Beer Szewa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez MalarzBOT (dyskusja | edycje) o 14:59, 12 mar 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Beer Szewa
באר שבע
Ilustracja
Nowoczesna zabudowa Beer Szewy
Herb
Herb
Państwo

 Izrael

Dystrykt

Południowy

Burmistrz

Ruwik Danilowicz

Powierzchnia

117,5 km²

Wysokość

260 m n.p.m.

Populacja (2012)
• liczba ludności
• gęstość


203 787
1734 os./km²

Kod pocztowy

84***

Położenie na mapie Izraela
Mapa konturowa Izraela, w centrum znajduje się punkt z opisem „Beer Szewa”
Ziemia31°15′27″N 34°47′43″E/31,257500 34,795278
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Beer Szewa (hebr. באר שבע, Be’er Szewa; arab. بئر السبع, Bir as-Sab) – miasto położone w Dystrykcie Południowym w Izraelu. Jest to największe miasto pustyni Negew, często nazywane „stolicą Negewu”[1].

Położenie

Miasto jest położone na północnym skraju pustyni Negew, w odległości 38 kilometrów na wschód od wybrzeża Morza Śródziemnego i 120 km na południowy zachód od Jerozolimy.

W jego otoczeniu znajduje się miasteczka Lehawim, Lakija, Omer, Tel Szewa, Segew-Szalom i Ne’ot Chowaw, kibuc Chacerim, moszawy Tifrach i Newatim, wioski komunalne Eszel ha-Nasi i Gewa’ot Bar, oraz arabska wioska Tirabin al-Sana.

Podział administracyjny

Po uzyskaniu niepodległości przez Izrael, Beer Szewa stała się przysłowiowym „laboratorium” dla izraelskich architektów. Podjęto tu próbę stworzenia alternatywy dla standardowych rozwiązań publicznych projektów mieszkaniowych w Izraelu. Obecnie miasto jest podzielone na siedemnaście dzielnic (poza Starym Miastem i położonymi na północy osiedlami Ramot). Dzielnice mieszkaniowe są rozłożone w kształcie parasola i podzielone na cztery sub-dzielnice. Wiele dzielnic jest nazwanych kolejnymi literami alfabetu hebrajskiego lub numerami liczb. Są to m.in.: Szekhuna Alef, Bet, Gimel, Dalet, Hej, Vav, Tet, Jud-Alef, Ramot, Ramot B, Neve Noj, Ne'ot Lon, Merkaz Ezrachi, Neve Ze’ew, Darom, Stare Miasto, Nahal Beka i Nahal Aszan.

Środowisko naturalne

Okresowo płynący strumień Aszan w Beer Szewie

Beer Szewa znajduje się w rozległej dolinie Beer Szewy, którą płyną strumienie Be’er Szewa, Kowszim i Katef. Dolina jest zieloną oazą położoną pośrodku pustyni Negew. W jej otoczeniu wznoszą się wzgórza. Dolina otwiera się w kierunku północno-zachodnim, wyjściem z pustyni Negew.

Klimat

Beer Szewa ma klimat pustynny (w klasyfikacji klimatów Köppena BSh) z wpływami klimatu śródziemnomorskiego. Lata są gorące i suche, a zimy chłodne i deszczowe. Średnia temperatura latem wynosi 32,3 °C, a zimą 17,7 °C (średnia z lat 1988-2000). Opady w okresie lata są rzadkością, i występują zazwyczaj w okresie zimowym od września do maja. Suma rocznych opadów atmosferycznych wynosi 204,1 mm. W okresie zimowym, w wyniku wysokiej wilgotności powietrza, w dolinie Beer Szewy występują mgły i zamglenia. W okresie letnim nadciągają z pustyni Negew burze piaskowe[2].

