Kalendarium wojska polskiego 1648–1699

Rzeczpospolita w 1648 roku

Kalendarium wojska polskiego 1648–1699 – wydarzenia w wojsku polskim w latach 1648–1699.

1648

• Wybuch powstania pod przywództwem Bohdana Chmielnickiego na Ukrainie

1–14 maja

• działania nad Żółtymi Wodami zakończone kapitulacją grupy Stefana Potockiego

26 maja

• klęska wojsk koronnych pod Korsuniem

26–28 lipca

• trwała bitwa pod Konstantynowem

sierpień – 26 września

• oblężenie przez Kozaków Kudaku i kapitulacja załogi polskiej

20–23 września

• działania pod Piławcami i klęska wojsk koronnych

6–26 października

• oblężenie Lwowa przez Kozaków i Tatarów

październik–20 listopada

• oblężenie Zamościa

1649

10 lipca–25 sierpnia

• oblężenie Zbaraża

31 lipca

• zwycięstwo wojsk litewskich nad Kozakami pod Łojowem

15–19 sierpnia

• działania pod Zborowem i zawarcie ugody zborowskiej z Kozakami

1651

24 czerwca

• powstanie pod przywództwem Kostki Napierskiego na Podhalu i zdobycie Czorsztyna przez wojska biskupie

28–30 czerwca

• bitwa pod Beresteczkiem

23–28 września

• działania pod Białą Cerkwią i zawarcie ugody z Kozakami

1652

2–3 czerwca

• bitwa i zniszczenie wojsk koronnych pod Batohem

1653

10 października–15 grudnia

• działania pod Żwańcem

1654

styczeń

• ugoda perejasławska (zjednoczenie Ukrainy z Rosją)

12 sierpnia

• zwycięstwo wojsk litewskich nad Rosjanami pod Szkłowem

24 sierpnia

• klęska wojsk litewskich pod Ciecieszynem (Szepielewiczami)

1655

29 stycznia–2 lutego

• bitwa z Kozakami i Rosjanami pod Ochmatowem

Józef Brandt, Pospolite ruszenie u brodu

21–24 lipca

• działania pod Ujściem i kapitulacja pospolitego ruszenia przed Szwedami

2 września

• zwycięstwo Szwedów w bitwie pod Piątkiem

16 września

• zwycięstwo Szwedów w bitwie pod Żarnowem

25 września–17 października

• obrona Krakowa przed Szwedami i kapitulacja miasta

29 września

• klęska wojsk koronnych w bitwie z Rosjanami i Kozakami pod Gródkiem

30 września

• klęska pospolitego ruszenia w bitwie ze Szwedami pod Nowym Dworem

3 października

• zwycięstwo Szwedów pod Wojniczem

4 października

• powstańcy wielkopolscy pod wodzą K. Żegockiego zdobyli Kościan

26 października

• kapitulacja wojsk koronnych przed Szwedami

18 listopada–26 grudnia

• oblężenie Jasnej Góry

29 listopada

• w Tyszowcach została zawiązana konfederacja przeciw Szwedom przez hetmanów koronnych Mikołaja Potockiego i Stanisława Lanckorońskiego.

7 grudnia

• powstańcy pod wodzą G. Wojniłłowicza zdobyli Krosno

13 grudnia

• oswobodzenie Nowego Sącza od Szwedów

31 grudnia

• ogłoszenie aktu konfederacji w Tyszowcach

1656

18 lutego

• zwycięstwo Szwedów nad Czarnieckim pod Gołębiem

24 lutego–18 marca

• oblężenie i kapitulacja Malborka

26–29 lutego

• nieudana próba opanowania przez Szwedów Zamościa

28 marca

• bitwa ze Szwedami pod Niskiem

30 marca–5 kwietnia

• nieudane osaczenie Szwedów w widłach Wisły i Sanu

7 kwietnia

• zwycięstwo Czarnieckiego i Lubomirskiego pod Warką

7 maja

• klęska Czarnieckiego pod Kłeckiem

9 maja

• zwycięstwo nad Szwedami pod Kościanem

20 maja–1 lipca

• oblężenie Warszawy zakończone kapitulacją załogi szwedzkiej

28–30 lipca

• zwycięstwo Szwedów i Brandenburczyków w bitwie pod Warszawą

26 września–8 lutego 1657

• pierwsze oblężenie Krakowa przez Polaków

4–7 października

• oblężenie i zdobycie przez Polaków Łęczycy

8 października

• zwycięstwo wojsk litewskich nad Brandenburczykami pod Prostkami

22 października

• klęska wojsk litewskich pod Filipowem

1657

Plan umocnień Krakowa w 1657

26 stycznia

• zdobycie przez wojsko litewskie Tykocina

11–13 maja

• oblężenie i zdobycie Brześcia przez Szwedów i Siedmiogrodzian

czerwiec–25 sierpnia

• drugie oblężenie Krakowa przez Polaków i Austriaków i kapitulacja załogi szwedzkiej

