Lucjan Józef Kępiński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Lucjan Józef Kępiński
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

9 marca 1892
Dmenin

Data i miejsce śmierci

14 czerwca 1979
Łódź

Przebieg służby
Lata służby

1913–1949

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie
ludowe Wojsko Polskie

Jednostki

9 Zaamurski pułk piechoty
I Korpus Polski
66 pułk piechoty
65 pułk piechoty
batalion KOP „Łużki”
PKU Skierniewice
KRU Skierniewice
13 pułk piechoty

Stanowiska

dowódca batalionu
komendant PKU
komendant RU
dowódca pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Późniejsza praca

nauczyciel

Odznaczenia
Odznaka honorowa za Rany i Kontuzje - trzykrotnie ranny
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi Medal Niepodległości Srebrny Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 Medal Srebrny za Długoletnią Służbę Medal Brązowy za Długoletnią Służbę Order Świętego Włodzimierza IV klasy (Imperium Rosyjskie) Order św. Jerzego III klasy (Imperium Rosyjskie) Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)
Odznaka pamiątkowa KOP Państwowa Odznaka Sportowa

Lucjan Józef Kępiński (ur. 9 marca 1892 w Dmeninie k. Radomska, zm. 14 czerwca 1979 w Łodzi) – uczestnik I wojny światowej, wojny polsko-bolszewickiej, dowódca batalionu „Łużki” Korpusu Ochrony Pogranicza, uczestnik kampanii wrześniowej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Lucjan Józef Kępiński urodził się 9 marca 1892 roku w Dmeninie k. Radomska, w rodzinie Bronisława, sędziego, i Marcjanny z Wójcików. Miał trzech braci i cztery siostry o imionach: Bolesław, Bronisław, Mieczysław, Helena, Janina, Zofia i Stefania[1]. Mieczysław, był kapitanem Wojska Polskiego, pełniącym służbę w kwaterze głównej 1 Dywizji Pancernej. Jego braćmi stryjecznymi byli: pułkownik Józef Lucjan Kępiński i profesor Felicjan Kępiński.

Lucjan Kępiński ukończył Gimnazjum im. Bolesława Chrobrego w Piotrkowie Trybunalskim i studia nauczycielskie.

Powołany w 1913 r. do armii rosyjskiej, został skierowany w 1914 r. do Mikołajewskiej Szkoły Wojennej w Kijowie, którą ukończył w stopniu porucznika w 1915 r. W 9 Zaamurskim pogranicznym pułku piechoty (armia rosyjska) odznaczony Orderem św. Włodzimierza z mieczami i kokardą (nr 1113)[2] oraz Krzyżem św. Jerzego 3. stopnia[3] (nr 166139) za zasługi w boju pod Brzeżanami 18 czerwca 1917 r. Wstąpił do I Korpusu Polskiego gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego, sformowanego z żołnierzy polskich w armii rosyjskiej w oparciu o 3 Dywizję Strzelców Polskich.

Jesienią 1918 r. zgłosił się do Wojska Polskiego. Rozkazem dowódcy 3 Dywizji Strzelców Polskich gen. Wacława Iwaszkiewicza w listopadzie 1918, skierowany do rozbrojenia Niemców w Skierniewicach.

Przyjęty formalnie 24 grudnia 1918 r. w szeregi Wojska Polskiego z byłego I Korpusu Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia porucznika[4]. Rozkazami Szefa Sztabu Generalnego[5] skierowany z dniem 18.12. 1918 r.[6] do Piotrkowa Trybunalskiego pod rozkazy pułkownika Jana Rządkowskiego formującego 26 pułk piechoty (piotrkowski). Kompania szturmowej, którą dowodził, po wyszkoleniu wyszła ze składu pułku z początkiem lutego i już więcej do pułku nie wróciła[7]. W Wielkopolsce uczestniczył w tworzeniu przez Józefa Dowbor-Muśnickiego regularnych jednostek 4 Dywizji Strzelców Wielkopolskich, formowanych przez płk. Stanisława Wilhelma Skrzyńskiego. Pod dowództwem gen. Edwarda Rydza-Śmigłego, brał udział w ofensywie letniej 1919 r. Frontu Litewsko-Białoruskiego w walkach o wyzwolenie Inflant i ziemi po prawej stronie Dźwiny (Łotwa). Służył w 66 Kaszubskim pułku strzelców, którego szefostwo 24 października 1919 r. objął Józef Piłsudski.