Średnia temperatura i opady dla Beer Szewa
Miesiąc Sty Lut Mar Kwi Maj Cze Lip Sie Wrz Paź Lis Gru Roczna
Średnie temperatury w dzień [°C] 17 18 20 26 29 31 33 33 32 28 23 19 26
Średnie temperatury w nocy [°C] 7 8 9 13 15 18 21 21 19 17 13 9 14
Opady [mm] 49.6 40.4 30.7 12.9 2.7 0 0 0 0.4 5.8 19.7 41.9 204,1
Źródło: Israel Meteorological Service 19.10.2009

Demografia

Pod względem liczebności populacji Beer Szewa jest siódmym miastem Izraela[3]. Zgodnie z danymi Izraelskiego Centrum Danych Statystycznych w 2006 w mieście żyło 185,4 tys. mieszkańców, w tym 98,9% Żydów, w znacznej większości imigrantów z krajów byłego ZSRR[4].

Populacja miasta pod względem wieku:

Wiek (w latach) Procent populacji w %
0-4 8,0%
5-9 7,5%
10-14 7,2%
15-19 7,3%
20-29 16,5%
30-44 19,8%
45-59 17,8%
ponad 60 15,8%

Źródło danych: Central Bureau of Statistics.

Historia

Tel Be’er Szewa
Bitwa pod Beer Szewą – 31 października 1917

Pierwsi ludzie zaczęli osiedlać się na tym obszarze w epoce miedzi. Ówcześni ludzie żyli w jaskiniach, pozostawiając po sobie fragmenty metalowych narzędzi i skorupy naczyń[5]. Odkrycia archeologiczne na położonym kilka kilometrów na północ od miasta wzgórzu Beer Szewa sugerują, że osadnictwo mogło rozpocząć się około 4000 lat p.n.e.[6]

Biblia kilkakrotnie wspomina o mieście Beer Szewa istniejącym za życia Abrahama. Według niej właśnie tutaj Abraham wykopał istniejącą do dzisiaj studnię, zasadził nad nią tamaryszki, a później zawarł przymierze z królem Abimelekiem[7]. Dlatego nazwano tę miejscowość Beer Szewa, tj. „Studnia Przysięgi”[a]. Dolina była wówczas bogata w wodę, o czym świadczą pozostałości licznych studni w okolicy. Ulice miasta były ułożone w siatce, z oddzielnymi dzielnicami administracyjnymi, handlowymi, wojskowymi i mieszkalnymi[8]. Syn Abrahama, Izaak, wybudował w Beer Szewie ołtarz[b]. Również Jakub przebywał w Beer Szewie[c][d]. Po podboju Kanaanu przez Izraelitów, Beer Szewa była najdalej na południe wysuniętym miastem izraelskim. Zostało ono przyznane pokoleniom Judy i Symeona[e][f]. Prorok Eliasz schronił się w Beer Szewie, kiedy królowa Izebel kazała go zabić[g]. Synowie proroka Samuela byli sędziami w Beer Szewie[h]. Na przestrzeni wieków miasto było wielokrotnie niszczone i odbudowywane. Po podboju babilońskim miasto zostało opuszczone, a jego mieszkańcy wysiedleni do Babilonii[8]. W okresie panowania rzymskiego i panowania Bizancjum, odbudowane miasto służyło jako pierwsza linia obrony przed najazdami Nabatejczyków. Ostatni mieszkańcy opuścili miasto podczas podboju arabskiego w VII wieku.

Turcy, którzy panowali nad tą ziemią od XVI wieku, nie byli zainteresowani rozwojem miasta, które podupadło. Do XIX wieku zamieszkiwali tu tylko Beduini. Europejscy pielgrzymi wspominają o Beer Szewie jako o obszarze jałowej ziemi, na której żyła garstka Beduinów. Dopiero pod koniec XIX wieku Turcy wybudowali tutaj posterunek policji, drogę i kilka niewielkich budynków. Plan rozbudowy miasta przygotowali niemieccy i szwajcarscy architekci. Przygotowali oni siatkę ulic, której wzór zachował się do tej pory na Starym Mieście. Wszystkie domy budowane w tym okresie były jednopiętrowymi budynkami. Nad całością górował dwupiętrowy gmach posterunku policji[9]. Podczas I wojny światowej Turcy wybudowali wojskową linię kolejową do Beer Szewy. W dniu 30 października 1915, w uroczystości otwarcia linii kolejowej uczestniczył Ahmed Dżemal. Budowa tej linii była bardzo ważna dla tureckiej armii walczącej z Brytyjczykami stacjonującymi w Egipcie[10]. Beer Szewa odegrała ważną rolę podczas brytyjskiej kampanii na Synaju i w Palestynie. 31 października 1917 australijska 4 Brygada Lekkiej Kawalerii zdobyła Beer Szewę. Była to ostatnia szarża kawalerii w historii brytyjskiej armii. Na skraju Starego Miasta znajduje się wojskowy cmentarz z grobami australijskich i brytyjskich żołnierzy poległych w bitwie o miasto. Zdobycie tutejszych studni z wodą było bardzo ważne i umożliwiło Brytyjczykom prowadzenie dalszych operacji militarnych w Palestynie[11].