11 lipca

• zwycięstwo Czarnieckiego nad Siedmiogrodzianami pod Magierowem

24 lipca

• kapitulacja osaczonych wojsk siedmiogrodzkich pod Międzybożem

1658

2 lipca–23 grudnia

• oblężenie Torunia zakończone kapitulacją Szwedów

21 października

• rozbicie wojsk litewskich przez Rosjan pod Werkami

14 grudnia

• przeprawa oddziałów Czarnieckiego na wyspę Alsen w Danii

24 grudnia

• zdobycie przez Polaków zamku w Koldyndze (Dania)

1659

29/30 sierpnia

• zdobycie w nocnym szturmie przez Polaków Grudziądza

19 września

• zdobycie przez wojska litewskie Kuldyngi w Kurlandii

2 października–20 grudnia

• oblężenie Głowy i kapitulacja załogi szwedzkiej

1660

Sala w Opactwie Cystesów w Oliwie, w której został podpisany pokój oliwski

3 maja

• podpisanie traktatu pokojowego ze Szwecją w Oliwie

28 czerwca

• zwycięstwo wojsk polsko-litewskich nad Rosjanami pod Połonką

14 września–1 listopada

• działania pod Lubarem i Cudnowem zakończone kapitulacją armii rosyjskiej

7 października

• nierozstrzygnięta bitwa z Kozakami pod Słobodyszczami

3 listopada

• kapitulacja wojsk rosyjskich pod Cudnowem.

12 grudnia

• nierozstrzygnięta bitwa z Rosjanami nad Basią

1661

4 listopada

• zwycięstwo nad armią rosyjską pod Kuszlikami

1664

22 stycznia–9 lutego

• nieudane próby zdobycia przez Polaków Głuchowa

1665

• zwycięstwo rokoszan Lubomirskiego nad wojskiem królewskim pod Częstochową.

1666

11 lipca

• zwycięstwo rokoszan Lubomirskiego nad wojskiem królewskim pod Mątwami.

19 grudnia

• klęska dywizji Machowskiego pod Brahiłowem w bitwie z Tatarami i Kozakami

1667

30 stycznia

• podpisanie traktatu pokojowego z Rosją w Andruszowie

6–19 października

• zwycięskie działania przeciw Tatarom i Kozakom pod Podhajcami

1671

26 sierpnia

• zwycięstwo Sobieskiego nad Tatarami w Bracławiu

21 października

• zwycięstwo nad Tatarami pod Kalnikiem

1672

18 lipca

• klęska w bitwie z Tatarami i Kozakami pod Czetwertynówką

18–27 sierpnia

• oblężenie przez Turków Kamieńca Podolskiego i kapitulacja załogi polskiej

5–14 października

• zwycięska wyprawa Sobieskiego przeciw czambułom tatarskim

1673

10–11 listopada

• zwycięstwo Jana Sobieskiego nad Turkami pod Chocimiem

1674

18 listopada

• zdobycie Baru przez wojska polskie

1675

24 sierpnia

• zwycięstwo nad Tatarami pod Lwowem (Lesienicami)

21 września–4 października

• obrona Trembowli przed Turkami

1676

23 września

• bitwa z Tatarami pod Wojniłowem

25 września–14 października

• obrona obozu polskiego przed Turkami i Tatarami pod Żórawnem

17 października

• zawarcie rozejmu żórawińskiego z Turcją

1683

Bitwa pod Wiedniem

12 września

• zwycięstwo wojsk polsko-austriacko-niemieckich nad Turkami pod Wiedniem

7 października

• porażka jazdy polskiej w bitwie z Turkami pod Parkanami

9 października

• zwycięstwo wojsk polsko-austriackich nad Turkami pod Parkanami

1685

1 października

• bitwa z Turkami i Tatarami pod Bojanem w czasie wyprawy polskiej do Mołdawii

1686

sierpień-wrzesień

• nieudana wyprawa polska do Mołdawii

1689

sierpień-wrzesień

• nieudane oblężenie Kamieńca przez wojska polskie

1691

sierpień-wrzesień

• nieudana wyprawa Sobieskiego do Mołdawii

1695

11 lutego

• bitwa z Tatarami pod Lwowem

1698

8–9 września

• bitwa z Tatarami pod Podhajcami

1699

26 stycznia

• podpisanie traktatu pokojowego z Turcją w Karłowicach

Bibliografia

• Jan Wimmer, Andrzej F. Grabski, Andrzej Nadolski, Tadeusz Nowak, Stefan Kuczyński, Janusz Sikorski (red. naukowy), Zdzisław Spieralski, Stanisław Herbst: Zarys dziejów wojskowości polskiej do roku 1864 cz.II. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1966. ISBN 0-907587-99-2.
• Władysław Kurkiewicz, Adam Tatomir, Wiesław Żurawski: Tysiąc lat dziejów Polski; Kalendarium. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1974.