W wojnie z bolszewikami w 1920 r. dowodził III batalionem 66 Kaszubskiego pułku piechoty im. Marszałka Józefa Piłsudskiego[8]. Wspierał grupę mjr. Jaworskiego w obronie Kalenkowicz. Pod Bobrujkami uczestniczył w rozbiciu bolszewickiego 216 pułku piechoty im. Lenina. Ranny w walce na linii Bugu 5 sierpnia 1920 r. Gen. Broni Józef Haller[9] w wykonaniu rozkazu Naczelnego Wodza nadał mu Krzyż Wojenny Virtuti Militari kl. V (Nr 265) „(…) za akcję pod Szumakami, gdzie porucznik Kępiński, dowiedziawszy się, iż połowa 10-tej Kompanji dostała się do niewoli, zebrał resztę tej Kompanji i mimo braku amunicji w walce na białą broń po zaciętej bitwie uwolnił z niewoli zebranych towarzyszów broni, pozostając mimo otrzymanej rany w szeregu. (…)”. W bitwie warszawskiej walczył pod komendą Naczelnego Wodza[10]. Dowodził III baonem 66 pp w zaczepnym manewrze znad Wieprza (16 sierpnia 1920 r.) pod Okrzeją, Łysobykami. W gwałtownej utarczce pod Seroczynem (17 sierpnia 1920 r.) batalion zniósł oddział piechoty rosyjskiej, wziął do niewoli szefa oddziału wywiadowczego dywizji, wielu jeńców i liczny tabor. Po wkroczeniu do Wyszkowa, mimo skrajnego zmęczenia i entuzjastycznego powitania mieszkańców, rzucił się w pościg za bolszewikami, dopadł ich i po krótkiej wymianie strzałów oraz uderzeniu na bagnety rozbił wroga pod Pierzchałami. W morderczym szturmie Twierdzy Horodec dniach 14–24 września 1920 r. bez pomocy ciężkiej artylerii i niezbędnych do tego środków technicznych[11] (nieustanne uderzenia i kontrataki, walka na kolby, bagnety, karabiny ręczne i maszynowe pod ostrzałem artylerii i kartaczy pociągów pancernych „Moskwa” i „Trockij”, wysadzanie mostów i unieszkodliwianie pancerek, okopywanie, forsowanie drutów i zasieków, okrążanie i wychodzenie z okrążenia) jako dowódca III batalionu i żołnierz odznaczył się męstwem i nieustępliwością w najcięższych i najkrwawszych walkach. Marszałek Józef Piłsudski na wniosek dowódcy pułku ppłk. Jarnuszkiewicza osobiście odznaczył go Krzyżem Walecznych (1246)[12].

Po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej dowodził stacjonującym w Grudziądzu batalionem III/66 pp. (kaszubskim) w składzie 16 Dywizji Piechoty (Pomorskiej) – dowódca gen. Kazimierz Ładoś. W sierpniu 1923 roku powierzono mu pełnienie obowiązków dowódcy batalionu sztabowego 64 pułku piechoty[13]. W następnym miesiącu został przesunięty na stanowisko pełniącego obowiązki komendanta kadry batalionu zapasowego[14][15]. W następnym roku został przesunięty na stanowisko komendanta składnicy wojennej[16]. 3 maja 1926 roku awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 roku i 68. lokatą w korpusie oficerów piechoty[17]. W latach 1927–1929 był komendantem Rejonu Przysposobienia Wojskowego i Wychowania Fizycznego 16 DP. Na tym stanowisku propagował aktywność i sprawność fizyczną młodzieży oraz wspierał działalność Przysposobienia Wojskowego Kobiet[18]. W lipcu 1929 roku został przeniesiony do 65 pułku piechoty na stanowisko dowódcy II batalionu detaszowanego w Gniewie[19]. Był członkiem Związku Żołnierzy I Polskiego Korpusu Wschodniego.