W następnych latach miasto było ważnym ośrodkiem brytyjskiej administracji w Mandacie Palestyny. W maju 1918 uruchomiono komercyjne połączenia kolejowe na linii z Rafah do Beer Szewy. Po arabskich rozruchach w 1928 i w latach 1936–1939, większość Żydów opuściła miasto. Przyjęta 29 listopada 1947 Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181 przyznała Beer Szewę państwu arabskiemu, które miało powstać w Palestynie[12]. Na samym początku I wojny arabsko-izraelskiej w maju 1948 miasto zajęły wojska egipskie. W październiku Izraelczycy przeprowadzili operację Jo’aw, w trakcie której doszło do bitwy o Beer Szewę i zajęcia miasta rankiem 21 października. Po wojnie Beer Szewa weszła w granice państwa Izrael.

W latach 50. XX wieku miasto rozbudowało się w kierunku północnym. W 1960 wybudowano nowoczesny Szpital Soroka, a w 1970 otworzono uniwersytet.

Nazwa

Nazwa miasta składa się z dwóch słów: „be’er” i „szewa”. Pierwsze słowo „be’er” jest tłumaczone jako „studnia”. Natomiast słowo „szewa” jest tłumaczone jako „przysięga” (przysięga Abrahama z Abimelekiem) lub „siedem” (siedem studni wykopanych przez Izaaka). Nazwa miasta może więc zostać przetłumaczona jako „Siedem Studni” lub „Studnia Przysięgi”[8].

Symbole

Burmistrzowie Beer Szewy
Burmistrz Lata sprawowania urzędu
Dawid Tuwijahu 1950–1961
Ze’ew Zrizi 1961–1963
Elijahu Nawi 1963–1986
Mosze Zilberman 1986–1989
Icchak Rager 1989–1997
Dawid Bunfeld 1997–1998
Ja’akow Turner 1998–2008
Ruwik Danilowicz 2008–nadal
Godło Beer Szewy

Obecne godło miasta zostało przyjęte w 1970. Zostało zaprojektowane przez grafika Hezi Mor. Godło miasta zawiera w sobie drzewo tamaryszku, które miało być zasadzone przez Abrahama. W rejonie miasta tamaryszki powszechnie rosną. Drzewo jest symbolicznie przedstawione, jakby składało się z wielu cegieł, co wyraża rozwój budownictwa miasta. Poniżej drzewa umieszczono dwanaście stel wyobrażających dwanaście pokoleń Izraela, które zostały zgromadzone z wygnania po całym świecie i przybyły by mieszkać w mieście. Z boku widoczna jest wieża widokowa wybudowana obok ratusza miejskiego. Napis w języku hebrajskim „Vayita Eshel beveer sheva ...” jest cytatem pierwszej części wersetu z Księgi Rodzaju 21:33 „Abraham zaś zasadził w Beer-Szebie drzewo tamaryszkowe ...”[1].

Polityka

Beer Szewa jest stolicą Dystryktu Południowego. Od 2008 burmistrzem miasta jest Ruwik Danilowicz, a jego zastępcą jest Ja’ako Turner.

