsch. artyleria na froncie wsch. Wojska Ochrony Pogranicza Wojskowa Służba Wewnętrzna
Struktura organizacyjna	OdB 1 Korpusu PSZ w ZSRR OdB WP w 1949 OdB WP w okresie stalinizmu OdB WP na przełomie lat 50/60 XX w. WP w latach 80.
Działania wojsk	bitwa pod Lenino przyczółki pod Dęblinem i Puławami przyczółek warecko-magnuszewski przyczółki warszawskie Praga Warszawa przełamanie Wału Pomorskiego operacja pomorska bitwa o Kołobrzeg forsowanie Nysy operacja łużycka forsowanie Odry operacja berlińska GO Rzeszów akcja „Wisła” GO Wisła Poznański Czerwiec Operacja „Dunaj” Grudzień 1970 wzgórza Golan stan wojenny w Polsce
Stalinizm w wojsku	Główny Zarząd Informacji obława augustowska walka z partyzantką niepodległościową i antykomunistyczną proces Tatar-Utnik-Nowicki proces generałów Uroczysko Baran Wojskowy Korpus Górniczy Kwatera na Łączce
Szkolnictwo wojskowe	ASG WAP WAT WAM WSOWOP WSOWZ SOR TOSWLot COS WSW