W marcu 1932 roku został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza[20][21] i wyznaczony na stanowisko dowódcy batalionu KOP „Łużki”[22].

21 marca 1935 roku został przeniesiony z KOP do Powiatowej Komendy Uzupełnień Skierniewice celem odbycia praktyki poborowej z zachowaniem dotychczasowego dodatku służbowego[23]. W 1937 roku został wyznaczony na stanowisko komendanta PKU Skierniewice[24]. 1 września 1938 roku dowodzona przez niego jednostka została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Kraków Powiat, a zajmowane przez niego stanowisko otrzymało nazwę „komendant rejonu uzupełnień”. W 1939 roku w dalszym ciągu pełnił służbę na tym stanowisku. 1 września 1939 roku był komendantem garnizonu Skierniewice[25].

W planie mobilizacyjnym 1939 r. przewidziany na dowódcę 18 pułku piechoty w II rzucie. Ośrodkiem zapasowym mobilizowania pułku miał być Łowicz. Szybki rozwój wypadków i rozkaz d-cy OK Łódź z 3 września 1939 r. skierowały wojsko z placu Skierniewice (rezerwiści i pozostałości pułków 26 DP Skierniewickiej) przez Grójec na Garwolin. W nocy 6/7 września 1939 r. po walce i silnym bombardowaniu ppłk Lucjan Kępiński (ostatni z wojskowych) opuścił m. Skierniewice, udając się z wojskiem na Grójec. W walce z niemiecką 1 DPanc., ośrodek ten został rozproszony w rejonie Góry Kalwarii (wieś Drwalew) w dniach 8/9 września 1939 r. Ranny Lucjan Kępiński został wzięty do niewoli[26] .

Przebywał w sześciu obozach jenieckich, w tym w trzech karnych: Oflag II A Prenzlau – Angermunde numer jeniecki: 1385/II A, Stalag XXI A Schildberg (Ostrzeszów – do 15.12.1940 r.), Oflag VIII B Silberberg (Srebrna Góra w Górach Sowich – do 20.03.1940 r.), Oflag X A Sandbostel k. Hanoweru (do 06.07.1941 r.), Oflag XII A Hadamar k. Limburga (od 06 07.1941 r.), Oflag VII A Murnau (najpóźniej od września 1942 r.)[27]. Należał do starszyzny i uczestniczył w konspiracji obozowej[28].

Lucjan Kępiński powrócił do Polski we wrześniu 1945 r. Wstąpił do Ludowego Wojska Polskiego. Od 19 października do 10 listopada 1945 roku był dowódcą 2 Oddziału Ochrony Pogranicza w Poznaniu[29]. Do 1947 roku był szefem Wydziału Wojsk Ochrony Pogranicza Poznańskiego Okręgu Wojskowego, a następnie dowódcą 13 pułku piechoty. W latach 1947–1949 pełnił służbę w Akademii Sztabu Generalnego w Rembertowie na stanowisku starszego wykładowcy taktyki. W 1949 roku wraz z napływem do Polski oficerów sowieckich zmuszony został do opuszczenia szeregów wojska. Był nauczycielem w Łodzi.

Zmarł 14 czerwca 1979 roku w Łodzi. Pochowany został na cmentarzu wojskowym w Łodzi.

Pułkownik Lucjan Kępiński był żonaty z Marią Konstancją z Białostockich h. Jastrzębiec (1900–1982), z którą miał syna Jerzego Zbigniewa (1919–2001) oraz córki Halinę (ur. 1923) i Danutę Aleksandrę (ur. 1928)[1].

Jerzy Kępiński był kapitanem Armii Krajowej, odznaczonym Orderem Virtuti Militari z nadania prezydenta RP w Londynie, dwukrotnie Krzyżem Walecznych, Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Partyzanckim.