Współpraca międzynarodowa

Beer Szewa posiada czternaście miast partnerskich: La Plata w Argentynie, Parramatta w Australii, Addis Abeba w Etiopii (2001), Cebu City na Filipinach, Lyon we Francji (1977), Oni w Gruzji (2000), Montreal i Winnipeg w Kanadzie, Rosenheim i Wuppertal w Niemczech, Kluż-Napoka w Rumunii, Nisz w Serbii, Seattle w Stanach Zjednoczonych, oraz Adana w Turcji (2001).

Edukacja

Beer Szewa
Szpital Soroka w Beer Szewie
Beer Szewa

W Beer Szewie ma swoją siedzibę Uniwersytet Ben-Guriona (założony w 1969). Działalność uniwersytetu jest skoncentrowana na propagowaniu idei zagospodarowania regionu Negewu. Jest to jeden z najszybciej rozwijających się uniwersytetów w Izraelu. Po upadku Związku Radzieckiego osiedliło się tutaj wielu znanych profesorów z uczelni w Leningradzie, Rydze, Moskwie, Charkowie i innych. Obok uniwersytetu działa znany na całym świecie ośrodek badań nad przyrodą pustyni. Tutejsi naukowcy bezustannie pracują nad nowymi systemami nawadniania pustyni i lepszymi rodzajami upraw rolniczych.

Gospodarka

Współczesne miasto Beer Szewa jest ważnym ośrodkiem przemysłu maszynowego, elektronicznego, chemicznego, włókienniczego i odzieżowego, materiałów budowlanych i spożywczego. Przez miasto przechodzi rurociąg z Ejlatu do Hajfy.

Na zachód od Beer Szewy znajduje się duża baza Izraelskich Sił Powietrznych Hatserim. W 1977 otworzono tutaj słynne muzeum lotnictwa.

Komunikacja

Miasto posiada połączenie z Tel Awiwem za pośrednictwem drogi ekspresowej nr 40 (Kfar Saba-Ketura) i z Aszkelonem za pośrednictwem drogi ekspresowej nr 25 (Nachal Oz-Beer Szewa-Arawa).

W mieście znajdują się dwie stacje kolejowe Israel Railways: Beer Szewa i Beer Szewa Cafon. Pociągi z Beer Szewy jadą do Naharijji, Hajfy i Tel Awiwu.

W odległości 10 km na północny zachód od miasta jest położony port lotniczy Taymen, który obsługuje krajowe linie lotnicze oraz czarterowe przeloty turystyczne.

Ludzie związani z Beer Szewą

 Zobacz też kategorie: Ludzie związani z Beer Szewą, Ludzie urodzeni w Beer Szewie.

