Konklawe

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje) o 19:55, 14 sty 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Budynek Kaplicy Sykstyńskiej, w której odbywa się konklawe

Konklawe (łac. conclave, zamknięte pomieszczenie w budynku, pokój) – ogólne zgromadzenie kardynałów, zwoływane po 15, maksymalnie po 20 dniach od śmierci lub rezygnacji papieża (tyle czasu mają nieobecni kardynałowie na przybycie na spotkanie), poprzedzone okresem Sede vacante. Okres poprzedzający rozpoczęcie konklawe po śmierci papieża reguluje konstytucja Universi Dominici Gregis. Jednak w przypadku rezygnacji, papież może wydać dekret, w którym skróci obowiązek zwołania konklawe po upływie minimum 15 dni.

Historia

Zasadę wyboru papieża przez kardynałów wprowadził Mikołaj II podczas synodu w roku 1059. Jednakże nie byli oni odcięci od zewnętrznych nacisków, co więcej wybór musiał został dokonany w obecności posła cesarskiego i przez cesarza zatwierdzony.[1] Wyboru papieża poprzez konklawe, czyli odcięcie wyborców od świata zewnętrznego i stopniowe zmniejszanie im racji żywnościowych, po raz pierwszy dokonano podczas elekcji Celestyna IV w r. 1241. Sposób ten, jako standardową procedurę, ustalono podczas Drugiego Soboru Liońskiego w roku 1274.[2]

Pierwszy raz tą nazwą posłużył się papież Grzegorz X w konstytucji Ubi Periculum. Obecnie przebieg zgromadzenia regulowany jest przez Konstytucję Apostolską Universi Dominici Gregis wydaną przez Jana Pawła II w roku 1996 z modyfikacjami Benedykta XVI z motu proprio „De aliquibus mutationibus in normis de electione Romani Pontificis” z dnia 11 czerwca 2007 r. Od czasu Wielkiej Schizmy panuje zasada, że konklawe musi zakończyć się wyborem nowego papieża. Wybór papieża każdorazowo musi nastąpić większością 2/3 głosów. Nie gwarantuje to zakończenia konklawe w określonym terminie[3], ale daje pewność, że nowy papież uzyskał znaczną większość głosów.

Obecnie w skład konklawe wchodzą kardynałowie elektorzy, czyli wyłącznie ci, którzy w dniu zaistnienia wakatu Stolicy Apostolskiej nie osiągnęli jeszcze wieku osiemdziesięciu lat.

Głosowanie

Znane w historii zgromadzenia konklawe często trwały kilka dni (a nawet miesięcy). Głosowanie kardynałów jest tajne i toczy się w kolejnych turach. Wspomniana konstytucja ogranicza liczbę głosowań do 30, po czym kardynał kamerling konsultuje się z kardynałami elektorami co do dalszego sposobu postępowania. Nie można w żadnym razie odstąpić od zasady, że papież musi być wybrany co najmniej liczbą 2/3 wszystkich głosów. Dana tura zostaje uznana za zakończoną wyborem, jeśli co najmniej 2/3 głosów zostanie oddanych na jednego kandydata. Kardynał prowadzący konklawe pyta wybranego "Czy przyjmujesz twój kanoniczny wybór na Biskupa Rzymskiego?". Po wyrażeniu zgody nowy papież wybiera imię (n. 87 Universi Dominici Gregis). Następnie pozostali kardynałowie wyrażają oddanie i posłuszeństwo nowemu zwierzchnikowi – homagium.

Wbrew utartej opinii kardynałowie nie są zobowiązani do wyboru nowego papieża spomiędzy siebie. Świadczy o tym bezpośrednio konstytucja Universi Dominici Gregis w n. 83: „niech oddadzą swój głos na tego, kogo także poza Kolegium Kardynałów uznają za bardziej godnego od innych do owocnego i skutecznego zarządzania Kościołem powszechnym”.

Ogłoszenie wyniku

Znakiem obwieszczającym dokonanie wyboru nowego papieża jest biały dym nad kaplicą Sykstyńską (obecnie nie jest on wspomniany w Universi Dominici Gregis, choć jest to nadal znak stosowany), a następnie kardynał protodiakon (pierwszy z kardynałów diakonów) oznajmia ludowi dokonany wybór: Annuntio vobis gaudium magnum – habemus papam (Ogłaszam wam wielką radość – mamy papieża) i ogłasza jego imię. Nowo wybrany papież udziela Błogosławieństwa Apostolskiego Urbi et Orbi z balkonu Bazyliki Watykańskiej.

Do wyboru 12 ostatnich papieży przeprowadzono następującą liczbę głosowań:

Głosowań koniecznych do wyboru 8 papieży XX wieku było 63, z oddanymi 4305 kartkami wyborczymi.

Przypisy

  1. Józef Umiński, Historia Kościoła Tom I, Opole 1959, s. 280.
  2. Józef Umiński, Historia Kościoła Tom I, Opole 1959, s. 414.
  3. Przed modyfikacją z 2007 r., dokument Jana Pawła II gwarantował wybór nowego papieża w ciągu 21 dni lub wcześniej, bowiem zakładał zwykłą większość głosów po określonej liczbie tur głosowań.

Linki zewnętrzne