Halina Kępińska-Bazylewicz ps. „Kora” – doktor nauk medycznych, podpułkownik Armii Krajowej, odznaczona Krzyżem Walecznych, Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Partyzanckim.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Rodzina Kępińskich [online], familytrees.genopro.com [dostęp 2022-06-08].
  2. Rozkaz z dnia 20 października 1917 r. nr 1113; dokument pułkowy Nr 0316 z dnia 4 grudnia 1917 r.
  3. Dokument pułkowy Nr 0293 z dnia 2 grudnia 1917 r.
  4. Dekret 71 Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego z dnia 24 grudnia 1918 r. [w:] Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 2 Warszawa z 12 stycznia 1919 r. poz. 71.
  5. Rozkaz Szefa Sztabu Generalnego gen. Szeptyckiego z 24.12.1918 r. [w:] Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 2 Warszawa z dnia 12 stycznia 1919 r. poz. 154.
  6. Rozkaz Nr 218 Szefa Sztabu Generalnego z dnia 18.12.1918 r. [w:] Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 5 Warszawa z dnia 18 stycznia 1919 r. poz. 218.
  7. Abramowicz i Kreis 1929 ↓, s. 9.
  8. Jankiewicz 1929 ↓.
  9. Rozkaz z 8 sierpnia 1920 r. Biuro Dowódcy Frontu Południowo-Wschodniego, E. 230/CAB.
  10. Jankiewicz 1929 ↓, s. 22.
  11. Jankiewicz 1929 ↓, s. 30.
  12. Wniosek nr 6210 ppłk. Jarnuszkiewicza z dnia 5 listopada 1920 r. Lachowicze.
  13. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 53 z 31 lipca 1923 roku, s. 498.
  14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 62 z 25 września 1923 roku, s. 579.
  15. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 308, 410.
  16. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 276, 354.
  17. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 18 z 3 maja 1926 roku, s. 126.
  18. Kępiński 1929 ↓, s. 113-118.
  19. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 190.
  20. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 253.
  21. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 29, 905.
  22. Wspomnienia córki Haliny Kępińskiej-Bazylewicz: ojciec był dowódcą na najbardziej na północ wysuniętej rubieży Polski i na bardzo rozległym odcinku granicy z Sowietami. Co pewien odcinek były strażnice graniczne Ćwiecino, Malaszki, Hermanowice, Dzisna nad rzeką Dźwiną. Po drugiej stronie granicznej rzeki widać było Połock. Bataliony w Korpusie Ochrony Pogranicza były liczbowo i wyposażeniowo o wiele większe niż te wewnątrz kraju. W składzie 5 batalionu KOP poza kompaniami piechoty i ckm, był pluton saperów, pluton łączności, pluton kolarzy i nade wszystko szwadron kawalerii. [W:] Halina Kępińska-Bazylewicz: Łączniczka „Kora” s. 115
  23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 marca 1935 roku, s. 35.
  24. Jarno 2001 ↓, s. 171.
  25. Jarno 2001 ↓, s. 309.
  26. Relacja płk Lucjana Kępińskiego z dnia 19 sierpnia 1947 r. Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. III-3.29.108.
  27. Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu, akta o sygnaturze WASt-Oflag VII A, l. 16, WASt-Oflag VIII B, l. 37, WASt-Oflag XII A, l. 56, WASt-Oflag X A, l. 60,
  28. „Przerzucano go, co jakiś czas z obozu do obozu.. Na początku był w Oflagu II A Prenzlau, następnie w Oflagu XXI Ostrzeszów. Stamtąd został wywieziony do twierdzy w Kłodzku, a następnie do twierdzy Silberberg (dziś Srebrna Góra w Sowich Górach) Oflag VIIIB. W istocie było to ciężkie więzienie, a nie obóz jeniecki. Skutkiem interwencji Międzynarodowego Czerwonego Krzyża z Genewy jeńców polskich przeniesiono stamtąd do innych obozów. Lucjan Kępiński trafił do Sandbostel koło Hanoweru Oflag I -wieczne błoto i nieustanna wilgoć. Wreszcie Oflag XIIA Hadamar koło Limburga w Hesji.” [W:] Halina Kępińska – Bazylewicz: Łączniczka „Kora” s. 117
  29. http://www.nadodrzanski.strazgraniczna.pl/historia/dowodcy-i-komendanci.html
  30. a b c Na podstawie fotografii [1]
  31. M.P. z 1933 r. nr 258, poz. 276 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  32. M.P. z 1928 r. nr 178, poz. 387 „za zasługi na polu przysposobienia wojskowego i wychowania fizycznego”.
  33. a b Na podstawie fotografii [2]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]