Współpraca

Uwagi

  1. ↑ Zobacz: Księga Rodzaju 21:27-34 : „(27) A potem Abraham dał Abimelekowi owce i woły, i tak obaj zawarli przymierze. (28) Abraham wydzielił nadto z trzody siedem jagniąt. (29) Abimelek zapytał Abrahama: Co znaczy tych siedem jagniąt, które oddzieliłeś? (30) Odpowiedział Abraham: Tych siedem jagniąt przyjmiesz ode mnie, żebym mógł mieć dowód, że to ja wykopałem ową studnię. (31) Dlatego nazwano tę miejscowość Beer-Szeba, że tam obaj złożyli przysięgę. (32) Po zawarciu przymierza w Beer-Szebie Abimelek i dowódca jego wojska Pikol udali się w powrotną drogę do kraju Filistynów. (33) Abraham zaś zasadził w Beer-Szebie drzewo tamaryszkowe. Tam też wzywał imienia Pana, Boga Wiekuistego. (34) I tak przebywał Abraham przez długi czas w kraju Filistynów.” Tłumaczenie według Biblii Tysiąclecia.
  2. ↑ Zobacz: Księga Rodzaju 26:23-33 : „(23) Potem wyruszył Izaak do Beer-Szeby. (24) I zaraz pierwszej nocy ukazał mu się Pan i rzekł: Ja jestem Bogiem twego ojca, Abrahama. Nie lękaj się, bo Ja będę z tobą. I będę ci błogosławił, rozmnażając twoje potomstwo przez wzgląd na Abrahama, który Mi służył. (25) Izaak zbudował więc tam ołtarz i wzywał imienia Pana. Rozbił też tam swój namiot, a słudzy Izaaka wykopali tam studnię. (26) Potem przybyli z Geraru Abimelek i Achuzat, jeden z przyjaciół Abimeleka, oraz dowódca wojska, Pikol. (27) Izaak rzekł do nich: Czemu przybywacie do mnie, przecież znienawidziliście mnie i kazaliście mi się od was oddalić? (28) Oni zaś odpowiedzieli: Widząc, jak Pan jest z tobą, postanowiliśmy, aby istniała między nami, czyli między tobą a nami umowa. Chcemy z tobą zawrzeć przymierze, (29) że nie uczynisz nam nic złego, jak i my nie skrzywdziliśmy ciebie, wyświadczając ci tylko dobro, i pozwoliliśmy ci spokojnie odejść. Niechaj ci więc teraz Pan błogosławi! (30) Izaak wyprawił im ucztę, oni zaś jedli i pili. (31) Nazajutrz rano złożyli sobie nawzajem przysięgę, po czym Izaak ich pożegnał i rozstali się w zgodzie. (32) A gdy tego dnia słudzy Izaaka przynieśli mu wiadomość o studni, którą wykopali, mówiąc: Znaleźliśmy wodę, (33) nazwał on tę studnię Szibea – Stąd miasto to nosi po dzień dzisiejszy nazwę Beer-Szeba.” Tłumaczenie według Biblii Tysiąclecia.
  3. ↑ Zobacz: Księga Rodzaju 28:10-15 : „(10) Kiedy Jakub wyszedłszy z Beer-Szeby wędrował do Charanu, (11) trafił na jakieś miejsce i tam się zatrzymał na nocleg, gdyż słońce już zaszło. Wziął więc z tego miejsca kamień i podłożył go sobie pod głowę, układając się do snu na tym właśnie miejscu. (12) We śnie ujrzał drabinę opartą na ziemi, sięgającą swym wierzchołkiem nieba, oraz aniołów Bożych, którzy wchodzili w górę i schodzili na dół. (13) A oto Pan stał na jej szczycie i mówił: Ja jestem Pan, Bóg Abrahama i Bóg Izaaka. Ziemię, na której leżysz, oddaję tobie i twemu potomstwu. (14) A potomstwo twe będzie tak liczne jak proch ziemi, ty zaś rozprzestrzenisz się na zachód i na wschód, na północ i na południe; wszystkie plemiona ziemi otrzymają błogosławieństwo przez ciebie i przez twych potomków. (15) Ja jestem z tobą i będę cię strzegł, gdziekolwiek się udasz; a potem sprowadzę cię do tego kraju. Bo nie opuszczę cię, dopóki nie spełnię tego, co ci obiecuję.” Tłumaczenie według Biblii Tysiąclecia.
  4. ↑ Zobacz: Księga Rodzaju 46:1-7 : „(1) Izrael wyruszył w drogę z całym swym dobytkiem. A gdy przybył do Beer-Szeby, złożył ofiarę Bogu ojca swego, Izaaka. (2) Bóg zaś w widzeniu nocnym tak odezwał się do Izraela: Jakubie, Jakubie! A gdy on odpowiedział: Oto jestem, (3) rzekł do niego: Jam jest Bóg, Bóg ojca twego. Idź bez obawy do Egiptu, gdyż uczynię cię tam wielkim narodem. (4) Ja pójdę tam z tobą i Ja stamtąd cię wyprowadzę, a Józef zamknie ci oczy. (5) Potem Jakub wyruszył z Beer-Szeby. Synowie Izraela umieścili ojca swego, Jakuba, swe dzieci i żony na wozach, które faraon przysłał dla przewiezienia ich. (6) Zabrali też swe trzody i swój dobytek, który nabyli w Kanaanie. Tak przybył Jakub do Egiptu wraz z całym potomstwem: (7) wziął z sobą do Egiptu synów, wnuków, córki i wnuczki – całe swe potomstwo.” Tłumaczenie według Biblii Tysiąclecia.
  5. ↑ Zobacz: Księga Jozuego 15:21, 28 : „(21) Miasta na krańcu pokolenia Judy, ku granicy Edomu w Negebie, były następujące: ... (28) Chasar-Szual, Beer-Szeba, Bizjota i jego miasta zależne.” Tłumaczenie według Biblii Tysiąclecia.
  6. ↑ Zobacz: Księga Jozuego 19:1,2 : „(1) Drugi los przypadł w udziale Symeonowi – pokoleniu potomków Symeona – według ich rodów, a dział ich znajdował się pośród dziedzictwa potomków Judy. (2) Zaliczały się do ich działu: Beer-Szeba, Szema, Molada.” Tłumaczenie według Biblii Tysiąclecia.
  7. ↑ Zobacz: 1 Księga Królewska 19:3,4 : „(3) Wtedy <Eliasz> zląkłszy się, powstał i ratując się ucieczką, przyszedł do Beer-Szeby w Judzie i tam zostawił swego sługę, (4) a sam na [odległość] jednego dnia drogi poszedł na pustynię. Przyszedłszy, usiadł pod jednym z janowców i pragnąc umrzeć, rzekł: Wielki już czas, o Panie! Odbierz mi życie, bo nie jestem lepszy od moich przodków.” Tłumaczenie według Biblii Tysiąclecia.
  8. ↑ Zobacz: 1 Księga Samuela 8:1,2 : „(1) Kiedy jednak Samuel się postarzał, sędziami nad Izraelem ustanowił swoich synów. (2) Pierworodny syn jego nazywał się Joel, drugiemu było na imię Abiasz: sądzili oni w Beer-Szebie.” Tłumaczenie według Biblii Tysiąclecia.

