Okres Wiosen i Jesieni

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Okres Wiosen i Jesieni
Ilustracja
Nazwa chińska
Pismo uproszczone

春秋时代

Pismo tradycyjne

春秋時代

Hanyu pinyin

Chūnqiū Shídài

Wade-Giles

Ch’un-ts’iu Shih-tai

Wymowa (IPA)

/ʈʂʰwə́n tɕʰjóu ʂɻ̩̌.tâi/
dawna: /t͡ɕʰiuɪn t͡sʰɨu d͡ʑɨ dʌi/

Okres Wiosen i Jesieni (chiń. upr. 春秋时代; chiń. trad. 春秋時代; pinyin Chūnqiū Shídài; Wade-Giles Ch’un-ts’iu Shih-tai) – okres w historii Chin między 770[1] lub 722[2][3] a 480 p.n.e. Jego nazwa pochodzi od Kroniki Wiosen i Jesieni, której autorstwo tradycja przypisuje Konfucjuszowi. Stanowi podokres panowania dynastii Zhou.

W 772 p.n.e. królowie dynastii Zhou zostali pokonani przez plemiona niechińskie, które m.in. spustoszyły stolicę Zhou w pobliżu dzisiejszego Xi’anu. Dwór Zhou przeniósł się dalej na wschód, rozpoczynając tzw. okres Wschodniej Dynastii Zhou. Charakteryzował się on upadkiem efektywnej władzy królów Zhou, którzy utracili swoje tradycyjne terytorium, w związku z czym mieli kłopot z utrzymaniem siły militarnej. Władcy domen feudalnych, niezagrożeni przez osłabionego króla, stopniowo zaprzestali też płacenia trybutu, powodując dalsze osłabienie władzy centralnej; zaczęli też uzurpować sobie tytuł wang (król), dawniej zastrzeżony wyłącznie dla monarchów z rodu Zhou[2]. Zmagania między nimi wyłoniły kilka największych państw, które walczyły o władzę nad Chinami w okresie kolejnym – Walczących Królestw.

Rozwój terytorialny państw-domen, niekontrolowany przez dwór Zhou, doprowadził do zaniku sfer buforowych między nimi. Próby dalszej ekspansji kończyły się licznymi wojnami. Równocześnie jednak wzrastała produkcja gospodarcza, wymiana towarowo-pieniężna (co wiązało się z rozpowszechnieniem brązowych monet), mobilność społeczna i poziom wykształcenia. Okres ten charakteryzował się też niebywałym rozkwitem myśli filozoficzno-politycznej; tzw. „okres stu szkół” (filozoficznych), wśród których najważniejszymi były konfucjanizm, legizm, motizm i taoizm[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Patricia Buckley Ebrey: Ilustrowana historia Chin. Warszawa: Muza SA, 2002, s. 350. ISBN 83-7200-872-8.
  2. a b c Ray Huang: China: A Macro History. New York: M. E. Sharpe, 1988, s. 17. ISBN 0-87332-728-4.
  3. W. Scott Morton, Charlton M. Lewis: Chiny: historia i kultura. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2007, s. 29, seria: Ex Oriente. ISBN 978-83-233-2329-7.