Przypisy

  1. ↑ a b Beer Szewa (Israel). [w:] Flags of the World [on-line]. [dostęp 2011-10-13]. (ang.).
  2. ↑ Prognoza pogody i opady w Be’er Szewie. [w:] Meteovista [on-line]. [dostęp 2011-10-13]. (pol.).
  3. ↑ Table 3 – Population of Localities Numbering Above 2,000 Residents and Other Rural Population. [w:] Israel Central Bureau of Statistics [on-line]. [dostęp 2011-10-12]. (ang.).
  4. ↑ Israel Central Bureau of Statistics. [w:] Israel Central Bureau of Statistics [on-line]. [dostęp 2011-10-12]. (ang.).
  5. ↑ Beersheba. [w:] Virtual Israel Experience [on-line]. [dostęp 2011-10-13]. (ang.).
  6. ↑ Z. Herzog: Beer-sheba II: The Early Iron Age Settlements. Tel Awiw: Institute of Archaeology, Tel Aviv University and Ramot Publishing Co., 1984.
  7. ↑ Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.
  8. ↑ a b c Jacqueline Schaajje: Tel Beer Szewa. [w:] Jewish Magazine [on-line]. 2002. [dostęp 2011-10-13]. (ang.).
  9. ↑ Ze’ew Wilnaj: Beer Szewa – Ariel Encyclopedia. Tel Awiw: Sifriyat HaSadeh, 1969, s. 473–515.
  10. ↑ Paul Cotterell: The Railways of Palestine and Israel. Abingdon: Tourret Publishing, 1986, s. 14–31. ISBN 978-0-905878-04-1.
  11. ↑ Gideon Biger: An Empire in the Holy Land: Historical Geography of the British Administration in Palestine, 1917–1929. Jerusalem: Magnes Press, 1994, s. 23-24.
  12. ↑ United Nations General Assembly Resolution 181. [w:] The Avalon Project – Yale Law School [on-line]. [dostęp 2011-10-13]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Dystrykt Południowy
Miasta
Samorządy lokalne
Samorząd Regionu

Dystrykt Południowy
Flaga Izraela

Miasta Izraela z populacją powyżej 50 000 mieszkańców
> 500 000
100 000 - 499 999
50 000 - 99 999

Flaga Izraela

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Beer_Szewa&oldid=52804851”